Сабақ барысында берілген ақпараттарды белсенді қабылдау



бет5/8
Дата09.06.2016
өлшемі0.83 Mb.
#125250
1   2   3   4   5   6   7   8

Бірінші аралық бақылау






Тақырыптар


Бақылау түрі

2

ТМД-ның географиялық орны, шекаралары





Консультатция

4

ТМД-ның теңіздері





Үй жұмысы

6

ТМД-ның жер бедерінің алуан түрлілігі





Реферат

8

Атмосфералық фронттар



тест

10

ТМД-ның көлдері





Глоссарий

12

ТМД-ның топырағы




тест

14

ТМД-ғы табиғат зоналарының орналасуы




коллоквиум



Консультатция.
1-апта. Бағалау балы -2.0


Тақырыбы: ТМД-ның географиялық орны, шекаралары

1. ТМД-ның географиялық орны. табиғат жағдайын білу және түсіндіріп беру үшін ең алдымен оның географиялық орын анықтау қажет.

2. Мемлекет орналасқан материктің, дүние бөлігінің аты;

оның экватор мен нольдік меридианға қарағандағы орнын анықтайтын ең шеткі нүктелерінің географиялық коордианталары;

мұхиттарға, теңіздерге, жылы және суық ағыстарға, тау жүйелеріне, Жердің жылылық белдеулеріне алыс-жақындығы;белгілі бір географиялық зонаға жататындығы. Географиялық орын картадан және глобустан анықтап келу қажет.


3. Жер өз осінен батыстан шығысқа қарай айнала отырып, тәулік ішінде оныр толық айналып шығады. Сонда күн сәулесі жер шарының бетіне түгелдей түсіп шығады.

Егер глобуста Гринвич (нольдік) меридианынан бастап әрбір 150 бойлық сайын меридиан жүргізсек, олардың әрқайсысындағы уақыттың көрші меридиандағы уақыттын 1 сағат айырмасын картада анықтап беру қажет.

4.Сағаттық белдеулер картасынан белдеулердің шекаралары меридиандар бойынша дәл жүргізілмегенін көруге болады. Ол кейде үлкен қалаларды айналып өтеді, мемлекеттік шекараларға сәйкес келеді, ТМД-ның кей жерлерде облыстардың, өлкелердің, автономиялы республикалардың шекараларын бойлап өтеді. Бұл бүкіл облыс немесе осы облысқа қарайтын қалалар бір белдеуде болуы үшін жасалған.


Үй жұмысы




2 апта. Бағалау балы -2.0
Тақырыбы: ТМД-ның теңіздері

1. Арал теңіз-көлі Орта Азия және Қазақстан шөлдерінің ортасында мұхит деңгейінен 52 м биікте жатыр. Теңіз тайыз қыста қатады. Ондағы судың тұздылығы мұхит суының тұздылығынан үш есе кем.

ТМД-ғы оңтүстік теңіздеріміз геологиялық өткен дәуірде біртұтас үлкен су алабына қосылған. Кейін тектоникалық қозғалыстардың нәтежиесінде бөлшектеніп кеткен. Қазіргі теңіздер жас альпі қатпарлығы аймағында жер қыртысының терең ойысқан алаптарын қамтидығын айта білу қажет.

Теңіз байлығы және оны зерттеу


2. Каспий теңізі- дүние жүзіндегі ең үлкен ағынсыз көл.Оның деңгейі мұхит деңгейінен 28 м төмен жатыр. Теңіздің қазаншұңқыры үш бөлікке: солтүстік(тайыз), орта және оңтүстік(терең) бөліктерге бөлінеді. Көлдің ең терең жері 1025 м. Каспий теңізінің тұздылығы шамамен Азов теңізімен мөлшерлес Ал солтүстігінде су өте тұщы келеді.

Шығыста шөлді құрлыққа Қара-Бұғаз-Гол шығанағы терең сұғына енеді. Ол теңізбен енсіз әрі тайыз бұғазбен жалғасады. Бұғаз арқылы оған ғасырлар бойы су сарқырап құйылды. Кері ағыс болған жоқ.Шыжып тұрған күн сәулесінен судың біразы буланды да шығанақта әбден қаныққан тұздық қалды. Тұз кристалданып шөкті де, түбі мен жағаларын қалың қабат құрап жатты.

Соңғы ондаған жылдарда өзен ағынының азаюы Каспий теңізі деңгейінің төмендеуіңе әкеліп соқты: шығанақтар құрғап қалды,аралдар түбекке айналды, балықтың уылдырық шашу жағдайы нашарлады, порттарға кірер жер тайыздады. Астраханьда –Волганың сағасындағы аса маңызды портта –кемелер айлақтарға қолдан қазылған каналмен барады. Теңізді қорғау және оның табиғат байлықтарын қайтадан қалпына келтіру мақсатымен ғалымдар Каспийді солтүстік өзендердіңң суымен толықтыру үшін жүргізіліп жатқан жұмыстары туралы айта кету керек.



Реферат

3 – апта. Бағалау балы – 2,0.

Тақырыбы: ТМД-ы жер бедерінің алуан түрлілігі



  1. ТМД жер бедерінің алуан түрлілігі

2. ТМД-ның тұрақты учасклері – платформалар

3.ТМД –ы елінің таулы аймақтары
4.Геолгиялық процестер мен құбылыстар
5.Шөгінді тау жыныстарының түрлері


  1. Жер қойнауында сенімді уақыт өлшеуіштері




  1. Жер қыртысының қозғалмалы учаскелері



  1. Геосинклинальдық аймақтар




  1. Тау түзілісі және оған қоса вулкандық әрекеттер



  1. Жер қыртысындағы кенет ығысулар мен ыдыраулардың нәтежиесі




  1. ТМД-ның пайдалы қазбалары



  1. ТМД-ның сыртқы теңіздері



  1. ТМД-ның ішкі теңіздері



  1. ТМД-ның көлдері



  1. ТМД-ның жазықтары



Тест

4- апта. Бағалау балы-2.0
Тақырыбы: Атмосфералық фронттар


І-нұсқа

1.Ресеймен құрлықта шекараласпайтын елдер

А) Словакия

Б) Қазақстан

В) Белоруссия

Г) Литва


С) Польша

2.ТМД елдерiне қай мемлекеттер кiрмейдi

А) Литва, Латвия, Эстония

Б) Швейцария, Англия, Франция

В) Бельгия, Швеция, Норвегия

Г) Грузия, Украина, Молдава

С) √збекстан, Қазақстан, Ресей

3. ТМД елдерiнiң мемлекеттiк шекарасының ұзындығы.

А) 6000 км

Б) 5000 км

В) 7000км

Г) 5500км

С) 9990км

4. ТМД ның құрлықтағы шекарасы

А) 17000км

Б) 15550км

В) 12500км

Г) 14500км

С) 16510км

5. ТМД ның теңiздiк шекарасы

А) 43000км

Б) 55000км

В) 45920км

Г) 45897км

С) 15470км

6. ТМД алыс шетелдiк қанша мемлекеттермен шекаралас

А) 14

Б) 21


В) 12

Г) 15


Д) 16

7. ТМД елдерi арасындағы жер көлемi ең үлкен мемлекет

А) Ресей

Б) Латвия

В) Литва

Г) Эстония

С) Украина
8.ТМД аумағындағы жазықтың артығын алып таста

А) Шығыс Қытай

Б) Батыс Сiбiр

В) Шығыс Еуропа

Г) Қиыр Шы°ғыс

С) Орта Сiбiр


9. ТМД мен шектеспейтiн мемлекеттер

А) Норвегия, Тайланд, Бангладеш

Б) Қытай, Чехия

В) Польша, Литва

Г) Қазақстан, Эстония

С) Варшава, Польша


10. ТМД ның шығыс және солтүстiк нүктесi

А) Дежнев, Ключевск

Б) Пиай, Рока

В) Расхафун, Ине

Г) Иорк, Рока

С) Пиай, Расхафун


11. Сахалин аралында үш iрi геологиялық құрылым бөлiнедi

А) Батыс Сахалин, Шығыс Сахалин, Орталық Сахалиндiк антиклинорийi

Б) Батыс Сахалин, Орталық Сахалин,Оңтүстiк Сахалиндiк антиклинорийi

В) Солтүстiк Сахалин, Батыс Сахалин,Шығыс Сахалиндiк антиклинорийi

Г) Орталық Сахалин, Шығыс Сахалин, Оңтүстiк сахалиндiк

Антиклинорийi


12. Шығыс Еуропа жазығының жер бедерінің жазық болып келуі неге байланысты.

А) геологиялық құрылымына

Б) тасты болуына

В) шөлдә болуына

Г) құрғақшылыққа

С) жазықтығына

13.Каледон және Герцен қатпарларына жататын тауды атаңдар

А) Тянь-Шань

В) Мұғалжар

С) Каспий маңы ойпаты

Д) Маңғыстау тауы

Е) Жоңғар алатау


14. Кайнозойда Қазақстанның тау жүйелері

А) Екінші рет қайта көтерілді

В) Төмен түсті

С) Өзгеріссіз қалдыру

Д) Көтерілді

Е) Жылжыды


15. Жоңғар Алатау қандай қатпарлылық кезеңінен пайда болған

А) палезой

В) кайнозой

С) мезозой

Д) протерозой

Е) кембрий


16. Қазақстан Қазақстан көмірдің қоры ТМД елдері ішінде нешінші орында?

А) 2


В) 5

С) 4


Д) 3

Е) 6
17.Қазақстанда жауын-шашын мол түсетін жерлерді білесің?

А) Алтай

В) Алматы

С) Арал

Д) Атырау



Е) Тараз
18. Қазақстанда аңызақ пен құрғақшылықтың қалыптасуына ықпал ететін факторлар.

А) жаз айында ауа температурасының жоғары болуы

В) булану

С) атмосфералық жауын-шашынның аз түсуі

Д) климаттың континентальдығы

Е) жауын-шашынның ауа температурасынан айырмасы


ІІ-нұсқа

1. Қиыр Шығыс ландашафттын жасаушы негізгі жыныстар.

А) даурия балқарағайы мен аян шыршасы

Б) даурия балқарағайы мен емен

В) емен, шырша

Г) терек, самырсын

С) даурия бал∙қарағайы
2.Сахалин аралында жауын-шашын ең көп мөлшерi қай кезде түседi

А) июль- сентябрь

Б) июль- октябрь

В) март-апрель

Г) май- июнь

С) июнь-июль


3.Камчаткада вулкандар ай көлдiң айналасында орналасқан

А) Кроноцк

Б) Днепр

В) Енисей

Г) Есiл

С) Амур
4.Орта Азияның жауын -шашыны ең аз аудандары



А) Амурдың төменгi ағысы мен шығыс Памир

Б) Алатау мен Гималай

В) Сырдария мен Тянь- Шань

Г) Арал мен Балқаш

С) Есiл мен Алтай
5. Ключевскi сөнбеген вулканының биiктiгi

А) 4750м


Б) 4570м

В) 4460м


Г) 4370м

С) 4350м


6. Оралдың шығыс беткейiне жыл бойына қанша жауын-шашын түседi

А) 450мм


Б) 510мм

В) 550мм


Г) 430мм

С) 410мм

7. Үстiрттегi жауын-шашын ең көп мөлшерi қай кезде түседi

А) март- апрель

Б) май-август

В) сентябрь-октябрь

Г) январь-февраль

С) июнь-июль


8.Батыс Тянь- Шанның климаты

А) континент тiк

Б) қоңыржай

В) жылы


Г) қатаң

С) ыстық
9.Бетпақдалада жауын-шашынның жылдық мөлшерi.

А) 200-250 мм

Б) 120-130мм.

В) 250-350 мм.

Г) 150-200мм.

С) 100-150мм.

10. Шығыс Европа жазығында шiлде айының орташа температурасы.

А) +220

Б) +200с.



В) +190с.

Г) +230с.

С) 180с
11.Батыс Сiбiр жазығының қаңтар айының орта температурасы.

А) -18,5с.

Б) -19с.

В) -17с.


Г) -19,5с.

С) -20,5с.


12.Палезойда пайда болған тау жасалуы.

А) Герцен

В) Мезазой

С) Калдан

Д) Альпілік

Е)Байкал


13. Ылғалдану коэффиценті дегеніміз не?

А) жылдық жауын-шашын мөлшерінің буланушылыққа қатынасы

В) жауын-шашын мөлшерінің ауаның температурасына қатынасы

С) жауын-шашынның географиялық ендікке байланысты таралуы

Д) жауын-шашынның ауа температурасынан айырмасы

Е) климаттың континентальдығы


14.Арал теңізінің деңгейінен төмендеуіне әсер ететін факторлар

А) антропогендік

В) космостық

С) геологиялық

Д) климаттық

Е) тектоникалық


15.ТМД құрамында неше мемлекет бар?

А) 12


Б)9

В) 15


Г) 19

Д) 21
16.Шығыс Еуропа жазығында климаттың континенттігі қай бағытқа қарай артады?

А).Батыстан шығысқа қарай

Б). Солтүстіктен оңтүстікке қарай

В) солтүстік-шығыстан оңтүстік-батысқа қарай

С). Оңтүстіктен сотүстікке қарай

Е). Солтүстік батыстан шығысқа қарай
17. Көпжылдық тоң ненің салдарынан пайда болады?

А) қар жамылғысының жұқа,орташа жылдық температураның төмен болуынан

Б) адамның шаруашылық салдарынан

В) темперптураның қаталдығынан

С) жауын-шашынның көптігінен

Е) қар жамылғысының алыңдығынан


18. Антициклонда жел қалай соғады?

А)баяу


Б)қатты

В)сирек


С) тымық

Г)жай
19.Қазақстан климатына қыс айында әсері мол табиғи құбылыс.

А) Азия антициклоны

В) Тропиктік ауа

С) Ауа массалары

Д) Циклон

Е) Антициклон




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет