Жемшөп өндірісінің көлемі және олардың құрылымы

Жемшөп өндірісінің көлемі және олардың құрылымы әрбір нақты жағдайда мал шаруашылығы салаларының мөлшерімен, өнімділік деңгейімен, азықтың сақтандыру қорының шамасымен айқындалады. өз кезегінде, фермадағы берік азық-түлік базасы жем – шөп дақылдары мен азық-түлік дақылдарын дайындау кезінде астық, жасыл, сүрлем және шөп конвейерлерінде максималды жоғары өнім алу үшін ең құнды сорттар мен будандарды таңдап, прогрессивті технологиялар бойынша өсіру жағдайында құрылады.

Басқаша айтқанда, «жемшөп өндірісі» ұғымы олардың шешімін қамтамасыз ету және жоғары нәтижелерге қол жеткізу мақсатында, қазақ даласының жағдайларына қатысты жемшөп базасын құрудың негізгі себептері туралы ақпаратты қамтиды. Жемшөп өндірісінде тиісті орын бөлінген шөп, сабан, сүрлем, шөп ұны мен түйіршіктерін өндірудің озық технологияларына, оларды есепке алуға, бағалауға, сақтауға бақылауды жүзеге асырады.

Әр өңірдегі құнарлы топырақтың едәуір алқаптарында жылдық және көпжылдық жемшөп дақылдары өсіріледі, олар егіс құрылымында егістіктің ең әр түрлі үлес салмағы (15-20%) - жазғы жайылым маусымы мен қора кезеңінде жануарлардың азыққа жоспарланған қажеттілігіне байланысты.

Қазіргі жемшөп өндірісінің кемшіліктері.

Соңғы 30-жылда елде өткен әлеуметтік - экономикалық сипаттағы өзгерістер ауыл шаруашылығы өндірісінің, оның ішінде мал шаруашылығы саласының даму қарқынының төмендеуіне және осы себептен халықтың сүт, ет, жұмыртқа, басқа да өнімдерді тұтыну деңгейіне әсер ете алмады. Қазіргі уақытта жемшөп өндірісінде жүйелі дағдарыс күшейе түсуде. ҚР-да өндірілетін ірі және шырынды азықтардың көлемі 3-4 есе азайды.

Сонымен қатар, жиналған жемшөптер жетілмегендігімен, негізінен шикі ақуыздың жетіспеушілігімен сипатталады, бұл өнім бірлігіне азықтың көп тұтынылуына әкеледі. Жеткіліксіз саны мал азығы, олардың қанағаттанарлықсыз сапасы, мал шаруашылығы өнімінің төмен бағасы ІҚМ басының, қойдың, шошқаның азаюына әкелді.

Азық өндірудегі дағдарыстық құбылыстар сүт, ет, жүн өндірудің төмен немесе теріс экономикалық тиімділігімен, олардың өзіндік құнының жоғары болуы, нарықтық бағаның жоғары болуы, мал шаруашылығы өнімінің сыртқы нарығына өнім берушілердің бағдарлануы, тыңайтқыштарды (оларды орындау нормалары) қоса алғанда, жемшөп өндірісімен материалдық - техникалық ресурстармен қамтамасыз етілудің және саланың төмен деңгейі ондаған есе қысқаруымен), жаңа сорттар мен будандардың сапалы тұқымдарымен айқындалады, олардың өндірісі соңғы 15 жылда 2,5 есе дерлік төмендеді.