А Гумидті ландшафт
В Гравитациялық қозғалыс
С Гравитациялық энергия
Д Гумидті процес
Е Гравитациялық процес
10. Тірі ағзалардың өлгеннен кейінгі шіріуіне байланысты болатын құбылыс
А Гумидті процес
В Гравитациялық қозғалыс
С Гравитациялық энергия
Д Гравитациялық процес
Е Гумидті ландшафт
11. Заттардың гравитациялық қозғалысының күші
А Гравитациялық энергия+
В Гравитациялық қозғалыс
С Гравитациялық процес
Д Гумидті процес
Е Гумидті ландшафт
12. Заттардың түрліше гравитациялық қозғалыстарына байланысты дамитын құбылыстар мен процестер
А Гравитациялық процес
В Гравитациялық қозғалыс
С Гравитациялық энергия
Д Гумидті процес
Е Гумидті ландшафт
13. Судың химиялық жай күйінің әрекеті
А Гидрохимиялық процес
В Гидрофизика
С Гравитациялық энергия
Д Гумидті процес
Е Гумидті ландшафт
14. Эрозияның әрекеті нәтижесінде құрғақ климат жағдайында пайда болған аласа таулы жер бедерінің күрделі түрі.
А Гравитациялық энергия
В Бедлент
С Батолит
Д Гумидті процес
Е Гумидті ландшафт
15. Атмосферада, гидросферада жєне ќ±рлыќ бетiнде к‰н сєулесiнiњ таралуын, т‰рленуiн есептейтiн геофизикалыќ ќ±рал
а) Актинометр
ә) Баталит
б) Бедленд
в) Антициклон
г) Борыќты сор
16. Жер ќыртысыныњ жолы дєуiрiмен осы кезге дейiнгi тауларды жаратушы ќозѓалысы.
а) Альпiлiк тектогенез
ә) Алювит
б) Ижалеция
в) Зооценоз
г) Гравитациялыќ процесс
17. Үйiндi жыныстардыњ µзен суымен шайылып, µзен арналарына жиналатын шµгiндi.
а) Аллювий
ә) Гамада
б) Биоценоз
в) Батолит
г) Бедленд
18. Жер бетiнiњ к‰н сєулесiн шаѓылыстыруы ќабiлетiн сипаттайтын фотометриялыќ шама
а) Альбедо
ә) Опырыќ
б) Мортмасса
в) Моласса
г) Ареал
19. Атмосферадаѓы ауа ќысымы жоѓары аймаќ
а) Антициклон
ә) Ареал
б) Мисоляция
в) Синехмиза
г) Прерий
20. Адамныњ ландшафтыны µзгерту єрекетi
а) Антропогендi єрекет
ә) Биоценез
б) Гиосикхминаль
в) Терраса
г) Продуцент
21. Жердiњ геологиялыќ тарихыныњ ќазiргi µтiп жатќан кезењi, б±дан 1 млн. жыл басталѓан деп шамаланады
а) Антропоген дєуiрi
ә) Антропогендiк фактор
б) Экологиялыќ фактор
в) Гимидтi процесс
г) Палеоген дєуiрi
22. Адам єрекетiмен т‰леп ќайта т‰зiлген ландшафт
а) Антропогендi ландшафт
ә) Гумидтi ландшафт
б) Коксервативтi ландшафт
в) Биоценоз
г) Абиссальды белдеу
23. Ландшафтылардыњ пайда болуындаѓы адам єрекетi
а) Антропогендi фактор
ә) Экологиялыќ фактор
б) Цирктi ойыс
в) Триас дєуiрi
г) Экологиялыќ жаѓдай
24. Тау жыныстары, ауа, су, топыраќ, µсiмдiк жєне жануарлар д‰ниесi бiр-бiрiне тєуелдi жєне µзара тыѓыз байланысты болып келетiн аймаќтыќ кешен.
а) ландшафт
ә) изотерма
б) биосфера
в) атмосфера
г) стратосфера
25. Терењдiгi 2500-ден 6000 м-ге дейiнгi м±хит т‰бi.
а) Абиссольды белдеу
ә) Климат
б) Баталит
в) Бедленд
г) Гомада
26. Ењ iрi табиѓат комплексi.
а) Географиялыќ ќабыќ
ә) Тропикалыќ орман
б) М±хиттар
в) Сахара шµлi
г) Еуразия материгi
27. Антропогендiк табиѓат шешiмi.
а) Бµген, парктер
ә) Кµл
б) Өзен ањѓары
в) Орман
г) Шµл
28. Қазiргi кездiњ талабына сай iрi ауылшаруашылыќты орталыќтар.
а) Агрокешен
ә) Грабен
б) Экваторлыќ
в) Тропиктiк
г) Ањѓарлар
29. Қоршаѓан ортадан бейорганикалыќ заттан фотосинтез немесе хемосинтез процесi кезiнде органикалыќ зат т‰зедi
а) Автотрофты аѓзалар
ә) Бионика
б) Абисольды белдеу
в) Б±ќтырма
г) Темiр жол
30. Ауаныњ горизонталь баѓыттаѓы ауысуына байланысты болатын т±ман т‰су, найзаѓай жарќылдау, ‰сiк ±ру ќ±былыстары.
а) Адвекциялыќ процесс
ә) Агрокешен
б) Геохимия
в) Биоценоз
г) Гидрофизикалыќ
31. Су, жел т.б. єсрiмен єр т‰рлi бос жатќан минерал шµгiндiлерi мен органикалыќ т±нбалардыњ бiрi жерге жиналуы, ‰йiлуi.
а) Аккумуляциялыќ процесс
ә) Адвекциялыќ процесс
б) Абиссальды белдеу
в) Агрокешен
г) Ауа цикуляциясы
32. Атмосферада, гидросферада жєне ќ±рлыќ бетiнде к‰н сєулесiнiњ таралуын, т‰рленуiн есептейтiн геофизикалыќ ќ±рал
а) Актинометр
ә) Баталит
б) Бедленд
в) Антициклон
г) Борыќты сор
Номенклатура
11- апта. Бағалау балы – 2,0
Тақырыбы : Ландшафтының таксономиялық бірлік жүйесі
-
Ландшафтының таксономиялық бірлігі
-
Ландшафтыны физикалық- географиялық аудандастыру
-
Зоналық қатардағы ең ірі ландшафт бірлігі – географиялық белдеу
-
Азоналық ең ірі ландшафт бірлігі
-
Ландшафтының жылу режиміне қарай бөлінуі
-
Жер қыртысының неотектоникалық қозғалысы
-
Таулы аймақ ландшафтысы
-
Ландшафт құрылымында өзіндік ерекшеліктері
11-апта. Тест
Ландшафтының таксономикалық бір лік жүйесі
1. Жер ќыртысыныњ жолы дєуiрiмен осы кезге дейiнгi тауларды жаратушы ќозѓалысы.
а) Альпiлiк тектогенез
ә) Алювит
б) Ижалеция
в) Зооценоз
г) Гравитациялыќ процесс
2. Үйiндi жыныстардыњ µзен суымен шайылып, µзен арналарына жиналатын шµгiндi.
а) Аллювий
ә) Гамада
б) Биоценоз
в) Батолит
г) Бедленд
3. Жер бетiнiњ к‰н сєулесiн шаѓылыстыруы ќабiлетiн сипаттайтын фотометриялыќ шама
а) Альбедо
ә) Опырым
б) Мортмасса
в) Моласса
г) Ареал
4. Атмосферадаѓы ауа ќысымы жоѓары аймаќ
а) Антициклон
ә) Ареал
б) Мисоляция
в) Синехмиза
г) Прерий
5. Адамныњ ландшафтыны µзгерту єрекетi
а) Антропогендi єрекет
ә) Биоценез
б) Гиосикхминаль
в) Терраса
г) Продуцент
6. Жердiњ геологиялыќ тарихыныњ ќазiргi µтiп жатќан кезењi, б±дан 1 млн. жыл басталѓан деп шамаланады
а) Антропоген дєуiрi
ә) Антропогендiк фактор
б) Экологиялыќ фактор
в) Гимидтi процесс
г) Палеоген дєуiрi
7. Адам єрекетiмен т‰леп ќайта т‰зiлген ландшафт
а) Антропогендi ландшафт
ә) Гумидтi ландшафт
б) Коксервативтi ландшафт
в) Биоценоз
г) Абиссальды белдеу
8. Ландшафтылардыњ пайда болуындаѓы адам єрекетi
а) Антропогендi фактор
ә) Экологиялыќ фактор
б) Цирктi ойыс
в) Триас дєуiрi
г) Экологиялыќ жаѓдай
9. Жер бетiнiњ жануарлар мен µсiмдiктердiњ белгiлi бiр т‰рлерi тiршiлiк ететiн бµлiгi
а) Ареал
ә) Аллювий
б) Антициклон
в) Альбедо
г) Бедленд
10. Жер ќыртысыныњ беткi ќабатына ќатќан интрузивтi жыныс.
а) Баталит
ә) Бионика
б) Биофизика
в) Гамада
г) Биоценоз
11. Жер бетiндегi ауаныњ єр т‰рлi ќызуы жєне ондаѓы ќысым айырмашылыѓы салдарынан пайда болатын ауа.
а) Аѓыстарыныњ ж‰йесi
ә) Ауа циркуляциясы
б) Экологиялыќ фактор
в) Шашыранды радиация
г) Турбуленттiк ќозѓалыс
е) Тiк радиация
12. Ауа температурасыныњ белгiлi бiр µлшем айырмасы байќалатын биiктiк
а) Аэротермикалыќ градиент
ә) Автотрофты аѓзалар
б) Борыќты сор
в) Геодезия
г) Геомасса
13. Эрозияныњ єрекетi нєтижесiндегi ќ±рѓаќ климат жаѓдайында пайда болѓан аласа таулы жер бедерiнiњ к‰рделi т‰рi.
а) Бедленд
ә) Баталит
б) Гамада
в) Биоценоз
г) Гербицид
14. Территориялыќ табиѓат кешендерiнiњ топыраќ жамылѓысы, µсiмдiктер мен жануарлар д‰ниесi
а) Биогендi кешен
ә) Агрокешен
б) Геодезия
в) Борыќты сор
г) Гидрофизика
15. Жер ќыртысыныњ неоген дєуiрiнен осы кезге дейiнгi тауларды жаратушы ќозѓалысы
а) Альпiлiк тектогенез
ә) Бионика
б) Вегетация
в) Цикл
г) Ген
16. Жер бетiнiњ к‰н сєулесiн шаѓылыстыру ќабiлетiн сипаттайтын фотометриялыќ шама.
а) Альбедо
ә) Вулкандар
б) Геном
в) Гелифилдер
г) Вирустар
Картамен жұмыс
12- апта. Бағалау балы – 2,0
Тақырыбы: Ландшафтыны зерттеудің әдістемесі.
-
Техникалық құралдар арқылы бақылау.
-
Ландшафт картасын жасау.
-
Ландшафт профильдерін кескіндеу.
-
Орташа ірі масштабты ландшафт карталары.
-
Кәдімгі шіріндісі орташа қара топырақты жерлер.
-
Қара шірігі шамалы жерлер.
-
Күңгірт қызыл қоңыр топырақ.
12-апта. Тест
Ландшафтыны зерттеудің әдістемесі
1. Атмосфералыќ ќысымы жоѓары орталыќ
а) Атмосфералыќ максимум
ә) Арелдар
б) Геном
в) Биотоп
г) Биоценоз
2. Жылы жєне суыќ ауа арасындаѓы меже. Жылы ауаны суыќ ауа басќанда суыќ, суыќ ауаны жылы ауа басќанда жылы болып келедi
а) Ауа фронттары
ә) Инсоляция
б) Зоомасса
в) Зооценоз
г) Плакор
3. Аэросуреттер, космосуреттер арќылы жер бетiн µлшеп бiлу
а) Аэро-космофотометрия
ә) Гамада
б) Гумус
в) Абиссаль
г) Агрегация
4. Атмосфералыќ физикалыќ ќ±былыстарды зерттейтiн ѓылым
а) Аэрофизика
ә) Адаптация
б) Агрономия
в) Агрегация
г) Агроценоз
5. Аэросуреттер бойынша µлшенетiн топографиялыќ µлшемдер
а) Аэрофотогеодезиялыќ µлшемдер
ә) Аменсализм
б) Климат
в) АнтиБиоз
г) Антибиотиктер
6. Жер ќыртысыныњ беткi ќабатына ќатќан интрузивтi
а) Батолиттер
ә) Бенталь
б) Бетнос
в) Батиаль
г) Афиллия
7. Беткейдiњ горизонт жаќтарына жайѓасуы
а) Беткей экспозициясы
ә) Биогеоценоз
б) Биоиндикатор
в) Биоиндикация
г) Биокостыќ заттар
8. Белгiлi бiр климатпен ‰йлесiп жатќан биоценоздардыњ жай к‰йi
а) Биоклиматтыќ белгiлер
ә) Биологиялыќ айналым
б) Биом
в) Биомасса
г) Биосфера
9 Ландшафттардыњ топыраќ жамылѓысы, µсiмдiктер мен жануарлар д‰ниесi
а) Биокомпоненттер
ә) Биото
б) Биотоп
в) Биоценоз
г) Виргация
10. Тiрi организмдердiњ ќ±рылымдыќ жєне тiршiлiк єрекеттерiн талдау негiзiнде инженерлiк мєселелердi шешетiн ѓылым
а) Бионика
ә) Вермицид
б) Генерация
в) Генотип
г) Климат
11. Өсiмдiктiњ µсiп дамуы
а) Вегетация
ә) Вермицид
б) Виргация
в) Вирустар
г) Вулкандар
12. Вулканды жыныстардан т‰зiлген жер ќыртысы
а) Вулканогендi жер ќыртысы
ә) Вулкандар
б) Вегетациялыќ кезењ
в) Вермицид
г) Гелиофилдер
13. К‰н ж‰йесi енетiн ж±лдыздар єлемi
а) Галактика
ә) Геохимия
б) Компонент
в) Инверсия
г) Корелляция
14. Субтропикалыќ белдеудегi ылѓалы артыќ µлшемдегi орман зоналылыѓы.
а) Гемигилея
ә) Гелиофиттер
б) Гелиофилдер
в) Инверсия
г) Компонент
15. Жердегi литосфера, гидросфера, атмосфера жєне биосфера ќабаттарыныњ бiр-бiрiмен єрекеттесетiн қабыќ.
а) Географиялыќ ќабыќ
ә) Геофиттер
б) Генофонд
в) Генотип
г) Гидросфера
16. Жердiњ iшкi жєне сыртќы к‰ш єрекеттерiнен пайда болатын рельеф бiрлiгi
а) Геоморфологиялыќ комплекс
ә) Глобальдыќ экология
б) Галактика
в) Гидросфера
г) Гербицидтер
17. Ењ iрi табиѓат комплексi
а) Географиялыќ ќабыќ
ә) Тропикалыќ орман
б) М±хиттар
в) Сахара шµлi
г) Еуразия материгi
Үй жұмысы
13- апта. Бағалау балы – 2,0
Тақырыбы: Антропогенді ландшафт.
Жоспары:
1.Транспорт ландшафтысы.
2.Рекреациялық ландшафттар.
Адам мен табиғат арасындағы өзара әрекет әр уақытта да күрделі бір ғылыми проблема болып қала береді. Адам іс- әрекеті техникалық прогерестің артуына байланысты соңғы кзде ландшафтының әеср етуші өте күшті факторлардың қатарына қосылуда.
Антропогенді процестердің қарқыны да, аумағы да күн сайын артып келеді. Қазір жер бетінде адам әрекетінің тікеелй және жанама әсерлері тимеген бірде- бір ландшафт жоқ. Көптеген ландшафт адам әрекетінің нәтижесінде табиғи қалпын өзгертіп, антропогенді ландшафтының тобын құрастыруда.
Адам әрекеті ландшафтыныы құрайтын құрамдас бөліктердің бәріне бірдей әсер етпейді. Антропогенді факторлар ландшафтының геологиялық негізін, жер бедерін, климаттың басты элементтерін түбірлі өзгерте алмайды. Адам әрекетіне байланысты негізінен, ландшафтының өзен жүйесі, жылу және ылғал балансы, топырақ жамылғысы, өсімдіктер мен жануалшар дүниесі өзгереді. Бірақ адам әрекеті тоқталысымен, ландшафт табиғи жағдайынқалпына келтіруге тырысады. Бұдан антролпогенді жолмен қалыптасқан туындылы ландшафтының да ттк қатарына жататындығын түсіну қиын емес.
Антропогенді фактор нәтижесінде жаңа сипатқа ие болатын ландшафт құрамдас бөліктерінің тұрақтануы ортаның экологиялық жағдайынан үйлесім тапқанда ғана байқалады. Олардың құрамдас бөліктер тізбегінен орын алуы тарихи жағдайлармен ландшафтының өздігінен даму ерекшеліктеріне байланысты болып келеді.
Антропогенді фактордың тікелей әрекеті көбіне ландшафтының морфологиялық құрылымдық бөліктерінің өзгерісінде тез байқалады. Ондай құбылыстар мен прцестерге жер бетінің жыралануын, топыфрақ жамылғысының шайылуын, құм шағылдарының көшпелі құм жондарына айналуын т.б жатқызуға болады.
Жанама әсер ететін адам әрекетәі негізінен ландшафт құрамдас бөлікті байланыстарын бұзады. Олар алғашқыда көзге көрінбейтін табиғат құбылыстарын қоздырады да ұзақ уақыттардан кейін ғана нәтиже береді. Көпшілік жағдайда ландашфтының қалпына келмейтін өзгерісін тудырады.
Ландшафтыны пайдаланудағы адам әрекетінің жағымсыз жақтарын кейбір елдердегі жер өзгерісінен жиі байқауға болады. Мысалы, Въетнам жерінің иландшафтысы1965-1971 жылдары АҚШ бомбалауынан айтарлықтай зардап шекті.
Тарихи деректер антропогенді фактор ізінің миллиондаған жылдармен есептелетіні дәлелдеп отыр. Ол техникалық прогрестің өзгерісіне байланысты бірнеше дәуірлерді қамтып келген. Алғашқы техникалық прогрес отынның пайда болуынан басталады. Ал оған дейінгі антропогенлі өзгеріс адамның табиғат байлықтарын даяр өнім түрінде жинауына ғана байланысты болғандықтан, биотикалық фактор жәрехесінен асып кете қойған жоқ.
Ландшафтының антропогенді дамуының екінші дәуірі техникалық прогреспен байланысты. Химиялық заттарды халық шаруашылығында пайдаланудан антропогенді ландшафтының үшінші даму дәуірі басталады.
Ғылыми – техникалық революцияның өнеркәсіптегі, ауыл шаруашылығындағы және медицинадағы барлық жетістіктері, бір жағынан халықтардың санын өсірді. Егер жер шары халықтарының саны ауыл шаруашылығы дамығанға дейін небәрі бірнеше миллион болса, 1980жылы 5 млрд. болды, ал, 2000жылы 6млрд. жетті.
Бақылау сұрақтары:
-
Ауыл шаруашылық ландшафтысы.
-
Өндірістік ландшафт.
-
Адамдардың табиғатқа әсері.
-
Адамдардың қайтымды және қайтымсыз әсер етуі.
-
Әсер етудің жүйелер немесе класстары.
-
Адамдардың табиғатқа әсері.
-
Адамдардың қайтымды және қайтымсыз әсер туї
-
Әсер етудің жүйелер немесе класстары.
13-апта. Тест
Антропогендік ландшафт
1. Антропогендiк табиѓат кешенi
а) Бµген, парктер
ә) Өзен ањѓары
б) Орман
в) Кµл
г) Шµл
2. Физикалыќ ‰гiлу неге тєуелдi?
а) Жауын-шашынныњ жылдыќ режимi
ә) Температураныњ тєуелдiк жєне едєуiр ‰лкен жылдыќ амплитудасына
б) Жылдаѓы к‰н шуаѓыныњ ±заќтыѓына
в) Жануарлар мен µсiмдiктер єлемiнiњ єрекеттестiгiне
г) Судыњ жєне топыраќтыњ жоѓарѓы бетiндегi
3. Жердiњ даму тарихында ењ алѓаш пайда болѓан:
а) Литосфера
ә) Гидросфера
б) Атмосфера
в) Биосфера
г) Барлыќ ќабыќ бiрдей, бiр мезгiлде пайда болған
4. Қазаќстанныњ ќай бµлiгi сейсмикалыќ белдеуге жатады?
а) Оњт‰стiк, оњт‰стiк-шыѓыс бµлiгi
ә) Солт‰стiк, солт‰стiк-шыѓыс бµлiгi
б) Сейсмикалыќ белдеу жоќ
в) Бетпаќ дала
г) Қазаќтыњ ±саќ шоќысы
5. Қазаќстанда ауыл шаруашылыѓын д±рыс ±йымдастырмаудыњ нєтижесiнде ќандай экологиялыќ проблемалар туындайды?
а) Барлыѓыныњ єсерi бар
ә) Ауаныњ ластануы
б) Орман кµлемi азаяды
в) Топыраќ эрозиясы, су заќымдануыныњ артуы
г) Адам денсаулыѓыныњ заќымдануыныњ артуы
7. Екi жарылу аралыѓында жер бетiнiњ тµмен т‰суiнде не ќалыптасады?
а). Қазан ш±њќыр
ә) Мульда
б) Горст
в) Опырмалы ойыс
г) Ш±њѓыма
8. Жер шарыныњ iрi жазыѓы ќай жерде орналасќан?
а) Платформада
ә) Қалќанда
б) Тау алдында
в) Биiк таулар аралыѓыда
г) Плитада
9. Таулар ќандай к‰штердiњ єсерiмен б±зылады?
а) Сыртќы к‰ш єсерiмен
ә) Антропогендiк єрекеттен
б) Тектомикалыќ єрекеттен
в) Жердiњ iшкi к‰шiнен
г) Ішкi жєне сыртќы к‰ш єсерiнен
10. Кµрсетiлген ресурстардыњ ќайсысы таусылмайтын табиѓи ресурстарѓа жатады?
а) К‰н сєулесiнiњ жєне желдiњ к‰шi
ә) Ондай ресурстар болмайды
б) Жануарлар єлемi ресурстары
в) Отын ресурстары
г) Жылу гейзерi
11. Қ±рлыќта табиѓат зоналарыныњ ќ±рылуыныњ алѓы шарттары
а) Климат немесе жылу мен ылѓалдыњ µзара байланысты ара ќатынасы
ә) Жануарлар мен µсiмдiктердiњ арасындаѓы µзара байланысты ара ќатынасы
б) Жазыќ жєне таулы территориялардыњ байланысы
в) Далалы территориялардыњ игерiлуi
г) Ёлемдiк м±хиттаѓы беткi суыныњ жай-к‰йi
12. Қай табиѓат зонасында жыл мезгiлдерiнiњ ауысуы аныќ байќалмайды?
а) Экваторлыќ орманда
ә) Дала зонасында
б) Тундрада
в) Орманды тундрада
г) Тайгада
13. Қазаќстан ќадай климаттыќ белдеуде орналасќан?
а) Қоњыржай белдеуде
ә) Қоњыржай тењiздiкте
б) Тропиктiк
в) Субтропиктiк
г) Арктикалыќ
14. Қазаќстанныњ ќай аудандарында ылѓалдылыќ коэффициентi ењ тµмен?
а) Үстiрттерде, мойынќ±мда
ә) Батыс Сiбiр жазыќтыѓында, батыс Алтайда
б) Қазаќстанныњ барлыќ аудандарында ылѓалдылыќ коэффициенттерi бiрдей
в) Қаратауда, ќазаќтыњ ±саќ шоќыларында
г) Іле Алатауында, Жоњѓар Алатауында
15. Жер бетiнiњ кµрiнiсi ќалай аталады?
а) Жер бедерi
ә) Қыраттар
б) Таулар жєне ќ±здар
в) Таулар
г) Т‰зу еместiк
16. Д‰ние ж‰зiнде т±щы суды ењ кµп т±тынушы шаруашылыќ саласы
а) Барлыѓы бiрдей
ә) Ауыл µнерєсiбi
б) Коммуналдыќ-т±рмыстыќ кєсiпорындар
в) Жењiл µнеркєсiп
г) Ауыл шаруашылыѓы
17. Табиѓат кешендерiнiњ компоненттерiне не жатады?
а) Тау жынысы, ылѓал, топыраќ, биологиялыќ компоненттер
ә) Топыраќ, орман, жауын-шашын
б) Батпаќ, тау, µзен
в) Өсiмдiк, жануарлар
г) Тау жынысы, температура, ылѓал
18. География ѓылымында экологиялыќ баѓытта ењбек еткен ѓалым кiм?
а) Л.С. Берг
ә) И.А. Северцов
б) Н.П. Семенов
в) И.В. Мушкетов
г) С.С. Неуструев.
19. Өзендегi жыл бойѓы су шыѓыны
а) Жылдыќ аѓын
ә) Қатты аѓын
б) Баяу аѓын
в) Су шыѓыны
г) Межень (саба)
20. Қазаќстан орман ресурсыныњ басым аѓаш т‰рi
а) Қайыњ
ә) Қараѓай
б) Сексеуiл
в) Самырсыќ
г) Кµктерек
21. Д‰ние ж‰зiлiк м±хит табиѓат кешенiне жата ма?
а) Жатпайды
ә) Жатады
б) Тек iшкi тењiздер ѓана жатады
в) Тек оныњ жеке бµлiктерi жатады
г) Аралдар тобы ѓана жатады
22. Қорыќ дегенiмiз не?
а) Тек ѓылыми ж±мыс ж‰ргiзуге р±ќсат етiлген, мемлекеттiк ќорѓауѓа алынѓан аймаќ
ә) Емдiк маќсатќа арналѓан, ќорѓауѓа алынѓан аймаќ
б) Жартылай шаруашылыќ єрекетiне р±ќсат етiлген мемлекеттiк ќорѓауѓа алынѓан аймаќ
в) Туристтерге р±ќсат етiлген, мемлекеттiк ќорѓауѓа алынѓан аймаќ
г) Дем алуѓа арналѓан, мемлекеттiк ќорѓауѓа алынѓанаймаќ
23. Жердiњ iшкi ќабыѓы
а) Литосфера, ядро, мантия
ә) Мантия, гидросфера, литосфера
б) Атмосфера, ядро, биосфера
в) Атмосфера, гидросфера, биосфера
г) Литосфера, биосфера, атмосфера
24. Үгiлу дегенiмiз не?
а) Тау жыныстарыныњ к‰йреуi
ә) Жыныстардыњ жиналуы барысында отыруы
б) Циклонныњ єсерi
в) Қатты жыныстары жел арќылы ауыстыруы
г) Жел ж±мысы
25. Атмосферадаѓы су буы т±тастай орналасќан ќабат
а) Тропосфера
ә) Атмосфераныњ жоѓарѓы ќабаты
б) Стратосфера
в) Мезосфера
г) Ионосфера
26. Табиѓат компонентiнiњ ењ осал жерiн аныќтањыз
а) Жануарлар єлемi
ә) Климат
б) Топыраќ
в) Рельеф
г) Сулар
Картамен жұмыс
14- апта. Бағалау балы – 3,0
-
Жазықтардағы зоналық заңдылық.
-
Ландшафттардың әсер етуші факторға байланысты
-
өзгеруі, біркелкі болмауы.
-
Жазықтықтардағы интразоналы ландшафт тар.
-
Орманды дала, дала, шөлейт, шөл зоналарының ландшафтылары.
Глоссарий
-
Ландшафт картасының түсініктемесі
-
Литогенді негіз(Литомасса)
-
Дигрессиялық ландшафт өзгерісі
-
Мортмасса
-
Морфомүсін
-
Морфоқұрылым
-
Наноплакат
-
Неоген дәуірі
-
Неотектоникалық қозғалыс
-
Нивальды белдеу
-
Оазис
-
Органогенді шөгінді
-
Опырық
-
Орқаш тау
-
Орфографиялық белгі
-
Палеоарктикалық биогеографиялық аймақ
-
Палеогеографиялық жағдай
-
Палеоген дәуірі
-
Палеозой эрасы
-
Педомасса
-
Перьм дәуірі
-
Пенеплен
-
Плакор
-
Платформа жазығы
-
Плиталы жазық
-
Полярлық ассимметрия
-
Прерий
-
Прогрестік ландшафт өзгерісі
-
Продуцент
-
Пролювийлі жазық
-
Псамофитті өсімдік
-
Радиациялық баланс
-
Радиациялық жылу
-
Радиоактивті заттар
-
Редуцент
-
Регрессия
-
Рекреакциялық жүйе
-
Реликтілі ұсақ шоқы
14-апта. Тест
Қазақстанның жазық жерлерінің ландшафтылыры.
1.Қазаќстан ќадай климаттыќ белдеуде орналасќан?
а) Қоњыржай белдеуде
ә) Қоњыржай тењiздiкте
б) Тропиктiк
в) Субтропиктiк
г) Арктикалыќ
2. Қазаќстанныњ ќай аудандарында ылѓалдылыќ коэффициентi ењ тµмен?
а) Үстiрттерде, мойынќ±мда
ә) Батыс Сiбiр жазыќтыѓында, батыс Алтайда
б) Қазаќстанныњ барлыќ аудандарында ылѓалдылыќ коэффициенттерi бiрдей
в) Қаратауда, ќазаќтыњ ±саќ шоќыларында
г) Іле Алатауында, Жоњѓар Алатауында
3. Географиялыќ ќабыќтыњ ќ±рамы ќанша бµлiктен т±рады?
а) 4
ә) 5
б) 3
в) 6
г)2
4. Экологиялыќ жаѓдайы бiршама ќалыпты аудан
а) Орманды дала
ә) Ядролыќ полигон ауданы
б) Орманды дала
в) Дала
г) Ауыл шаруашылыќ ауданы
5. Географиялыќ ќабыќта химиялыќ элементтердiњ ќайсысы кµбiрек кездеседi?
а) Оттегi, темiр, кремний, аллюминий, кальций, азот
ә) Сутегi, молибден, мышьяк, йод
б) Шашыранды элементтер
в) Кµмiртегi, фтор, к‰кiрт, вольфрам
г) Натрий, калий, магний, сутегi
6. Құрғақшылыққа төзімді, ылғал балансы кем жерлерге өсетін өсімдіктер.
А.Ксерофитті өсімдіктер
В.Корреляция
С.Консументтер
Д.Зооценоз
Е.Мортмасса
7. Беткі қабаты қабыршақтанып қатып жататын сор.
А. Қатқыл
В.Инверсия
С.Мортмасса
Д.Опырық
Е. Корреляция
5. Шөл мен шөлейттегі тұщы суы бар көгалды алқап.
А. Оазис
В. Плакор
С.Опырық
Д.Моласса
Е.Инверсия
6. Органикалық заттар түзетін тірі ағзалар.
А.Продуцент
В.Прерий
С.Редуцент
Д.Сапрофаг
Е.Синеклиза
7. Көрікті, саялы жерлер.
А. Рекреациялық жүйе
В.Синеклиза
С. Регрессия
Д.Оазис
Е.Прерий
8. Шөл,шөлейт жердегі топырақ , өсімдік жамылғысы нашар дамыған, жер беті жарылып кеткен алаң.
А. Тақыр
В. Инверсия
С.Тартпа сор
Д.Синеклиза
Е.Регрессия
9. Жер қыртысы қозғалысын қарқынының артуы немесе кеміп кетуі.
А.Тектоникалық режим
В.Тектоникалық қозғалыс
С.Терраса
Д.Оазис
Е.Тартпа сор
10. Жердің ішкі күшіне байланысты болатын жер қыртысының қозғалысы.
А.Тектоникалық қозғалыс
В.Тектоникалық жарық
С.Тектоникалық режим
Д.Цикл
Е.Экология
Достарыңызбен бөлісу: |