«Растрлық графика» пәні бойынша оқу әдістемелік кешен 050111 «Информатика»

Әдебиеттер

1. 
   Компьютерная графика
   
2. 
   Adobe Photoshop
   
3. 
   Информатика. Базовый курс. Учебник под ред. С.В.Симоновича. С.П. «Питер» 2004г.
   
4. 
   Информатика: Учебник. - 3-е перераб. Изд./Под ред.проф. Н.В.Макаровой. - М.:Финансы и статистика, 2001.-768 стр.: ил.
   
5. 
   Медешова А., Бекмағамбетова В.. Компьютерлік графика курсының практикумы. Электронндық оқулық БҚМУ, ОРАЛ,200750,2 Мб
   

1. 
   Балапанов Е, Бөрібаев Б, Сейнасинов Информатика терминдерінің түсіндірме сөздігі, А, 2000.
   
2. 
   Балапанов Е, Бөрібаев Б, Даулетқұлов А. Информатикадан 30 сабақ. А. 2000.
   
3. 
   Инчин А.С. Работа на персональном компьютере в двух частях, А, Издателство LEM,2003
   
4. 
   Камардинов О Есептеуіш техника және программалау, А., Баспа кабинеті, 1997.
   
5. 
   Шафрин Информатика. Задачник-практикум в 2т
   
6. 
   Фигурнов В.Э. IBM PC для пользователя, М., «Инфра», 1997г.
   

1. 
   “Информатика”, электрондық оқулық/Абай атынд. АМУ информатика кафедрасы оқытушылары, А, 2004.
   
2. 
   Медешова А.Б. “Бастауыш мектептегі информатика және ақпараттық технология негіздері”, электрондық оқулық, Орал, БҚМУ,2005
   
3. 
   Adobe Photoshop 6. видеокурс.
   

Қосымша материалдарды іздеу, компьютерлік желінің мүмкіндіктерін пайдалану, оны қааза басып шыару, берілген тақырыптың мазмұнын тереңдету, практикалық мәнділігін анықтау, т.с.с. тапсырмалар студентке жүктеледі. СӨЖ тапсырмаларды орындау мен тапсыру графигіне сәйкес қабылданады.

Жоғары балл барлық тапсырма талапқа сай қойылған уақытында орындалған жағдайда қойылады. Егер жұмыс тапсырмада көрсетілмеген қосымша әрекеттен тұратын болса, жұмыста ерекше безендіру болса, оқылған тақырыпқа байланысты жеке жұмыс орындалса қосымша (мадақтау) балл қосуға болады.

Сабақ жіберген, кешіккен, сабақта төмен белсенділік көрсеткен, есепті кешіктіріп тапсырған (графиктен тыс) жағдайларда студентке айыппұл салынады.

Пән _____ ________

Кредит саны __2

№ п/п	әдебиеттер тізімі	Наличие				ескерту
		кітапханада	кафедрада	Студенттер дің қамтылуы (%)	Электрондық түрі
1	2	3	4	5	6	7
1	Информатика: Учебник. - 3-е перераб. Изд./Под ред.проф. Н.В.Макаровой. - М.:Финансы и статистика, 2001.-768 стр.: ил.	1		10
2	Информатика. Базовый курс. Учебник под ред. С.В.Симоновича. С.П. «Питер» 2004г.	3		20
3	“Информатика”, электрондық оқулық/Абай атынд. АМУ информатика кафедрасы оқытушылары, А, 2004.			5	1	ОблОБАО(облЦИСО), ИПК(информатика кафедрасы)
4	Медешова А.Б. “Бастауыш мектептегі информатика және ақпараттық технология негіздері”, электрондық оқулық, Орал, БҚМУ,2005.		1	5
5	Инчин А.С. Работа на персональном компьютере в двух частях, А, Издателство LEM,2003.			5	1
6	Балапанов Е, Бөрібаев Б, Сейнасинов Информатика терминдерінің түсіндірме сөздігі, А, 2000.		1	10
7	Информатикадан 30 сабақ	3		20
8	Шафрин Ю. Информационные технологии. В 2-х ч. : Задачник-практикум .М.: Лаборатория Базовых Знаний. Ч. 1: Основы информатики и информационных технологий.-2000	4	1	28
9	Шафрин Ю. Информационные технологии. В 2-х ч. :Учеб. пособие. -М.: Лаборатория Базовых Знаний. Ч. 1: Основы информатики и информационных технологий.-2000.-320с.	10		56		+
10	Могилев А.В., Пак Н.И., Хеннер Е.К. Информатика: Уч. пособие. – М.: Академия, 2000. – 324 с	3		22		1
11	Могилев А.В., Пак Н.И., Хеннер Е.К. Практикум по информатике: Уч. пособие. – М.: Академия, 2000. – 324	3		22		1
12	Медешова А., Бекмағамбетова В.. Компьютерлік графика курсының практикумы. Электронндық оқулық БҚМУ, ОРАЛ,200750,2 Мб	1	1	100	1	1

5. ПӘН БОЙЫНША ДӘРІСТЕРДІҢ КОНСПЕКТІСІ

Дәріс №1

Тақырыбы: Компьютерлік графика негіздері

Қарастырылатын сұрақтар:

Компьютерлік графика туралы түсінік.

Графика түрлері: пайдалану саласы бойынша, программалық қамтамасыз ету бойынша жіктеу

Графикалық файл форматтары

Компьютерлік графика туралы түсінік қалыптастыру

Компьютер графикалық ақпаратпен жұмыс істегенде қандай да бір кескін элементін сипаттайды. Компьютерлік графика информатиканың негізгі бөлігі.

Монитордағы бейнелермен байланысты ақпараттарды өңдеуде 3 негізгі бағыт анықталған: образдарды тану, бейнелерді өңдеу, машиналық графика.

Бар бейнені формальды түрде түсінікті символдар тіліне түрлендіру образдарды танудың негізгі міндеті болып табылады. Образдарды тануды техникалық құру жүйесі деп те атайды. COMPUTER VISION бейне сипаттамасын алуға мүмкіндік беретін тәсілдер жиынтығы. Оның бір міндеті - обьектіні скелеттеу, яғни обьектінің кейбір негіздерін қалпына келтіру.

Бейнені өңдеу IMAGE PROESSING бейнені бір түрден басқаға көшіру, бейненің мәліметтерін сығу сияқты есептерді қарастырады. Мұндағы кіру және шығу мәліметтері бейне болуға тиіс.

Компьютерлік графика COMPUTER GRAPHICS сипаттамалық мәліметтерді график, гистограмма, т.б. бейне түрінде беру, обьектілердің анимациясын құрастыру сияқты жұмыстарды атқара отырып, алғашқы мәліметтер суреттік табиғатқа ие болса, соны бейнелеп көрсетуді қарастырады.

Мұны схемалық түрде былай көрсетуге болады:

Компьютерлік графика бейнелерін қалыптастыру тәсілдеріне байланысты растрлық, векторлық жєне фрактальды деп бөлінеді.

TIFF(tagged image file format) растрлық графика бейнелерді сақтауға арналған.

PSD(photoShop Document) арнай программада жасалған бейнелер сақталады. Мұнда қабаттар, каналдар, түссіздіктер, маскалар сақталады.

PCX(pc PaintBruch)арнайы программада растрлық бейнелер үшін қолданылады. Ескерген деп есептеледі.

PhotoCD фотосуреттерді сақтау үшін, растрлық графика *.PCD

Windows Bitmap *.bmp Windows ож де растрлық бейне сақтау

JPEG(joint photographic experts group) *.jpg растрлық электрондық публикация үшін жиі қолданылады, сыѓуѓа жењіл.

GIF(GRAPHICS INTERCHANGE FORMAT), PNG(portable network graphics) интернетте жиі пайдаланылады.

WMF(Windows MetaFile)векторлық графика Windows ож сақтау үшін қолданылады.

1,2,3 негізгі әдебиет

3 қосымша әдебиет

Дәріс №2

Тақырыбы: Adobe Photoshop программасы

Қарастырылатын сұрақтар:

Файлдарды ашу, сақтау және құру.

Программа интерфейсі

Мәзір қатары.

Саймандар тақтасы.

Палитра.

Adobe Photoshop программасының интерфейсімен таныстыру.

File мәзір пунктын ашыңыз, одан New командасы

Файлды сақтау - File мәзірінің пунктынан Save As командасы

File - Open

Программа терезесінің жоғарғы бөлігінде тақырып жолы орналасқан.

Тақырып жолы астынан сіз мәзір жолын көре аласыз.

Мәзір жолының астында программаның екпінді саймандар үшін параметр жолы орналасқан.

Жұмыс аймағының сол жақ шетінде Tool books инструменттер панелін құрайтын пиктограмма қатары орналасқан.

Программа терезесінің интерфейсі құрамына суреттің басқа бөлігіне ауысу үшін айналдырма алабы кіреді.

Оң жақ шетінде түсті өзгертуге, бейнені масштабтауға, қыл қаламмен жұмыс жасауға және басқа да көптеген іс-әрекетті орындауға болатын қызмет терезелері орналасқан.

Программаның басты мәзірі тақырып жолының астында орналасқан.

Аспаптар панелі программа объектілерін жасау, бөліп шығару және өзгерту командаларына қатынауға мүмкіндік береді. Бағытталуы бойынша аспаптар 4 топқа бөлінген.

Параметр панелі мәзір жолының астында орналасқан.

Adobe Photoshop программасында бейнеде объектілерді дәлірек тіркестіру мүмкіндігін беретін бағыттауышпен және тормен жұмыс жасау мүмкіндігі қарастырылған

Программамен жұмыс жасаған уақытта онда көп қолданылатын команда мен опрецияларға қатынауға мүмкіндік беретін әртүрлі қызмет терезелері қатысады.

Navigator - бұл сұхбат терезесі программаның жұмыс аумағы шегінде бейненің масштабын басқаруға мүмкіндік береді. Color - бұл сұхбат терезесі объектілер бейнесінің түсін өзгертуге, сонымен қатар градиентті құюлардың параметрлерін басқаруға мүмкіндік береді.

3 мультимедиалық программа

Негізгі параметрлерді беру режимі

экранда ақпаратты бейнелеу параметрлері

Guides, Grid & Slices

түстер және мөлдірлік параметрлері

өлшем бірліктерінің немесе сызғыштың параметрлері

Adobe Photoshop программасының негізгі параметрлерін үйрету.

Негізгі параметрлерді беру режимін шақыру үшін Edit мәзір пунктінен General командасы пайдаланылады.

Color Picker-түстер палитрасы

Interpolation интерполяция тізімі,

Redo Key - қайталау пернесі тізімі,

History States - оқиға палитрасының күйі өрісі,

Export Clipboard - алмастыру буферіне экспорттау жалаушасы,

Show Tool Tips - аспаптар үшін көмекші нұсқау(подсказки) жалаушасы,

Keyboard Zoom Resizes Windows - клавиатурамен масштабты реттеу кезіндегі терезе өлшемдерінің өзгеруі жалаушасы,

Auto-update open documents жалаушасы, олардың көшірмелері басқа қосымшаларда өзгертілген және өзінің файлында сақталған, ашылып тұрған құжаттың, олардың көшірмелері басқа қосымшаларда өзгертілген және өзінің файлында сақталған, автоматты жаңартудың режимін анықтайды.

Beep When Done - аяқталу кезінде сигнал беру жалаушасы,

Save Palette Locations - палитраның қалпын сақтау жалаушасы,

Use Shift Key for Tool Switch - аспаптарды ауыстыру кезінде Shift пернесін қолдану жалаушасы.

экранда ақпаратты бейнелеу параметрлері

тор және бағыттаушы сызықтардың параметрлері

түстер және мөлдірлік параметрлері

өлшем бірліктерінің немесе сызғыштың параметрлері

Пайдаланатын әдебиеттер

1,2,3,4 негізгі әдебиет

3 қосымша әдебиет

Дәріс №4

Тақырыбы: Ерекшелеу саймандары

Қарастырылатын сұрақтар:

Геометриялық ерекшелеу (айрықшаландыру).

Ерекшелеу жиектерін өзгерту.

Дәрістің мақсаты:

Adobe Photoshop программасының ерекшелеу саймандарын үйрету.

Rectangular Marquee аспабы

Elliptical Marquee аспабы

Single Row Marquee аспабы

Single Column Marquee аспабы

Lasso аспабы

Polygonal Lasso көпбұрышты лассосы

Magnetic Lasso магниттік лассо аспабы

1,2,3 негізгі әдебиет

3 қосымша әдебиет

3 мультимедиалық программа

тік сызықтарды жасау

сопақтарды және шеңберлерді жасау

Көп бұрыштыны жасау

Контурге қолданылатын операциялар

Дәрістің мақсаты:

Сурет салу құралдарымен таныстыру

Line Tool аспабы

Ellipse және Rectangle тобының аспаптары

Custom shape аспабы

Контурге қолданылатын операциялар шақыру үшін параметрлер панеліндегі түймелер қолданылады. Берілген Add to shape area командасы жасалынатын обьектілердің контурларын қосуды жүргізеді.

Пайдаланатын әдебиеттер

1,2,3,4 негізгі әдебиет

3 қосымша әдебиет

3 мультимедиалық программа

Қабат құру.

Қабаттарға қолданылатын негізгі операциялар

Қабаттарын қолданылатын әртүрлі эффекттер

Adobe Photoshop программасының қабаттармен жұмысты үйрету.

Layers палитрасы

жаңа қабат құру

Қабаттарға қолданылатын негізгі операциялар

Қабаттарын қолданылатын әртүрлі эффекттерді дәлдеуін құру үшін арнайы сұхбат терезесі пайдаланылады. Layer палитрасында Add a layer style түймесін басылады

Сәуле шығару эффектісін құжаттың кез-келген қабатына тіпті онда бейне болмаған жағдайда да құруға болады.

Берілген эффекттің көмегімен қабат бейнесінің бет-бедерінің визуалды иллюзиясы құрылады.

Градиенттік жабын эффектісі белсенді қабаттың аумағында градиентті құюды құру үшін қолданылады.

Айналдырып шығу эффектісі берілген түстің сызығын немесе қалыптық бейненің жиынтығынан құралатын рамкалардан, таңдалған қабаттың объектісін айналдырып шығудан тұрады.

Atlas эффект іс-әрекеті таңдалынған қабат объектісі күнгірт бөліктерден өрнек құрылатын атласты мата кесегіне ұқсатудан тұрады.

3 қосымша әдебиет

3 мультимедиалық программа

Дәріс №7-8

Тақырыбы: Түстерді реттеу

Қарастырылатын сұрақтар:

Color палитрасы

түстердің араласуының режимі

алдыңғы және артқы көріністерінің түсін таңдау

құю аспабы

Градиент

Өңдеу маскасының жартылай өң бейнесі немесе айналдырып шығу жиегі

Стильдерді қолдану

Дәрістің мақсаты:

Түстерді пайдалана білуге баулу.

Color палитрасы түстермен жұмыс жасауға арналған.

Түсті төрт әдіспен беруге болады. Бірінші әдіс құраушы түстердің проценттік ара-қатынасын көрсетуден тұрады, ол үшін енгізу өрісіне мәнді беріңіз. Түсті берудің екінші әдісі бұл палитраның төменгі бөлігіндегі түстер жиегінің қолданылуы. Түсті берудің үшінші әдісі түстер жиегінің астында орналасқан жүгіртпелердің қолданылуы. Түстердің соңғы әдісі Cоlor Picker сұхбатының қолданылуы.

Программада түстердің араласуының 19 режимі қарастырылған. Палитрадан Brush аспабын таңдап, курсорды жұмыс аумағына орнату қажет. Параметрлер панелінде Mode тізімінде түстерді араластырудың барлық режимдері берілген.

Normal, Dissolve, Behind, Clear, Multiply, Screen, Overlay, т.б.

Программада жоспардың алдыңғы және артқы көріністерінің түсін таңдау үшін Color палитрасы және Color Picker сұхбат терезесі қолданылады.

Paint Bucket құю аспабы құжаттың екпінді қабатының өңдеу аумағында орналақан және таңдалған пиксельге қатысы бойынша жақын түсті реңді иеленетін бейнелердің пиксельдерін біркелкі немесе қалыпты құюларының операциясын орындау үшін қолданылады.

Градиент көмегімен құю түстердің бір қалыпты ауысуымен жасалынады.

Burn және Sponge аспаптары түстерді түзету бейнені күнгірттеуге және бейненің түсті қанықтылығының азаюы операциясын орындауға мүмкіндік береді.

Стильдерді қолдану қандай да бір қалыптар негізінде қабаттарды безендіруге қолайлырақ жүргізуге жағдай туғызады. Style аспабы стильдермен жұмыс жасау үшін қолданылады.