Сабақ барысында берілген ақпараттарды белсенді қабылдау
жүктеу/скачать 0.75 Mb.
|
Коллоквиум 9- апта. Бағалау балы – 2,0
Глоссарий 10- апта. Бағалау балы – 2,0
Тест 11- апта. Бағалау балы – 2,0 1. Заттардыњ салмаќ к‰шi єсерiнен орын ауысулары а) Гравитациялыќ ќозѓалыстар ә) Геоморфологиялыќ комплекс б) Гемишемия в) Корелляция г) Лербицидтер 2. Заттардыњ салмаќ к‰шi єсерiнен беткейлердiњ опырылып ќ±лауы, жылжуы т.б. а) Гравитациялыќ процесс ә) Галактика б) Гидрологиялыќ процесс в) Гидрохимиялыќ процесс г) Эрозиялыќ процесс 3. Климаты ылѓалды жердегi ландшафттар а) Гимидтiк ландшафт тар ә) Аридтыќ ландшафттар б) Антропогендiк ландшафттар в) Гравитациялыќ процесс г) Гравитациялыќ энергия 4. Ландшафттың артық өлшемді элементтер тобына жататын элементтер. а) Cl, Na, Cu, Ni, Fe. ә) O, N, P,Ca, Mo. б) Zn, Mn, Mo, I, Co. в) Si, H, Cl, C, Al.
а) Дигрессиялыќ ландшафт µзгерiстерi ә) Денудациялыќ процесстер б) Консервативтiк ландшафттар в) Денудациялыќ процесс г) Антропогендi єрекет 6. Табиѓат ќ±былыстарыныњ жайсыз-байланысты жануарлардыњ ауып кетуi. а) Жануарлардыњ миграциясы ә) Инсоляциялыќ беткей б) Гербицидтер в) Вулконогендi жер ќыртысы г) Герберотофты тiрi аѓзалар
а) Жер бетi жыныстарыныњ аэроциясы ә) Денудациялыќ процестер б) Гравитациялыќ процстер в) Гидрометеостанциялар г) Гетеротрофты тiрi организмдер 8. Жердiњ iшкi ќ±рылымыныњ 900 км-ге дейiнгi бµлiгi. ә) Литогендi б) Консументтер в) Манорельеф г) Микрорельеф
а) Зооценоз ә) Инверция б) Гербицид в) Геомасса г) Гамада 10. Ландшафт белдеулерiнiњ таралу ќатарыныњ б±зылуы. а) Инверция ә) Гербицид б) Геомасса в) Гамада г) Зооценоз 11. Зоналыќ ландшафттардан оѓан тєн емес ландшафттардыњ ќайда болуына єрекет етушi факторлар. а) Интразоналыќ фактор ә) Биотикалыќ фактор б) Антропогнедi фактор в) Экологиялыќ фактор г) Фотосинтез 12. Жер ќыртысы ќойнауындаѓы магмалы жыныстар. а) Интрузиялар ә) Жоѓарѓы мантия б) Аллювий в) Актинометр г) Геосинкминаль 13. Кембрий, ордовик, енлур дєуiрлерiндегi ќатпарлыќ а) Каледондыќ тектогенез ә) Альпiлiк тектогенез б) Ауа циркуляциясы в) Бедленд г) Наноплакат 14. Құрамында кµмiр ќышќылыныњ ќоспалары бар жыныстар. а) Карбонатты шµгiндiлер б) Прерий в) Неогендi дєуiрi г) Мортмасса 15. Ландшафттыњ дамуындаѓы шарыќтау шегi. а) Климакс н‰ктесi ә) Цирктi ойыс б) Шашыранды радиация в) Синеклиза г) Радиациялыќ жылу 16. Ландшафты ќ±райтын заттар мен энергия кµздерi . а) Компонент ә) Интрузия б) Дренаж в) Депрессия г) Цикл
а) Консвервативтiк ландшафттар ә) Полярлыќ ассиметрия б) Неотехникалыќ ќозѓалыс в) Гумидтi ландшафт г) Гравитациялыќ энергия
а) Zn, V, Cr, Mo, Ni, Ca ә) O, H, C, N, Z, Co. б) Cu, V, Cr, Al, Mg, K. в) S, Na, Cu, Ni, Fe, F. г) Al, N, Ca, Mg, Co, In. 19. Өзара байланыстылыќ, араќатынастылыќ. а) Корелляция ә) Педомасса б) Инсоляция в) Агрокешен г) Батолит 20. Органикалыќ заттармен ќоректенушi тiрi организмдер. а) Консументтер ә) Цикл б) Тiк радиакция в) Фотосинтез г) Шыќ н‰ктесi 21. К‰ннiњ т‰рi ќабаттарында байќалатын ќ±былыстардыњ жиынтыѓы . а) к‰н активтiлiгi ә) термокрасталы ойыс б) сапрофаг в) опырыќ г) наноплакат 22. К‰ннен жер бетiне тiк т‰сетiн сєуле. а) К‰ннiњ тiк радиациясы ә) Шашыранды радиация б) К‰н активтлiгi в) Сапрофаг г) Полярлыќ ассиметрия 23. Шартты белгiлермен кµрсетiлетiн ландшафттыќ мазм±н. а) Ландшафт карталарыныњ легендалары ә) Мемалдар б) Орќаш тау в) Морфом‰сiн г) Қатќыл 24. Өзен саѓаларындаѓы кµлшiктер. а) Лимандар ә) Корбанатты шµгiндi б) Интрузия в) Коррелляция г) К‰н активтiлiгi 25. Ландшафттыњ жыныс ќабаттары. а) Литогендi негiз+ ә) Қатќыл б) Зоомасса в) Депрессия г) Мисоляция 26. Үлкен-‰лкен рельеф пiшiнi. а) Макрорельеф б) Гидрофизика в) Депрессия г) Бионика 27. Тасты жынысты жерлердегi тектоникалыќ жарыќшалардыњ iзiне жиналѓан ‰гiндiлер. а) Малта тасты моламасса ә) Опырыќ б) Морфоќ±рылым в) Митогендi негiз г) Плиталы жазыќ 28. Орташа мµлшердегi рельеф пiшiнi. а) Мезорельеф ә) Макрорельеф б) Консументтер в) К‰н активтiлiгi г) Педамасса 29. Қ±рылыќтыќ жєне м±хиттыњ жер ќыртысы бµлiктерiнiњ орын ауысулары туралы теория. а) Мобилистердiњ плиталар теориясы ә) Тектоникалыќ режим б) Температуралыќ инверсия в) Су буыныњ сублимациялануы г) Редуцент 30. Ландшафты қоршаған ауа қабатындағы орын ауыстырғандарға кіретін элементтер тобы. а) O, H, C, N, I. ә) Al, V,Ti, Co, Ca. б) N, Co, Ca, Zn, V. в) W, Cl, Cu, Fe, Mg. г) O, N, P, K, Cu, 31. Сыртќы к‰штер єрекеттерiмен пайда болатын рельеф бiрлiктерi. а) Морфоскульптура ә) Регрессия б) Морфоструктура в) Лимандар г) Макрорельеф 32. Iшкi жєне сыртќы, єсiресе iшкi к‰штердiњ басым єрекет етулерiнен пайда болатын рельеф бiрлiктерi. а) Мезорельеф ә) Морфоструктура б) Микрорельеф в) Редуценттер г) Период 33. Биiктiк айырмалары сантиметрлiк ќана айырма жасайтын рельеф пiшiндерi. А) Нанорельеф ә) Мезорельеф б) Микрорельеф в) Консументтер г) Фотосинтез 34. Неоген, антропоген дєуiрлерiндегi жер ќыртысы ќозѓалысы. а) Неотектоникалыќ ќозѓалыс ә) Прерий б) Радиоактивтiк заттар в) Шыќ н‰ктесi г) Фитоценоз 35. Құмдарда қайсысы элементтер көп кездеседі. а) Si.
ә) Fe. б) Ni.
в) Cu. г) Al.
а) Нивальдыќ белдеу ә) Экологиялыќ жаѓдай б) Турбуленттi ќозѓалыс в) Трансформациялану г) Фенология
а) Органогендi шµгiндiлер ә) Цикл б) Шыќ н‰ктесi в) Фотоценоз г) Экология 38. Рельефтiњ формасы, биiктiктерi, енi, ±зындыѓы, орналасу баѓыты. а) Орфографиялыќ белдеулер ә) Органогендi шµгiндiлер б) Неотектоникалыќ ќозѓалыс в) Морфоструктура г) К‰н активтiлiгi 39. Құмдарда қайсысы элемент аз кездеседі. а) Fe.
ә) K. б) Z.
в) Mo. г) Mn7
а) Палеоарктикалыќ биографиялыќ облыс ә) Абиссольды белдеу б) Антропогендi єрекет в) Гербицид г) Палеозой эрасы
а) Құрамдас бөлік ә) Табиғат кешені б) Қоныс
в)Жергілікті жер г) Фация
ә) Ландшафт геофизикасы б) Ландт геохимиясы в) Ландт экономикасы г) Ландт бионикасы.
а) Палеографиялыќ жаѓдайлар ә) Орфографиялыќ белгi б) Органендi шµгiндi в) К‰ннiњ тiк радиациясы г) мисолляция 44. Т±раќты шамамен µлшенетiн табиѓат ќ±былысыныњ ырѓаѓы. а) Период ә) Космофизика б) Пенеплен в) Депрессия г) Геохимия 45. Шµгiндiлi жамылѓысы ќалыњ жазыќтар№ а) Плиталыќ жазыќтар ә) Антропогендiк дєуiрi б) Биогендi кешен в) Гербицид г) Гравитациялыќ энергия 46. Солт‰стiк полярлыќ белдеудегi табиѓат жаѓдайыныњ ±ќсас болып келмеуi. а) Полярлыќ ассиметрия ә) Ареал б) Консументтер в) Плакор г) Прерий Картамен жұмыс 12- апта. Бағалау балы – 2,0 Тақырыбы: Ландшафтыны зерттеудің әдістемесі.
Үй жұмысы 13- апта. Бағалау балы – 2,0 Тақырыбы: Антропогенді ландшафт. Жоспары: 1.Транспорт ландшафтысы. 2.Рекреациялық ландшафт тар.
Антропогенді процестердің қарқыны да, аумағы да күн сайын артып келеді. Қазір жер бетінде адам әрекетінің тікеелй және жанама әсерлері тимеген бірде- бір ландшафт жоқ. Көптеген ландшафт адам әрекетінің нәтижесінде табиғи қалпын өзгертіп, антропогенді ландшафтының тобын құрастыруда. Адам әрекеті ландшафтыныы құрайтын құрамдас бөліктердің бәріне бірдей әсер етпейді. Антропогенді факторлар ландшафтының геологиялық негізін, жер бедерін, климаттың басты элементтерін түбірлі өзгерте алмайды. Адам әрекетіне байланысты негізінен, ландшафтының өзен жүйесі, жылу және ылғал балансы, топырақ жамылғысы, өсімдіктер мен жануалшар дүниесі өзгереді. Бірақ адам әрекеті тоқталысымен, ландшафт табиғи жағдайынқалпына келтіруге тырысады. Бұдан антролпогенді жолмен қалыптасқан туындылы ландшафтының да ттк қатарына жататындығын түсіну қиын емес. Антропогенді фактор нәтижесінде жаңа сипатқа ие болатын ландшафт құрамдас бөліктерінің тұрақтануы ортаның экологиялық жағдайынан үйлесім тапқанда ғана байқалады. Олардың құрамдас бөліктер тізбегінен орын алуы тарихи жағдайлармен ландшафтының өздігінен даму ерекшеліктеріне байланысты болып келеді. Антропогенді фактордың тікелей әрекеті көбіне ландшафтының морфологиялық құрылымдық бөліктерінің өзгерісінде тез байқалады. Ондай құбылыстар мен прцестерге жер бетінің жыралануын, топыфрақ жамылғысының шайылуын, құм шағылдарының көшпелі құм жондарына айналуын т.б жатқызуға болады. Жанама әсер ететін адам әрекетәі негізінен ландшафт құрамдас бөлікті байланыстарын бұзады. Олар алғашқыда көзге көрінбейтін табиғат құбылыстарын қоздырады да ұзақ уақыттардан кейін ғана нәтиже береді. Көпшілік жағдайда ландашфтының қалпына келмейтін өзгерісін тудырады. Ландшафтыны пайдаланудағы адам әрекетінің жағымсыз жақтарын кейбір елдердегі жер өзгерісінен жиі байқауға болады. Мысалы, Въетнам жерінің иландшафтысы1965-1971 жылдары АҚШ бомбалауынан айтарлықтай зардап шекті. Тарихи деректер антропогенді фактор ізінің миллиондаған жылдармен есептелетіні дәлелдеп отыр. Ол техникалық прогрестің өзгерісіне байланысты бірнеше дәуірлерді қамтып келген. Алғашқы техникалық прогрес отынның пайда болуынан басталады. Ал оған дейінгі антропогенлі өзгеріс адамның табиғат байлықтарын даяр өнім түрінде жинауына ғана байланысты болғандықтан, биотикалық фактор жәрехесінен асып кете қойған жоқ. Ландшафтының антропогенді дамуының екінші дәуірі техникалық прогреспен байланысты. Химиялық заттарды халық шаруашылығында пайдаланудан антропогенді ландшафтының үшінші даму дәуірі басталады. Ғылыми – техникалық революцияның өнеркәсіптегі, ауыл шаруашылығындағы және медицинадағы барлық жетістіктері, бір жағынан халықтардың санын өсірді. Егер жер шары халықтарының саны ауыл шаруашылығы дамығанға дейін небәрі бірнеше миллион болса, 1980жылы 5 млрд. болды, ал, 2000жылы 6млрд. жетті. Бақылау сұрақтары:
Пайдаланатын әдебиеттер: Негізгі: 1. Исаченко А. Г. Ландшафтоведение и физико – географическое районирование. М. 1991. 2. Молдағұлов Н. Ландшафттану негіздері және Қазақстанның ландшафт географиясы. А. 1994. 3. Мильков Ф.Н. Физическое география. Учение о ландшафте и географическая законность . М. 1986. 4. Мильков Ф.Н. Человек и ландшафты. М. 1973. 5. Армонд Д. Л. Наука о ландшафте. М. 1975. 6. Мұқашева Ж. Н, Көшімова Ә. Ғ. Антропогендік ландшафтану. А. 2004. 7. Гелдыева Г. В, Веселова В. К. Ландшафты Казахстана. А. 1992. 8. Николаев В. А. Проблемы регионального ландшафтоведение. М. 1979. 9. Чигоркин А. В. Проблемы ландшафтоведение и охрана природы. А. 1974. 10. Қазақстанның атласы. I том. 11. Ландшафтная карта Казахстана. 12. Будыко М. И. Эволюция биосферы. Л. 1984. 13. Джаналеева К. М. Антропогенное ландшафтоведение. А. 2001. 14. Куракова Л. И. Антропогенные ландшафты. М. 1983. Картамен жұмыс 14- апта. Бағалау балы – 3,0
Глоссарий
Коллоквиум 15- апта Тақырыбы: Қазақстанның таулы аймақтарының ландшафттары.
жүктеу/скачать 0.75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|