Құрылымдық элементтері
жүктеу/скачать 409.82 Kb.
|
1 2
Дәрістер| а- болат трос өзекшесімен; б – биметалды күшейткіш сымдармен;
1 - алюминий; 2 - болат 2.2-сурет - Болат алюминий сымдарының құрылымы Оқшауланбаған сымдардың номиналды қимасының келесі шкаласы қабылданды: 4; 6; 10; 16; 25; 35; 50; 70; 95; 120; 150; 185; 240; 300; 400; 500; 600; 700 мм2. Қазіргі уақытта АСМ 300/43, АСМ 400/51 жəне Аса 95/16 маркалы ауыспалы ток кедергісі төмендетілген жаңа болат алюминий сымдарының өндірісі игерілді. АСМ 400/51 маркасының үш орамды модификацияланған сымында маркалы АСМ 400/51 екінші ретті алюминий сымдарының диаметрі ұлғайтылды жəне үшінші ретті сымдардың диаметрі азайтылды, соның салдарынан болат өзекшеде магнит ағынының компенсациясы болады жəне сым кедергісі азаяды. Аса маркалы сымдарда магнитті емес немесе аз магнитті аз магнитті құрамында азот бар болаттан жасалған өзекше пайдаланылады. АСМ жəне Аса маркалы болат алюминий сымдарын қолдану əуе желілеріндегі электр энергиясының шығынын 2÷13% қысқартуға мүмкіндік береді. Орташа класты əуе желілерінде оқшауланған сымдардың жалаңаштанған сымдарының орнына кернеуді пайдалану осындай желілердің сенімділігін айтарлықтай арттыруға мүмкіндік берді. СИП-3 бір талшықты сымында ток өткізгіш жила тығыздалған қорытпадан немесе сымдардың тығыздалған болат-алюминий құрылымынан жасалған жəне тігілген жарық тұрақтандырылған полиэтиленнен жасалған оқшаулағыш қабаты бар. ПЗВ маркалы дара сым алюминий қорытпасының сымдарынан немесе болат мырышталған сымдармен нығайтылған алюминий сымдардан жасалған тығыздалған желі болады. Сымды оқшаулау тігілген полиэтиленнің екі қабатынан тұрады: төменгі қабаттан таза оқшаулағыш жəне жоғарғы қабаттан тұрақты полиэтиленнен жасалған. ПЗВГ маркалы сым (найзағайдан қорғайтын орындаудағы) ПЗВ сымдары сияқты, бірақ оқшаулау үш қабаттан тұрады: бірінші қабат - электр өткізгіш тігілген полиэтилен, екінші қабат - таза оқшаулағыш тігілген полиэтилен жəне үшінші қабат - трекингке төзімді тұрақты полиэтилен. Құрылымы оқшауланған сымдар 2.3-кестеде көрсетілген. 20 кВ дейін 35 кВ 35 кВ 2.3-сурет - Оқшауланған сымдар 110 кВ жəне одан жоғары əуе желілері сымдарының үстінен темірбетон жəне металл тіректерде оларды атмосфералық асқын кернеулерден қорғау үшін болат найзағайдан қорғау тростары ілінеді. 20÷35 кВ желілері қосалқы станцияларға жақын жерде найзағайдан қорғайтын тростармен жабдықталады. Əдетте мырышталған сымдардан жасалған тростарды пайдаланады. Оқшаулағыштарда ілінген кезде тростар байланыс сымдары ретінде пайдаланылуы мүмкін. Кернеуі 35 кВ ƏЖ - де қимасы 35 мм2, 110 кВ үшін - 50 мм2, 220 кВ жəне одан жоғары-70 мм2 тростар қолданылады. Кернеуі 220 кВ жəне одан жоғары желілерде сымдарды ажырату қолданылады-фазада бірнеше сымдарды ілінеді. Бұл электр өрісінің сымдардың жанында кернеулігін азайтуға жəне ауа ионизациясының əлсіреуіне (тəждер) қол жеткізіледі. Ажыратылған фаза сымдарының арасындағы қашықтық 40 см-ге жуық. Ажыратылған фазаның сымдарын бір-біріне қатысты сызықтың бойымен бекіту үшін сымдар арасында арнайы кергіштер орнатылады. Сымдар ƏЖ осіне көлденең бағытталған ауа ағынымен ағып кеткен кезде немесе осы осьтің кейбір бұрышымен сымның жел тиетін жағынан құйын пайда болады. Тербелістердің пайда болу жиілігі жəне қозғалуы меншікті тербелістердің бір жиілігімен сəйкес келген кезде сым тік жазықтықта тербеліс бастайды. Мұндай тербелістер 2÷35 мм амплитудасы бар, толқын ұзындығы 1÷20 м жəне жиілігі 5÷60 Гц вибрация деп аталады. Жел жылдамдығы 0,6÷12 м/с болғанда, жел жылдамдығы одан əрі ұлғайған кезде вибрация амплитудасы едəуір азаяды. Вибрация, əдетте, ұзындығы 120 м астам аралықтарда жəне ашық жерлерде орын алады. Вибрацияның қауіптілігі механикалық кернеудің жоғарылауынан қысқыштардан шығатын учаскелерде сымның жекелеген сымдарының үзілуі болып табылады. Тербеліс нəтижесінде сымдардың периодтық майысуынан айнымалы кернеу пайда болады жəне негізгі созылатын кернеулер ілінген сымдарда сақталады. 120 м дейінгі аралықтарда вибрациядан қорғау талап етілмейді, көлденең желден қорғалған кез келген ƏЖ учаскелері қорғауға жатпайды; өзендер мен су кеңістіктерінің үлкен өткелдерінде сымдардағы кернеуге қарамастан қорғау талап етіледі. Кернеуі 35÷220 кВ жəне одан жоғары ƏЖде вибрациядан қорғауды болат тросқа ілінген жəне қысқыш жанындағы вибрация амплитудасын азайтумен вибрация сымдарының энергиясын сіңіретін вибрация сөндіргіштердің көмегімен орындайды. Көктайғақта сымдардың жағажайы байқалады, ол вибрация сияқты желден пайда болады, бірақ 12÷14 м-ге жеткен үлкен амплитудамен жəне үлкен толқын ұзындығымен (аралықтағы бір жəне екі жарты толқынмен) ерекшеленеді. ƏЖ осіне перпендикуляр жазықтықта, сым жағажайда созылған эллипс бойынша қозғалады, оның үлкен осі тігінен тік немесе тігінен шағын бұрышпен ауытқиды (10 ÷ 200 дейін). Электр тогы ƏЖ сымдары арқылы өтіп, жылуды бөліп, сымды қыздырады. Сымның қызу əсерінен: ‐ сым ұзаруы, салмақ жебесінің ұлғаюы; ‐ сымның тартылуын жəне оның механикалық жүктемені көтеру қабілетінің өзгеруі; ‐ сымның кедергісін жəне электр қуаты мен қуатын жоғалтудың өзгерісі орын алады. Барлық шарттар қоршаған орта параметрлерінің тұрақтылығы болған кезде немесе ƏЖ сымының жұмысына бірлесіп əсер еткенде өзгеруі мүмкін. ƏЖ пайдалану кезінде жүктеменің номиналды тогы кезінде сым температурасы 60÷700 С шамасында болады жəне жылу бөлу жəне салқындату немесе жылу беру əсерімен бір мезгілде анықталады. ƏЖ сымдарының жылу шығаруы жел жылдамдығының артуымен жəне қоршаған ауа температурасының төмендеуімен өседі. Ауа температурасы +400С-тан 400 С-қа дейін төмендегенде жəне желдің жылдамдығы 1-ден 20 м/с-қа дейін ұлғайған кезде жылу шығындары 50-ден 1000 Вт/с-қа дейін өзгереді. Қоршаған ауаның оң температурасында (0÷400С) жəне желдің болмашы жылдамдығында (1 ÷ 5 м/с) жылу шығыны 75÷200 Вт/м құрайды. Есептік жүктемеге сəйкес келетін кедергімен салыстырғанда сым кедергісінің артуы 30% - дан 12% - ға, ал 50% - дан 16% - ға артық жүктеме кезінде мүмкін жүктеу/скачать 409.82 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2