1.3. ДӘРІС КЕШЕНІ
Курс:4(төртінші)
Дисциплина:Акушерия және гинекология.
Құрастырғандар: №1 акушерия және гинекология кафедрасының ПОҚ
Алматы 2012ж
Дәріс№1
Тақырыбы: Тарихи аспектідегі акушерлік ғылымның дамуы.Акушерия және гинекологиядағы деонтология.
Мақсаты: Тарихи аспектідегі акушерлік ғылымның дамуы жөнінде мәлімет беру,акушерия және гинекологиядағы деонтология.
Дәріс тезисі: Акушерия (француз сөзінен accoucher-босану)-медицинаның бұл бөлімі,физикалық және патологиялық процесстерді зерттейтін,жүктілікпен,босану мен босанудан кейінгі кезеңде,жүктілікпен босанудың асқынуларын алдын-алу,ұрықпен нәрестенің аурулары.Акушерия гинекологияның бөлігі ретінде-әйел жайлы ғылым.
Акушерияның негізгі даму сатысы. Акушерия-ежелгі медицинаның бір бөлігі.Акушерияның дамуы жөнінде алғашқы мәліметтер Ежелгі Шығыс(Египет,Иудеи,Индия,Тибет)әдебиеттерінен таба аламыз.Акушерияның ғылым ретінде дамуы Ежелгі Греция мен Ежелгі Риммен байланысты.
Деонтология-(греч. deon – қажеттілік) дәрігердің негізгі міндеті-жоғары дәрежеде науқасқа пайдалы ем жүргізу.Дәрігерлік этика мен деонтология- медицина қызметкерлердің іс-әрекеті туралы сұрақтарды,дәрігер мен науқас арасында,дәрігер мен науқастың туысқандары,өзара мед.қызметкерлер арасында, дәрігердің сыртқы бейнесі,дәрігерлік құпияны және т.б.Акушерия мен гинекологияда деонтологияның ерекшеліктері.
Иллюстративті материал: мультимедиалы презентация, сызбамен суреттер қоса.
Әдебиеттер:
Орыс тілінде
Негізгі:
1.Акушерство:учебник+СД/под ред.Г.М.Савельевой,В.Г.Бреусенко.-М.,ГЭОТАР-Медиа,2008.,С.-15-24.,С.-98-114
Қосымша:
2.Айламазян Э.Г.Акушерство:учебник для студентов мед.ВУЗов.С.-Петербург.-2005.-С.10-22.,С.22-26.
Қазақ тілінде
Негізгі:
1.Раисова А.Т.Акушерия және гинекология.-Алматы,2006.
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
Акушерия нені зерттейді?
Акушерияның негізгі даму сатылары?
Қ.Р-ның ғалымдарының акушерияның дамуындағы үлесі?
Акушерия мен гинекологияда деонтологияның ерекшеліктері?
Дәріс №2.
Тақырыбы: Етеккір циклының нейроэндокринді реттелуі.Репродуктивті денсаулық пен оны қорғау жайлы түсінік.Қ.Р-да әйелдер денсаулығын өорғау ұйымы.
Мақсаты: Етеккір циклының нейроэндокринді реттелуімен қатар репродуктивті денсаулықты қорғау жайлы жалы түсінік.
Дәріс тезисі: Етеккір циклі-әйел организмінде болатын күрделі үрдіс,
Лекция тезистері Ұрықтану деп аналық және аталық жыныс жасушаларының қосылуы,соның нәтижесінде зигота түзіледі ,ол организмның жаңа бастамасы Имплантация – ұрық жұмыртқасының децидуальді қабыққа енуі .Ұрық жапырақшаларының және плацентаның дамуы
Эмбриональді кезеңде ұрықтанудан жүктіліктің екінші мерзіміне дейінгі кезеңді алады. Осы кезде жүйенін және мүшенің негіздері қалыптасты. Фетальді кезеңде жүктіліктің екінші айынан ұрықтың пайда болуы .Осы кезеңде ұрықтың тез дамуы ,тіндердің ажыратылуы, жүйелер мен мүшелердің дамуы . Жүктілік кезінде нәресте дамуымен организмде әр түрлі мүшелер мен жүйелердегі функциональді өзгерістер байқалады.
Иллюстративті материал: мультимедийлі презентация, схемалар, суреттер.
Әдебиеттер:
Орысша негізгі:
Медиа, 2008.- С.- 59-115.
Қосымша :
1. Айламазян Э.Г. Акушерство: учебник для студентов мед.ВУЗов. С.- Петербург. – 2005. – С. 58-68, С. 79-91.
Қазақша негізгі:
1.Раисова А.Т. Акушерия және гинекология. – Алматы, 2006.
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
Ұрықтану дегеніміз не?
Имплантация дегеніміз не ?
Бірінші критикалық кезең
Екінші критикалық кезең
Жүктілік кезеңдегі нерв жүйесінің өзгерістері
Жүктілік кезеңдегі эндокринді жүйесінің өзгерістері
Жүктілік кезеңдегі қан –тамыр жүйесінің өзгерістері
Дәріс №3.
Тақырыбы: «Жүктілік физиологиясы. Ұрықтану. Имплантация»
Мақсаты: жүктілік кезінде әйел ағзасында болатын өзгерістер жөнінде ақпарат беру.
Дәрістің тезистері:Ұрықтану - пісіп жетілген еркек жыныс жасушалары (сперматозоид) мен әйел жыныс жасушаларының (жыныс жасушалары) қосылуы болып табылады, нәтижесінде зигота түзіледі де жаңа организм пайда болады. Имплантация – ұрық жұмыртқасының децидуалды қабықшаға енуі. Ұрық қабықшаларымен плацентаның дамуы.
Эмбрионалды кезең ұрықтану кезінен басталып, жүктіліктің екінші айының аяғында аяқталады. Осы кезеңде өмірге маңызды мүшелер мен жүйелердің түзіле бастайды. Феталды кезең – ол жүктіліктің екінші айының аяғынан бастап нәресте туылғанға дейінгі уақыт болып табылады. Осы кезеңде ұрықтың бойының тез өсуі, тіндердің дифференцировкасы, мүшелер мен жүйелердің дамуы байқалады. Дамудың критикалық кезеңдері жасушалы және тінді дифференцировканың белсенді үрдістерінің басым болуымен және алмасу үрдістерінің айқын жоғарылауымен сипатталады.
Жүктіліктің физиологиялық даму ағымында ұрық пен бала жолдасының дамуына байланысты әйел ағзасында өмірге маңызды мүшелер мен жүйелердің дамуы байқалады. Бұл өзгерістер ұрықтың дамуы мен өсуінің қолайлы жағдайын туғызуға, айқын адаптациялық-бейімделу сипатына ие. Эндокринді, жүрек қан -тамыр, тыныс алу, ас қорыту, несеп шығару, орталық жүйке және жыныс жүйелерінде физиологиялық өзгерістер туындайды.
Көрнекті материал: сызбалар мен суреттер қосылған мультимедиялық презентация
Әдебиеттер:
Орыс тілінде
негізгі:
Акушерство: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008., С. 98-114, С. 115-186.
Қосымша:
2. Акушерство: учебное пособие по клинической практике для студентов медицинских колледжей/ под.ред. К.А.Аяпова – Алматы, 2005., С.- 9-26.
Қазақ тілінде
негізгі:
Бейсембаева Р.С., Раисова Ә.Т., Нұрқасымова Р.Ғ. «Акушерия». Алматы, «Білім», 2004ж., 82-104 б.
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
Ұрықтану дегеніміз не?
Имплантацияға анықтама беріңіз?
Біріншілік қатерлі кезең дегеніміз не?
Екіншілік қатерлі кезең дегеніміз не?
Жүктілік кезіндегі нерв жүйесіндегі өзгерістер
Жүктілік кезіндегі эндокринді жүйедегі өзгерістер
Жүктілік кезіндегі жүрек-қан тамыр жүйесіндегі өзгерістер
Дәріс №4
Тақырыбы: «Босану физиологиясы. Қауіпсіз босану »
Максаты: жүктіліктің пайда болуы себептері, жүктіліктің пайда болуы,
Лекция тезистері. Босану - жатырдың ұрықтан арылуы
Босанудың себептері осы уақытқа дейін анықталмаған.Қазіргі таңда босану регуляцияның жоғарғы орталықтары (орталық және вегетативті нерв жүйесі,гормоальды реттелу) мен атқарушы органдардың (жатыр,фетоплацентарлы комплекс). Атқарушы органның бірыңғай динамикалық жүйесін құрайтын «босану доминанты» болған кезде жүреді деп есептеледі. Босану алдын «предвестники родов» жалпы ұғымға біріктірілген клиникалық симптомдардың бір қатары көрінеді. Олардың пайда болуы жүкті әйелдің босануға дайын екенін білдіреді. Босанудың кезеңдері, ұзақтығы.Босанудың бірінші кезеңі – жатыр мойнының ашылуы. Толғақ жатырдың босану кезіндегі жиырылғыштық қызметінің механизмі. Төмендеген үштік градиент туралы ұғым.Жатыр мойнының алғаш және қайталап босанушылардағы ашылуы. Босануы және ұрықтың жүрегінің соғуын тіркейтін қазіргі заманғы әдістер.Босанудың екінші кезеңі – арылу. Босанудың үшінші кезеңі – последовый. Босану кезіндегі физиологиялық қан кетулер.
Физиологиялық босануды кірістіру. Дуниежүзілік Денсаулық сақтау бағдарламасы
«Қауіпсіз босану». Партограмма жөнінде түсінік.
Иллюстративті материал: схемалармен, суреттермен жабдықталған мультимедиялық презентациялар.
Әдебиеттер:
Орыс тілінде
Негізгісі:
1.Акушерство: кітап+СД/под ред. Г.М.Савельвой, В.Г.Бреусенко. – М.,ГЭОТАР-Медиа,2008.
С.-186-240
Қосымша:
1.Айламазян Э.Г. Акушерство: студенттерге арналған кітап мед .ВУЗов. С.- Петербург. – 2005.- С.119-175.
Қазақ тілінде
Негізгі:
1.Раисова А.Т. Акушерия және гинекология. – Алматы,2006.
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
Босану анықтамасы?
Бірінші босану кезеңі қалай аталады,оның алғаш және қайталап босанудағы уақыты?
Екінші босану кезеңі,оның алғаш және қайталап босанудағы уақыты?
Үшінші босану кезеңі,оның алғаш және қайталап босанудағы уақыты?
Босанудағы физиологиялық қан кетулер кандай?
Дәріс №5
Тақырыбы: «Тар жамбас»
Мақсаты: тар жамбас кезіндегі босанудың себепттері, классификациясы,диагностикасы және жүргізілуі туралы сипаттама беру.
Дәрістің тезистері.
Барлық немесе бір ғана мөлшері қалыптымен салыстырғанда 1,5-2см және одан да көп қысқарған жамбас – анатомиялық тар жамбас деп аталады. Клиникалық тар жамбас деп – босану кезіндегі ұрықтың жылжуына кедергі келтіретін жамбас. Тар жамбастың бірыңғай классификациясы жоқ болғандықтан антомиялық тар тар жамбастың кездесу жиілігі 2,4-20% аралығында ауытқиды. Клиникалық тар жамбас босанушылардың 1,3-1,7% кездеседі. Кіші жамбастың қалыптасу себебі: гормональды бұзылу,рахит, сүйек буынындағы туберкулез, жамбастың жарақаттануы балалық шақ пен жасөспірімдік кезңдегі дене шынығуының дұрыс тамақтанбауы.
Кіші жамбастың қысылуына байланысты классификациясы (көп кездесетін және сирек кездесетін форма).
Кіші жамбастың диагнозы қарап тексерумен,жалпы тексергенде, жамбас өлшемі, қынапты тексеру.Кей кездері рентген немесе УЗИ арқылы тексеру жүргізіледі. Жамбас арасындағы баланың пайда болуының себептері: жамбастың едәуір қысылуы, ұрықтың үлкен болуы, дұрыс қойылмауы.Функциялық бағасын босану кезінде анықтайды.
Тар жамбастың диагностикалық белгілері.Тпр жамбас кезінде босану аса мұқияттылықты қажет етеді. Жамбастың қысылу дәрежесіне, ұрықтың мөлшеріне,акушерлік асқынулардың, аурулардың болу-болмауына байланысты босануды қалай жүргізілгенін анықтайды.
Иллюстративті материал: схемалармен, суреттермен жабдықталған мультимедиялық презентазиялар.
Әдебиеттер:
Орыс тілінде
Негізгі:
1.Акушерство: кітап+СД/под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008. С.-491-526.
Қосымша:
1.Айламазян Э.Г. Акушерство: студенттерге арналған кітап мед.ВУЗов. С. – Петербург. – 2005. – С. -282-291.
Қазақ тілінде
Негізгі:
1.Раисова А.Т. Акушерия және гинекология. – Алматы, 2006
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
Қандай жамбас анатомиясы бойынша тар деп аталынады?
Қандай жамбас клиникасы бойынша тар деп аталынады?
Тар жамбастың тарылу формасы бойынша классификациясы
Тар жамбастың тарылу дәрежесі бойынша классификациясы
Тар жамбас кезінде босануды жүргізу
Дәріс №6
Тақырыбы: «Босану әрекетінің ауытқулары»
Мақсаты: босанудың анамалияларының негізгі варианттары, диагностикасы, емдеу, профилактикасы жайлы сипаттама беру.
Дәріс тезисі: Босану анамалиялары босану актісінің жиі кездесетін асқынуының бірі болып табылады. Осы патологиялық емі, профилактикасының қауіпсіз, сенімді әдістері жоқ. Жатырдың жиырылғыштық функциясының анамалияларының ақыры анаға да, ұрыққа да өте қауіпті.
Босанудың анамалияларының пайда болу себептері әр түрлі. Оны мынадай топтарға бөлуге болады: 1) ана организмінде пайда болатын ақаулар; 2) ұрық пен плацентаның патологиясы;
3) ұрықтың жылжуына түрлі кедергілер болғанда; 4) ятрогенді факторлар
Босану анамалияларының негізгі варианттары мынадай: 1)патологиялық прелиминарлы кезең; 2) босану кезеңі әлсіздіктер; 3) дискоординирленген және шектен тыс босану.
Босану анамалияларының түрін анықтау үшін жатырдың тонусы мен жиырылғыштық функциясын анықтау маңызды. Патологиялық прелиминарлы кезең 6 сағатқа дейін созылатын ауырсыну сезімімен жүретін толғақпен, демалу мен ұйқының бұзылуымен сипатталады.
Емі жатырдың мойнын тезірек жетілдіруге, жатырдың жиырылуы кезеңдерінде ауырсыну сезімін жоюға бағытталған. Босану кезіндегі әлсіздік барлық анамалиялардың 90%-н құрайды. Босану кезіндегі әлсіздіктің I түрінде толғақ өте әлсіз болады. II түрінде толғақ әлсірейді.
БКӘ-ң емі оның түрлі себептеріне байланысты стимуляциялау үшін окситоцин,простогландиндер тағайындайды. Босанушылар шаршаса, ем ретінде ұйқы ұсынылады. БКӘ басқа да акушерлік патологиямен қабаттаса кесаревосечение жүргізіледі. Дискоординирленген босану кезінде төмендеген үштік градиенттің принципі бұзылады,толғақтар әлсіз, ауырсыну сезімімен.
Емі седативті және спазмалитикалық заттарды қолданумен жүргізіледі. Шектен тыс босану кездегі активтілік жиі толғақтармен сипатталып, тез босануға алып келеді. Босану анамалияларыныі профилактикасы.
Иллюстративті материал: семалармен,суреттермен жабдықталған мультимедиялық презентациялар.
Әдебиеттер:
Орыс тілінде
Негізгі:
1.Акушерство: кітап + СД/под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – М.,ГЭОТАР – Медиа, 2008.
С. – 541-555.
Қосымша:
1.Айламазян Э.Г. Акушерство: студенттерге арналған кітап мед.ВУЗов. С. – Петербург. – 2005. –
С. -282-291.
Қазақ тілінде
Негізгі:
1.Раисова А.Т. Акушерия және гинекология. – Алматы, 2006
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
Босану анамалияларының классификасы
Босану анамалияларының себептері
Патологиялық прелиминарлы кезеңге не тән?
Босану кезіндегі 1-к әлсіздікке не тән?
Босану кезіндегі 2-к әлсіздікке не тән?
Дискоординирленген босану әрекетіне не тән?
Шектен тыс босануға не тән?
Босану анамалияларының профилактикасы
Дәріс №7
Тақырыбы : «Жүктiлiкті көтере алмау мәселелерi. Көтере алмауды емдеудiң қазiргi қағидалары »
Мақсаты: жүктiлiкті көтере алмауы және оны емдеуiнiң қазiргi қағидалары туралы ұсыныс беру.
Лекция тезистері
Көтере алмаушылық 37 апталарға бала бiтуiнен жүктiлiктiң өздiгiнен үзулерiн түсiнедi. Үйреншiктi көтере алмау - бұл 2-і не одан да көп қатар жүктiлiктерді үзу. Жүктiлiктi көтере алмау жиiлiгі 10- нан 25-30% аралығында толқиды және осы уақытқа дейiн төмендетуге тенденцияны алмайды.
Жүктiлiктi көтере алмауының этиологиялық факторлары алуан түрлi: эндокринді факторлар (аналық бездердiң гипофункциясы, гиперандрогения), инфекция, истмико - цервикалдық жеткiлiксiздiк, жатырдың миомасы, жатыр дамуының кемiстiктерi, ЭГЗ, хромосомалық аберрациялар, фосфолипидке қарсы синдромы, жүктiлiктiң асқынуы (аяғы ауыр, жолдастың қағанақ су көптiгi, төлдiң жатырда жатуы гипертензия тағы басқалар)
Өздiгiнен түсiктер. Бұрынғы және кеш өздiгiнен түсiктер. Өздiгiнен түсiктiң кезеңдерi. (қазіргі басталған, түсiк жүрiсте, толық, толық емес түсiк)
Мерзiмiнен бұрын туулар. Қауіпті, жаңа бастап жүрген және басталған мерзiмiнен бұрын туулар.
Емдеудiң қазiргi қағидалары. Маңызды рөл бiрiншi триместрде патогенетикалық қисынды гормонотерапияның дұрыс таңдап алуы ойнайды. Мезгiлсiз тууды емдеуде негiзгi акцент жатырдың қозғыштығының алуы.
Иллюстративный материал: схема, сурет қосатын мультимедиа презентациясы
Әдебиеттер:
Орысша
негізгі:
1. Акушерство: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.С.- 281-303.
қосымша:
1. Айламазян Э.Г. Акушерство: учебник для студентов мед.ВУЗов. С.- Петербург. – 2005. – С. 244-253.
Қазақша
негізгі:
1.Раисова А.Т. Акушерия және гинекология. – Алматы, 2006
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
Жүктiлiктiң төзе алмауын анықтау
• Қауіпті түсiктiң клиникасы
• Басталған түсiктiң клиникасы
• Түсiктiң клиникасы жүрiсте
• Мезгiлсiз туудың клиникалық ағымы бойынша классификация
• Жүктiлiктi көтере алмауды емдеудiң қазiргi қағидалары
Дәріс №8
Тақырыбы: «Фетоплацентарлы жүйенiң физиологиясы және патологиясы»
Мақсаты: фетоплацентарлы жүйенiң патологиясы мен физиологиясы туралы ұсыныс беру.
Лекция тезистерi.
Фетоплацентарлы жүйе функционалдық жүйе болып табылады, ол жүктiлiктiң басымен және нәрестенің дүниеге келуімен аяқталады .ФПС түпкi мақсаты - мерзiмге дейiн ұрықтың дамуы және оның уақытына дейін көтерiп туу
ФПС негiзгi морфологиялық субстраты- ұрық жолдас болып табылады. Адамның ұрық жолдасы гемохориальді түрге жатады. Ұрық жолдастың функциялары (инкреттік, иммундық , трофикалық, тыныс, зәр шығарғыш).
Фетоплацентарлы жеткiлiксiздiк – бұл ұрық жолдаста морфологиялық және функционалдық өзгерiстермен және ұрықтың жағдайы , өсу және даму бұзылыстарымен сипатталатын клиникалық синдром.
Ол ұрық жолдастың транспорттық, тррофикалық, эндокриндік және метаболикалық функциясының бұзушылығы түрiндегi ана организмдегі әр түрлi патологиялық жағдайларға ұрықтың күрделi реакциясы мен ұрық жолдастың нәтижесi болады. Жиiлiгі : Сау әйелдердiң жүктiлiктерiнде асқынбалған ағымы бар 3-4% және 24-46% -әр түрлi патологияның жағдайларда.
ФПЖ –нің этиологиясы және патогенезі. ФПЖ-нің клинико - морфологиялық белгiлері және клиникалық ағым бойынша классификациясы (ұрықтың гипоксиясы, ұрықтың құрсақ iшiндегi дамуды тоқтату синдромы). ФПЖ-дің клиникалық белгілері . Диагностикасы: гравидограмма, УДЗ, ұрықтың биофизикалық профильі, КТГ, допплерометрия, гормон зерттеулерi, амниоцентез, кордоцентез. Емдеу. Босану әдiстiң таңдауы
Иллюстративті материал: схема, сурет қосатын мультимедиа презентациясы
Әдебиеттер:
Орысша
негізгі:
1. Акушерство: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.С.- 145-170, С. – 448-458, С. – 484-491.
қосымша:
1. Айламазян Э.Г. Акушерство: учебник для студентов мед.ВУЗов. С.- Петербург. – 2005. – С. - 77-78., С. – 240-244., С. – 373- 380., С. – 412-415.
Қазақша
негізгі:
1.Раисова А.Т. Акушерия және гинекология. – Алматы, 2006
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
-
Фетоплацентар жүйесiне анықтау берiңiз
• Ұрық жолдастың функциялары
• Фетоплацентар жеткiлiксiздiгiне анықтама берiңiз.
• ФПЖ себептер
• ФПЖ-ң клинико - морфологиялық белгiлер бойынша классификациясы
• ФПЖ-ң клиникалық ағым бойынша классификациясы
• ФПЖ-ң клиникалық белгілері
• ФПЖ-ң диагностикасы
Дәріс №9
Тақырып: «Нәрестені антенатальді қорғау»
Мақсат: ұрықтың антенатальді қорғауында перинатальді мерзiмi, перинатальді өлiм-жiтiм себептерi, әйел консультациясының рөлi туралы ұсыныс беру.
Лекция тезистерi
Перинатальді мерзiм деп ұрықтың 22 аптадан бастап құрсақ iшiндегi дамуы ,ұрықтың массасы 500 г жеткенде және өмiрiнiң 7 күнiне дейiн жалғасып жатқан жаңа бастап жүрген мерзiм . Бұл мерзiм адамның өмiрiндегi ең маңызды кезеңi болып табылады. Перинатальді мерзiмiндегi өлiм-жiтiм перинатальді өлiм-жiтiм деп аталады. Бұл көрсеткiш ана мен нәрестенің денсаулық жағдайын, сонымен бiрге жүктiлiк кезінде , босануға дейінгі,босану ,босанудан кейінгі кезеңдерде дәрiгерлiк жәрдемдi көрсету сапасын тууға дейiн мiнездейдi Перинатальді жоғалтулардың негiзгi себептер. Перинатальді өлiм-жiтiмiнiң белгiсi факторлар. Зақымдайын факторлардың ұрыққа ықпалы.
Әйелдер кеңес консультацияларында жүкті әйелдердің диспансерлік бақылауы. Тексеру. Перинаталь өлiм-жiтiмiнiң қатер тобы.
Ұрықтың антенатальды қорғауы жүктiлiктiң ағымы мен ұрықтың
жағдайы жүйелi түрде бақылауда болады. Ұрықтың антенатальді қорғауындағы әйелдер кеңес консультациясының рөлi. Босануға психопрофилактикалық әзiрлеу.
Медицина-тектiк консультацияның ұрықтың даму ақауларында профилактикалық және диагностикалық рөлi. Медицина-тектiк кеңеске бару үшiн көрсетулер: тұқым қуалайтын аурудың бір жұбайларында болуы немесе , қандас туысқан неке , жас шамасы тұқым қуалаған аурулары бір баланың тууы немесе дамытудың кемiстiктерi, жүктiлiктiң ерте мерзiмдерiнде әр түрлі дәрі-дәрмектерді қабылдау , өздiгiнен түсіктердің көп болуы , айқын емес этиологияның алғашқы бедеулiк, алдыңғы жүктілікте өлi туылулардың болуы, 35 жастан үлкен.
Иллюстративті материал: схема, сурет қосатын мультимедиа презентациясы
Әдебиеттер:
Орысша
негізгі:
1. Акушерство: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008. С.- 24-30., С. – 388-400., С. – 779- 781., С. – 787 -796.
Қосымша :
1. Айламазян Э.Г. Акушерство: учебник для студентов мед.ВУЗов. С.- Петербург. – 2005. – С. 22-26., С.- 112-117.
Қазақша
негізгі:
1.Раисова А.Т. Акушерия және гинекология. – Алматы, 2006
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
Перинатальді кезең деп нені атайды
• Перинатальді өлім-жітімді калай есептейдi
• Перинатальді өлiм-жiтiмiнiң негiзгi себептерi
• Перинатальді өлiм-жiтiмiнiң қауіпті факторлары
• Антенатальді қорғауындағы әйел консультациясының рөлi
• Медицина-тектiк кеңесуге бағыт үшiн көрсетулер
№10 дәрiс
Тақырыбы : «Жүктiлiк кезіндегі акушерлiк қан кетулер. Шұғыл көмек көрсету»
Мақсаты: жүктiлiк уақытында акушерлiк қан кетулердiң себептерi жәнеи, шұғыл көмек көрсетуiнің негiзгi қағидалары туралы ұсыныс беру.
Лекция тезистерi
Қан кетулер қазiргі кездерде аналық өлiм-жiтiмнiң негiзгi себептерiнiң бiрі болып қалады. Жыл сайын 127000 әйелдер қан кетулерден өледi. Дәрiгерлiк жәрдемдi сапасын бағалау көрсетеді , акушерлiк қан кетудегі өлiм себебі , науқастың жағдайын нашар бағалау және жарымжан терапиялар болатынын көрсетедi. Кез келген мамандықтың дәрiгерлерi акушерлiк қан кетулердiң себептерi туралы бiлуi, шұғыл көмектi көрсетуге икемi болуы керек.
Жүктiлiктiң бiрiншi жартысындағы қан кетулерi. Жүктiлiктi көтере алмауы. Трофобластиялық ауру. Желбуаз.
Жүктiлiктiң II жартысындағы қан кетулерi. ПОНРП- ұрықтың туына дейін жатыр қабырғаларының ұрық жолдастың жартылай немесе толық бөлiмшесi.Жиілігі 0, 8-0, 9%. Этиологиясы осы уақытқа дейiн белгiсiз болып қалады . ПОНРП патогенезде ұрық жолдастың патологиясы маңызды рөл ойнайды. (преэклампсия, тамыр гипертензиясы тағы басқалар) Клиникасы, диагностикасы, дәрiгерлiк тактика.
Жатырда ұрық жолдастың жатуы - төменгi жатырлық сегменттегi жолдастың бекiтуi. Жиiлiк 200 жүктiлiктерге 1 жағдайын құрайды. Iшкi бап пайда болудағы негiзгi рөл алдыңғы түсiктер мен эндометриялардағы өзгерiстер ойнайды. Клиника, диагностика, дәрiгерлiк тактика толық және толық емес iшкi баптар танып бiледi.
Жүктiлiк кезіндегі қан кетулерде шұғыл көмек
Иллюстративті материал: схема, сурет қосатын мультимедиа презентациясы
Әдебиеттер:
Орысша
негізгі:
1. Акушерство: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.С.- 281-285., С. – 303-314., С. – 471-475., С. -555-578.
дополнительная:
1. Айламазян Э.Г. Акушерство: учебник для студентов мед.ВУЗов. С.- Петербург. – 2005. – С. 244-250., С. – 257-272., С. – 310-321.
Қазақша
негізгі:
1.Раисова А.Т. Акушерия және гинекология. – Алматы, 2006
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
-
Жүктіліктің бірінші жартысындағы қан кетулер себептері
-
Ұрық жолдастың жатырда жатуының клиникасы мен себептері
-
Жүктiлiк уақытында қан кетулерде шұғыл көмек
Дәріс №11
Тақырыбы: «Босану кезіндегі және босанудан кейiнгi кезеңдегі акушерлiк қан кетулер. Шұғыл көмектiң көрсетуi»
Мақсаты: босану кезіндегі және туғаннан кейiнгi мерзiмдегі қан кетулердiң себептерi, акушерлiк қан кетулерде шұғыл көмектiң көрсетуiнің негiзгi қағидалары туралы ұсыныс беру.
Лекция тезистерi
Босанудың бiрiншi және екiншi мерзiмдердегi қан кетулер (жатырда ұрық жолдастың жатуы, қалыпты орналасқан ұрық жолдастың мезгiлсiз сылынуы) Босанудан кейінгі мерзiмiндегi қан кетулерi. (жатырдың гипо және әлсiреуi) жатырдың жиырылу қабілеттілігінің бұзушылығы. (жолдастың шын өсiмше және тығыз бекiтуi) жолдастың патологиялық бекiтілуi. Родовой каналдың жұмсақ тіндер жарақаттары . Қан тоқтатуының тұқым қуалаған және жүре пайда болған дефектері .
Босанудан кейінгі мерзімде қан кетудің әсер алгоритмы : несеп қуықтың катетеризациясы, шынтақ венасының пункциясы немесе катетеризациясы, ұрық жолдастың сылынуының белгілері ,олардың бар болуында - (Абуладзе, Креде-Лазаревичтiң әдiсi) шуды ерекшелеу, белгiлер жоқ болғанда – ұрық жолдастың қолмен және ерекшелеу. Мүмкiн еместiктердiң жанында (placenta accreta ) – жатырдың алып тасталынуы .
Ерте туғаннан кейiнгi мерзiмдегi қан кетулерi. Туғаннан кейiнгi қан кетулердi қадам сайын терапия. 1қадам -бастапқы баға . 2-шi қадам - этиопатогенездiк емдеу. 3-шi қадам - қан кетудi уақытша тоқтаудың әдiстерi. 4-шi қадам - (кезеңдi хирургиялық қан тоқтатуы) лапаротомия.
Кешiрек туғаннан кейiнгi мерзiмдегi қан кетулерi. Жатырда ұрық жолдастың бөгелуі . Босанудан кейінгі эндометрит
Акушерлiк тәжiрибеде қан кетулердегi шұғыл көмек.
Иллюстративті материал: схема, сурет қосатын мультимедиа презентациясы
Әдебиеттер:
Орысша
негізгі:
1. Акушерство: учебник + СД /под ред. Г.М.Савельевой, В.Г.Бреусенко. – М., ГЭОТАР-Медиа, 2008.С.- 578-599., С.- 613-632.
дополнительная:
1. Айламазян Э.Г. Акушерство: учебник для студентов мед.ВУЗов. С.- Петербург. – 2005. – С. 321-359.
Қазақша
негізгі:
1.Раисова А.Т. Акушерия және гинекология. – Алматы, 2006
Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
Босанудан кейінгі мерзiмiнде қан кетулердiң себептерi
• Босанудан кейінгі мерзiмiнде қан кетулердегі дәрiгерлiк тактика себептерi
• Босанудан кейінгі ерте мерзiмiнде қан кетулердiң себептерi
• Гипотониялық қан кетулердегі дәрiгерлiк тактика
• Босанудан кейінгі кеш мерзiмiнде қан кетулердiң себептерi
• Акушерлiк қан кетулерде шұғыл көмек
Достарыңызбен бөлісу: |