Пікір жазғандар: филология ғылымдарының докторы, профессор Г. Е. Надирова

Қолданылған фраземалардың алвафиттік көрсеткіші
235
411. Көк дулыға
412. Көк сауыт
413. Көк найза
414. Көк сүңгі
415. Көкке бір ақ елі жетпеді
416. Көктеп тігу
417. Көкке көтерілді (ұшты)
418. Көкірегін қуаныш кернеу
419. Көңілі желдей есті
420. Көмірдей қараша көңілі қара қазандай
421. Көңілге қонымды
422. Көңіл айту
423. Көр соқыр
424. Көсегең көгерсін!
425. Күле кіріп, күңірене шығу
426. Күн шыға
427. Күні қараң
428. Күлте құйрық
429. Күлтөбенің басында күнде кеңес
430. Кісі алатын бурадай
431. Kundin son bedukladi, ojnady
432. Қабырғасымен кеңесу
433. Қазанат; қазақы ат
434. Қайырлы болсын айту
435. Қамбар ата
436. Қанға-қан, жанға-жан
437. Қан жүрегі қақ жарылу
438. Қан жүрегі жарылып
439. Қан жұту
440. Қанаттыны қаққан
441. Қанжардай қатып жарады
442. Қаны қараша қара азық (ет, майдан басқа тамақ)
443. Қара аспан айналып түскір! (қарғыс)
444. Қара аспанды жауға (суға) алдырды
445. Қара аяз
446. Қара байланғыр!
447. Қара байлады
448. Қара байыр
449. Қара батпақ
450. Қара бақыр
451. Қара басқан
452. Қара бастың қамын жеді
453. Қара басы
454. Қара басыңа көрінгір!
455. Қара бауыр
456. Қара бет

Авакова Р.А. Фразеосемантика
236
457. Қара болды
458. Қара борандатты
459. Қара бордай
460. Қара бұқара
461. Қара бітпеген
462. Қара дауыл
463. Қара дауылына басты
464. Қара көрінер
465. Қара жамылу
466. Қара жарыс
467. Қара жаяу
468. Қара желіс
469. Қара жол
470. Қара жон
471. Қара еті жыртылды
472. Қара кеш
473. Қара көз
474. Қара көлеңке
475. Қара күз
476. Қарадан қарап жүріп
477. Қара қатқақ
478. Қара су
479. Қара үзді
480. Қара іңір
481. Қара құс
482. Қара қағаз
483. Қара уайым
484. Қара күйе
485. Қара маржан
486. Қара көже
487. Қара өлең
488. Қара сөз
489. Қара жұмыс
490. Қара сирақ
491. Қара табан
492. Қара қазық
493. Қара қауым
494. Қара қазақ
495. Қара ниет
496. Қара көңіл
497. Қара таңба
498. Қара тастай қатты
499. Қара ой
500. Қара жала
501. Қара көш
502. Қара таяқ

237
Қолданылған фраземалардың алвафиттік көрсеткіші
237
503. Қара дамбал
504. Қара терге түсті
505. Қарайып қалды
506. Қара ой
507. Қара нан
508. Қара қайғы
509. Қара жала
510. Қара жаңбыр
511. Қара жарыс
512. Қара жапты
513. Қара жамылу
514. Қара жел
515. Қара жер
516. Қара жол
517. Қара кедей
518. Қара күйе
519. Қара күш
520. Қара қатқақ
521. Қара құрық
522. Қара мал 
523. Қара нөпір
524. Қара орын
525. Қара орман
526. Қара өлең
527. Қара табан
528. Қаран тану
529. Қара танытты
530. Қара терге түсті
531. Қара тұту
532. Қара садақ
533. Қара суық
534. Қара сорпа
535. Қара шай
536. Қара шоқы
537. Қара қылды қақ жару
538. Қаны қараша Қаңтардағы бурадай тісін қайрау
539. Қозы құйрық қылды
540. Құйрық тістесіп келеді
541. Құлаққа ұрған танадай
542. Қоянның жымындай жол
543. Қырқынан шығару
544. Қарны тоқ
545. Қарт бурадай
546. Қарайып қалды
547. Қаралы хабар
548. Қаралы үй

Авакова Р.А. Фразеосемантика
238
549. Қаралы жаулық
550. Қаралы көш
551. Қаралы ауыл
552. Қараң өшкір!
553. Қара басына көріну
554. Қара дүрсін
555. Қаран ниет
556. Қара қылды қақ жарған
557. Қара тағлиқ болмақ
558. Қарасын өшірді
559. Қас пен көздің арасында
560. Қас қағым сәтте
561. Қасымханның қасқа жолы
562. Қасымханның қасқа жолы, Есімханның ескі жолы
563. Қиямет қайым болмақ
564. Қовурғилриң егилип кетуду
565. Қозыдай жамырау
566. Қозыдай көгендеп
567. Қой аузынан шөп алмас
568. Қой мойын
569. Қой мінез
570. Қой көз
571. Қой тіс
572. Қой тұяқ жамбы
573. Қойдан қоңыр, жылқыдан торы
574. Қойдай қырып
575. Қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған
576. Қол алысу
577. Қолға алу
578. Қолды-аяққа тұрғызбау
579. Қолды кеудеге қою
580. Қолдан қолға түсірмеу
581. Қол салу
582. Қолынан қой жарысы келмеді
583. Қолынан екі келсе, бірін қылып, қолынан бір келсе, екі қылсын
584. Қолын беру
585. Қолын бұлғау
586. Қолы қысқа
587. Қолы тар
588. Қол ұшын беру // қол учшин бәрмәк
589. Қонақ кәде
590. Қоңыр үй
591. Қоңыр дауыс
592. Қоңыр кеш
593. Қоңыр жел
594. Қоңыр қабақ

239
Қолданылған фраземалардың алвафиттік көрсеткіші
239
595. Қоңыр әңгіме
596. Қойдай қоңыр
597. Қош келіпсіз!
598. Қоян жақ
599. Қоян жүрек
600. Қошқар тұмсық
601. Қу бастан қуырдақ ет алу
602. Қуанышы қойнына симау
603. Қуырдақтың көкесін түйе сойғанда көрерсің
604. Құйрық тістесіп келді
605. Қушық бет
606. Құлағына біздей қадады
607. Құлаққа ұрған танадай
608. Құлағынан айырылған ешкідей
609. Құлындай ойнақтап
610. Құлындай қылып шыңғыртты
611. Құлындай құлдырап
612. Құнша мойын
613. Құнанын құдайындай
614. Қайырлы болсын
615. Құйрық тістесіп келді
616. Құрбандық қабыл болсын!
617. Құдырет иесі
618. Құралай көз
619. Құйысқаны көтеріліп тұр
620. Құнан // ат шаптырым жер
621. Құмалақ салу
622. Құдай алды
623. Құдай атқыр
624. Құдайға шүкір
625. Құдай жазса
626. Құдай тапсын!
627. Құдай ұрсын!
628. Құранның төрт мүшесі
629. Құтты болсын айту
630. Қыбын табу
631. Қызыл іңір
632. Қызыл арай
633. Қызыл аяз
634. Қызыл жел
635. Қызыл су
636. Қызыл мүйіз
637. Қызыл отау
638. Қызыл тақта
639. Қызыл бұрыш
640. Қызыл кітап

Авакова Р.А. Фразеосемантика
240
641. Қызыл тіл
642. Қызыл көз
643. Қызыл ауыз
644. Қызыл өңеш
645. Қызыл жүз
646. Қызыл шырайлы
647. Қызыл көз пәле
648. Қызыл шеке болу
649. Қызыл кеңірдек болу
650. Қызыл табан қылды
651. Қызыл жегізу
652. Қызылға отырғызу
653. Қызыл көрген қырандай
654. Қызыл тазалау
655. Қызыл қырман қылу
656. Қызыл шақа
657. Қызыл қарынжас бала
658. Қызыл қарын бұты шыт
659. Қызыл әскер
660. Қызыл дән
661. Қызыл диплом
662. Қызыл жүйрік
663. Қызыл сөз
664. Қызыл қырғын
665. Қызыл аяқ
666. Қызыл моншақ
667. Қызыл алтын
668. Қызыл сақшы
669. Қызыл сирақ
670. Қызыл армия
671. Қызыл шұнақ аяз
672. Қыз ұзату
673. Қысық көз қырсық шал
674. Қымыздың татуы
675. Қырық саққа жүгірту
676. Қырық қалта
677. Қырық итті
678. Қырық құбылу
679. Қырық қазанның құлағын тістеу
680. Қырық қарақшы
681. Қырық бұрау
682. Қырық жыл
683. Қырық тесік
684. Qyrk def söjledim
685. Qyrk even kedisi
686. Qyrk jamaly

241
Қолданылған фраземалардың алвафиттік көрсеткіші
241
687. Qyrk jylyn basynda
688. Qyrk jylda bir
689. Qryqqa jaryla Almam bit inde
690. Qyrq törlö höjläü
691. Qqyrq coro
692. Qyrq köjnök
693. Qyrq cilten
694. Қырық бұрау
695. Қырық иттің құйрығын түйістірген
696. Қырық жыл
697. Қырық қарақшы
698. Қырық құбылту
699. Қырық саққа жүгірту
700. Қырық тесік
701. Қырық шілтен
702. Маңдайы ашық
703. Мезі болу
704. Мұрнын тескен тайлақтай
705. Мұрнынан шаншылу
706. Мүйіздескен сиырдай
707. Мүйізі қарағайдай
708. Нан ұрсын!
709. Нар атандай, нардың пұлы
710. Наушаруандай әділ бол!
711. О дүние
712. дүниеге кету
713. Ойсыл қараша он екіде бір гүлі ашылмаған
714. Он екіден бір нұсқасы жоқ
715. On iki ükäk
716. Он екі мүше
717. Он екі саққа
718. Оң көзі
719. Ошақтың үш бұты деп отыр
720. Ошықтың үш бұтын сұрады // тіледі
721. Ошықтың үш бұтын берсін!
722. Өзегі өртенді
723. Өкпесі қара қазандай
724. Өле тойды
725. Өлгенше жеді
726. Өлгенше ішті
727. Өмір шамы өшті
728. Өмірден кетті
729. Өкшесін жерге тигізбеу
730. Пайғамбардың қара қасқасы
731. Періштелердің құлағына шалынсын!
732. Пешенесі бестен түсу

Авакова Р.А. Фразеосемантика
242
733. Пешенесіне не жазбаған
734. Пушингөргә сантлимақ
735. Рәмзан ейтмақ
736. Сақалын сипап қалды
737. Саман астидин су әвәтмәк
738. Sättäbin olturun (yllym)
739. Сәккиз көше олмақ
740. Сәлем берді
741. Сәлем ету
742. Сәске түсе
743. Сегіз аяқ
744. Сегіз бейіш
745. Сегіз қиырдан шартарап
746. Сегіз қырлы бір сырлы
747. Сегіз өрім
748. Сегіз өрім, бұзау тіс
749. Сегіз кессе сіркеден қан шықпайды
750. Сегіз саққа жүгірту
751. Сөзі екі болмасын, сөзін екі еткізбеді
752. Сегиз ийнек асурма да, семиз ийнек асура
753. Sekiz qata arvasun
754. Sekiz balyq ulu ŝlar
755. Sekiz türlüg ölöm
756. Sekiz oyuz
757. Sekiz oyuz sekiz adaqlyq
758. Sekiz adaqlyq
759. Säkiz adaqlyq
760. Syliq togsy
761. Säkiz adaqlyq barymym ücün
762. Сүт пісірім уақыт
763. Собачья верность
764. Собачья преданность
765. Собаку съесть
766. Сөзге жүйрік
767. Солнечный заяц
768. Сөзің екі болмасын
769. Сөзін екі етпеді
770. Сиыр сәске
771. Сиыр бүйректеніп
772. Сиырдың бүйрегіндей
773. Сиырша бытырау
774. Cöje qyrylsyn
775. Табанынан тік тұру
776. Тазы қуған қояндай
777. Тай қазан
778. Тай шаптырым жер

243
Қолданылған фраземалардың алвафиттік көрсеткіші
243
779. Тайдай тулау
780. Тайын тәңіріндей
781. Таң құлан иектегенде
782. Тәйпүна заманда
783. Тәңірден тапқыр
784. Тәңір алғыр
785. Тәңір жар болсын
786. Тебінгіден тер, қабырғадан қар жаудыру
787. Тойған қозыдай томпию
788. Тогиниц құйриғи йәриә йәткәнде 
789. Тоғыз аяқ
790. Тоғыз беру
791. Toquz oyuz
792. Toquz tatar
793. Тоғыз табақ
794. Тоққуз-тоққуз товақ
795. Тоққуз пул
796. Тоқуз улуз тожоно
797. Томурини тутуп көриәк
798. Төбесі басы // көкке бір-ақ елі жетпеді
799. Төбесі тесік // каллиси төшүк
800. Төбесін ою
801. Төбесі көкке жетті
802. Tört adaqly jylqyn säkiz adaqlyq barymym
803. Tört bulun dunjanyn tört buzagyndan
804. Tört es
805. Tört tjyum
806. Türt adaqly ~ säkiz adaqlyq
807. Төрт айиғида тик турғизмақ
808. Төрт арыстың баласы
809. Төрт аяғы тең теңселген
810. Төрт аяқтан ақсады
811. Төрт аяқты екенсің!
812. Төрт дүние
813. Төрт бұрыш
814. Төрт қанатты үй
815. Төрт құбыласы түгел
816. Төрт көзі түгел
817. Төрт көзі сегіз болу
818. Төрт көзи тәл
819. Төрт кузи билан кутди // икки кузи турт болди
820. Төрт маусым
821. Төрт мезгіл
822. Төрт мучич сақ
823. Төрт мүше
824. Төрт пути аспанға салбирмақ

Авакова Р.А. Фразеосемантика
244
825. Төрт пір
826. Төрт табан
827. Төрт табандады
828. Төрт төбе қыпшақ
829. Төрт тағаны қимылдады
830. Төрт там
831. Төрт тарап
832. Төрт түлігі сай
833. Түйе табаны түсер жер
834. Түйені түгімен жұту
835. Түйе шөккендей
836. Түйдей құрдас
837. Түйе үстінен сирақ үйту
838. Түймедейді түйедей ету
839. Түн ұйқысын төрт бөлу
840. Түп тамырына қарау
841. Тықыр таяң / шақ, кез/
842. Тықыр таянды
843. Nil as
844. Nil bekut
845. Тіл мен жағына сүйену
846. Тілдің майын ағызған
847. Тіл көзім // тіл аузым тасқа!
848. Тілің кесілгір!
849. Тілінен бал тамған
850. Тілі байлану // тили тутулмақ // тилини тиймақ // дилини тутмақ
851. Тіл сақлау // тіл сақтау
852. Тіл-көз тиді
853. Тіл тас жарады, тас жармаса бас жарады
854. Тіл тимесін!
855. Тілге тиек ету
856. Тумаған сиырдың уызынан дәмету
857. Тұсау кесер
858. Үзигә басмақ
859. Үріп ауызға салғандай
860. Үрей салу
861. Үш ата
862. Үш жұрт
863. Үш күндік пәни
864. Үш қайтара сәлем беру
865. Үш қайнаса сорпасы қосылмау
866. Үш рет айналу
867. Үш басты айдаһар
868. Үш тоғыз
869. Үш мүйіз болды
870. Үшін беру

245
Қолданылған фраземалардың алвафиттік көрсеткіші
245
871. Үшін оқыту
872. Үшіне шақыру
873. Üc baŝly üc baŝemegen
874. Üc birku (үч бірку)
875. Üc qarluq (үч қарлуқ)
876. Üc quryqan (үч қурықан)
877. Üc ödki
878. Üc oyuz (үч оғыз)
879. Üc jözen
880. Ұзағынан берсін!
881. Ұлын ұрымға, қызын қырымға
882. Ұр да, жық
883. Ығыр болу
884. Ындыны кебу
885. Ымырт жабыла
886. Ішек-сілесі қатты, ішек тамыры қатты
887. Ішінде көжегі бар
888. Іші пысу
889. Іші толу
890. Шаңырағын қиратып, түңдігін тігу, түндігін теріс айналдыру
891. Шаңырағына ат ойнату
892. Шәйтан езиздурмақ
893. Шәйтан түртті
894. Шайтан азғырды
895. Шоқ басқан тайлақтай
896. Шәу тартты
897. Шек-шек ата
898. Шопан ата
899. Шошқа тағалау
900. Шөп басын сындырмау
901. Шөп басын сындыру
902. Шөп желке
903. Шөп сындыру
904. Шыбын жаны шыққанша
905. Хан екі айтпайды
906. Ханның жарлығы екі болмайды
907. Худайим сахулсун!
908. Худа урсун!

Ғылыми басылым
Авакова Раушангуль Амирденовна
ФРАЗЕОСЕМАНТИКА
Монография
Компьютерде беттеген Г. Шаккозова
Шығарушы редакторы Ш. Биекеева
Мұқабасын көркемдеген Р. Ысқақов
ИБ №6323
Басуға 12.03.2013 жылы қол қойылды. Пішімі 70х100 
1
/
16
. 
Көлемі 20,6 б.т. Офсеттік қағаз. Сандық басылыс. Тапсырыс №1554.
Таралымы 160 дана. Бағасы келісімді.
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің 
«Қазақ университеті» баспасы.
050040, Алматы қаласы, әл-Фараби даңғылы, 71.
«Қазақ университеті» баспаханасында басылды.