Теріні бұл әдіс бойынша баптаудың техникасымен тәртібі

Бұл әдіс бойынша терінің шел жағын сыртына қаратып ағаш селлажға жаяды да, оған қышқылдың тұз қоспасын алады. Қоспаның құрамы төмендегідей 2 түрде болып келеді:

Амоний-калилі ашудас-7,5%

Хлорлы аммоний -7,5%

2 түрі: Ас тұзы-85%

Амоний-калилі ашудас-7,5%

Сульфат- аммонилі Na-7,5%

Теріні тұссыз кептіру әдісі.

Бұл әдіс бойынша жаңа сойылған жас теріге ешқандайда консервілеуші зат қоспай сол қалпында кептіреді. Бұл тері баптаудың бұрынан жатқан мәнісі қарапайым.

Әдеетте күннің ыстығы ұзаққа созылатын оңтүстік аудандарда ылғалдап тұздалған тіріні көп сақтауда көп сақтауға болмайды, сондықтан оларда күн ыстық уақытқа әрі-бері тасымалдауға тыйым салынған. Ал осындай жылы, ыстық кездері терінің құрғақ тұзбен баптау тиімді болып саналады. Бұндай тері жақсы сақталады.

$$$003-008-000$3.3.8 Модуль 3 Практикалық сабақтың тақырыбы №9 Терінің топографиялық аймақтары.
$$$003-009-001$3.3.9.1 Практикалық сабаққа арналған оқу-әдістемелік нұсқаулар №9

Сабақ мазмұны:

-шикі теренің құрылымын оқу.

-терінің басты топографиялық аймақтары.

Сабақ мақсаты: малды шикі терісінің негізгі аймақтарын оқу және толық қарастыру.

Тері жабыны организмде ең негізгі қатар, физиологиялық функцияларды атқарады: денені механикалық және химиялық зақымданудан қорғайды, зиян организмдерден, шаң-тозаңан сақтайды және тері жабыны жылу алмасуды реттеуге қатысады.

Бір ғана терінің өзіндегі бөліктерде бағалы мех сонымен қатар әр түрлі тері бөліктеріндегі түкті жабынның тығыздығы, биіктігі, нәзіктігі және же басқа да тауарлық құрылымдары әр түрлі болады. М: жотасы түкпен қоюырақ жабылған және тері ұлпасы бұл бөлікте қарындағымен салыстырғанда тығызырақ, ол терінің бағалы болуына жағдай жасайды.

Түтік арқасында шешілген кез келген теріні келесідей бөліктерге ажыратады: маңдайма мойын (мойының жоғарғы жағы), душка (мойының төмен жағы, черево қарын,)алдынғы бөлікке де деп аталады, ал артқысы- жагбас аяқ және құйрық.

Жотаның өз кезеніңде үш бөлікке бөледі: желке (загривок)-жотаның алдыңғы бөлігінен-жауырының артқы бөлігінен сегіз көздің алдыңғы бөлігіне дейін және огуздок-жотаның артқы бөлігінен құйрығына дейін. Тұтастай (пласт) шешілген теріде черево жотаның жан-жағында орналасқан, терінің жанын (бос) құрайды, мойынында, черевода, думкада шамалы бағаланады. Кей жағдайда құйрық бөліктерінен сүретшілерге арналған кист жасайды және ол кейде жоғары бағаланады. Терінің топографиялық аймақтары жануарлардан сыпырылған терінің топографиялық аймақтары жалпы көрсеткіштерге: қалыңдығы, тері ұлпасы қалыңдығы, физико-механикалық құрылымға бөлінеді. Сонымен қатар терінің жеке аймақтарының атаулары оларға жеке аймақтарының атаулары оларға қатысты ұма бөліктеріне арнайы терминологымен пайдалануды жеңілдетеді.

Ірі қараның малының терісін келесідей негізгі аймақтарға ажыратылады. Вороток (қатпар)- тері аймағы мол мойынынан сыпырылған. Ол бастың аралығында және пашиннің алдыңғы линиясының алдыңғы аяғында орналасқан. Әр түрлі жуандықта және мықтылығы аз қатпарлы бар, тығыз емес тері ұлпасынан тұрады.

Чепрак (төс)- арқа ұшаның артқы бөлігінен сыпырылады. Жоғары бөлігі вороткамен (әуке) жанынан жыныспен төмеңгі бөлігі- тері шеттерінен терінің бағалы бөлігі болып саналады, жоғары тығыздығымен, қалыңдығы және мықтылығымен ажыратылады. Шошқа терісінде бұл аймақ круы деп аталады.

Ірі қара мал соятындарға осы аймақты сыпырғанда мұқият болуын ескертеді, өйткені ол аймақты зақымдау тері шикізатының сапасын төмендетеді.

Огузок- терінің төмеңдегі шеткі аймағы, чепрак немесе крупоның құрамына кіреді. Жандары (бос) жыныс терісімен шектелген. Құйрық –огузокпен шектелеген тері аймағы – сойылған малдың құйрығынан сыпырылған, аяққа жататын тері аймағы малдың аяғынан сыпырылады. Аяқтары жыныспен шектеледі. Аяқты алдыңғы және артқы деп ажыратылады. Жыныс бөлігіне артқы жаны тері аймақтары жатады, қорының астыңғы бөлігінен сыпырылған. Жыныстық терідегі ортаңғы бөлігі чепрак немесе крупонмен шектелген.

$$$003-008-000$3.3.8 Бірінші межелік бақылау тестілері
`$$$1A

Жотаның алдыңғы бөлігінен жауырынның төменгі жағына дейінгі аралык калай аталады?

A загривок

B нағыз жота

C огузок

D дурыс жауап жок

E барлық жауап дурыс

`$$$2С

A мехтық тери шикізаты

B аң терісі шикізаты

C былтырғы шикізаты

D жаңа шикізаты

E сақталған шикізат

5-10кг салмақтағы жас жылқы терісі

A опоек

B выросток

D яловка

`$$$4 D

A 5

C 3

E 1

Малдың түсірілген (буланған) терісінде неше %су болады?

A 55-65%

B 65-75%

D 85-90%

`$$$6С

A 1

C 3

E 6

Орташа кылшықты 2-4 см кай аңдар жатады?

A құндыз,қоян

B түлкі,коян

C крот,бурундук

D песец,түлкі

E барлығы дурыс

`$$$8В

A мықты,созылғыш

C жеткілікті мөлшерде майлы болады

D мықты,жылтыр

E барлығы дурыс

`$$$9А

Малдардың зоотехникалық белгілеріне;

B барлығы жауап кате

C мал түрі,жынысы

D жасы,жун бағыты,тұқымы

E мал түрі,жасы

`$$$10Е

Aэпилировка,тарау

B тарау,утіктеу

C эпилировка

D тарау

E үтіктеу

Теріні неше градус температурада,баркаста неше сағат ішінде дәрілейді

A 25-27 4-6 сағ

B 30-35 6-7 сағ

C 25-26 4-6 сағ

D 20-25 2-3 сағ

E 35-40 3-4 сағ
$$$12В

Қыстық аң терісінің турлеріне не жатады

A сусар,борсық,түлкі

B сусар,борсық,түлкі,карсақ,барыс

C қасақ,барыс,сусар

D тулкі,барыс,су тышкан

E атжалман,түлкі,суслик

$$$13 D

A 50-58 кг

B20-28кг

C 30-38кг

D 40-48кг

E48-80 кг

$$$14Е

3,5-4,5айлық төлден алынған тері калай аталады

B таясок

D яхобаб

$$$15А

A 24 сағат

B 12 сағ

C 18 сағ

E 48 сағ

Ірі кара малды қансыздандыру неше минут журеді

A 5-8 мин

B 8-10 мин

C 10-12 мин

D 12-14 мин

E 14-16 мин

$$$17В

A 1

C 3

E 5

Мехтық қой теісінің түрлерин атаңыз

A мехтық биязы,мехты биязылау,мехтық ұяң

B мехты биязылау,мехтық ұяң,орыс тондық,далалық тондық

C мехтық ұяң,мехтық биязы

D жауаптар кате

E мехтық биязы,мехты биязылау,мехтық ұяң,орыс тондық,далалық тондық

$$$19С

A 1 фабрикалық,2 өндірістік,3 камшат тері

B 1 камшат тері,2 түр нұсқа,3 өндірістік

C 1 түр нұсқа,2 иленген тері, 3 өндірістік

D 1 түр нұсқа,2 иленген тері, 3 фирмалық

E 1 фабрикалық,2 түр нұсқа,3 иленген тері

$$$20В

Теріні барабанға ашытқымен бірге сыйғанынша салады,ашу процесі неше градус температурада,неше тәулікке созылады?

B32-33,4-6 тәулік

C35-36,5-6 тәулік

D 40-45,7-8 тәулік

1. 
   Кіріспе. Мал шаруашылығы шикізатына жалпы түсінік.
   
2. 
   Терінің химиялық құрамы мен құрылысы.
   
3. 
   Бағалы тері шикізатының тауарлық қасиеті.
   
4. 
   Терінің тауарлық қасиетіне әсер ететін факторлар.
   
5. 
   Тондық қой терісі.
   
6. 
   Былғарылы қой терісі.
   
7. 
   Теріні сыпыру, консервілеу.
   
8. 
   Теріні консервілеудің физикалық – химиялық негізі.
   
9. 
   Қаракөл елтірісін өндіру технологиясы.
   
10. 
    Тері шикізатының стандарты
    
11. 
    Теріні сорттау.
    
12. 
    Мехтық теріні өңдеу.
    
13. 
    Теріні бояу.
    
14. 
    Теріні сақтау, упаковкілеу және тасымалдау
    
15. 
    Бағалы мехтық тері шикізатын упаковкілеу
    
16. 
    Тері ткані мен шаш жабынының құрылымы
    
17. 
    Терінің топографиялық аймақтары
    
18. 
    Тері көлемін анықтау
    
19. 
    Тері салмағын анықтау
    
20. 
    Мал шикізатының ақауларына сипаттама
    
21. 
    Қаракөл – елтірі терілерінің сипаттамасы
    
22. 
    Теріні консервілеу әдістері
    
23. 
    Теріні алғашқы өңдеу
    
24. 
    Теріні өңдеудің технологиялық процестері
    
25. 
    Теріні сулы тұздау
    
26. 
    Теріні құрғақ тұздау
    
27. 
    Қышқылды тұзды консервілеу
    
28. 
    Теріні сулы тұздау
    
29. 
    Теріні құрғақ тұздау
    
30. 
    Қышқылды тұзды консервілеу
    
31. 
    Мал шикізаты туралы түсінік
    
32. 
    Терінің топографиялық аймақтары
    
33. 
    Тері сыпыру әдістері
    
34. 
    Тері шикізатының ақаулары
    
35. 
    Шет елдік аң терісінің түрлері
    
36. 
    Теріні сорттарға бөлу
    
37. 
    Терінің тауарлық қасиеті
    
38. 
    Мал шикізатының тауарлық қасиетін анықтауда қолданылатын құралдар
    
39. 
    Қыстық аң терісінің түрлері
    
40. 
    Көктемгі аң терісінің түрлері
    
41. 
    Тері мықтылығын анықтау
    
42. 
    Терінің сапасына әсер ететін факторлар
    
43. 
    Теңіз аңдарының тері түрлері
    
44. 
    Мал шикізаты туралы түсінік
    
45. 
    Терінің топографиялық аймақтары
    
46. 
    Тері сыпыру әдістері
    
47. 
    Тері шикізатының ақаулары
    
48. 
    Шет елдік аң терісінің түрлері
    
49. 
    Теріні сорттарға бөлу
    
50. 
    Терінің тауарлық қасиеті
    
51. 
    Мал шикізатының тауарлық қасиетін анықтауда қолданылатын құралдар
    
52. 
    Қыстық аң терісінің түрлері
    
53. 
    Көктемгі аң терісінің түрлері
    
54. 
    Былғары тері шикізатының стандарты
    
55. 
    Теріні сыпырудағы стандарт талаптары
    
56. 
    Терінің сорт бойынша жіктелуі
    
57. 
    Қой терісі ақаулары
    
58. 
    Теріні сыпыру әдістері
    
59. 
    Мал сою әдістері
    
60. 
    Теріні сақтау әдістері
    
61. 
    Тері ақауларының пайда болу себептері
    
62. 
    Теріні илеу үрдісі
    
63. 
    Қаракөл бұйрасының жіктелуі
    
64. 
    Шет елдік бағалы – мехтық терілер
    
65. 
    Теріні тұздау әдістері
    
66. 
    Кіріспе. Мал шаруашылығы шикізатына жалпы түсінік.
    
67. 
    Терінің химиялық құрамы мен құрылысы.
    
68. 
    Бағалы тері шикізатының тауарлық қасиеті.
    
69. 
    Терінің тауарлық қасиетіне әсер ететін факторлар.
    
70. 
    Тондық қой терісі.
    
71. 
    Былғарылы қой терісі.
    
72. 
    Теріні сыпыру, консервілеу.
    
73. 
    Теріні консервілеудің физикалық – химиялық негізі.
    
74. 
    Қаракөл елтірісін өндіру технологиясы.
    
75. 
    Тері шикізатының стандарты
    
76. 
    Теріні сорттау.
    
77. 
    Мехтық теріні өңдеу.
    
78. 
    Теріні бояу.
    
79. 
    Теріні сақтау, упаковкілеу және тасымалдау
    
80. 
    Бағалы мехтық тері шикізатын упаковкілеу
    
81. 
    Тері ткані мен шаш жабынының құрылымы
    
82. 
    Терінің топографиялық аймақтары
    
83. 
    Тері көлемін анықтау
    
84. 
    Тері салмағын анықтау
    
85. 
    Мал шикізатының ақауларына сипаттама
    
86. 
    Қаракөл – елтірі терілерінің сипаттамасы
    
87. 
    Теріні консервілеу әдістері
    
88. 
    Теріні алғашқы өңдеу
    
89. 
    Теріні өңдеудің технологиялық процестері
    
90. 
    Теріні сулы тұздау