Стандартты функциялар
Турбо Паскаль тілінде алдын ала програмалары жасалып стандарттты модульге жинақталып қойылған, қажет кезінде пайдалануға болатын объектілер бар. Солардың бірі стандартты функциялар болып табылады. Олар жиі кездесетін математикалық және басқа да функцияларды есептеу үшін қолданылады.
Енді программаларда жиі пайдаланылатын функцияларды қарастырайық.
Арифметикалық функциялар
Типтерді өзгерту функциялары.
Арифметикалық функциялар
Математикада жазылуы
|
Паскаль тілінде жазылуы
|
Атқаратын қызметі
|
Функция типі
|
|x|
arctg x
cos x
sin x
e x
[x]
Inx
П
х 2
х
|
Abs (x)
Arctan (x)
Cos (x)
Sin (x)
Exp (x)
Frac (x)
Int (x)
Ln (x)
Pi
Sqr (x)
Sqrt (x)
|
Аргументтің абсолюттік шамасы
Аргументтің арктангенсі
Аргументтің косинусы
Аргументтің синусы
е-нің х дәрежесі
х-санының бөлшек бөлігі
х-санының бүтін бөлігі
х-санының натурал логарифмі
п-дің мәні
х-тің квадраты
х-тің квадрат түбірі
|
х-тің типіндей
нақты
нақты
нақты
нақты
нақты
нақты (бүтін)
нақты
х-тің типіндей
нақты
|
Стандартты типтердің сипатталуы
Шамаларға қолданылатын амалдар олардың типтеріне байланысты болады.
Бүтін сан түріндегі тип. Бүтін типтегі мәндерді қабылдайтын атаулар былай сипатталады:
атау1, атау2, ...., атауn: тип;
мұнда тип орнында бүтін типті көрсететін түйінді сөздің бірі жазылады. Мысалы, integer, byte
Арифметикалық амалдар.
Белгілер
|
Операциялар
|
Операндтар типі
|
Нәтиже типі
|
+
|
қосу
|
Екеуі де бүтін, не біреуі
Бүтін, біреуі нақты
|
Бүтін, нақты
|
-
|
азайту
|
Екеуі де бүтін, не біреуі
Бүтін, біреуі нақты
|
Бүтін, нақт
|
*
|
көбейту
|
Екеуі бүтін немесе екеуінің
біреуі нақты
|
Бүтін, нақты
|
/
|
бөлу
|
Бүтін немесе нақты
|
Нақты
|
Div
|
Бүтін бөлу
|
Бүтін
|
Бүтін
|
Mod
|
Бүтін қалдық
|
бүтін
|
бүтін
|
Төмендегі стандартты функциялар бүтін аргументтер үшін бүтін мән береді:
Abs(x) – бүтін х санының абсолют шамасы
Sqr(x) – бүтін х анының квадраты
Trunc(x) – нақты х санының бүтін бөлігі
Round (x) – нақты х саны дөңгелектеніп бүтін нәтиже береді.
Succ(x)- х-тан кейінгі бүтін санды береді.
Pred(x) – х-тың алдындағы бүтін санды береді.
Сабақты бекіту сұрақтары
Тілдің алфавиті нелерден тұрады?
DIV және MOD функциялары не үшін қолданылады?
Программа қандай оператормен басталады?
Программаның негізгі бөлігі қандай түйінді сөзбен басталып, қандай сөзбен аяқталады?
Идентификатор дегеніміз не?
Жиым дегеніміз не?
Мәліметтердің типі дегеніміз не?
Мәліметтердің типтері қалай сипатталады, олар қандай қызмет атқарады?
Мәліметтердің қандай типтері бар?
Атаулардың типтері қалай сипатталады?
Паскаль тілінде стандартты функциялар қалай жазылады?
Арифметикалық өрнек дегеніміз не? Өрнектер Паскаль тілінде қалай жазылады?
Үйге тапсырма: §2.5. – §2.7. тақырыптарды оқу. 2.7-кестені жаттау.
Пән аты: Информатика
Класы: 9 «А», 9 «Б», 9 «В»
Сабақтың тақырыбы: Өрнектер және олардың жазылуы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Оқушыларға Паскаль программалау тілінің алфавиті, тілдің қарапайым объектілері, мәліметтер типтері, стандартты функциялар, өрнектер және олардың жазылуы туралы толық мағлұмат беру.
Дамытушылығы: Паскаль программалау тілдің алфавиті, тілдің қарапайым объектілері, мәліметтер типтері, стандартты функциялар, өрнектер және олардың жазылуы туралы толық мағлұмат бере отырып, оқушылардың білім білік дағдыларын қалыптастыру, алған білімдерін дамыту;
Достарыңызбен бөлісу: |