Реферат тақырыбы:" Қазіргі қоғамдағы теңдік пен теңсіздікті бағалау.Өмір бойы жалғасатын әлеуметтену: институттар мен үрдістер "
Өмір бойы жалғасатын әлеуметтену: институттар мен үрдістер
жүктеу/скачать 42.96 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланған әдебиеттер.
| Өмір бойы жалғасатын әлеуметтену: институттар мен үрдістер.
Әлеуметтену – адамның қоғамда қызмет ету үшін қажетті мәдени нормаларды, құндылықтарды, білім мен дағдыларды меңгеру және игеру процесі. Әлеуметтену адамның өмір бойы жалғасатын, оның басқа адамдармен және әлеуметтік ортамен қарым-қатынасына әсер ететін үздіксіз процесс екенін атап өткен жөн. Адамдарға өмір бойы әсер ететін бірнеше негізгі институттар мен әлеуметтену процестері бар: 1. Отбасы: Отбасы – әлеуметтенудің негізгі институттарының бірі. Туылғаннан бастап ата-анасы және басқа жақын туыстары балаларына мәдени нормаларды, құндылықтарды, тілді және әлеуметтік рөлдерді береді. Өмір бойы отбасы қолдау көрсету, кеңес беру және мінез-құлық үлгілері арқылы әлеуметтенуге әсер етуді жалғастырады. 2. Білім беру: Әлеуметтенуде балабақшадан бастап университетке немесе кәсіптік лицейге дейінгі оқу орындары маңызды рөл атқарады. Мұнда адамдар тек академиялық білімді ғана емес, сонымен қатар жеке тұлға ретінде дамиды, әлеуметтік дағдыларды меңгереді, басқа адамдармен қарым-қатынас жасайды, ережелерді сақтайды және сыни ойлауды дамытады. 3.Дін: Шіркеу, мешіт немесе ғибадатхана сияқты діни мекемелер адамдардың әлеуметтенуінде маңызды рөл атқарады. Олар дүниетанымдық көзқарасты қалыптастыратын және адамның қоғамдағы орнын анықтайтын нормаларды, құндылықтарды, әдет-ғұрыптар мен нанымдарды ұсынады. 4. Жұмыс: Адам өмірінде жұмыс ортасы мен кәсіптік әлеуметтену маңызды рөл атқарады. Белгілі бір кәсіпке байланысты әлеуметтік нормалар, мінез-құлық стандарттары және этикет жұмыс және әріптестермен, басшылармен және клиенттермен өзара әрекеттесу арқылы қалыптасады. 5. БАҚ және мәдениет: Теледидар, радио, интернет және баспа сияқты бұқаралық ақпарат құралдары (БАҚ) адамдардың әлеуметтенуінде маңызды рөл атқарады. Олар адамдарға қоғамды шарлауға және оның талаптарына бейімделуге мүмкіндік беретін мінез-құлықты, идеалдарды, құндылықтарды және дискурсты қамтамасыз етеді. Бұл адамның бүкіл өміріне енетін институттар мен әлеуметтену процестерінің мысалдары ғана. Олармен өзара әрекеттесу жеке тұлғаның әлеуметтік болмысын, ойлауын және мінез-құлқын қалыптастырады. Қорытынды. Әлеуметтануда әлеуметтік теңдік пен теңсіздік туралы екі негізгі көзқарас бар. Бір көзқарас функционализм теориясымен, ал екіншісі конфликт теориясымен сәйкес келеді. Функционалистік теоретиктер теңсіздік болмай қоймайтын және қалаулы және қоғамда маңызды рөл атқарады деп есептейді. Қоғамдағы маңызды мәртебелер көбірек дайындық пен жауапкершілікті талап етеді, сондықтан «теңірек» болуы керек. Әлеуметтік теңсіздік пен әлеуметтік стратификация, бұл көзқарас бойынша, қабілеттілікке негізделген меритократияға әкеледі. Конфликт теоретиктері, керісінше, теңсіздікті күрестің, ең алдымен таптық күрестің нәтижесі ретінде қарастырады. Олардың пайымдауынша, әлеуметтік теңсіздік әлеуметтік прогреске кедергі келтіреді, өйткені билік басындағылар статус-квоны ұстап тұру үшін әлсіз адамдарға қысым жасайды. Қазіргі заманда теңсіздік деп аталатын көзге көрінбейтін үстемдіктің бұл түрі негізінен идеологияның күші, құндылықтардың, сенімдердің, дүниетанымдардың, нормалар мен күтудің күші арқылы, мәдени гегемония деп аталатын процесс арқылы жүзеге асады. Әлеуметтанулық тұрғыдан теңдік пен теңсіздікті үш аспектіні қамтитын әлеуметтік мәселе ретінде зерттеуге болады: құрылымдық жағдайлар, идеологиялық құрамдас бөліктер және практикалық әлеуметтік реформалар. Құрылымдық шарттар объективті түрде өлшенетін аспектілерді қамтиды: білім деңгейі, байлық, кедейлік, кәсіп және билік. Теңдік проблемасының идеологиялық құрамдас бөлігі қоғамда бар әлеуметтік теңсіздікті қолдайтын идеялар мен концепцияларды қамтиды: формальды нормалар мен заңдар, мемлекеттік саясат пен басым құндылықтар, бұқаралық ақпарат құралдарында оқиғаларды хабарлау тәсілдері. Практикалық әлеуметтік реформа – қоғамдағы әлеуметтік теңсіздіктерді өзгертуге ұмтылатын ұйымдасқан қарсылық, лобби және әлеуметтік қозғалыстармен айналысатын теңсіздік жағы. Пайдаланған әдебиеттер. 1.Ананьев С.А. Теңдік және әлеуметтік стратификация: шығу тегі мәселесі бойынша // Гуманитарлық және әлеуметтік-экономикалық ғылымдар. 2. Ермакова Е.Р. Қайта бөлу саясаты: әлеуметтік теңдік пе, әлде экономикалық тиімділік пе? // Мазмұны. 3. Козлов И.А. Әлеуметтік теңдік пен әділеттілік мәселесін шешудің теориясы мен тәжірибесі // Қазіргі ғылым әлемі. жүктеу/скачать 42.96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|