Сабақ №1 Тақырыбы: Сүтті талдауға дайындау және майдың массалық үлесін анықтау


-тапсырма. Сүттегі майдың массалық үлесін анықтау



бет2/3
Дата24.03.2023
өлшемі427.01 Kb.
#471057
түріСабақ
1   2   3
тәжірибелік 1

2-тапсырма. Сүттегі майдың массалық үлесін анықтау.
Сүттегі майдың массалық үлесі май шарларының қорғаныш қабықтары бұзылғаннан кейін (Гербердің қышқыл әдісі және ГОСТ 22760 сәйкес Розе-Готтлибтің гравиметриялық әдісі) немесе онсыз анықталады. (жартылай автоматты және автоматты құрылғыларды қолдану әдістері).
Гербердің қышқылдық әдісі.
Қышқылдық әдіс стандартты әдіс болып саналады (ГОСТ 5867) және дәлдігі, салыстырмалы қарапайымдылығы мен қол жетімділігіне байланысты біздің елімізде және басқа да бірқатар елдерде кең таралған.
Әдістің принципі. Бұл әдіс концентрацияланған күкірт қышқылы мен изоамил спиртінің әсерінен сүт сынамасының май шарларынан майды босатып, одан әрі центрифугалауға негізделген.
Май өлшегішке енгізілген күкірт қышқылы май шарларының ақуыз қабықтарын бұзып қана қоймайды, сонымен қатар сүттің негізгі ақуызына — кальций казеинатына әсер етеді. Кальций казеинаты алдымен кальцийді жоғалтады, ерімейтін казеин мен кальций сульфаты пайда болады, содан кейін тұнған казеин қабыршақтары қышқылда ериді:
2NH2- R - COO - ½Са2+ +H2SO4 = 2NH2-R - C O O H + CaS04;
Кальций казеинаты Казеин

N H2—R—СООН + H 2S 0 4 = H 2S 0 4 N H 2 -R -C O O H


Казеин сульфаты
Изоамил спирті, сондай-ақ қышқылдың қатысуымен пайда болған күкірт эфирі майдың және сүт плазмасының шекарасында беттік керілуді азайтады және майдың шығарылуына ықпал етеді. Май өлшегіштегіні жылыту және одан кейін центрифугалау майдың толық бөлінуіне әкеледі, оның мөлшері май өлшегіш шкаласы бойынша өлшенеді.

Май өлшегіш (бутирометр)

Күкірт қышқылы мен изоамил спиртінің дозаларын Автоматты өлшеуге арналған аспаптар (автоматтар); штатив; су моншасы, центрифуга


Жұмыс барысы: Таза, тексерілген май өлшегіштерді штативке салады, олардың біріне автоматтың көмегімен 10 см3 күкірт қышқылын құяды, бутирометр мойнын суландырмауға тырысады (2-сурет). Содан кейін пипеткамен зерттелетін сүт 10,77 см3 өлшенеді және пипетканың ұшын май өлшегіштің мойнының ішкі қабырғасына бұрышпен бекітіп, сүтті май өлшегіштің қабырғасына күкірт қышқылымен араласпайтындай етіп баяу ағызу керек. Осыдан кейін май өлшегіштің мойнын суламай, автоматтың көмегімен 1 см3 изоамил спиртін май өлшегішке құяды.
2-сурет
Изоамил спиртін қолданғаннан кейін май өлшегіш арнайы резеңке тығынмен жабылып,ақуыздар толығымен ерігенше шайқалады, оны 4-5 рет аударады. Сүтті күкірт қышқылымен араластырған кезде Май өлшегіш қатты қызады, сондықтан қолдың күйіп кетуіне жол бермеу үшін май өлшегішті сүлгімен орау ұсынылады.
Май өлшегішті (тығынмен төмен қаратып) температурасы (65 ± 2) °с су моншасына қояды және 5 минут ұстайды. Центрифугаға бір май өлшегіш немесе олардың тақ санын салуға болмайды, әдетте оған кемінде екі май өлшегіш салынып, оларды бір-біріне симметриялы орналастырады. Егер май өлшегіштердің саны тақ болса, онда Центрифугаға теңестіру үшін суы бар май өлшегіш қойылады.
Центрифугалағаннан кейін май өлшегіш патроннан шығарылады және тығыны бар жағын төмен қаратып, температурасы (65 ± 2) °С су моншасына 5 минутқа қойылады (резеңке тығынның қозғалуынан бұрын май бағанасы май өлшегіштің шкаласына ауыстырылады). Су моншасындағы су деңгейі май өлшегіштегі май қабатынан сәл жоғары болуы керек.
Май өлшегіш су моншасынан шығарылады, сүртіледі және май мөлшері тез есептеледі.Өлшеу кезінде май бағанасын кертікке сәйкес келгенше көтереді және шкаладағы бөліктерді майдың төменгі деңгейінен менисканың төменгі нүктесіне дейін есептейді. 100 грамм сүт тұрған әрбір кіші бөліктер – 0,1 процент, ал үлкен бөліктер – 1 процент майға сәйкес.
Егер май бағанасы сұйықтықтың қалған бөлігінен күрт бөлінбесе, май өлшегішті шайқау керек, су моншасына 5 минутқа қойыңыз, центрифугалаңыз, оны қайтадан су моншасына салыңыз, содан кейін майды санаңыз.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет