Саясаттану глоссарий
Мемлекет түрлері мен қызметі
жүктеу/скачать 260.32 Kb. Pdf көрінісі
|
| Мемлекет түрлері мен қызметі
Басқару түріне байланысты: монархия (абсолюттік, дуалистік және конституциялық) және республика (президенттік, парламенттік және аралас). Абсолюттік монархияға Сауд Аравиясы, Катар, Кувейт, Оман, Бруней жатады. Конституциялық монархияға Бельгия, Испания, Люксембург, Монако, Ұлыбритания, Дания, Швеция, Нидерланды, Жапония, Норвегия жатады. Дуалистік монархияға жататындар: Иордания, Марокко, Тунис. Абсолютік монархияның белгілері: • монарх билігі Конституция немесе заңдармен шектелмеген; • Парламент жоқ, немесе оның іс-қимылы барынша шектелген. Конституциялық монархияның белгілері: • Конституция монарх билігін шектейді; • монарх мемлекет символы ретінде, бірақ нақты биліктік құзыреті жоқ; • үкімет монарх алдында жауапты емес. Дуалистік монархия белгілері: • билік монарх пен парламент арасында бөлінген; • монарх үкіметті тағайындайды; • монарх парламент шығарған заңға вето жариялай алады. Парламенттік республикаға жататындар: Италия, Германия, Израиль, Индия, Греция, Австрия. Президенттік республикаға жататындар: АҚШ, Индонезия, Иран, Ирак, Кипр, Швейцария (бұл мемлекетте үкіметтің міндетін президент атқарады, ол Парламент (Федералдық Жиын) арқылы Федералдық Кеңес (Үкімет) мүшелерінен бір жыл мерзімге сайланады, бір-ақ рет). Президенттік республика белгілері: • Президент мемлекет басы және атқарушы билікті басқарады; • Президент үкіметті құрады; • Үкімет президент алдында жауапты; • Президент парламент шығарған заңдарға вето қоя алады. Парламенттік республика белгілері: • Мемлекеттегі басты күш Парламент болып табылады; • Президентті парламент сайлайды; • Үкімет парламент алдында жауапты; • Үкімет парламентте көп орын иеленген партия арқылы құрылады; • Парламент үкіметке сенімсіздік вотумын жариялай алады. Аралас республикаға жататындар: Франция, Перу, Португалия, Финляндия, Исландия. Оның белгілері: • Президент жалпы сайлау арқылы сайланады; • Президент кең құзыреттерге ие; • Президент пен атқарушы билікті басқаратын премьер-министр Парламент алдында жауапты. жүктеу/скачать 260.32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|