Реферат Тақырыбы: Жасушалар мен ұлпаларды зерттеу әдістері
Жасушаларды зерттеу әдістер
жүктеу/скачать 46.93 Kb.
|
| 2.1 Жасушаларды зерттеу әдістер
Жасушаларды зерттеу әдістерін алғаш рет жасушалар оптикалық (жарық) микроскоптар жасалғаннан кейін ғана көре алды. Сол кезден бастап осы уақытқа дейін микроскопия жасушаларды зерттеудің маңызды әдістерінің бірі болып қала береді. Жарық микроскопиясы, кішігірім ажыратымдылыққа қарамастан, тірі жасушаларды бақылауға мүмкіндік берді. ХХ ғасырда жасушалардың ультрақұрылымын зерттеуге мүмкіндік беретін электронды микроскопия ойлап табылды. Жасушалар мен олардың бөліктерінің функцияларын зерттеу үшін әртүрлі биохимиялық әдістер қолданылады — препараттар, мысалы, дифференциалды центрифугалау арқылы фракциялау және аналитикалық. Эксперименттік және практикалық мақсаттар үшін жасушалық инженерия әдістері қолданылады. Барлық аталған әдістемелік тәсілдерді жасуша мәдениетінің әдістерімен бірге қолдануға болады. 3. Оптикалық микроскопия оптикалық микроскопта объектінің ұлғаюына Жарық өтетін линзалар сериясы арқылы қол жеткізіледі. Максималды өсім 1000 еседен асады. Сондай — ақ маңызды сипаттама ажыратымдылық болып табылады-әлі де бөлек танылған екі нүкте арасындағы қашықтық. Ажыратымдылық кескіннің анықтығын сипаттайды. Бұл шама жарық толқынының ұзындығымен шектеледі, тіпті ең қысқа толқынды жарықты — ультракүлгін сәулені пайдаланған кезде де шамамен 200 нм ажыратымдылыққа қол жеткізуге болады; мұндай рұқсат XIX ғасырдың аяғында алынды. Оптикалық микроскоптың астында байқалатын ең кішкентай құрылымдар-митохондриялар мен бактериялар. Олардың сызықтық өлшемі шамамен 500 нм. Алайда, 200 нм-ден кіші Нысандар Жарық микроскопында көрінеді, егер олар өздері Жарық шығарса. Бұл мүмкіндік флуоресцентті микроскопияда жасуша құрылымдары немесе жеке ақуыздар арнайы флуоресцентті ақуыздармен немесе флуоресцентті антиденелермен байланысқан кезде қолданылады. Оптикалық микроскоппен алынған кескіннің сапасына контраст та әсер етеді-оны жасушаларды бояудың әртүрлі әдістерін қолдану арқылы арттыруға болады. Тірі жасушаларды зерттеу үшін фазалық контрастты, дифференциалды интерференциялық контрастты және қараңғы өрісті микроскопия қолданылады. Конфокальды микроскоптар флуоресцентті кескіндердің сапасын жақсартуға мүмкіндік береді. Электрондық микроскопия ХХ ғасырдың 30-жылдарында электронды микроскоп жасалды, онда жарық орнына объект арқылы электрондар сәулесі өтеді. Қазіргі электронды микроскоптардың теориялық ажыратымдылық шегі шамамен 0,002 нм құрайды, алайда биологиялық объектілердің практикалық себептерінен тек 2 нм ажыратымдылыққа қол жеткізіледі. Электрондық микроскоптың көмегімен жасушалардың ультрақұрылымын зерттеуге болады. Электрондық микроскопияның екі негізгі түрі бар: сканерлеу және беру. Сканерлеу (растрлық) электронды микроскопия (RAM) объектінің бетін зерттеу үшін қолданылады. Үлгілер көбінесе жұқа алтын пленкамен жабылған. РЭМ көлемді кескіндерді алуға мүмкіндік береді. Трансмиссиялық (трансмиссиялық) электронды микроскопия (ПЭМ) — жасушаның ішкі құрылымын зерттеу үшін қолданылады. Электрондар шоғыры белгілі бір құрылымдарда жиналып, олардың электронды тығыздығын арттыратын ауыр металдармен алдын-ала өңделген зат арқылы өтеді. Электрондар жасушаның электронды тығыздығы жоғары бөліктеріне таралады, нәтижесінде бұл аймақтар суреттерде күңгірт болып көрінеді. жүктеу/скачать 46.93 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|