104
шаралары іс-әрекеттің мерзімділігі мен басталған күні мен аяқталу
графигі орнатылуы қажет.
Тұтынушының потенциалды қауыбын анықтау
Қауіппен басқару, жоба басқарудың бірден-бір маңызды бөлімінің
бірі болып табылады. Қауіпті басқару стратегиясының құрамына: қауіп
басқарудың масштаб күші (еңбексыйымдылығы мен бағасы),
қауіпті
сәйкестендіру мен талдау кезіндегі қолданылатын жабдықтар мен
қаржы, жабдық әдістеріне қауіп күшін азайту, қауіп мониторингі,
жобаға тән қауіп көзі, қауіп бақылау параметрлері кіреді.
Қауіпті сәйкестендіруге жобаның өмірлік кезеңінің барлық
фазадағы өнім өндірудің сипаттамасы, график және құнымен
байланысты қауіптер кіреді. Қауіпті сәйкестендіру көбінесе берілген
жобаның ішіндегі болжамды оқиғалар тізімін жасауымен басталады.
Мұндай жағдайларды талдаған кезде әрбір қауіптің мәнін түсінуі және
оның шығу себебін сәйкестендіру керек.
Құнмен байланысты қауіптер құрамына: сатып алу, жобалау, өнім
алмастыру құны кіреді. Графикпен байланысты
қауіптер құрамына
жоспарланған жұмыстар мен маңызды оқиғалар кіреді. Ал
сипаттамасына қарай қауіптерге талаптар, дизайн, физикалық өлшем,
қызметтілік пен жұмыс қабілеттілігі кіреді.
Қауіптерді табысты басқарудың қажетті шарты - процестерді,
нышанды құжаттау болып табылады. Ол мынаған мүмкіндік береді:
- жобаны бағалау үшін негізімен қамтамасыз ету;
- жобаның даму жолына өзгерістер енгізу;
- қауіп
басқарудың
мониторингі
мен
нәтижелер
верификациясының сенімділік базасымен қамтамасыз ету;
- жаңа қызметкерлерді дерекқормен қамтамасыз ету;
- жобаны табысты орындау қабілетімен қамтамасыз ету.
Қауіптерді
басқаруы
бойынша
құжаттау
мысалдарынан
мыналарды қарастыруға болады:
- қауіптерді
басқарудың жоспары;
- қауіп жөніндегі ақпарат;
- қауіптерді әлсірету жоспары;
- басталынған қауіптерге көңіл бөлу жоспары;
- қауіп мониторингі бойынша құжаттау.
Қауіпті бағалау - маңызды оқиға болып табылады. Оның нәтижесі
бойынша барлық процестің тиімділігі анықталады. Қауіпті бағалау-
сәйкестендірілген қауіпті қарастыруы бойынша, себептерді бөлуі
бойынша, әртүрлі қауіптердің арасында өзара қарым-қатынасты
орналастыруы бойынша, жоба үшін мүмкіндіктер мен салдар бойынша,
105
қауіпке әсер етуі бойынша технологиялық процес болып табылады.
Сәйкестендіру процесінде
әрқашан талдау жасалғандықтан, тәжірибе
жүзінде сәйкестіндірілген қауіппен оның талдау арасындағы шегі
көрінбейді. Әрбір қауіп мынадай параметрлерге сай бағалануы керек:
- көріну ықтималдығы;
- көріну салдары;
- шектердің жоғарылауы.
Салдар сандық та, жалпы терминді де болып орналасады.
Бағалау әдісі қолданылатын бағалау техникасына қарай, жобаның
өзінің ерекшеліктеріне қарай түрлендіретіндіктен, қауіп бағалауының
жеке стандарты болмайды.
Техникалық бақылауға мыналар кіреді:
- жобалаушы қауіпті сәйкестендіру және сипаттау, яғни мүмкін
болатын қатер, технология, дизайн, өнім және т.б.;
- ішкі және сыртқы қауіптердің арасындағы өзара байланысты
анықтау;
- құн мен график бағалауы;
- сәйкестендірілген қауіпті құжаттау.
График бағалаудың құрамына графикті құру үшін
кіретін
берілгендерін бағалау, құндық қауіптеріне қарай графикпен мүмкін
болатын ауытқулар, ресурстар жағынан шектеулер, қауіптерді
бағалаудың мерзімі мен қағидалардың құжатталуы кіреді.
Қауіптердің категориялылығы мен басымдылығы зиянды қауіп
әсерін әлсірету үшін ресурстарды қолдануға ең ыңғайлы аудандарды
анықтау, жобаны жасауға ең жарамды әсермен қамтамасыз ету қызметін
атқарады.
Қауіптерді
әлсіретудің
жоспарын
жасаудың
мақсаты
-
потенциалдық қауіптің шығуына әлсірету әрекетін жасау болып келеді.
Қауіптің әсер етуін әлсірету әртүрлі жолдармен жүзеге асады.
Қауіптен жалтаруға тұжырымдамада, талаптарда, сипаттізімде
және істеп тұрған тәжірибеде өзгеру кіреді.
Бұл жіберілетін дәрежеге
дейін қауіпті азайтады, яғни бұл шекті және байсалды қауіптің қайнар
көзін жоюы.
Қауіпті бақылау, ол қауіпті азайту және әлсіретуді мақсатқа
қояды. Қауіпті бақылау кезінде істелінетін жұмыстар:
- қатарлас өнімге бірнеше болжам жасалынады;
- техникалық сипаттамаға сай талаптар жүзеге асады;
- альтернативті дизайн жүргізіледі;
- алғашқы түпнұсқаулы өңдеу келешекте жүйенің бөлігінің
дамуын жүргізеді;
- қауіптің шығуы мен салдарының ықтималдығын айтуы үшін
инспекция және талдау.
106
Талаптарды қанағаттандыру үшін дизайнның қай бөліктері ең
маңызды екенін анықтау үшін тәжірибелер жүргізіледі. Онда ашық
жүйенің
идеологиясына
-
коммерциялық
сипаттізімін
және
стандарттарды таңдау ұсталуы керек.
Қауіпті тасымалдау процесінің біріктіру бөлігі болып табылады.
Қауіпті тасымалдау қауіптерді үйлестірім түрде болады. Және оны
жоймайды. Мысалы: аппараттықтан бағдарламалық
өнім бөлігінің
фунционалдық тасымалдауын айтуға болады.
Мониторинг процесі- бұл қауіпті басқару бойынша тиімділік
әсерінің бағасы мен жүйелік бақылау.
Мониторингінің ең басты факторы - қауыпты алдын-алу бойынша
жүйелі айқындағыштардың шара құнын орнықтыру. Қауып мониторингі
- бұл қиындықтарды шешудің әдісі емес. Бұл қауіп басқарудың
нәтижелерін бақылау және жаңа қауіптердің сәйкестендіру әдісі.
Қауіптің салдарын жұмсарту үшін әрекеттері:
- қауіп;
- әрекет;
- қызметкерлердің біліксізділігі;
- талантты адамдардың жобалық топта біріктірілуі жобалық топ
мүшелерінің қабілеттеріне сай үйлестіру;
- нақтылы емес график және жобаның бюджеті және т.б.
Достарыңызбен бөлісу: