Пәнді оқыту бағдарламасы 050607 Биология Мамандыққа кіріспе Құрастырушы



Дата17.07.2016
өлшемі363.59 Kb.
#205746

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті


Биология және экология кафедрасы

Пәнді оқыту бағдарламасы



050607 Биология


Мамандыққа кіріспе


Құрастырушы:

БжЭ кафедрасының

аға оқытушысы

Шарипова А.К.

№ 1 хат. 20.08.2010 ж. кафедра отырысында қарастырылған және ұсынылған

Кафедра меңгерушісі _______________ Ж.М.Исимбеков

Павлодар

Пән туралы мәліметтер

Пән 1 семестрде 15 апта аралығында оқылады. Жалпы сағат көлемі – 45, оның ішінде 15 дәріс, 7,5 СӨЖМ және 30 СӨЖ сағаттары қарастырылады. Бақылау түрі – емтихан.


Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары

Шарипова Айнагуль Каировна

Аға оқытушы

Биология және экология кафедрасы, Ломов к.64, А-корпус, А-356 аудитория

телефон 8(7182) 67-36-68
Пәннің еңбек сыйымдылығы

Семестр

Кредиттар саны

Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны

Студенттің өздік жұмысының сағат саны

Бақылау нысаны

барлы-ғы

дәріс

практи-ка

зертха-налық

студия-лық

жеке

барлығы

СРСП

1

1

15

15

-

-

-

-

30

7,5

емтихан

Бар-лығы

45


Пәннің мақсаты және тапсырмасы

Мамандыққа кіріспе курсының мақсаты: биология бөлімдерінің негізгі сұрақтарын қарастыру, тіршіліктің материалдық заңдылықтарын түсіну үшін студенттерде биологияның негізгі ұғымдарын қалыптастыру.

Пән оқытудың негізгі міндеті:


  • биологиялық ағзалардың құрылысы, қызметтері, олардың дамуы мен қоршаған ортамен байланыстары туралы білім беру;

  • алған білімдерің тәжірибелік әрекетте пайдалана білуді;

  • табиғатқа эстетикалық және мәдениетті көзқарасты тәрбиелеу.


Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар

Курсты оқыту нәтижесінде Сіз міндетті түрде білуге тиіссіз:



  • ағзалардың тіршілікті формаларын;

  • тірі ағзалардың құрылысы және қызметі туралы негізгі ерекшеліктерін, олардың табиғи ұжымдарын;

  • клеткалық метаболизмді және оның регуляцисын;

Курсты оқыту нәтижесінде Сіз міндетті түрде істей білуініз қажет:

  • алған жоғары теориялық білім деңгейлерін тәжірибеде қолдана білу;

  • оқыған материалды талдау және синтездеу.


Перереквизиттер

Мектептің биология, экология, физика курстары


Постреквизиттер

Цитология және гистология, омыртқасыздар зоологиясы, генетика


Тақырыптық жоспар


п/п


Пәннің тақырыптары

Сағаттар саны

дәріс

СӨЖ

1

Жердегі тірі ағзалардың әртүрлілігі. Про және эукариоттар.

2

5

2

Жердегі тірі ағзалардың әртүрлілігі

Саңырауқұлақтар,өсімдіктер,жануарлар



3

4

3

Тірі ағзалардың химиялық компоненнтері

2

4

4

Ферменттер

2

4

5

Клеткалар

2

4

6

Гистология

2

4

7

Қоректену

2

5

БАРЛЫҒЫ:

15

30


Пәннің қысқаша сипаттамасы

Мамандыққа кіріспе курсындағы қарастырылатын тақырыптар постреквизиттегі пәндердің мазмұнын толық меңгеру үшін қажетті. Бірінші екі тақырыпта про- және эукариоттардың пайда болуының сұрақтары, олардың жіктелуі мен формаларының әртүрлілігі, жалпы құрылысы және функционалдық мүмкіншіліктері қарастырылады.

Күрделі процестерді түсіну үшін клеткалық деңгейде тіршіліктің химиялық және физиологиялық ерекшеліктерін білу қажет. Келесі тақырыптарда клеткалық теория, органоидтардың құрылысы, өзара ауысу және утилизациясы, клетка бөлінуі, ферменттер және олардың көптүрлілігі қарастырылады. Тірі ағзалардың қоректенуі, олардың жіктелуі және табиғатта алатын орны туралы сұрақтармен курс тақырыптары аяқталады.
Курс компоненттері

Тәжірибелік сабақтардың мазмұны


ТӘжірибелік сабақтардың мазмұны мен орындау мерзімі

№ п/п

Тақырыптар


Мазмұны


Бақылау түрі

Орындау мерзімі (жұма бойынша )

Аббр.

1

Жердегі тірі ағзалардың әртүрлілігі. Про және эукариоттар.

Бактериялар, вирустар және балдырлар. Бактериофагтар.

Сабақ барысында сұрау

1,2

Т 1,2


2

Жердегі тірі ағзалардың әртүрлілігі

Саңырауқұлақтар, өсімдіктер,жануарлар



Мед-да саңырауқұлақтардың маңызы. Жердің геохронологиялық шкаласы. өсімдіктер мен жануарлардың филогенезі.


Сабақ барысында сұрау

3

Т 3

3

Тірі ағзалардың химиялық компоненнтері

Органикалық заттардың тотығуы. Қуат.

Сабақ барысында сұрау

4

Т 4

4

Ферменттер

Ферменттердің активтілігіне әсер ететін химиялық орта. Ферменттердің синтезі.

Сабақ барысында сұрау

5

Т 5

5

Клеткалар

Митоз және мейоз. өсімдік жәнежануар жасушаларының құрылысы.

Сабақ барысында сұрау

6

Т 6

6

Гистология

Ұлпалар түрі. Олардың шығу тегі мен ұрық жапырақшалары.

Сабақ барысында сұрау

7

Т 7

7

Қоректену

Фотосинтез механизмі. Симбиоз. Микориза.

Сабақ барысында сұрау

8

Т 8

Студенттің өздік жұмысының мазмұны


№ п/п

СӨЖ түрі

Тақырыптар

Мазмұны.

Тапсыру мерзімі (апта бойынша)


Бақылау формасы мен түрі

1

Дәрістік және сараман. сабақ. дайындық. Глоссарий. Реферат. Коллок.

Жердегі тірі ағзалардың әртүрлілігі . Прокариоттар және эукариоттар

Прокариот және эукариоттарды салыстыру.Бактерииялар Систематикасы. Құрылысы мен формасы. Өсуі, көректенуі, көбеюі. Пайдасы және зияны.

2 апта


Жазбаша жұмыс. Конспект



2

Дәрістік және сараман. сабақ. дайындық. Глоссарий. Реферат. Бақ. жұмыс. Коллок.

Саңырауқұлақтар, Осімдіктер, жануарлар

Санырауқұлақтардың практикалық маңызы. Өсімдіктер мен жаңуарлардың систематикасы.

4 апта

Жазбаша жұмыс. Конспект


3

Дәрістік және сараман. сабақ. дайындық. Глоссарий. Реферат. Бақ. жұмыс. Коллок.



Тірі ағзалардың химиялық компонентері

Тірі ағзаларда болатың элементтер. Көмірсулар. Липидтер. Аминқышқылдар. Ақуыздар. Нуклеин кышқылдар.

6 апта


Жазбаша жұмыс. Конспект



4

Аралық бақылау




Өтілген материалдар бойынша студенттердің білімін тексеру

8 апта



Тест

5

Дәрістік және сараман. сабақ. дайындық. Глоссарий. Реферат. Бақ. жұмыс. Коллок.

Ферменттер

Катализ және энергия активациясы. Ферменттердің кофакторлері. Ферментативті реакциялардың жылдамдылығы.

9 апта


Жазбаша жұмыс. Конспект



6

Дәрістік және сараман. сабақ. дайындық. Глоссарий. Реферат. Коллок.

Жасушалар

Айырмашылық және ұқсастық өсімдік тен жануарлар клеткаларында.

11 апта

Жазбаша жұмыс. Конспект


7

Дәрістік және сараман. сабақ. дайындық. Глоссарий. Реферат. Коллок.

Гистология

Айырмашылық және ұқсастық өсімдік пен жануарлар ұлпаларында.

13 апта

Жазбаша жұмыс. Конспект


8

Дәрістік және сараман. сабақ. дайындық. Глоссарий. Реферат. Бақ. жұмыс. Коллок.

Көректену.

Автотрофты және гетеротрофты қоректену.

15 апта

Жазбаша жұмыс. Конспект


9

Аралық бақылау




Өтілген материалдар бойынша студенттердің білімін тексеру

17 апта

Тест



Студенттің оқытушымен өздік жұмысының мазмұны


СӨЖ МАЗМҰНЫ ЖӘНЕ ОРЫНДАУ МЕРЗІМІ

№ п/п

СӨЖ түрі

Тақырыптар

Мазмұны.

Сағат көлемі


Бақылау формасы мен түрі

1

Қосымша материалдарды дайындау

Жердегі тірі ағзалардың әртүрлілігі. Про және эукариоттар.

Вернадскийдің биосфера туралы ілімі. Прокариот және эукариот жасушалар арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтар.

2


Ауызша сұрау, конспекті тексеру

2

Қосымша материалдарды дайындау

Жердегі тірі ағзалардың әртүрлілігі

Саңырауқұлақтар,өсімдіктер, жануарлар


Биоценоз және биогеоценоз туралы түсініктер.

3


Ауызша сұрау, конспекті тексеру

3

Қосымша материалдарды дайындау

Тірі ағзалардың химиялық компоненнтері

Тірішілік негізі – су. Жасуша құрамындағы химиялық элементті.

2


Ауызша сұрау, конспекті тексеру

4

Қосымша материалдарды дайындау

Ферменттер

Ферменттердің ашылу тарихы. Ферменттердің химиялық құрамы.

2


Ауызша сұрау, конспекті тексеру

5

Қосымша материалдарды дайындау

Клеткалар

Шлейден мен Шванның жасушалық теориясы, оның негізгі қағидалары.

2


Ауызша сұрау, конспекті тексеру

6

Қосымша материалдарды дайындау

Гистология

Ұлпаның түзілуі, қызметтері және микроскопиялық құрылысы.

2


Ауызша сұрау, конспекті тексеру

7

Қосымша материалдарды дайындау

Қоректену

Тірі жүйедегі қоректенудің маңызы. Қоректену түрлері.

2


Ауызша сұрау, конспекті тексеру

Студенттердің өзіндік жұмыс мазмұны



№ р/с

СӨЖ түрі

Есеп беру түрі


Бақылау түрі мен формасы

Сағат көлемі

1

Дәрістік сабақтарға дайындық

конспект

Сабақтарға қатысу

8

2

Аудиторлық сабақтардың

мазмұнына енбеген материалдарды оқу



Конспект

Сабақтарға қатысу

8

3

Глоссарий дайындау

глоссарий

тапсыру

8

4

Рефераты дайындау және тапсыру

реферат

Рефераты қорғау

4

5

Бақылау іс-шараларына дайындық

тест

АБ1, АБ2

2

БАРЛЫҒЫ

30


Өздік оқуға арналған тақырыптар


  1. Гистологияның даму тарихы

  2. Микроскоппен қаралатын объектілері қолданылатын өлшемдік әдістері.(мк,нм,А.)

  3. Биотехнологиялық зерттеулерде цитологияның дамуы

  4. Биология, эмбриология, экология, ауыл шаруашылығында және медицинада цитологияның маңызы

  5. Гистогенездің негіздері


Бақылау түрлеріне сәйкес мөлшер үлесі




Қорытынды бақылау түрі

Бақылау түрлері

Үлестері

1

Емтихан

Емтихан

0,4

Ағымдағы үлгерімінің бақылау

0,6

050607 Биология мамандығы бойынша күндізгі оқу түрінің студенттеріне арналған «Мамандыққа кіріспе» пәнінің СӨЖ сабақтарының тапсырмаларын орындау

мен тапсыру және аудиторлық сабақтарындағы



бақылау жұмыстарының календарный графигі


1 рейтинг (1семестр)

Апталар

1 сабақ үшін макс. балл

1

2

3

4

5

6

7

8

Всего

Максимальный балл













100

Дәрістерге дайындалу және қатысу

СРС түрі/ есеп түрі




ДСТ 1,2

ДЗЛ 2

ДЗЛ 3

ДЗЛ 4

24

Бақылау түрі




қ

қ

қ

қ

Макс. балл

3

6

6

6

6

Материалды өздік меңгеру

СРС түрі/ есеп түрі




ӨМТ1

ӨМТ2

ӨМТ3




24

Бақылау түрі




С

С

С




Макс. балл

8

8

8

8




Рефератты дайындау және қорғау

СРС түрі/ есеп түрі













Р

25

Бақылау түрі













Д

Макс. балл

25










25

Глоссарийге дайындалу және тапсыру

СРС түрі/ есеп түрі










Г




15

Бақылау түрі










АС




Макс. балл

15







15




Пән тақырыптары бойынша білімді бақылау

СРС түрі/ есеп түрі







АҮБ







12

Бақылау түрі







Т







Макс. балл

12




12







2 рейтинг (1 семестр)

Недели

Макс. балл за 1 занятие

9

10

11

12

13

14

15

Всего

Максимальный балл













100

Дәрістерге дайындалу және қатысу

СРС түрі/ есеп түрі




ДСТ 5

ДСТ 6

ДСТ 7




18

Бақылау түрі




қ

қ

қ




Макс. балл

3

6

6

6




Материалды өздік меңгеру

СРС түрі/ есеп түрі




ӨМТ4

ӨМТ5

ӨМТ6




24

Бақылау түрі




С

С

С




Макс. балл

8

8

8

8




Рефератты дайындау және қорғау

СРС түрі/ есеп түрі










Р




25

Бақылау түрі










Д




Макс. балл

25







25




Глоссарийге дайындалу және тапсыру

СРС түрі/ есеп түрі










Г




15

Бақылау түрі










АС




Макс. балл

15







15




Пән тақырыптары бойынша білімді бақылау

СРС түрі/ есеп түрі







АҮБ







18

Бақылау түрі







Т







Макс. балл

18




18








Шартты белгілер: ДСТ – дәріс сабақтарына арналған тапсырмалар, қ – қатысу, ӨМТ - өздік меңгеруге арналған тапсырмалар, с – сұрау, Р – реферат, Д- доклад, Г- глоссарий, АС – ауызша сұрау, АҮБ – ағымдағы үлгерімді бақылау, Т- тест.

11 Курс саясаты

Студенттер сабақты босатпай, мұқият әрбір сабаққа дайындалып, бағдарлама бойынша барлық тәжірибелік тапсырмалар мен өзіндік жұмыс жоспарын дер кезінде орындап, мұғалімнің берген тапсырмаларын тиянақты, сапалы жасап, оқу бағдарламасына сәйкес көрсетілген барлық бақылау түрлерін толық тапсыру қажет.

Сабақ босатқан, үлгерімі нашар студенттер өз тәртібіне жауапты болулары қажет. Себебсіз сабақ босатқандары үшін, студент қатаң тәртіпке шақырылады да, олардың бағалау рейтингтеріне зардабы тиеді. Олардың оқу көрсеткіштерінің балдары қысқартылады:

- дәріс, тәжрибелік сабақттарын босатқаны үшін – 1 балл (1 сабаққа) кесіледі;

- әрбір тәжрибелік сабаққа дайындалмау - 2 балл кесіледі;

- кез келген ереже бұзушылық аудиториядан шығару мен баллды төмендетуге әкеледі – 1 балл кесіледі;

Семестрде 2 аралық бақылау қарастырылған. Тест әдісімен бақылау бойынша кестеге сейкес 12 және 18 балл ала аласыз.

Қорытынды бақылау – емтихан, тест арқылы жүреді.

Көрсетілген талаптар тек қана студенттердің алған білімінің сапасын жоғарлатуға бағытталған.

Курстың саясатына сәйкес студенттердің оқуға деген ынтасы мен қатнасы университет тәртібімен саясатына сәйкес болу керек.

Соңғы қорытынды баға төмендегідей негіздер бойынша қойылады:


  1. сабаққа қатысу және дәріс конспектісін тексеру.

  2. дәріс, тәжрибелік, өздік жұмыстарға белсенді қатысып, жауап беру.

  3. білімді тесттік бақылау бойынша тексеру.

  4. емтиханда алынған балл

Білімді бағалау баллдық-рейтингті жүйемен жүргізіледі, күнтізбелік шаралар бойынша студент өз бағасын өзі шығарып алады. Өзіңе керекті балл жинау үшін тәжрибелік сабақтарға белсенді қатысу. Егер осы айтылған жағдайлар жасалмаса студен өткен тақырыптардың барлығын айтуғы тиіс, сонда ғана барып емтиханға жіберіледі.

Семестр бойы білімді бағалау жүргізіледі. Жұмыстарды тапсыру күнтізбелік шаралар бойынша уақытында тапсырылуы тиіс.



12 Әдебиеттер тізімі

Негізгі:


  1. Нұрышева А., Нұрышев М. Цитология. - Алматы:Қарасай, оқулық/ -2-шi бас. 2006.-184 б.

  2. Базарбаева Ж.М., Сапаров Ә.Е. Цитология практикумы. - Алматы: Қазақ университетi, университет студ.арналған оқу құралы. 1999.-53 б.

  3. Нұрышев М.Х. Клетка: құрылысы мен қызметi.- Алматы ғылым. оқу құралы. 2001

Қосымша:


  1. Ченцов Ю.С. Общая цитология. Учебник. М.,МГУ, 1995. 384 с.

  2. Заварзин А.А., Харазова А.Д.,Молитвин М.Н. Биология клетки.С-Петербург,ЛГУ, 1992. 314 с.

  3. Заварзин А.А., Харазова А.Д. Основы общей цитологии. Л., ЛГУ. 982.239 с.

  4. Практикум по цитологии. Под ред. Ю.С.Ченцова М., МГУ, 1988.

  5. Афанасьев Ю.И. и Юрина Н.А. Гистология. М., "Медицина", 2000 г.

  6. Гистология (под ред. В.Г. Елисеева и др.). М., Медицина, 1989.

  7. Заварзин А.А. Основы сравнительной гистологии. Учебное пособие. Л., Изд-воЛГУ, 1985.

  8. Руководство по гистологии (том 1* Общая гистология) Санкт-Петербург, СпецЛит.,2001.495с.

  9. Шубникова Е.А. Функциональная морфология тканей, уч. Пос. М., Изд-воМГУ, 1981.

  10. Хэм А., Кормак Д. Гистология (в 5 томах). М., "Мир", 1983-1985 гг.

  11. Гилева Э.А. Хромосомная изменчивость и эволюция. М.,Наука, 180 с.

  12. Дондуа А.К. Клеточная репродукция и процессы дифференцировки., Наука, 1990.215с.

  13. Збарский И.Б., Кузьмина С.Н. Скелетные структуры клеточного ядра. М., Наука, 1991.233 с.

  14. Зенгбущ П. Молекулярная и клеточная биология: ВЗ-х т.М., 1982.

  15. Иост X. Физиология клетки. М.,1975.

  16. Короленко Т.А. Катаболизм белка в лизосомах. Новосибирск, Наука, 1990. 245 с.

  17. Костюк П.Г. Клеточная сигнализация. М.,Наука, 1992.324 с.

  18. Леви А.,Сикевиц Ф. Структура и функции клетки. М.,Мир.1971.

  19. Свенсен К., Уэбстер П. Клетка. М.,Мир. 1980.304 с.

  20. Покровский А-А., Тутельян В.А. Лизосомы.М.,1976.

  21. Робертис Е де,Новинский В.,Саэс Ф. Биология клетки.М.,Мир,1973.

  22. Тринкаус Дж.От клеток к органам.М., 1972

  23. Бергельсон Л.Д. Биологические мембраны.Факты и гипотезы. М., Наука, 1975. 184 с.

  24. Ченцов Ю.С., Поляков В.Ю. Ультраструктура клеточного ядра. М., Наука, 1974.

  25. Ролан Ж.К., Селоши А., Селоши Д. Атлас по биологии клетки. ,1978

  26. Винников Я.А. Эволюция рецепторов. Л., Наука, 1979.

  27. Каплан А.И. Хрящ. Изд-во "В мире науки", 1984, № 12.

  28. Касавина А.И., Торбенко В.П. Жизнь костной ткани. М., 1979.

  29. Серов В.В., Шехтер А.Б. Соединительная ткань, функциональная

  30. Морфология и общая патология. М., 1988.

  31. УголевА.М. Пищеварение. Л., "Наука", 1996.

  32. Хрущов Н.Г. Гистогенез соединительной ткани. М., Наука, 1993



Мамандыққа кіріспе пәні бойынша емтиханға арналған

тест тапсырмалары

1 ВАРИАНТ
1. Эукариоттарға қандай қасиеттер тән?

A) Бірклеткалылар, ядросы жоқ;

B) бірклеткалылар, көпклеткалылар, ядро, органоидтары көп;

C) бірклеткалылар, көпклеткалылар, органеллалары жоқ;

D) көпклеткалылар, сақинатәрізді ДНК-мен;

E) көпклеткалылар, органеллары көп, ядро, митохондрийлары жоқ.



2. Қандай органеллаларға мембраналық құрылыс тән?

A) митохондрийлар;

B) микротүтікшелер;

C) Центриольдар;

D) рибосомалар, микрофиламенттер;

E) а + в+ с + д;


3. Саңырауқұлақтардың өмір сүру орны:

А) жерде, суда

В) ағаш құрылыстарда

С) басқа организмдердің устінде және ішінде

Д) тамақ өнімдерінде

Е) барлық жауаптар дұрыс



4. Лизосома – бұл:

A) каналдар жүйесі

B) көпіршіктер жүйесі

C) ас қорыту сөлі бар мембрандық вакуоль

D) нуклеопротеидтік бөлшектер

E) липопротеиндік мембрана


5. Патшалыққа бөліну ... байланысты:

  1. клетка құрылысына

  2. тек хлоропласттардың болуына

  3. клетка құрамына байланысты емес

  4. вакуоль барына

Е) өсімдіктің атауына байланысты

6. Соматикалық клеткаларға тән бөліну типі?

A) эндорепродукция; D) Амитоз;

B) мейоз; E) полиплоидия

C) митоз;




  1. Митоздық аппараттың қалыптасуы қай фазада аяқталады?

А) профазада Д) метафазада

В) телофазада Е) интарфазада

С) анафазада

8. Ақуыз синтезінде неше аминқышқылы пайдаланылады?

A) 30; B) 20; C) 50; D) 40; E) 10.


9. Қандай пластидтерді лейкопласт деп атайды?

  1. жасыл Д) қызыл

В) сары Е) түссіз

С) көк


10. Эндоплазмалық тордың негізгі қызметі?

A) тыныс алу және энергетикалық

B) клетка ішінде полипептидтерді синтездеу және тасымалдау

C) клетканы сыртқы ортадан қоршау

D) клетка ішіндегі заттарды қорыту

E) крахмал түйіршіктерін қор ретінде сақтау




    1. Гранулоциттерге жататын ...

А) эритроциттер

В) моноциттер

С) нейтрофилдер

Д) лимфоциттер

Е) тромбоциттер

12. Гепарин қандай қан жасушаларында түзіледі?

А) лейкоцитерде

В) базофилдерде

С) тромбоциттерде

Д) эритроциттерде

Е) эозинофилдерде


13. Центромера дегеніміз ...

A) хромосоманың иығы тартылысы

B) хромосоманың екінші

C) хромосоманың бірінші тартылысы

D) хромосомалар жиынтыгы

E) хромосомалардың ұқсас учаскелерінің өзара алмасуы



14. Фруктоза, глюкоза, рибоза және дезоксирибоза ... жатады

А) ақуыздарға

В) минералдық заттарға

С) майларға

Д) аминқышқылдарға

Е) көмірсуларға
15. Ауыстырылмайтын аминқышқылдарына жататын

А) пролин, треонин, триптофан, валин

В) лейцин, тирозин, метионин, аспарагин

С) метионин, аланин, триптофан, аспаргин

Д) триптофан, лизин, треонин, метионин

Е) валин, аланин, фениалалнин, треонин



  1. Хромосомаларда өтетін процесс?

A) ДНК синтезі;

B) ақұыз синтезі;

C) АТФ ыдырауы.

D) АТФ синтезі;

E) Фотосинтез;
17. Клеткадағы буферлық қасиеттерді атқаратын иондар:

A) SO42-, Cl - ; D) HCO3- , CO32-;

B) Na+,Cl-; E) Na+,K+;

C) Na +,Ca 2+, K +;



18. Цитоплазма бөлінуі ... деп аталады?

  1. овогенез Д) гаметогенез

  2. плазмокинез Е) кариокинез

  3. цитокинез



19. Қандай азот негізі А=А=Т- ге тән?

A) А,Г,А; C) Т,Г,А;

B) Т,Т,А; D) У,А,А;

E) Ц,Ц,Г.



20. Клетка бөліну алдында хромосомалар қандай болады?

A) жіңішке жіптер тәрізді

B) бір хроматидті, жіңішке жіпше тәрізді

C) бір хроматидті

D) екі хроматидті

E) екі хроматидті, спиральданған



  1. Ретикулоциттер – бұл жас ...

А) базофилдер Д) лимфоциттер

В) моноциттер Е) тромбоциттер

С) эритроциттер

22. Берілген органоид тек өсімдік клеткасына тән

А) ЭПТ Д) митохондрийлар

В) плазмолемма Е) рибосомалар

С) пластидтер


23. Нуклеин қыщқылдар құрамына кіретін қанттар

А) фруктоза, рибоза

В) глюкоза, галактоза

С) рибоза, дезоксирибоза

Д) манноза, дезоксирибоза

Е) крахмал, целлюлоза


24. ДНК репликациясы клетка тіршілік айналымының қай фазасында өтеді?

A) метафаза D) анафаза

B) интерфаза E) телофаза

C) профаза


25. Саңырауқұлақтардың көбінесі :

А) паразиттер Д) автотрофтар

В) жыртқыштар Е) сапротрофтар

С) симбионттар


26. Ақуыз құрамына кіретіндер

A) Су , эфир; D) нуклеотидтер;

B) бензин; E) глицерин

C) аминқышқылдар;




  1. Гемоглобиннің оттегімен байланысудағы пайда болатын зат?

А) карбогемоглобин Д) окситоцин

В) метгемоглобин Е) оксигемоглобин

С) карбоксигемоглобин
28. Про- және эукариоттарға тән органоидтар:

A) Митохондрийлар; D) рибосомалар;

В) эндоплазмалық тор Е) ядро

C) аппарат Гольджи;


29. Макроээлементерге жататындар:

A) Fe, Cu, Cl, Mg; C) O,N,H,C;

B) Ni, Zn, P,I; E) в + с;

D)тірі клетканың бардық элементтері;


30. Егер клеткада 6 хромосома болса митозбен бөлінген жаңа клеткада қанша хромосомалар болады?

A) 6; B) 2; C) 12; D) 1; E) 3;




  1. Клеткалық цикл неден басталады?

A) интерфазадан;

B) бөліну процесінен.

C) постсинтездік кезеңінен;

D) пресинтездік кезеңінен;

E) синтездік кезеңінен;


  1. Пішініне байланысты эпителиальды клеткалар ... түрлеріне бөлінеді.

А) бір қабатты, көп қабатты

В) бір қабатты, көп қабатты, куб тәрізді

С) жалпақ, бір қатарлы, көп қатарлы

Д) куб тәрізді, цилиндр тәрізді

Е) жалпақ, куб тәрізді, цилиндр тәрізді
33. Клеткадағы майлардың қызметі?

A) тасымалдау

B) құраушы ретінде

C) информациялық

D) қоректік және энергетикалық;

E) в + д.



34. Органикалық заттарды ыдырататын ферменті бар органоид:

  1. Гранула Д) Хромопласт

В) Лизосома Е) Хлоропласт

С) Лейкопласт


35. Метацентрлік хромасомалар- олар ...

A) екі центрамерасы бар хромасомалар

B) бір иығы қысқа

C) тең иықты

D) иықтардың ұзындығы тең емес

E) бір центромерасы бар хромасомалар


36. Ақуыздың екінші реттік құрылымы дегеніміз ...

А) оның жіпше формасы

В) оның спираль тәрізді формасы

С) оның глобула тәрізді формасы

Д) құрамында 2,3 молекула бар глобула

Е) басқа заттармен байланысқан формасы




  1. Қан ұюға қатысатын заттар...

А) калий тұздары Д) кальций тұздары

В) натрий тұздары Е) литий тұздары

С) магний тұздары



  1. Сарысу – бұл ...

А) қанның сүйық бөлігі

В) ұйылған қан

С) фибриногенсіз плазма

Д) қанның пішінді элементтері

Е) эритроциттерсіз қан


  1. Жыныс клеткалардың атауы?

A) Сперматоциттер;

B) гаметалар;

C) овоциттер;

D) овогонийдер;

E) сперматогонийдер.


  1. Клеткада энергия жиналуы қай фазада өтеді?

A)Постмитоздық (пресинтездік)

B) синтездік;

C) телофазада;

D)премитоздық (постсинтездік);

E) профазада;

БжЭ кафедрасының отырысында бекітілді

хаттама №5 10.11.09 ж.
БиЭ кафедра меңгерушісі Исимбеков Ж.М.
Мамандыққа кіріспе пәні бойынша емтиханға арналған

тест тапсырмалары

2 ВАРИАНТ
1. Организмдердің клеткалық құрылымы ... дәлелдейді:

A) өсімдіктердің жануарлардан айырмашылығын

B) органикалық өмірдің бірлестігін;

C) тірі және өлі материяның ұқсастыгын;

D) вирустардың бактериялармен ұқсастығын;

E) а + в;



2. Клеткалыларға дейінгі организмдердің дене құрылысы қандай болған?

A) Органоидтар орналасқан цитоплазма

B) Ақуыз капсуласымен (капсидпен) капталған ДНК немесе РНК молекуласы;

C) ядро жене гиалоплазма;

D) цитоплазма ортасында орналасқан рибосома;

E) цитоплазмадағы ДНК молекуласы.



3. Көмірсулардың клеткадағы атқаратын жұмысы?

A) Энергетикалық;

B) Құраушы;

C) қоректік, ақпараттық;

D) ферментативті, жиырылу;

E) а + в + с + д.



4. Хромосомалар қайда орналасады?

А) хлоропласттарда Д) ядрода

В) цитоплазмада Е) вакуольда

С) центрисомада



    1. Организмде клеткалардың өсуі мен көбеюі қандай бөліну типі арқылы өтеді?

A) Мейоз; D) эндомитоз;

B) амитоз; E) митоз

C) политения;

6. Саңырауқұлақтар өсімдіктер тамырларынан ... қабылдайды:

А) органикалық заттарды

В) минералдық заттарды

С) суды


Д) витаминдерді

Е) ферменттерді


7. Ядро, хлоропласт, вакуоль – олар:

  1. Клеткалар Д) Органоидтар

  2. Бөлімшелер Е) Элементтер

  3. Молекулалар

    1. Клеткада энергия жиналуы қай фазада өтеді?

A)Постмитоздық (пресинтездік)

B) синтездік;

C) телофазада;

D)премитоздық (постсинтездік);

E) профазада;
9. Судың тірі клеткадағы қызметі:

A) ерітуші;

B) тасымалдаушы және құраушы;

C) термостабилизатор жәнетерморегулятор;

D) химиялық реагент;

E) а + в + с + д;



10. Интерфазаның қай кезеңінде ДНК редупликациясы өтеді?

A)Постмитоздық (пресинтездік)

B)премитоздық (постсинтездік);

C) профазада;

D) синтездік кезеңінде

E) метафазада.



11. Профаза неден басталады?

  1. Клетка көлемінің өсуінен

  2. Клетка көлемінің артуымен

  3. Клетка көлемі өзгермейді

  4. Клетка құрамының өзгеруінен

  5. А + Д

12. Митоз фазаларының дұрыс тізбегі:

  1. профаза, метафаза, анафаза, телофаза

  2. интерфаза, профаза, метафаза, телофаза

  3. профаза, интерфаза, метафаза, анафаза

  4. анафаза, интерфаза, телофаза, метафаза

  5. телофаза, интерфаза, анафаза, профаза

13. Прокариоттық клеткалардың ішкі мембраналық құрылым:

A) мезосома

B) рибосома

C) лизосома

D) пероксисома

E) центросома



14. Ақуыздар құрамына кіретін зат

A) су, эфир

B) бензин

C) аминқышқылдар

D) нуклеотидтер

E) глицерин



15. Берілген органоид тек өсімдік клеткасына тән

  1. Аппарат Гольджи

  2. Вакуоль

  3. ЭПТ

  4. Плазмолемма

  5. Ядро

16. Прокариот клеткаларында хромосома қайда орналасқан?

  1. Ядрода

  2. Вакуольде

  3. Митохондрийларда

  4. Лизосомада

  5. Цитоплазмада


17. Ядро құрамына кіретін компонент:

  1. Ядрышық

  2. ЭПТ

  3. Рибосомалар

  4. Митохондрийлар

  5. Клетка орталығы

18. Ақуыз құрамына кіретін аминқышқылдар тізбегі қайда тізіледі?

  1. Митохондрияларда

  2. Цитоплазмада

  3. Рибосомаларда

  4. Гольджи аппаратында

  5. Вакуольде


19. Қай органоидте фотосинтез процесі өтеді?

A) Лейкопластарда;

B) митохондрийде;

C) хромопластарда;

D) рибосомаларда;

E) хлоропластарда.



    1. Хросомаларда өтетін процесс?

A) Фотосинтез; D) ДНК синтезі;

B) ақұыз синтезі; E) АТФ ыдырауы.

C) АТФ синтезі;


    1. Профазаның бастапқы кезеңінде хромосомалар неше хроматидті?

A) 4; B) 2; C) 1 D) 4; E) 5.

22. Митоз соңында хромосомада неше хроматид болады?

A) 6; B) 3; C) 4; D) 1; E) 2.


23.Гаметалардың генетикалық құрамының көптүрлілігі қандай бөліну арқылы өтеді?

A) Мейоз D) митоз

B) амитоз E) эндомитоз.

C) эндорепродукция;



24. .Митоздық бөліну арқылы қанша клетка пайда болады?

A) 2; B) 4; C) 6; D) 1; E) 8;



25. Митоз дегеніміз ... ?

A) хромосомаларсыз және бөліну ұршықсыз ядроның тікелей бөлінуі;

B) бөліну ұршығымен бірнеше кезеңдер арқылы бөліну;

C) ядрошық бұзылусыз хромосомалардың екі еселенуі;

D) бөліну ұршықсыз бөліну;

E) хромасомалар редукциясымен өтетін бөліну;



26. Жыныс клеткалардағы хромосомалар жиынтығы?

A) 2 п; B) 4 п; C) п; D) 5 п; E) 3 п.



  1. Жыныс клеткалардың атауы?

A) Сперматоциттер;

B) овогонийдер;

C) овоциттер;

D) гаметалар;

E) сперматогонийдер.


  1. Клеткалық циклінің қай фазасында ДНК редупликациясы өтеді?

A) Метафазада; D) анафазада;

B) интерфазада; E) телофазада;

C) профазада;


  1. Қоректік заттардың жиналуы және клетканың активті (белсенді) өсуі қай фазада өтеді?

A) Телофазада;

B)постмитоздық (пресинтездік);

C) анафазада;

D)премитоздық (постсинтездік);

E) синтездік.


  1. Қан плазмасының барлық ақуыздар арасында эмбриональды кезеңінде бірінші болып түзілетін ..

А) глобулиндер Д) гепарин

В) альбуминдер Е) гемоглобин

С) фибриноген


  1. Гемоглобин қанға ... түс береді

А) қызғылтша

В) жасылдау

С) сарылау

Д) көкшіл

Е) қоңырлау



  1. Қан функциялары ...

А) трофикалық Д) тыныс алу

В) қорғаныс Е) терморегуляторлық

С) барлық жауаптар дұрыс


  1. Фагоцитозды кім ашты?

А) И.П. Павлов Д) Э. Дженнер

В) Л. Пастер Е) И.И. Сеченов

С) И.И. Мечников


  1. Хромосомалар коньюгациясы бірінші мейоздің қай фазасында өтеді?

А) профаза Д) телофаза

Б) метафаза Е) интарфаза

С) анафаза


  1. Құрамында аминқышқылы жоқ зат.

А) гемоглобин

В) трипсин

С) пепсин

Д) инсулин

Е) гликоген


  1. Ахроматин ұршығының пайда болуына қатысатын...

А) ядро

В) центриольдер

С) Гольджи аппараты

Д) ЭПТ


Е) митохондриялар

  1. Лейкоциттердің азаюы ... деп аталады.

А) лейкоцитоз

В) лимфоцитоз

С) эритроцитоз

Д) тромбоцитоз

Е) лейкопения


  1. Ретикулоциттер – бұл жас ...

А) лимфоциттер

В) моноциттер

С) базофилдер

Д) эритроциттер

Е) тромбоциттер


  1. Гемоглобиннің оттегімен байланысудағы пайда болатын зат?

А) карбогемоглобин

В) оксигемоглобин

С) карбоксигемоглобин

Д) окситоцин

Е) метгемоглобин


  1. Адамда қан жаңаруы қанша кн аралығында өтеді?

А) 100 күн Д) 300 күн

В) 150 күн Е) 300 күн

С) 200 күн

БжЭ кафедрасының отырысында бекітілді



хаттама №5 10.11.09 ж.

БиЭ кафедра меңгерушісі Исимбеков Ж.М.

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет