Пән лексикасы және терминология: күнделік
|
|
|
Пәнаралық байланыс:
|
тарих
|
|
|
Ұлттық құндылықтар
|
Өзіңе және қоршаған ортаға деген сыйластық: әлеуметтік бейімделу және өз мәдениеті мен тіліне деген құрмет сезімін білдіреді.
|
|
|
Мектеп құндылықтары
|
Өзіңе және қоршаған ортаға деген сыйластық; оқушылардың өз бетімен білім алуына қажетті дағдыларды қалыптастыру, Отансүйгіштікке тәрбиелеу
|
|
|
Осыған дейін меңгерілген білім
|
Өткенді қайталау
|
|
|
Жоспар
|
|
|
Жоспарланатын уақыт
|
Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер
|
Дереккөз
дер
|
|
|
Сабақтың басы
|
Ұйымдастыру.
сабақтың тақырыбы мен мақсаты айқындалады.
|
|
|
|
Сабақтың ортасы
|
Оқушыларды бес топқа бөлу
Тапсырма:
1-топ: Үзіндіні оқып, әңгіменің ой ағымына талдау жасаңдар. Әуелі жұпта пікірлесіңіздер, кейін топта ортаға салып, саралаңыздар.
Бүкіл далада молалар үйінділері шашырап жатыр, олар күйдірілген кірпіштен мықты, берік жасалған. Бұл молаларға қарап отырып, далада саналы, өнерге жақын халық болған деп түюге болады. Бірақ, өмір сүру салты мен арнайы білім алмағанына қарамастан, қазақтардың өзінше қиын ғибадатхана соғу, қорған тұрғызуға деген ерекше ынтазарлығын есепке ала отырып, олардың даладағы бұзылған үйінділерді қандай да бір мола немесе ғибадатхана деп санауға болады. Бұл пікірді бекітетін мысалдар мынадай.
Өткен ғасырдың қырғыздары қандай да бір батырдың тыным тапқан тұрағын келесі ұрпаққа белгі ету үшін үлкен топырақ үйіндісімен қоршап немесе күмбез салып болмаса сатылы мұнара тұрғызатын болған. Мұның барлығын олар қолданылған заттарға қарағанда, күйдірілген немесе шикі кірпіштен салған. Моланың алыптығы - марқұмның тірлікте ықпалды жан болғанының белгісі. Мұндай молалар Ұлы жүзде жиі кездеседі. Найман рулары әлі күнге дейін осындай молалар соғады.
Бай, дәулетті адамдар Түркістаннан арнайы шеберлерді шақырып, оларға ескерткіш үшін қымбат төлейтін болған. (Ұлы жүздегі) Сүйіктің моласы осылай тұрғызылған. Қырғыздардың манабы Жантай қашғарлыққа мола соғып бергені үшін төрт тоғыз бен жүз қой берген. Тоғыз: біріншісі - бір құл мен 8 ат, екіншісі - түйе мен 8 ат, үшіншісі - жүйрік пен сегіз ат, төртіншісі - өгіз бен сегіз сиыр. Бұл мола расында да өте жақсы соғылған - пішіні ерекше, ал жалпы даладағы қирандыларды еске түсіреді. Далада қала қирандылары кездеспейді, даладан табылатын жекелеген кесенелер пішіні жағынан молалық ескерткіш. Қозы Көрпештің ескерткішін аңыз бойынша қазақтар мола етіп салған.
Осыған сүйеніп мен даланың оңтүстік шығысында жатқан үйінділерді көшпенді халық моласы деп санаймын. Бірақ бұл жерде ол туралы айтпаймыз.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
