Практикум бастапқы кәсіптік білім беру бағдарламасын жүзеге асыратын білім беру мекемелерінің оқу процесінде оқу
жүктеу/скачать 3.07 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ
| Аралас қан кету – бұл артерия, тамыр, майда тамырлардан қан
кетулер бір мезгілде болуы. Ішкі қан кетулер сыртқы қан кетугедей айқын емес, оларды табу өте қиын. Ішкі қан кетуді анықтауда зардап шегушіден сұрау керек немесе оны жан-жақты бақылау қажет. Ішкі қан кетудің симптомдары: құлағындағы шу, басы айналу, көздің алдының ісуі жəне қараюы, шөлдегіштік, жүрек айну, құсу. Тері бозарады, тыныс алудың сиреуі, естен тануы мүмкін, тырысқақтық болады. Өкпеге қан кетуде зардап шегушінің аузында, əсіресе, жөтелгенде қанды көбік пайда болады. Зардап шегуші жартылай отырып, кеудесіне мұз басу керек. Зардап шегушіні тынышталдырып, оған сөйлемеу, қимылдамау керектігін түсіндіру жəне бірінші мүмкіндікте ауруханаға жатқызу қажет. Асқазанға қан кету өмір үшін өте қауіпті. Бұндау қан кетуде зардап шегуші қан құсуы мүмкін. Зардап шегушіге тыныштық керек, жатқызып ішіне мұз басу керек. Су ішуге, тамақ жеуге, асқазан жууға тыйымсалынады. Жедел ауруханаға жатқызу қажет. Күнделікті үй жағдайында жəне ТЖ нəтижесінде мұрыннан қан кету болады. Ол беттің жарақаттануына, артериялық қысымның жоғарылауына немесе басқа да себептерді тудырады. Мұрыннан қан кетуде қанның бір бөлігі сыртқа, бір бөлігі ішке мұрын жолына түседі жəне жөтелу немесе құсуды шақырады. 110 Мұрыннан қан кетуде алғашқы көмек көрсету үшін тынышталу қажет жəне жөтел, мұрын бітелуі қатты қозғалысты қан кетуді күшейтетінін түсіндіру, оны салқын бөлмеге отырғызып, мұрнын жоғары қарату керек. Мұрын жанына мұз немесе басқа салқын заттарды қоюға болады. Егер қан кету тоқтамаса, мұрын қуысына стерильді ваталық тампон қою ұсынылады. Сосын зардап шегушіні емдеу орындарына апару керек. БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ 1. Алғашқы көмек көрсетудің мақсаттарын көрсетіңіз? 2. Сыртқы қан кетуде алғашқы көмек неден тұрады? 3. Уақытша қан тоқтату мен толықтай қан тоқтату айырмашылығы неде? 4. Қан кетудің қандай түрлері бар? 5. Артериялық қан кету дегеніміз не? Оны қалай анықтаймыз? 6. Артериялық қан кетудің қауіптілігі неде? 7. Артериялық қан кетуді уақытша тоқтатудың мəні неде? 8. Қандай қан кетуді тоқтату жағдайында буынның максималды бүгу əдісін қолданады? 9. Тамырлы қан кету дегеніміз не? 10. Тамырлы қан кетудің қауіптілігі неде? 11. Тамырлы қан кетуді тоқтату алғашқы көмек көрсету неден тұрады? 12. Майда тамырлардың қан кетуінде алғашқы көмек неден тұрады? 13. Аралас қан кету дегеніміз не? 14. Ішкі қан кетудің симптомдары қандай? 15. Мұрыннан қан кетуді қалай тоқтатамыз? 16. Өкпеге қан кету, асқазанға қан кету күдігінде қандай алғашқы көмек көрсетеміз? 2- тапсырма. 1-бағанада берілген тапсырмалар анықтамасын 2- бағанадан табыңыз. Тапсырмаларды орындау үшін 1-тапсырмадағы теориялық материалдарды пайдалану қажет. 111 № р/с 1 № р/с 2 1 Қан кету – бұл 1 Өмір үшін қауіпті 2 Сыртқы қан кетуді уақытша тоқтату жиі пайда болады 2 Зардап шегушіні өлімге апарады 3 Алғашқы көмек 1 сағат кешіксе, 3 Қан бірдеңгейлі ағады, қара қызыл түске ие болады. 4 Алғашқы көмектің бірінші мақсаты: 4 Тамырлы қан кетуде пайдалану; мата қойылмаған құр теріге бұрама жасау; қан кету орнынан тым алысқа байлау; тым қатты жəне тым əлсіз байлау; бұрама жасаған уақыт туралы ақпараттың жоқтығы. 5 Қан кету сыртқы деп аталады, егер 5 Аққан қан ашық қызыл түсті, қатты ағында шығады (фонтан тəрізді), қан шығуы жүрек қағысы ритміне сəйкес келеді. 6 Қан кету ішкі деп аталады, егер 6 Құлағындағы шу, басы айналу, көздің алдының ісуі жəне қараюы, шөлдегіштік, жүрек айну, құсу. Тері бозарады, тынысалу сирейді, естен тану мүмкіндігі, тырысқақтық болады. 7 20- 25 пайыздық қан жоғалту 7 Зардап шегуші киімінің көрінетін тұсына қыстыру 8 30 пайыздық қан жоғалту 8 Төтенше жағдай орнында алғашқы көмек көрсету жүргізіледі 9 Артериялық қан кетуде 9 Артерия, тамыр, майда тамырлардың бір мезетте зақымдануы 10 Тамырлы қан кетуде 10 Қан кеуде, ішкі жəне басқа ағза қуыстарына ағады (асқазан қуысына, трахея, бронх) |