«Рахат» АҚ кәсіпорнында бенчмаркинг әдісін пайдалану. Орындаған:Қалдыбек А. Е., Бму – 31 топ студенті Тексерген
жүктеу/скачать 76.63 Kb.
|
|
Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылық министрлігі Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетіКеАҚ «Экономика және аудит»жоғарғы мектебі КУРСТЫҚ ЖҰМЫС Тақырыбы: «Рахат» АҚ кәсіпорнында бенчмаркинг әдісін пайдалану. Орындаған:Қалдыбек А.Е., БМУ – 31 топ студенті Тексерген: доцент Жусайнов. Орал– 2022 МАЗМҰНЫ Кіріспе..................................................................................................................... 3 1.Бенчмаркинг әдісінің теориялық негіздері.......................................................5 1.1.Бенчмаркингтің түсінігі мен мәні,мақсаттары мен міндеттері....................5 1.2.Бенчмаркингтің түрлері және кезеңдері........................................................9 2. «Рахат» кәсіпорнының ұйымдастырудағы экономикалық жағдайы...........11 2.1. «Рахат» кәсіпорнының тарихы....................................................................11 2.2. «Рахат» кәсіпорнының басшылығы,экспортталуы...................................13 3. «Рахат» кәсіпорнында Бенчмаркинг әдісін жетілдіру...................................15 3.1.«Ülker» компаниясының тарихы,өнімдері...................................................15 3.2. «Рахат» кәсіпорнына бенчмаркинг әдісін енгізу........................................19 ҚОРЫТЫНДЫ...................................................................................................21 ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ..............................................24 Кіріспе
Жаһандану жағдайында Қазақстандық кәсіпорындар ұлттық деңгейде де, халықаралық деңгейде де бәсекеге қабілетті болуға тырысуда көптеген қиындықтарды бастан кешіруде. Бенчмаркинг жаңа заманауи бәсекеге қабілетті құрал және бизнесті басқару әдісі ретінде кәсіпорындарға нарықтың басқа ойыншыларымен өзара әрекеттесу, артықшылық құралдарын анықтау, оларды өз қызметінде мақсатты түрде енгізу және өсу әлеуетін жақсырақ пайдалану арқылы жақсартуға мүмкіндік береді. «Бенчмаркинг» термині өнімділікті арттыру құралдарының бірін білдіреді. Атауы ағылшын тіліндегі «стенд» (деңгей, биіктік) және «белгі» (белгі) сөздерінен шыққан. Бұл тіркес түрліше түсіндіріледі: «анықтамалық белгі», «биіктік белгі», «анықтамалық салыстыру» т.б. Кейбір авторлар бенчмаркингті өнімдерді, қызметтерді және тәжірибелерді ең күшті бәсекелестермен немесе сала көшбасшылары ретінде танылған фирмалармен салыстырудың үздіксіз процесі ретінде анықтайды. Ақпаратпен жұмыс істеудің аналитикалық әдісі нарықтық үрдістерді анықтауға және өз стратегияңызды бағдарлауға мүмкіндік береді. Бенчмаркингтің мәнін «ақылды адамдар басқалардың қателіктерінен сабақ алады» деген сөздермен сипаттауға болады. Бәсекелестер туралы толық ақпарат, егер бар болса, сіздің жеке бизнес-жоспарыңызды құруға негіз бола алады. Көптеген ірі шетелдік фирмаларда мамандандырылған салыстыру бөлімшелері бар. Арнайы сайттар құрылды, мысалы, benchnet.com, globalbenchmarking.com. Кез келген компания инновациялармен алмасу үшін серіктес таба алатын өнеркәсіптік танысу бюролары әдеттегі жағдайға айналды. Сонымен қатар, бүгінгі күні табысты бенчмаркингтік зерттеулер тәжірибесін зерделеуге деген қызығушылық үнемі өсіп келеді және жоғары қажеттілік бар. Ұйым салыстыру арқылы үлгілі кәсіпорындардан артта қалғанын түсінген бойда, ол осы артта қалудың себептерін жоюға көмектесетін озық тәжірибелерді іздеуге ерекше қызығушылық танытады. Мұндай ақпаратты алу және талдау әдетте нақты ұйымдардың жұмысын егжей-тегжейлі зерделеу кезінде орын алады. Осыған байланысты, бенчмаркингті тиімді ұйымдастырудың әдістемелік тәсілдерін зерделеу және оны отандық кәсіпорындардың қызметіне енгізуді жеңілдететін қолданбалы әзірлемелерді жасау заманауи және өзекті болып көрінеді. Курстық жұмыстың мақсаты:бенчмаркинг түсінігін, оның мақсаттары мен міндеттерін зерттеу. Курстық жұмыстың міндеттері: бенчмаркинг түсінігін беру, оның ұйымдарға пайдасын көрсету; бенчмаркинг түрлерінің классификациясын қарастыру; «Рахат» АҚ кәсіпорнында бенчмаркинг жүргізу және процесінің кезеңдерін зерделеу; «Рахат» АҚ кәсіпорнында бенчмаркингті практикалық қолдану тәжірибесін зерттеу. Курстық жұмыстың құрылымы: Бірінші тарау –«Бенчмаркинг әдісінің теориялық негіздері».Бұл тарауда бенчмаркинг түсінігінің қалыптасуы және сипаттамалары туралы айтылған. Бенчмаркингтің артықшылықтары мен кемшіліктері, сонымен қатар мақсаттары мен міндеттері,даму кезеңдері баяндалады. Екінші тарау – ««Рахат» кәсіпорнының ұйымдастырудағы экономикалық жағдайы». Курстық жұмыстың бұл бөлімінде Қазақстандағы «Рахат» кәсіпорнының экономикалық жағдайына талдау жасалынады. Үшінші тарау – ««Рахат» кәсіпорнында Бенчмаркинг әдісін жетілдіру». Курстық жұмыс кіріспеден, 3 бөлім,қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Кіріспе бөлімінде тақырыптың таңдалуы мен оның өзектілігі, мақсаты мен міндеттеріне негіздеме жасалынған. 1. Бенчмаркинг әдісінің теориялық негіздері. 1.1Бенчмаркингтің түсінігі мен мәні,мақсаттары мен міндеттері Бенчмаркинг - бұл ең күшті бәсекелестермен немесе көшбасшы деп танылған компаниялармен салыстыру негізінде өнімдердің, қызметтердің және жұмыс әдістерінің деңгейін бағалаудың үздіксіз процесі. Бенчмаркинг білімді өз ұйымыңызға қолдану үшін басқа ұйымдардың ең жақсысын табу, олардан үйрену және бағалаудың үздіксіз процесі ретінде де қарастырылуы мүмкін. Бенчмаркинг тұжырымдамасы Қытайда 4 ғасырда белгілі болды. BC. «Соғыс өнері» еңбегінде Сунь Цзы: «Егер сен өз жауыңды білсең және өзіңді білсең, сенің жеңісің еш күмәнсіз» деп жазды. Шынында да, ғасырлар бойы адамзат жағымсыз нәтижелерге әкелетін жағдайлардан қалай аулақ болу керектігін шешу үшін басқалардың күшті және әлсіз жақтарын бағалады. Бенчмаркингтің тууын 50-ші жылдардың соңы деп санауға болады. Дәл осы кезеңде жапондық мамандар бірден жапондық кәсіпорындарда жүзеге асырылатын идеяларды зерттеу үшін белгілі компанияларға (негізінен американдық және батыс еуропалық) белсенді түрде барды. Көп ұзамай өндірісте де, басқару саласында да әлемдік озық технологиялар мен ноу-хауды қолдану, соңғы кезге дейін тек Батыстың иелігінде болған жапондықтар өздерінің бәсекелестік артықшылықтарын қарастыра бастады. Олар күшті және әлсіз жақтарын анықтау үшін батыс өнімдері мен қызметтерін мұқият зерттеді, содан кейін оларды нарыққа төмен бағамен ұсына отырып, бәсекеге қабілетті модификацияларды шығара бастады. Сонымен қатар жапондықтар технология мен ноу-хауды бір бизнес саласынан екіншісіне сәтті ауыстырды. Батыстық технологияларды қарқынды қарызға алу кезеңі 60-жылдардың соңына дейін жалғасты; осы уақытқа дейін жапондық компаниялар батыстық компанияларды қуып жетті. Жапондықтардың батыстық технологияны ұлттық өнеркәсіптің негізі ретінде пайдаланудағы жетістігі айқын және күмән тудырмайды. Батыста қазіргі заманғы интерпретациясында бенчмаркингті алғаш рет 1979 жылы Xerox корпорациясы корпорацияның нарықтағы үлесінің апатты төмендеуінен туындаған нарықтық проблемаларды жеңу үшін пайдаланды. Компанияның таңдауы қалмады. Бәсекелестер тұтынушыларға ұқсас сапалы өнімдерді төмен бағамен ұсынды. Шешім бірден табылды: қалыптасқан жағдайдың себептерін анықтау үшін бәсекелестердің өнімдеріне салыстырмалы талдау жүргізілді, олардың техникалық сипаттамалары анықталып, бағаланды және осы негізде бірегей ұсыныс әзірленді. Алынған нәтижелермен жігерленіп, корпорация қызметкерлері жапондық Fuji компаниясының тәжірибесін егжей-тегжейлі зерттеді, оны бейімдеу және пайдалану Xerox-тың табысы мен өркендеуіне әкелді, содан кейін бенчмаркинг тұжырымдамасы оның бизнесінің ажырамас бөлігіне айналды. стратегиясы. Бенчмаркингті қолданудың көптеген бағыттары бар, мысалы: логистикадағы бенчмаркинг логистикалық жүйелердегі, сатып алушыға жақын аумақтардағы, тапсырыстарды орындау және тасымалдау кезіндегі жағдайды тез және аз шығынмен анықтауға мүмкіндік береді; бенчмаркинг стратегияларды, операцияларды және басқару функцияларын әзірлеуде қолданылады; салыстыру сонымен қатар нарықта ұзақ мерзімді болуды қамтамасыз ету үшін жетекші кәсіпорындармен салыстырғанда жұмыстың стратегиялары мен мақсаттарын бағалау тәсілі ретінде қарастырылады; ең көп тараған түрі тауарлық салыстыру. Бенчмаркинг басқалардың нені жақсырақ істеп жатқанын анықтау, олардың жұмыс әдістерін үйрену, жетілдіру және қолдану өнеріне айналады. Осылайша, бенчмаркингті келесідей анықтауға болады: маркетинг қызметінің функциясы; өз компаниясының тиімділігін арттыру мақсатында серіктестер мен бәсекелестердің үздік кәсіпорындарында өнімді өндіру мен өткізуді ұйымдастыру технологиясын, технологиялық процестерін және әдістерін зерделеу; өз компаниясын жақсарту мақсатында ең жақсысын зерттеу және пайдалану мақсатында бір типті немесе сабақтас саладағы серіктестер мен бәсекелестердің артықшылығын талдау және бәсекелестік артықшылықтарын бағалау әдісі (ең жақсыдан жақсыға қарай принцип). Бенчмаркингті дамыту бизнестің ашықтығына және тиімділігін арттыруға ықпал етеді. Ол ұйымның тәжірибесінде қойылған сұрақтарға жауап алуға мүмкіндік береді және даусыз артықшылықтарға ие. Ұйымдық салыстыру Ол басшылықтағы тоқырауды еңсеруге, олардың істің жай-күйі туралы дұрыс емес идеясын көрсетуге мүмкіндік береді. Көңілсіздік пен жайбарақаттықты жақсартуға деген ұмтылысқа айналдырады. Ұйымның күшті жақтарын, сондай-ақ еңсеру керек әлсіз жақтарын анықтауға көмектеседі. Ұйымға артта қалу туралы алдын ала ескерту сигналдарын береді. Күрделі, бірақ шынайы мақсаттар қояды. Өнімділікті жақсарту әрекеттеріне басымдық беруге көмектеседі. Ең жақсы қолданылатын басқару процестері мен тәжірибелерін анықтайды және біріктіреді. Ұйымдастыру деңгейін әлемдегі ең жақсылармен салыстырады. Ұйымның жұмыс деңгейінің бәсекелестерінің деңгейінен артта қалуын анықтайды. Ұйымды дәлелденген түзету әрекеттерінің жоспарларымен қамтамасыз етеді. Стратегиялық жоспарды және ұйымның жақсарту әрекеттерін біріктіреді. Ұйымды басқарудың жаңа технологиялары мен әдістерін ашады. Ұйымның негізгі табыс факторларына назар аударады. Кең ауқымды жақсартуларға мүмкіндік береді. Ұйымға басқалардың тәжірибесінен үйренуге көмектеседі. Ешбір ұйымның барлық қателіктерді өз бетімен жасауға жеткілікті уақыты мен ресурстары бола алмайды. Үздіксіз жетілдіру мәдениетін қалыптастырады. Жақсарту процесінің құнын төмендетеді. Тәуекелділігі аз тәсілдерді жылдам енгізуге әкеледі. Негізгі қаржылық көрсеткіштерді жақсартады. Келесі салаларда салыстыру бар: Тұтынушыларға қызмет көрсету деңгейін салыстыру ақпараттық технологияларды салыстыру өнім параметрлерін салыстыру өнім сапасын салыстыру персоналды дамыту және оқыту үшін салыстыру бизнес-процестерді басқару бенчмаркинг Тұтынушыларға телефон арқылы қызмет көрсетуді салыстыру өнімділікті бағалау бенчмаркингі өндірістік салыстыру шығындарды салыстыру кескіндерді салыстыру персоналды басқару мен іріктеуді салыстыру және т.б. Мақсаты – өз қызметін ода әрі жақсарту және бәсекелестік артықшылықтарға қол жеткізу. Қазіргі уақытта бенчмаркинг, оның «ең жақсыдан ең жақсысына» деген негізгі қағидасын қолдану АҚШ, Жапония және Батыс Еуропадағы көптеген фирмалардың табыстарын өмірге қайтарады. Бенчмаркингтің пәні – технология, өндірістік процестер, өндірісті ұйымдастыру әдістері және өнімді өткізу. Бенчмаркингтің негізгі міндеттері: Кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігін және оның әлсіз жақтарын анықтау. Қажетті өзгерістер туралы хабардар болу. Процесті түбегейлі жақсарту идеяларын таңдау. Осы типтегі компаниялар үшін озық тәжірибелерді анықтау. Бизнес-процестерді жетілдірудің инновациялық тәсілдерін әзірлеу. Жұмыс сапасының ағымдағы көрсеткіштерінен айтарлықтай асып түсетін ұзақ мерзімді көрсеткіштерді белгілеу. 1.2.Бенчмаркингтің түрлері мен кезеңдері. Бенчмаркингтің түрлері: Жалпы бенчмаркинг. Қызмет беру үлгісіне сай өзіне жақын бәсекелестерінің жұмысын зерделеу. Мысалы, өз ауданындағы немесе қаласындағы басқа мектептерды зерделеу. Жалпы болатын себебі, зерттеудің барлық саланы қамтуында. Жоғарыда аталған салалардың толық зерделенуі. Бәсекеге қабілетті бенчмаркинг. Өзінің тікелей бәсекелесі болып табылатын мекемесін зерттеу. Ол мекеме өзінен мықты болғаны жөн. Қаншалықты үлкен әрі мықты болса, соншалықты пайдалы. Мысалы, мамандандырылған мектептер басқа мықты дарын мектептерін немесе БИЛ, НЗМ тәрізді мектептерді зерделесе, бір мемлекеттік бастауыш мектебі басқа бір жеке бастауыш мектебін зерделесе өзіне пайдалы көп нәрсе үйрене алады. Ішкі бенчмаркинг. Бұл мектептің өз ішінде зерделеу жүргізуі. Әртүрлі бөлімдер арасындағы немесе бастауыш орта сыныптар арасындағы зерттеу амалдары. Бұндау зерттеулер сауалнама, тәуелсіз сараптама, т.б. технологиялар арқылы жасалынады. Осылайша мектептің өзгеріс жасауға тәуелді тұстарын анықтауға болады. Функционалды бенчмаркинг. Басқа сала мекемелерімен салыстыру. Мысалы, мектеп қызметі мен жоғары деңгейлі қосымша білім беру орталығын салыстыру. Немесе ең мықты деген мұражай немесе кітапхана қызметін зерттеп қоғаммен жұмыс тәрізді салаларға үлгілік мысалдар табуға болады. Салалық бенчмаркинг. Нақты бір салаға қатысты ғана зерттеу жасау. Мысалы, басшы мектебінің мамандарының құзыреттілігіне разы емес. Ол басқа бір жақсы мектептің немесе компанияның мамандарының кәсіби даму жұмысын қалай жүргізіп жатқанын зерттейді. Бұл салалық бенчмаркингке жатады. Бенчмаркинг дұрыс жасалған жағдайда өте тиімді құрал. Бір мекеменің үлгісін мүлтіксіз көшіріп алу арқылы жасалған өзгеріс нәтиже бермеуі мүмкін. Бұл маңызды. Бенчмаркинг процесінің кезеңдері: Алғашқы кезеңде мекеменің осал тұстарын анықтау маңызды. «Қандай қызметті дамыту керек? Қандай мәселелерді зерттейміз? Қандай мекемелермен салыстырмалы зерттеу жасаймыз?» тәрізді сұрақтарға жауап іздеу керек. Екінші кезеңде зерттеу үшін эталон мекемені табу керек. Бізге қажетті деңгей қандай мекемеде бар екенін айқындау. Таңдау барысында, жоғарыда атап өткендей, тек білім саласын ғана қарастырмаған жөн. Қандай да бір салаға қатысты ең мықты кім болса, сонымен жұмыс жасаған жөн. Үшінші кезеңде мәлімет жинақтау керек. Көздеген мекеме туралы екі түрлі мәлімет болады. Сыртқы және ішкі мәлімет. Сыртқы мәліметке мекеме туралы әлеуметтік желілердегі және интернет кеңістіктегі мекеме туралы мақалалар жатады. Одан бөлек олармен бұрын жұмыс жүргізген серіктестерінің пікірі де сыртқы мәліметке жатады. Ішкі мәлімет болса мекеменің жеке сайтындағы мәліметтерден бастап, мекеме ішіндегі зерделеу барысында жинаған барлық ақпараттарды жатқызуға болады. Төртіншісі деректерді зерделеу кезеңі. Бұл ең маңызды бөлім. Жиналған мәліметтерді зерделей келе өз мекемеңіздің мәліметтерімен салыстырасыз. Ұтымды жерлерін мекемеңіздің келешек стратегиялық даму бағыты ретінде белгілеп отырасыз. Соңғы кезең шешім қабылдау кезеңі болып табылады. Жинаған деректерді үлгі ретінде қолдана отырып осал тұстарды жөндеуге кірісу, не болмаса зерттеуді одан әрі жалғастыруға шешім қабылдау. Кейде уақытша қолданысқа шешім қабылдап, басқа мекемеде зерттеу жұмыстарын жүргізе беруге де болады.
2.1. «Рахат» кәсіпорнының тарихы «Рахат» акционерлік қоғамы – 60 жылдан артық тарихы бар,Қазақстандағы кондитер өнімдерін шығаратын ірі өндіріс орындарының бірі.Қазақстанда барлық адамның көңілінен шығатын,ең тәтті кәмпиттер мен шоколадтар десе ойымызға бірден,әйгілі «Рахат» кондитерлік фабрикасы оралады. Қанша жыл өтсе де өз дәмі өзгертпеген,балалық шағымызды еске салаты «Қазақстан» шоколады тек өз елімізде ғана емес басқа да шет мемлекеттерде де танымал. Дәмі тіл үйіретін, бәрімізді тәнті еткен тәттінің негізгі құпиясы – классикалық рецептуралар мен дәстүрлі технологиялық үдерістерді қатаң сақтауда жатыр. Осы орайда, компания «Рахат» атауымен шығарылатын барлық кондитерлік өнімнің жоғары сапасы мен қауіпсіздігіне кепілдік береді. Кондитерлік фабриканың алғашқы өнімі 1941 жылдың күзінде Мәскеу мен Харьковтан соғыс кезінде эвакуацияланған құрал-жабдықта, ликер-арақ зауытының алаңдарында ұйымдастырылды. Осылайша 1942 жылдың қаңтарында алғашқы 50 тонна өнім шығарылды. Ұлы Отан соғысының ауыр жылдарында Қазақстанда алғашқылардың бірі болып кондитерлік өнеркәсіп пайда болды. Бастапқыда зауыт қуаттылығы орташа болды – өнімнің алғашқы партиясы жылына шамамен 900 тоннаны құрады. Осы уақытта "Ликерный", "Мятная", "Козинаки" және "Пальмира" карамелінің өндірісі қолға алынды. Кәсіпорында 3.500-ге тарта адам жұмыс жасайды. Өндіріс қуаты екі жерде, Алматы және Шымкент қалаларында орналасқан. Өндірістің жан-жақты сипаты, ауқымдылығы және какао бұршақтарын қайта өңдеу бойынша жеке өз желілерінің болуы компанияның отандық өндірушілер арасында кондитер өнімдерінің кең көлемдегі сұрыпталымына ие болуына мүмкіндік береді. Қазіргі күні фабриканың сұрыпталым қоржыны 250-ден астам атауға ие, 10 түрлі топқа жататын әр алуан кондитер өнімдеріне толы. Кәсіпорын – диабетпен ауыратын адамдарға арнап арнайы өнім шығаруды меңгерген еліміздегі жалғыз кәсіпорын. Бұл сұрыпталымға калориясы төмен және табиғи шикізатпен тең қант алмастырғышы бар шоколад, кәмпит, печенье және вафлидің бірнеше атаулары кіреді. Фабрика өнімінің айрықша ерекшелігі - әр алуандығымен ажыратылатын шоколад өнімдерін шығарудың басымдығы. Кәсіпорында сапаны бақылаудың кешенді жүйесі және бірыңғай жауапкершілікке негізделген ішкі сапа жүйесі ұйымдастырылған және іске асуда. Бұл жүйе өндірістің әр сатысында шикізат пен өнім сапасын бақылауға негізделген. Компания тұтынушылардың мүддесін ғана емес, өз қызметкерлері туралы да ойлайды. Кәсіпорында екі аусымға жасаған қызметкерлерге ыстық тамақ беріледі,білікті дәрігерлер жұмыс жасайтын санитарлық бөлім де бар.Сауна мен жаттығу залдарыда орналасқан.Жұмысшылардың біліктілігін жоғарылату мақсатында кустар,түрлі сабақтар өткізіліп отырады. 2.2. «Рахат» кәсіпорнының басшылығы,экспортталуы Кәсіпорынның директорлар кеңесінің мүшелері 3 адамнан,ал басқарма мүшелері 6 адамнан құралады. Экспортталуы Фабрика өнімдері тек қана өз елімізде ғана емес,сонымен қатар алыс және жақын шет мемлекеттердің нарығында да белгілі. «Рахат» АҚ өз өнімін өз елімізде жоғары деңгейде жеткілікті етуін жүзеге асырады. «Рахат» АҚ сату ауқымы бүкіл Қазақстанды қамтиды, компанияның 14 облыс орталығын қосқанда 18 қалада өнім тарату жүйесі орналасқан. Алматы қаласы бойынша өнім ірі көтермемен сатып алушылар арқылы, сонымен бірге фирмалық бөлшек сауда дүкендері арқылы таратылады. Республиканың басқа аймақтарына «Рахат» АҚ өнімін жеткізу фирмалық сапалы өнім сатуды жүзеге асыратын дистрибьюторлық желі (құрумен қамтамасыз етіледі. Айта кету керек, фабрика демеушілік және қайырымдылық істерімен айналысып, белсенді әлеуметтік позицияны ұстанады. Бұл жұмыс спорт, білім беру, өнер, денсаулық сақтау секілді қоғамдық маңызы бар салаларды ынталандыруға және дамытуға бағытталған. Компания мүмкіндігі шектеулі балаларға, жетімдерге және күнкөрісі төмен жанұялардан шыққан балаларға арнап түрлі спорттық, мәдени, мерекелік шараларды өткізуде демеушілік жасайды. 2018 жылғы тамыз айында компания Қазақстанның ең ірі 26 қайырым жасаушыларының қатарына еніп, Vласть интернет-журналының нұсқасы бойынша осы рейтингте 20-шы орынға ие болды. Ал қазан айында демеушілік және қайырымдылық саласында «Алтын жүрек» сыйлығына номинант дипломын иеленді. «Рахат» кондитерлік фабрикасы жылдық есебін жариялап,қызықты нарық деректерін ұсынды.Ақпаратқа сүйенсек,Қазақстанда біздің компаниялар ішкі нарықтың жартысына да жетпейді. Қазақстандықтар ресейлік және украиндық өндірушілердің кондитерлік өнімдерін жақсы көреді. Алайда, «Рахаттың» негізгі акционері кореялық Lotte Confectionary компаниясы болғандықтан, отандық өндірушілердің үлесі одан да аз. «Рахат» АҚ-ның жылдық есебінде де қызықты деректер аз емес. Есепке қарағанда,Қазақстандағы кондитерлік өнімдердің отандық өндірісі де,экспорты да артып келеді. Қ.Ж.Тоқаевтың 2022 жылғы жолдауында шағын және орта кәсіпкерліктердің алдағы уақытта жоғары деңгейде дамуы барлық жағдайлар қарастырылатынын айтты. Жолдауда жаңа экономикалық бағдарымыздың басты басымдықтары мыналар: жеке кәсіпкерлік бастамаларды ынталандыру, яғни, мемлекеттік капитализмнен және мемлекеттің экономикаға шектен тыс араласуынан бас тарту; бәсекелестікті дамыту, яғни бәріне бірдей мүмкіндік беру; сондай-ақ, ұлттық табысты әділ бөлу. Мұның бәрі кезек күттірмейтін бірқатар маңызды міндетті шешуді талап етеді. 3. «Рахат» кәсіпорнында Бенчмаркинг әдісін жетілдіру. 3.1.«Ülker» компаниясының тарихы,өнімдері. Ülker - 45-тен астам өнім санатындағы өнімдері бар жетекші бренд, Albeni, Halley және Biskrem сияқты қосалқы брендтері Түркия, Таяу Шығыс және Орталық Азияда көшбасшы болып табылады. Ülker шоколад, тәтті және дәмді печенье, кәмпиттер, вафли, торттар, кәмпиттер және сағыздарды қоса алғанда, кондитерлік өнімдер мен жеңіл тағамдардың кең ассортиментін шығарады. Ülker әлемдегі жетекші тағамдар компанияларының бірі Yildiz Holding құрамына кіреді. Халықаралық ойыншы ретінде Ülker Yildiz Holding үшін стратегиялық маңызды бренд болып табылады. Ülker өнімдері 180-ден астам елде сатылады, дүние жүзінде 34 зауытта 16 000 адам жұмыс істейді. Компания 300 жылдық тарихы бар отбасылық наубайхана және кондитер өнеркәсібі негізінде құрылған. «Ülker» компаниясын 1944 жылы ата-анасы Қырымнан Түркияға көшіп келген ағайынды Сабри мен Асым Үлкер құрған . Ыстамбұлда шағын наубайхана ретінде өз қызметін бастады , 1948 жылы тамақ фабрикасы ашылды. 1970 жылдары Ülker шоколад өндірісі мен орау саласында Таяу Шығыс нарықтарында өзінің қатысуын кеңейтті. 20 ғасырдың аяғында компания маргарин шығаратын болды, өсімдік майы мен сүт өнімдері. 2002 жылы Ülker газдалған сусындармен ассортиментін кеңейтсе, 2003 жылы түрік кофесін, балмұздақ пен балалар тағамын өз ассортиментіне қосты. Компанияның ең маңызды өнімдерінің бірі 2003 жылы түрік нарығына шығарылған Кола Турка. Cola Turka жарнамасында актер Чеви Чейз бейнеленген және жергілікті ақпарат көздеріне сәйкес Coca-Cola Cola Turka іске қосылуының сәтті болуына байланысты оның бағасын 10%-ға төмендетуге мәжбүр болды. ылдыз Холдингтің бас компаниясында 41 мыңнан астам адам жұмыс істейді, 2001 жылы Түркиядағы ең табысты өндірушілердің бестігіне енді. Ülker халықаралық сатылымы 1,5 миллиард долларға жетеді. Олар Стамбул Йылдыз Холдингінің құрамына кіреді , онда 30 мыңнан астам адам жұмыс істейді . Ülker- дің 111 елде филиалдары мен өкілдіктері бар. Бүгінде «Ülker» біздің елдің санатындағы экспорт чемпионы және көптеген елдерде өндірілетін печенье мен шоколадтарға мамандандырылған халықаралық бренд болып табылады. Дәстүрлі және болашақты бір мезгілде бейнелейтін Ülker – өзі туып-өскен қоғамның әлеуметтік және экономикалық дамуына мақтанышпен бейімделетін, Ülker -дің жаңаруы мен өзгеруі ешқашан бітпейтін саяхат сияқты болатын бренд. Ülker қоғамның жүрегінде, бақытты отбасылық сәттерді және сенім, шынайылық және жақындық сезімдерін сүйемелдейді. Ülker -дің тұтынушылармен байланыс арналары әрқашан ашық және ол өзінің барлық қызметінде ашықтық қағидаттарына басымдық береді. Үнемі ең жаңаны және ең жақсыны іздейтін корпоративтік мәдениетімен Ülker тұтынушылары үшін өнім сапасы туралы уәдесін орындау қағидасын ұстанды және тек уәделерімен ғана емес, сонымен қатар әрекеттерімен де көзге түседі. Инновацияға баса назар аудара отырып, біз өндірістен технологияға және ҒЗТКЖ-дан инновацияға дейін бизнестің барлық салаларында секторда стандарттар орнатуды жалғастырамыз. Осы уақытқа дейін жүргізілген барлық бренд зерттеулері барлық жастағы адамдарда Ülker туралы естеліктер мен әңгімелер бар екенін көрсетеді. Кейбіреулері балалық шағынан бастап бүгінге дейін Ülker өнімдерімен болған бақытты сәттерін есіне алады, ал басқалары қазіргі брендтерді табуда. Тұтынушылар мен қоғам Ülker -ге жатқызатын құндылықтар біздің брендті бірегей етеді. Ülker Ülker ретінде біз жас ұрпақтың не іздейтінін біле отырып, жол картамызды анықтаудағы соңғы тенденцияларды сақтай отырып, жаңа ұрпақпен құндылықтарды бөлісеміз. Алғашқы жылдардағы печеньелерімізбен ғана танымал болған біз, Ülker ретінде 1970 жылдан бастап тұтынушыларға жаңа шоколад өнімдерін, вафельді және басқа шоколадтарды ұсындық: 1990 жылдан бастап шағын торттар, сүт және өсімдік майы; және 2000 жылдан бері ас үй өнімдері мен сусындар сияқты әртүрлі салалардағы өнімдер. Ülker сонымен қатар нарықтағы көптеген еншілес брендтердің дамуына және қолдауына үлес қосты. Бүгінде тұтынушыларға жету үшін Ülker негізгі брендінің астында жүздеген брендтер өседі. Бұл брендтер Ülker -дің құндылықтарымен бөлісіп, печеньеден шоколадқа, кәмпиттерден сағызға және өсімдік майынан кофеге дейін кең ауқымды өнімдерді ұсынатын тамақ өнеркәсібіндегі бекіністерін сақтайды. 1944 жылдан бастап корпоративтік мәдениет пен принциптер атауымен құрылған. Ülker өнеркәсіпте, менеджмент, маркетинг, сауда, жарнама және қоғаммен қарым-қатынасты жүзеге асырады. Ülker компаниясының мәліметтері бойынша, соңғы екі жыл ішінде бенчмаркинг ірі халықаралық корпорациялардағы бизнесті басқарудың ең көп таралған үш әдісінің бірі болды, өйткені бенчмаркинг бизнес-процестерді салыстырмалы түрде тез және аз шығынмен жақсартуға көмектеседі. Ол жетекші компаниялардың қалай жұмыс істейтінін түсінуге және бірдей, мүмкін одан да жақсы нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Ülker 1944 жылы құрылғаннан бері «Қалдықсыз компания» қағидасымен жұмыс істейді. Тұрақтылық зерттеулері үшін қоршаған орта, құн тізбегі, инновациялар, қызметкерлер, әлеуметтік жауапкершілік және көшбасшылық тақырыптары бойынша 2024 жылға арналған мақсаттарын анықтады. Осы мақсаттарға сәйкес ол 2014 жылдан бастап көміртегі шығарындыларын ұлғайтпай өсу мақсатына қол жеткізді. Сонымен қатар, ол 2016 жылдан бері FTSE4Good Emerging Markets Index жаһандық тұрақтылық индексіне және 2015 жылдан бастап Borsa Стамбул тұрақтылық индексіне енгізілген. Бүгінде Үлкер Түркия, Қазақстан, Египет және Сауд Арабиясы сияқты 4 елдегі 10 зауытымен өндірістік қызметін жалғастыруда. Ыстамбұлда екі зауыты, Адапазарыдағы қант зауыты және Гиресундағы фундук өңдеу зауыты бар Ülker Chocolate - 53 000 м2 жабық ауданы бар компания . Ülker Chocolate өнімдерінің ассортименті 451. Гебзеде, Анкарада және Караманда үш жерде печенье фабрикалары бар. Өнімдері:Үлкер, шоколад , шоколад өнімдері , печенье , крекер , вафли , торттар , сағыз және кондитерлік өнімдер санаттары бойынша , Ülker шоколадты вафли , Үлкер Потибөр , Үлкер шоколады , Үлкер Бискрем , Үлкер Сақлыköy , Ülker Biskrem , Ülkek Saklıköy, Ülker Danish , Ülkek Ha Ülkek , Ülker Çizi . Didoi , Ülker Dido , Ülker Oneo , Ülker Yuppo Ülker Біздің ас үйіміз Үлкер Гольф Ülker İçimде жүздеген өнім бар. Бенчмаркингтің танымал болуының себептері: 1. Жаһандық бәсеке Бүгінгі таңда бизнестің жаһандану дәуірінде компаниялар жан-жақты және егжей-тегжейлі зерттеу және бәсекелестердің ең жақсы жетістіктерін кейіннен өздерінің өмір сүруі үшін пайдалану қажеттілігін түсінеді. 2. Сапалы сыйлық Соңғы жылдары сапа саласындағы жетекші фирмаларды анықтау және марапаттау бойынша ұлттық науқандар кең тарады. Мұндай бағдарламаларға қатысу шарттары қатысушы компаниялардың өз өнімдерінің бәсекелестік артықшылықтарын көрсетуімен қатар, компанияны басқару тәжірибесінде бенчмаркинг тұжырымдамасын міндетті түрде қолдануды білдіреді. 3. Өндіріс пен кәсіпкерлік технологиялар саласындағы әлемдік жетістіктерді кеңінен бейімдеу және пайдалану қажеттілігі. Бәсекелестіктен алда болу үшін көлеміне немесе саласына қарамастан барлық компаниялар өндіріс пен бизнес технологиясының озық тәжірибелерін үнемі үйреніп, қолдануы қажет. Бәсекелестіктің күшті және әлсіз жақтарын білу табысты нарықтық стратегияны құруға маңызды қадам жасай алады және ең жақсысына назар аудара отырып, компания ішінде және тіпті тұтастай алғанда салада оңтайландыру әлеуетін табуға және дамытуға болады. Алдыңғы қатарлы елдер бенчмаркингтік іс-шараларды өткізу қажеттілігіне өткен ғасырдың соңында келді, менің ойымша, біздің компаниялар бұл функцияның қажеттілігін жүзеге асыруға жақындап қалды. Бенчмаркингтік компаниялар табысқа жете алады, өйткені олар үнемі нарықтық зерттеулерге назар аударады, бұл олардың жұмысын жақсартуға және бәсекеге қабілеттілікті арттыруға мүмкіндік береді. Біздің компаниялар үшін бенчмаркинг тәжірибесі бүгінде сирек кездеседі, дегенмен бұл басқару құралының әлеуеті менеджерлер арсеналына бенчмаркингті кезең-кезеңімен енгізу, оларға бенчмаркинг жүргізу әдістемесін үйрету, бенчмаркинг инфрақұрылымын құру арқылы жүзеге асырылуы тиіс және жүзеге асырылуы мүмкін. Дегенмен, бұл механизм жұмыс істеуі үшін бизнесті басқарудың осы құралын реттеп, ынталандыру үшін тек бизнесмендерді ғана емес, мемлекеттік органдарды да тарту қажет. Бүгінде «біреу жеңді – біреу жеңілді» деген ұғымға негізделген зиянды бәсекелестіктен, «бәрі жеңеді» ынтымақтастық тұжырымдамасына көшетін кез келді. 3.2«Рахат» кәсіпорнына бенчмаркинг әдісін енгізу. Бенчмаркингті дамыту бизнестің ашықтығы мен дамуына, оның тиімділігін арттыруға ықпал етеді, бұл бүгінгі таңда біздің экономикамыз үшін өте қажет. Кәсіпкерлікті басқарудың және жетілдірудің бұл әдісін меңгеру біздің компанияларға ірі ғана емес, сонымен қатар шағын және орта компанияларға да заман ағымына ілесіп, оның ішінде әлемдік нарықта лайықты орнын алуға мүмкіндік береді. Көптеген шағын республикаларда сөздің толық мағынасында салыстыру (яғни стандартпен салыстыру және қажетті өзгерістер енгізу) шындыққа жанаспайтыны белгілі. Бұл мынаған байланысты: 1. Жергілікті кәсіпкерлерде бәсекеге қабілеттілік жоқ. Кез келген бәсекелес жау ретінде қабылданады. Ешқандай өзара тиімді ынтымақтастық туралы сөз болуы мүмкін емес. 2. Серіктес компаниялардың жақындығы және олардың жеке «құпиялылық» кешені (және бейресми «Бенчмаркинг кодексіне» сәйкес сіз серіктес компаниядан өзіңіз беруге дайын ақпаратты ғана сұрай аласыз) серіктестік құруды бастаудағы ең маңызды кедергі болып табылады. бенчмаркингтік зерттеу. 3. Көп мемлекеттерде бірде-бір ұйым өз кәсіпорны туралы қаржылық ақпарат беруге дайын болмайтындай болды. 4. Көптеген компаниялар тек несие алу үшін бизнес-жоспар жасайды. Тәжірибе көрсеткендей, несие алған олар бизнес-жоспарына сай емес, түйсігі арқылы жұмысын жалғастыруда. 5. Компаниялар мамандандырылған қызметтерге жүгінуге дайын емес, сонымен қатар, олар үшін төлеуге дайын емес, және олардың жеке білімі оларға барлық қажетті салыстыру қызметін дұрыс жүргізуге мүмкіндік бермейді. 6. Компаниялар өзгерістерге инвестиция салуға дайын емес, әсіресе олардың кейбір кірістері болса. Бұл көп жағдайда жауапкершілікті өз мойнына алуға деген құлшынысының жоқтығымен және кеңестік кезеңдегі қолдағы құс аспандағы тырнадан жақсы деген тұрақты стереотиппен түсіндіріледі. Көптеген отандық кәсіпорындар бенчмаркингке ұқсас қызметпен ұзақ уақыт айналысады, олар бұл терминнің өзін қолданбайды. Серіктестермен немесе бәсекелестермен бейресми қарым-қатынасқа түсетін көшбасшылар жиі бір-бірінің ең жақсы жетістіктерін қабылдайды. «Ресми» бенчмаркингке келетін болсақ, оны әзірге аз ғана адам пайдаланады. Негізінен бұл шетелдік серіктестермен іскерлік байланыстағы ірі бизнес өкілдері. «Рахат» кәсіпорнының одан әрі дамуы үшін үздіксіз жақсартуға ұмтылу,бәсекелестік артықшылықтарды салыстырмалы талдау және өзгерту,кәсіпорындағы барлық қызмтерлеріне түсідіріп,қолдайтынына тұрақты бақылауды қамтамасыз ету,тек бір адам емес команда болып бірігіп жұмыс жасау. «Рахат» кәсіпорнына бенчмаркингтің екінші қағидасын қосу керек деп ойлаймын.Себебі, 2-қағида бизнес процестердің маңыздылығы.Яғни, кәсіпорында орын алатын бизнес-процестер қаржылық бөлім және сату бөлімі. «Рахат» кәсіпорнының өнімдерін көптеген шет мемлекеттерге сата алады.Бизнес-процестерге назар аудару олардың жаһандық кемшіліктерін анықтауға мүмкіндік береді. Бенчмаркингтің 4 ші принципінде қолдану керек. Ұйымның персоналы ұйымның негізгі бәсекелестерін де, әлемдік тәжірибенің үздік үлгілері мен жан-жақты зерделеу қажеттілігін түсініп, ішкі бизнес-процестердің маңыздылығын түсінген кезде, оларды біріктіру қажет.Кәсіпорын қызметінің осы екі аспектісін бір жүйеге келтіріп, ішкі процестерді, технологияларды, механизмдерді сыртқы эталондармен салыстыра отырып, жүйелі, мұқият талдау. Жүйелі салыстырмалы талдау ғана жетілдіру (жетілдіру) процесін дәйекті жүзеге асыру үшін негіз жасауға мүмкіндік береді.Дәл осы 4ші принципті Ülker компаниясы қолдаады және олар қазіргі таңда 11 мемлекетке өз өнімдерін ұсынып отыр. Бенчмаркинг кәсіпорынға қандай пайда әкелуі мүмкін: Басшылықтағы тоқырауды еңсеруге мүмкіндік беру, олардың істің жай-күйі туралы дұрыс емес ойларын көрсету. Көңіл-күй мен жайбарақаттықты жақсартуға деген жалынды тілекке айналдырады. Кәсіпорынның күшті жақтарын, сондай-ақ еңсеру керек әлсіз жақтарын анықтауға көмектеседі. Кәсіпорынның артта қалғаны туралы алдын ала ескерту сигналдарын береді. Күрделі, бірақ шынайы мақсаттар қояды. Өнімділікті жақсарту әрекеттеріне басымдық беруге көмектеседі. Ең жақсы қолданылатын басқару процестері мен тәжірибелерін анықтау және енгізу. Ұйымдастыру деңгейін әлемдегі ең үздіктермен салыстырыңыз. 0-ден ұйымның жұмыс деңгейінің артта қалуын анықтау. Қорытынды Осы жұмыстың соңында мынадай қорытынды жасауға болады. Сапа менеджменті құралы ретінде бенчмаркинг - бұл ең күшті бәсекелестермен немесе көшбасшылар ретінде танылған компаниялармен салыстыру негізінде өнімдердің, қызметтердің және жұмыс әдістерінің деңгейін бағалаудың үздіксіз процесі. Бенчмаркинг тұжырымдамасы Қытайда 4 ғасырда белгілі болды. BC. «Соғыс өнері» еңбегінде Сунь Цзы: «Егер сен өз жауыңды білсең және өзіңді білсең, сенің жеңісің еш күмәнсіз» деп жазды. Шынында да, ғасырлар бойы адамзат жағымсыз нәтижелерге әкелетін жағдайлардан қалай аулақ болу керектігін шешу үшін басқалардың күшті және әлсіз жақтарын бағалады. Қазіргі заманғы интерпретациясында бенчмаркингті алғаш рет 1979 жылы Xerox корпорациясы корпорацияның нарықтық үлесінің апатты түрде төмендеуінен туындаған нарықтық проблемаларды жеңу үшін пайдаланды. Бенчмаркингтің танымал болуының келесі себептерін анықтауға болады: жаһандық бәсеке, сапа үшін сыйақы, әлемдік жетістіктерді бейімдеу және пайдалану қажеттілігі. Бенчмаркинг құралдарын пайдалану ұйымға әртүрлі артықшылықтар береді: басшылықтағы тоқырауды жеңу, олардың жағдай туралы дұрыс емес идеясын көрсету мүмкіндігі; ұйымды артта қалу туралы алдын ала ескерту сигналдарымен қамтамасыз етеді; ұйымды басқарудың жаңа технологиялары мен әдістерін ашады; үздіксіз жетілдіру мәдениетін қалыптастырады және т.б. Бенчмаркингтің көптеген түрлері бар, оларды келесі критерийлер бойынша жіктеуге болады: қолдану деңгейі бойынша, стандарттың орналасуы бойынша, салыстыру процесіне қатысушылар, салыстыру объектілері бойынша. Бенчмаркинг түрлерінің әрқайсысы тәжірибеде қолданылады. Түрді таңдау компанияның ерекшеліктеріне және бенчмаркинг жүргізу кезінде оның алдына қойған мақсаттарына байланысты. Стандартты салыстыру процесі бірнеше кезеңдерден тұруы мүмкін: жоспарлау, іздеу, бақылау, талдау, бейімдеу. Зерттеу кезеңінде әлеуетті салыстыру серіктестерін анықтау ең маңызды болып табылады. Бұл жағдайдың қиындығы – ресейлік бизнес өзінің бәсекелестерімен тәжірибе алмасуға әлі дайын емес және мұндай алмасу екі жаққа да тиімді екенін түсінбеді. Серіктестік компанияны таңдау процесінде үш негізгі тармаққа ерекше назар аудару керек: 1. Әлеуетті сыртқы салыстыру серіктесін толық және жан-жақты тексеру нәтижелеріне сүйену өте маңызды. 2. Серіктес компанияны таңдаудың егжей-тегжейлі жоспарын жасап, жоспардың бір тармағын да жіберіп алмай, оны нақты орындау қажет. 3. Әлеуетті салыстыру серіктестері туралы мәліметтерді жинау кезінде заң шеңбері мен қабылданған этикалық нормаларды қатаң сақтау қажет. Бақылау кезеңінде ақпарат жинақталады. Жағдайлардың басым көпшілігінде болашақ серіктес туралы деректерді жинау тікелей таңдалған компанияның қызметкерлерімен тікелей байланыс процесінде жүзеге асырылады. Бенчмаркингтің төртінші кезеңінде жиналған ақпарат талданады. Мұнда серіктес компанияның көрсеткіштері бастамашы компанияның көрсеткіштерімен салыстырылады. Бұл екі сұрақ тудырады: 1) Салыстырылған компаниялар арасындағы айырмашылық қаншалықты үлкен? 2) Сіздің компанияңызда серіктес компания технологиялары қаншалықты қолданылады? Егер бенчмаркинг процесінде жиналған серіктес компания туралы мәліметтерді бастамашы компания туралы ұқсас деректермен салыстыруға болатын болса, онда алынған нәтижелердің құндылығы орасан зор. Тіпті бастамашы компания көптеген көрсеткіштер бойынша серіктестен асып түссе де, әрқашан үйренетін немесе үйренетін нәрсе болады. Дегенмен, бенчмаркинг серіктесі ретінде бір немесе басқа салада сізден жоғары компанияны таңдау қисындырақ. Бенчмаркингтің соңғы кезеңі - бейімделу. Алынған мәліметтерді талдағаннан кейін келесі сұрақтарға жауап табу керек: Компания нәтижеге жетуі немесе кем дегенде бенчмаркинг серіктесінің нәтижелеріне жақындауы үшін не істеу керек? Компания жаңа технологияларды, тәсілдерді, әдістерді қабылдау мен енгізуде қаншалықты алысқа баруға дайын? Нені немесе кімдерді тарту керек, ол қанша тұрады, қанша уақытқа созылады? Бенчмаркинг нәтижелерін бейімдеу ең қиын процесс болуы мүмкін. Ешбір екі ұйым бірдей емес, серіктес үшін жұмыс істейтін нәрсе бастамашы компания үшін жұмыс істемеуі немесе бірдей нәтижелер беруі мүмкін. Жүзеге асырудың негізгі стратегиясы тұрақты жетілдіру элементін қамтитын бенчмаркинг нәтижесінде алынған деректер негізінде осындай шешімдерді таңдау болып табылады. Егер бәсекелестер жылдам қарқынмен жетілдірілсе, үздіксіз жақсарту жеткіліксіз, сондықтан кез келген салыстыру әрекетіндегі соңғы қадам Деминг циклін аяқтау, яғни келесі салыстыру жобасын жоспарлау болып табылады. Сапаны басқарудың тиімді құралы ретінде бенчмаркингті практикалық қолданудың мысалы ретінде GPT Payphone Systems және OAO Severstal ұйымдары қарастырылды. Бұл компанияларда бенчмаркингтің әртүрлі түрлері қолданылды, бірақ екі ұйымда да өздерінің тиімділігін дәлелдеді. Осылайша, бенчмаркинг бүгінде компанияны басқарудың ажырамас элементі болып табылады. Сапа деңгейін үнемі бақылауға, тауарларды өндіру мен қызметтерді көрсетудегі соңғы тенденцияларды қадағалауға мүмкіндік беретін сапаны басқаруда ерекше маңызға ие. Оның үстіне, бұл құрал оны пайдаланатын компанияларға тікелей зерттеуге, басқа компаниялардың соңғы, үздік тәжірибесін көруге мүмкіндік береді, өйткені ол бастамашы компания мен бенчмаркинг серіктес-компаниясы арасындағы ынтымақтастықты қамтамасыз етеді. Өкінішке орай, Қазақстанда бенчмаркингтің кеңірек қолданылуы, ұйымдар үшін оның барлық артықшылықтарына қарамастан, құпия ақпаратты әділетсіз пайдалану салдарынан ұйымдардың шамадан тыс жақындығы кедергі келтіреді. Қазақстандық бизнесте сапаны басқарудың осы құралын барынша тиімді пайдалану үшін ашықтықты, этиканы, адалдықты білдіретін белгілі бір мәдениет қалыптасуы керек. Пайдаланылған әдебиеттер Котлер Ф. Маркетинг А-дан Я-ға дейін: әрбір менеджер білуі керек 80 ұғым.- М: Альпина Баспагерлер, 2010.-2011 б. Ивашкова Н.И. Маркетинг менеджменті.-М: Форум, 2010.-176 б. Музыкант В.Л. Коммуникацияларды басқарудың маркетинг негіздері. - М.: Эксмо, 2008. - 832 б. Акулич И.Л. Маркетинг.- Минск: Жоғары мектеп, 2009. - 511 б. Altshuller I. Стратегия және маркетинг: бір монетаның екі жағы немесе жай ғана - кешен туралы. - М .: Дело, 2010. - 288 б. Райнор М. Стратегиялық парадокс. – М.: «Юрайт» баспасы, 2009. – 399 б. Prahalad K., Krishnan M. Business Innovation Space: Co-Customer Value Creation. - М .: «Сколково», 2012.- 264 б. Китова О.В. Маркетинг өнімділігін басқару: әдістеме және жобаны модельдеу. М.: Инфра-М, 2009.- 327 б. Дурович А.П. Маркетингтік зерттеулер: университеттерге арналған оқулық. - Минск: TetraSystems, 2009.- 430 б. Браун Т., Черчилль Г. Маркетингтік зерттеулер.- Санкт-Петербург: Петр, 2007.- 704 б. Афанасьева Н.В., Багиев Г.Л., Лейдиг Г. Тиімді кәсіпкерлік түсінігі мен құралдары: оқу құралы. - Санкт-Петербург: SPbUEF, 2005 ж. Багиев Г.Л., Аренков И.А., Мартынова М.В. Маркетингтік стратегияларды әзірлеудегі бенчмаркинг // Бизнесті басқару жүйесіндегі маркетинг. - Киев, 2003 ж. Бағиев Г.Л. Маркетингтік ақпаратты алу және өңдеу әдістері. - Санкт-Петербург: SPbUEF, 2004 ж. Васильев Г.А. Маркетинг. – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2004. – 208 б. Михайлова Е.А. Бенчмаркинг негіздері. – М.: Заңгер, 2002. – 215б. Журналдар: Воронов Ю.П. Бәсекеге қабілетті интеллекттегі бенчмаркинг. - М: ЭКО, 2005. - No 4. - С. 87-92 Генералова С. Бенчмаркинг әдісі арқылы бәсекелестік әлеуетті қалыптастыру // Менеджмент теориясы мен практикасының мәселелері. - 2007 ж., № 1. – бастап: 20-23 Градобоев В.Б. Бенчмаркинг стратегиялық жоспарлаудың бағыты ретінде.Человек и труд. - 2006 ж., No 12. - С: 33-38 Данилов А, Михайлова С, Данилова Т. Бенчмаркинг – бәсекеге қабілеттілікті арттырудың тиімді құралы // Стандарттар мен сапа. - 2005 ж., No 1 - С: 67-71 Клейменова Г.В., Сипливая З.Г. Бизнесті басқарудың заманауи әдісі ретінде бенчмаркингтің мәні мен түрлері // Қаржы және несие. - 2006 ж., No 33 - С: 15-19 Крушинин А.Н. Ресей экономикасының тірегі болыңыз // Стандарттар мен сапа. - 2008 ж., Кручинин С.А. Кәсіпорындардағы бенчмаркингтің тұжырымдамасы мен әдістемесі // Қазіргі заманғы сауда. - 2005 ж., № 2. – бастап: 24-29 Кузьмин A. M. Бенчмаркинг // Сапа менеджментінің әдістері. - 2007 ж., № 2. - C: 67-71 Маслов D. S. Бенчмаркинг: Ресейдегі табысты бизнес-стратегияның жаңа құрамдас бөлігі // Business Excellence. - 2006 ж., № 1. - С. 14-25 Михайлова Е.А. Бенчмаркинг негіздері // Ресейде және шетелде менеджмент.- 2001, №1. – 134 - 139 б. Михайлова M. R. Бенчмаркинг – сапаны басқарудың әмбебап құралы // Сапа менеджменті әдістері. - 2003 ж., № 5. - С. 23-28 Ногин Б. Бенчмаркинг – кәсіпорынның стратегиялық дамуының «компасы» // Стандарттар мен сапа. - 2005 ж., No 8. - Б.104 – 106 Пономарева Т.А. Қызметтердің сапасын жақсарту үшін бенчмаркинг технологияларын қолдану // Ресейдегі және шетелдегі маркетинг. - 2005 ж., No 7 - С. 27 – 32 Саяхова А. Бенчмаркинг бәсекеге қабілетті кәсіпорын құру негізі ретінде // Стандарттар мен сапа. - 2010 ж., Стариков В.В. Бенчмаркинг – жоғары деңгейге жету жолы // Ресейдегі және шетелдегі маркетинг. - 2006 ж., No 4. - С. 11 – 14 Уваров В.В. Бенчмаркинг бизнесті басқарудың заманауи әдісі ретінде // Ресейде және шетелде менеджмент. - 2005 ж., № 4. – С. 35 – 37 Shper V. L. Бенчмаркинг // Сапа менеджменті әдістері - 2006, № 6. - 44-48 Б. жүктеу/скачать 76.63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|