Курстың тақырыптық жоспары 6 кесте

2.1 Курстың тақырыптық жоспары 6 кесте

1-Дəріс. Технологиялық машиналардың жинақтау жобалары, техникалық құжаттамалары

Жинақтау жұмыстарда (ӨЖж) өндiріс жұмыстарының жобасы - монтаждық және жұмыстардың жөнделерінің ұйымды және технология анықтайтын негiзгi басшылыққа алынатын құжат. ӨЖж олардың өзiндiк құны және қиындықтың төмендету себепшi болатын өте тиiмдi әдiстермен қауiпсiз жұмыс жасауды ескередi, қысқарту ұзақтық және сапаны жақсартуға. Технологиялық жабдықты жинақтау және жөндеуге ӨЖж олардың тапсырыстары бойынша бұл жұмыс орындайтын ұйымдармен өндейдi ұйым мамандандырылған бас мердiгердiң ұйымымен сәйкес келiп монтаждық немесе жөндеу ұйымының басқаруымен бекидi.

ӨЖж өңдеу үшiн негiзгi бастапқы материалдармен болып табылады: құрылысты ұйымдастыру жобасы; өндiрiс алаңдар және құрылыс шарбағының бас жоспары; құрылыс сызбалары, құрастыру жабдықтың құрастыру және қоятын сызбалары; жабдықтың жұмыстық сызбалары және құбырлар; жабдықтың iске қосуының анықтап алған мерзiмдерi және объекттер.

Технологиялық жабдықты монтажға жұмыс өндiру жобасы жеке объекттердiң жабдығының монтажы бойынша (жалпы бөлiм ) ортақ алаңдық ӨЖж бөлiмдерi және бөлiмдерден тұрады.

ӨЖж бөлiмде келесi сызбалар өндейдi: уақытша ғимараттар және көлiк коммуникацияларының нұсқауы бар құрылыстың бас жоспары, жинақтау ойықтарының схемасы, құрастырушы - iрiленушi алаңдарға блоктердiң орналасу ерекшелiгiнiң схемасы, көз энергия жабдықтаудың барлық түрлерi, уақытша уақытша ғимараттар, құрал құрастырушы және жинақтау жұмысыларының механикаландыруы, жұмыс көлем, аспап және құралсаймандардың жасауы және жабдықтың қысқаша мiнездемесi және енгiзудiң мерзiмдер туралылардың мәлiметтерiн тура келетiн түсiнiктеме үшiн қосалқы материалдар, металлопрокат және тұрбадағы мәлiмде спецификациялары, құрал-сайман, тiзiм жабдық қажеттi, схема жүк көтеру тетiктердiң монтажы, схема Газа магистральлерiнiң таратуы.

Жеке объекттердiң монтажы бойынша Ппр бөлiмдерде болады: құрастыру жəне блоктердiң монтажы, монтаждық жəне дəнекерлегiш формулярлар үшiн монтаждық блоктер жəне олардың монтажының тiзбегi, құрал-саймандардың жұмыстық сызбаларына жүк көтеру құралдардың орналастырылуды нұсқауы бар құрастырылатын объектiнiң жоспар жəне тiлулерi жəне кiрiс жол бекiтуiрек, жабдықтың бөлуiн схема, схема құрылыс жəне жинақтау жұмысыларының сыйымды жəне қол процесстерiнiң механикаландыруы жəне қосарлануы, жұмыс жасауының нақты шарттары үшiн техника қауiпсiздiгi бойынша жөн-жобаларды берiледi, жергiлiктi жұмыс жасауының жергiлiктi графигi жəне жұмыс көлемдерi туралы анықтап алған мəлiметтердi тура келетiн түсiнiктеменi жұмыстардың қабылданған өндiрiс технологиясының сипаттамасы.

Жабдықтар жеке күрделi блоктар жəне түйiндердiң құрастыруға жəне монтажы бойынша жұмыс жасау үшiн монтаждық блоктардiң құрамы болатын технологиялық карталар қосымша өндейдi, схема жобалық жағдайға тасымалдауға жəне қоюдың жанында iлу жəне блоктардың босатуы. Құрылыс - жинақтауды өндiрiстi дайындау

Құрылыста бырыңғай жүйені өндірісті дайындау кезiнде объекттердiң құрылысының мүмкiндiгiн ұйымдастыру, техникалық, технологиялық жəне жоспарлы-экономикалық сипаттың өзара байланыстырылған даярлайтын шараларының кешенi сияқты өндiрiстiң əзiрлеуiн бiрыңғай жүйе жұмыс iстейдi. Құрылыс өндiрiсiнiң дайындаулары негiзгi бағыттармен болып табылады: жалпы құрылыс-өндірісті дайындық, объекттердiң құрылысын дайындау. Жалпы дайындық тапсыру берушімен шымен жобалық жəне құрылыс ұйымдардар жəне өзіне iске асырады:

• 
  ( құрылыстың дəйектемесi жəне жобалауға бастапқы деректердiң əзiрлеуiне техникалық-экономикалықпен өңдеуге) құрылыс өндiрiсiнiң жобалау адындағы əзiрлеуiн;
  
• 
  ( құрылыстың ұйымының жобалауын, өңдеу сызбалар жəне сметалық құжаттамасы) жоба-сметалық құжаттамасын құрылыстың қамтамасыз етуi; (құрылыс өндiрiсiнiң тиiмдiлiгiнiң жоғарылатуы бойынша күрделi құрылыстың бес жылдық жоспарлауы жəне шаралардың өңдеуiн) болашақты жоспарлау. Өндiрiстiк бағдарламалардың орындауына ұйымдарының құрылысмонтаждықтары əзiрлеулер процессте көрсеткiштер бес жылдық жоспар қалыптасады, жылдық жоспарлар өндейдi, жаңа немесе қазiргi құрылыс базасының кеңейтуiнiң жасаудың сұрақтары ұйғарылады, еңбек өнiмдiлiктi жоғарылату, жұмыстардың өзiндiк құнының төмендетуi объекттердiң дер кезiнде пайдалануға қосу қамтамасыз ететiн шараларды жоспарланады. Даярлайтын мерзiмнiң жұмыстары
  

Даярлайтын жұмыстар барлық құрылыс бөлiмшелерi жұмыс майданының қамтамасыз ету үшiн жұмыстардың құрылыс-монтаждықтары ортақ ағынмен технология жағынан байланады. Даярлайтын жұмыстар :

• 
  тапсырма берушiсiмен геодезиялық тiрек тармағының (биiк реперлер, ғимараттардың негізгі осьтері, сонымен қатар батареяның бөлiктi өсi туралы таңбалар контрфорстардың сыртына машина жəне кокс торабы бар шеткi жəне орташа пештердiң өстерiнiң таңбалары, бас ғимараттардың бас өстерi) жасау; - қиратылуының құрылыс құрылысының процессін пайдаланылмайтын құрылыстарының аумақтары тапсырма берушiмен тазалауға;
  
• 
  (жаңа немесе қазiргi қоймаларды жөндеу, қабылдауға механикаланған тапсырма берушiнiң қоймалық шаруашылығын əзiрлеу құрылыс, сақтау жəне есепке алумен технологиялық жабдықты жинақтауға беруге жабдықтың бақылау тексерiсi үшiн аудандар қажеттi) ортақ алаңдық қоймалық шаруашылықты жасауы;
  
• 
  (аймақтың орналастыруы бойынша бiрiншi кезектегi жұмыстар, құрылым кiрiс жол, темiр жол бекiту, автомобиль жолдары, су жəне энергия жабдықтар) құрылыс алаңының инженерлiгін əзiрлеу;
  
• 
  уақытша ғимараттардың құрылымы, телефон байланыс жəне радиобайланыс.
  

1 . Жұмыс жасауының жобалауына тапсырыстар, бөлшектеу металлконструкциялар, құбырларды бөлшектеу сызбалары.

2. 
   Сапа бойынша ескертулер тiзiмі тапсырыс бойынша жобалық – техникалық құжаттама,
   
3. 
   Жабдықтың тiзiмдерi, қалыпсыз жабдық жəне металлконструкциялар. 4 . Металлоконструкцияларды жасау үшiн қажеттi металлдарды илемдеу спецификация қажет.
   

5. 
   . Тапсырма берушiнiң жабдықтауы, құбырларды жабдықтаудың тiзiмдерi, құбырлардың бөлшектері, асборезеңке тағы басқа материалдардың асборезеңке бұйымдары, электрод лак бояу материалдары, паронит төсем, метиз, құбыр құбыр тиегi - арматурасы, технологиялық тiректердiң құбырларына, керней бөлшектерi.
   
6. 
   . Металлоконструкцияларға жəне құбыржолдардың түйіндерін жасауына тапсырыстар.
   
7. 
   . Материалдардың барлық түрлерiне негiзгi жəне қосалқы мəлiмде спецификациялар.
   

9 . Өндiріс жұмыстарының жобалары, технологиялық жазбалар, бөлшектеудің құбыр жолдарды түйіндердің сызбалары.

1 0. Жинақтау механизмдердің қажетті тізімі, жабдықтар, құрал-саймандар жəне аспаптар,

11. 
    Жұмысшы күшіне қажеттi графиктер.
    
12. 
    Объектке монтаждық төлқұжат.
    
13. 
    Жоба-сметалық жəне техникалық құжаттаманы тiркеу журналы. 1 4 . Құжаттаманың есепке алу журналы, өндiрiстiң əзiрлеуiн игерiлген бөлiмшесiмен.
    

Орталықты құрал-сайманды қойма жөндеу бөлімшемен жайғасады, өнеркісіптік басқару базасында. Жасау уческелiк аспапты қамба əдетте жеке iрi объекттерге жұмыстарды жүргiзу жəне бөлiмшенiң түбегейлi алып тастауымен байланысты орталық аспапты қамбадан керек.

Аспаптың алуы оны уақыттың шығыны қысқартулар мақсаттардағы монтаждық алаңда бригадалық аспапты қамба сақталатын жиындарда комплект жасайды.

Аспапты қамба болған жағдайда алып тастаған бөлiмшелерiнiң арасындағы жедел байланыс үшiн немесе бригадалар жылжымалы аспапты шеберхананы ұйымдастыру керек. Оның тағайындауы - уческелiк жəне бригадалық аспапты қамба, сонымен бiрге жұмыс орындарында аспаптың техникалық қызмет көрсету жəне тексеруiне байланысты.

Бригадалық құрал-саймандар жиыны бригадирға дүрдюi жəне арнайы контейнерде монтаждық алаңда сақталу керек.

Аспаптың тiзiмi жəне жинақтау жұмысыларын орындау үшiн қажеттi құрал-саймандар қажеттi жұмыс өндiру жобасымен анықталады.

Сонымен бiрге (бұрандалық қосылыстарды құрастыру жəне бұзу, профилдi металлды кесу жəне құбырлар, дəнекерлеуге фаскаларын құбырлар жəне жазық металлын алу, пiсiру жiктерiн тазалау т. б.) өте сыйымды қол операцияларының механикаландыруы ескерiледi. Операциялардың механикаландыруының жанын-да еңбек өнiмдiлiктi түбегейлi жоғарылату қолдану есебiнен электр жəне пневматикалық қол машиналарына жетедi, айналма соғу диск сияқты iштi, кромкорезов, бұрғылайтын жəне қыратын машиналар.

Қол машинасын таңдау нақты жұмыс жағдайларымен ескертiледi. Қосарланған оқшауламасы бар электр машиналарын қолданылатын, ыдыстар, аппараттар жəне резервуарлардағы жұмыс iстегенде - электр қол машина монтаждық алаңдарға сынып немесе пневматикалық қол машиналары, жинақтау жұмысшыларының түбегейлi көлемiнде - пневматикалық жетегi бар қол машиналары. Қол машиналарының жұмысқа əзiрлiгiне уақытының қысқартулары үшiн соңғы жұмыс толық толықтырылған дүрдюi керек. Қол машиналарының қосуының орындары жұмыс орынынан жақын болу керек; оларды қосу қол машиналары жəне орындардың арасындағы қашықтықтар: электр машиналары үшiн 36В жəне пневматикалық машиналар 20м , 220 В электр машиналары үшiн.

Арнайы жинақтау құралдары кең қолдану механикалық монтаждық жұмыс iстегенде: гидравликалық домкраттар ДГО 20М, ДГО 50, ДГО 100, ДГО 200 жүккөтергішімен сəйкесті 20, 50, 100 жəне 200 т, бұрандалы домкрат ДВ-10 жүккөтергішімен 10 т, рейкалы домкрат ДР-5 жүккөтергішімен 5 т, арнайы төсемдер монтажды реттелетін сынақты түрлері ПР-3, ПР-5, ПР-10 жүккөтергішімен 3, 5, 10 т, лебедкалар рычагты қолды максималда тартқышпен күшімен 15 жəне 30 кН, кілттер мультипликаторлы KM, KM-70 жəне КМ-130; Үшплунжерлы жетекті сорғыш НП-600; гидравликалық сорғыш қолды жетекпен НР-450; тістегерішті сорғыш НШ-40.

Қолды аспаб, үш негiзгi топта бөлшектенедi:

• 
  (бұрандалы қосылыстарды бекіту үшін аспап (сомынды кілттер, монтажды кілттер, слесарь –монтажды бұрамалықтар);
  
• 
  екпiндi əсердi аспап - (балғашықтар, қыспақтар, кесетін, шаберлер, қырғыштар, тістегіштер, қайшылар металлды кесу үшiн) тағы басқалар, губочный шаншып аударатын аспабы; (егеулер жəне надфильдер) егеулер. Бригадалық құрал-саймандар жиынының негiзiн бригада мiндеттелетiн барлық жұмыстарда құрайтын қолданылатын қол аспабы. Жиыннан қол аспабының жөндеу жəне алмастыруы, тозу жəне аспаптың бұзуын шара бойынша жүргiзiледi.
  

• 
  белгi жəне (өлшеу металлдық жəне штангенциркүлдер өлшеу металлдық, лента сияқты жəне қойма металлдық, сызғыштың метрлерi рулетка) тұрық үшiн аспап;
  
• 
  белгi үшiн аспап, тексеру жəне (сынау бұрыштық, нониусы бар бұрышты өлшегiштер жазық жəне бүйiр, сызғыштың бұрышшылары) бұрыштардың өлшемi;
  
• 
  (нутромерлер, тереңдiк өлшеуiш, тереңдiк өлшеуiш) бөлшектердiң өлшемдерiнiң өлшемi үшiн аспап;
  
• 
  жазықтықтықтың тексеруi үшiн аспап, (тақта, деңгей, сүңгi, сызғыш лекалды жəне кең жұмыс бетiмен, индикаторлар) саңылау, ауытқу көлденеңнен, сызықтық;
  
• 
  (үлгiлер бұранды) қоюды өлшем үшiн аспап;
  
• 
  белгi аспап жəне (сызба, тiктеуiш, циркүл, кернер) тiктеуiштер.
  

Əдебиеттер: 4 нег. [6-13 ], 5нег. [187-191 ], Бақылау сұрақтары

1 . Негiзгi басшылыққа алынатын құжат қандай ұйымды жəне жинақтау жұмысыларының технологиясын анықтайды?

2.Бөлiмдер қандай технологиялық жабдықты монтажға жұмыс өндiру жобасы тұрады?

3. Жұмыстар жинақтау жұмысшыларына объекттiң ортақ əзiрлеуi ?

5.Электр аспабының түрi неткен монтаждық алаңда қолданылуы керек?

Жабдыққа iргетасты қабылдау сызба бойынша жобалық өлшемдермен оның геометриялық өлшемдерiнiң салыстыруында тексеруде болады. Жоба бойынша оның маркасымен салыстыруда, құрылыс лабораториясының iргетастың нақты сапасын растайтын мəлiметi болуы керек. Қабылдауды механо-монтажды инженер-техникалық қызметкерлер немесе мамандықты бригадирлер өткiзедi. Құрылыс ұйымы iргетастың атқарушы сұлбасын ұсынады жанында жобалық нақты сызба жəне оның өлшемдері көрсетiлеуі керек.

Тексеру үшiн аспап: рулетка (ұзындық өлшеуіш) сымды шек диаметрімен 0,3-0,5мм, тіктегіштер, жонылған ағашты брус-сызғыш ұзындығымен 1,5-2м.

Қабылдау алдында бүтiн жəне жақтаулық iргетастың кесiк бетiн қабырғалардың бiрлерiнде немесе нивелира арқылы геодезиялық қызметпен тасымалданатын ғимараттың еден бiтелген реперден биiк белгiнi келтiредi.

Бойлай жəне көлденең іргетастың остерін белгіні (1 сурет) жүргізеді. Іргетастың бетеріне ось бойынша болатты шекті 5 іліп қояды. Ілені аунақшаға 3 немесе қапсырмаларға, кронштейнге бекітілген, іргетастқа жақын орнатылған немесе бөлмедегі қабырғаларына ілмені орындайды. Шектер 3 жүк 6 көмегімен тартады. Шектерді ілу үшін ігретастың периметрі бойынша 80...100см биіктікте орындайды тосқауыл бұрыштан 25÷25мм треулерде, іргетастың арматурасына электрпісірумен ұстатылған. Үлкен емес іргетастарға шектерді ағашты брустарда немесе төсем астарда 150..200мм биіктікте іргетас бетінен тартуға болады. Шектерден тіктегіштерді (отвесы) 4 түсіреді, іргетастың беттерімен жəне бойлай жəне көлденең остердің орналасу дұрыстығы тірекуленеді. Тиiстi тiк сызаттар немесе кертiктер реперлерде жəне қапсырмаларда iстелiнедi.

Содан кейін тіктегіштерден рулетка көмегімен жəне жиналмалы метрмен бұрандамаларды іргетасқа құдықтарын осьтік өлшемдерін тексеруін жүргізеді.

Іргетастарда осьтер бояумен немесе кертпе қашаумен орындалады. Іргетастың оның диагоналы бойынша тартылған баумен түзу тікбұрыштығын тексереді. Өстердiң тiкбұрыштығы катеттерi ұзына бойына жəне көлденең өстер бойынша орналасатын тiк төртбұрышты үшбұрыштардың гипотенузаларының теңдiгi бойынша бекiтiледi. Іргетастарда, механизмдердің өстерi параллельді орналасады, осьтердің ара қашықтығын тексереді-параллель еместiк 0,1 мм/м ден аспау керек. Құрылыстық сызбада орта аралық қашықтық, анкерлік құдықтардың өлшемдері жəне орналасуын аса ықыласпен тексеру керек. Анкерлік құдықтардың тереңдігін жəне құысты саңылау немесе ойықтарға қыстыратын таңбаланған тақтайшаның ұзындығы бойынша тексередi. Есептеу сүргiленген ағаш тақтайшасының сызғышынан iргетастың биiк белгiсiнiң төменгi шетi дəл келу тиiстi деңгей бойынша тақталанған немесе астар жатқызылған есепке алуымен апарады. Терең анкер құдықтарында (2,а сурет) бұл бастардың бұру шектейтiн стопорлар өтуге анкерлiк тақталардың тiркеме қағаздарының бiтеуiн болттардың Т тəрізді сияқты бастарының олардың саңылауы жəне орналастырылу арқылы тексеру керек. Құдықтар өптелі немесе ұңғымалы анкерлiк тақта тұтас керек болатын төменгі тiрек беттерін көлденең-дiгін тексередi.



1- іргетас; 2 - репер осьтік жəне биіктік белгі; 3 – шектерді аспалау үшін аунақша; 4 - тіктегіш; 5- шек; 6 - жүк.

1 сурет. Іргетастың осьтерін белгілеу сұлбасы

Көлденеңдiкті деңгейлермен, ағаш тақтайша қойылған, тақтаға төменгi тiрек бет тығыздап қысылғанды тексередi.

Сызбада көрcетiлген өлшемдерден іргетастың нақты өлшемдерiнiң жiберiлетiн ауытқулары, «Бетонды жəне темiрбетонды конструкциялар монолитты» қойылған СН жəне П III-15-76 олардың нормалары асу тиiстi емес.

Анкер құдықтарының қабырғаларының тiктiгiнің ауытқулары 5мм/м биiктiк шектерiнде болу керек. Ұзына бойына жəне iргетастың көлденең өстерiн сəйкес келмеу 20мм-ден аспау керек.

Машинаның рамасын орнататын iргетастың бетi, редукторды немесе электрқозғалтқышты, май ағылған жерлерін сумен жуады,, қоқыстардан тазартады. Бір сағаттың арасында металлдық шөткемен жəне екiншi сумен жуып тазалаумен тұз қышқылының əлсiз ерiтiндiсiмен төсемдер асты орындарын өңдеу қажет.

I ргетастың бетiндегi астарларының орналастырылулары белгiнi рамаға қою немесе тұрқыны сызба бойынша орындайды. Егер астарлар олардың орналастырылуы орындарындағы бетондарға тiкелей құрса, онда 200х200 мм нiң алаңдарын белгілейді.

Өзi астарды бетонның ысқылауы алуының төмпешiк жəне қаспақ қалған олардың тазалауынан кейiн соңғы тығыздап жату керек, тербетусiз, аспайтын көлбеумен 0,5 мм/м. Бiр-бiрi алаңдардың биiк белгiлерi сонымен бiрге барлық алаңда гидростатикалық деңгеймен немесе кəдiмгi деңгейлермен пайдалануға кезекпен құратын масштаб тақтайшасы бойынша нивелирамен тексередi, ағаш əр түрлi қалыңдықтың астарларының ағаш тақтайшамен немесе жиынымен қолнануға болады.

Iргетастың беттерiн сумен жууға дейiн беттiк үлдiрдi қирату үшiн терең кертудi жасау керек, өйткені iргетастың бетонның ұстап алуын жақсартады жəне бетон араласты құюға болады.

Ептеген ауытқулар, айқындалған қабылдау барысында, компенсациялауға болады. Биiк белгiге үлкен күйiнде артық iргетастың бiр бөлiктерiн шабады, жаңа созылған анкерлiк бұрандамаларды əзiрлейдi немесе ескiлерді ұзартады.

Рамаға тексерiлген құрал-саймандарды құратын астарлардың жиынының биiктiгiн биiк белгiнiң болмашы төмендетуiнде үлкейтедi. Үлкен төмендетуде қажеттi əзiрлеумен жəне негiзгi байланысатын қосымша арматуралық тормен қоюымен iргетастың жоғарғы бөлiгiн қосымша бетондайды.

Негiзгi өстердiң əрбiр жеке жағдайында жиiрек iргетастың ептеген жылжулар немесе комплект жасайтын жабдыққа тiректерi жылжумен жабдықтың өзiне үлкею есебiнен орнын толтырады немесе оның тiректерiндегi саңылауларды мүшелеу, аумалы-төкпелi рамалар жəне жалғастыратын құбырлардың өлшемдердiң өзгеруiн қолдану мүмкін. Анкер құдықтары, қайта iстемеу мүмкiн, рамалардағы саңылаулары бар өстердiң орталары бойынша беретiн қойылған бұрамдамаға құдықтың қабырғасынан қашықтықтығы көбiрек қайта iстемеу мүмкiн немесе оның диаметрiне тең.

Əдебиет: 2 нег.[153-157 ], 1 нег.[144-146 ] Бақылау сұрақтары

1. 
   Жабдыққа iргетасты қабылдаудың мəні немен қорытынланады ?
   
2. 
   Іргетастарды тексеру кезінде қандай құралдар қолданылу керек ?
   
3. 
   Іргетасты қабылдау алдында не қажет болу керек ?
   
4. 
   Iргетастың қандай элементтерiн аса ықыласпен қабылдау керек?
   
5. 
   Машинаның рамасын орнататын iргетастың бетi қалайша əзiрлейдi?