С. А. Козлова, Т. А. Куликова

47
тәрбиеленушілердің саналы түрде ұйымдастырылған, мақсатты 
және жоспарлы түрде өзара әрекеттесуі. Педагогикалық үрдіс 
барысында оның барлық қатысушылары өзгереді. 
Қазіргі педагогика жоқ жерден пайда болған жоқ: оның, адам 
туралы басқа да ғылымдардікі сияқты, бастау көздері бар. 
Педагогикалық ғылымның қайнар көздері 
Өскелең ұрпақты тәрбиелеу мен оқыту туралы ғылыми 
ұғымдардың өайнар көздерінің бірі болып халық педагогикасы 
саналады. Ол белгілі бір халықтың өмір сүру тарихы бойына 
қалыптасқан педагогикалық тәжірибені білдіреді. 
Халық 
педагогикасында 
халықтың 
мәдениеті, 
оның 
құндылықтары мен идеалдары, адам қандай болу керектігі 
жайында түсініктері көрінеді. Халық педагогикасының 
қалыптасуына әлеуметтік-экономкиалық, геосаяси факторлар 
әсер етті және етеді. Қазіргі халық педагогикасының алтын 
қорын балалар мен бозбалаларды тәрбиелеу мен оқыту 
саласындағы тарихи қалыптасқан және өмірмен тексерілген 
халық дәстүрі құрайды. Халық даналығы тәжірибе және 
уақытпен тексеруге төтеп берген мақал-мәтел, жаңылытпаш 
түріндегі көптеген педагогикалық кеңестерді сақтап қалды. 
Халықтың педагогикалық данышпанының айқын көрінісі 
ретінде К.Д.Ушинский фольклор шығармаларын (жырлар, 
аңыздар, 
ертегілерді) 
атады. 
Қазіргі 
таңда 
ойындар, 
ойыншықтар, 
әндер, 
әлдилержәне 
т.б. 
сияқты 
халық 
педагогикасының құралдары өз тәрбиелік құндылықтарын 
жоғалтпады. 
Жоғарыда аталып өткендей, адамзат қоғамында тәрбие беру 
тәжірибесі діннің ықпал етуімен қалыптасты.
Діни кітаптарда (Киелі кітап, Құран, Талмұт және т.б.) 
адамзаттың мораль мен адамгершілік туралы түсініктері «Ата-
анаңды сыйла», «Өлтірме», «Ұрлық жасамаңдар» және т.б. 
шоғырланған. Киелі нұсқада адамдар арасындағы қарым-
қатынастардың мұраттары ашылады. Христиан ілімі оларды 
жақынына деген сүйіспеншілік, бірін-бірін сүюге және 
кешірімді болуларына шақыру, кемелділікке ұмтылу идеясымен 
толықтырды. 

48
Біздің елімізде XX ғасырдың көптеген онжылдықтарында 
дінге қатысты теріс көзқарас дамыдытты, бірақ тарих оның 
адамдарды «адамдандырудағы» рөлі қаншалықты зор екенін 
көрсетеді. Л.Н. Толстой ақылға қонымды білім беру тек дін мен 
адамгершілікке негізделген жағдайда ғана мүмкін деп жазды. 
Сондықтан педагогика (шетелдік және қазіргі заманғы отандық) 
балаларды тәрбиелеу мен тәрбиелеу мүддесінде діни ілімдердің 
оң жағын пайдалану жолдарын іздейді. 
Педагогикалық ғылым өткен кезеңнің педагогикалық ой-

жүктеу/скачать 4.62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: