Саясаттану және әлеуметтану негіздері Бадел Айдос Баделұлы

жүктеу/скачать 235.5 Kb. Дата 26.12.2023 өлшемі 235.5 Kb. #488106

Саясаттану және әлеуметтану негіздері Бадел Айдос Баделұлы Әлеуметтану пәнінің зерттейтіні: Қоғамның табиғи құрылымы. Адамдардың ойлану қабілеті. Тірі жандардың мінез-құлқы. Адамдардың қажеттіліктері. Қоғамның әлеуметтік құрылымы. Әлеуметтанудың зерттеу заттары: Табиғат. Жануарлар. Қоғам. Мемлекеттер. Басшылар. Әлеуметтік институттарының негізгі артықшылықтары: Қарапайымдылығы. Жеңілдігі. Ыңғайлылығы. +Түсініктілігі. Тұрақсыздығы. Қоғам дамуының үш сатысы туралы теорияны ұсынғандар: +Д. Белл. М. Лескин. Дж. Мид. М. Вебер. Г. Спенсер. Әлеуметтік-демографиялық қауымдастықтарға жататындар: Ересектер. 18-жастан асқан адамдар. +Әйелдер. 49-жасқа дейінгі еркектер. 49-жасқа дейінгі әйелдер. Өлшем тұрғысынан қоғамдасудың түрлері: Санына қарай. +Тұрақтылық дәрежесіне қарай. Нәсіліне қарай. Діндеріне қарай. Мақсатына қарай. О. Конттың шығармалары: +Қарапайым астрономия туралы философиялық трактаттар. Негативтік катехизис. Огюст Конттың өсиеттері. Әлеуметтік трактат. Огюст Конттың трактаты. Әлеуметтанудағы үш сатылы заңдар: Астрономиялық. Әдеби. Теократиялық. +Теологиялық. Негативтік. Г. Гегельдің айтуынша азаматтық қоғамның негізгі элементтері: +Әлеуметтік қажеттіліктер жүйесі. Жұмыскерлер. Қоғам. Тұрақты экономика жүйесі. Басшы. Әлеуметтік жүйелер теориясының авторлары: М. Вебер. Т. Парсонс. Г. Моска. Ж.Ж. Руссо. В. Парето. Кең мағынадағы әлеуметтіктің түрлері: Өзіндік әлеуметтік. Өзгелік. Қоғамдық. Табиғи. Биологиялық. Т. Парсонстың айтуынша адамды жіктерге бөлетін белгілері: Әр түрлі кәсіби-еңбек қызметі. Жеке меншік. Материалдық құндылықтар. Адамдарды басқару мүмкіндігі. +Этникалық тегі. Адамды жіктерге бөлудің топтары: +Рухани құндылықтар. Этникалық тегі. Жеке меншік. Жас ерекшеліктері. Жыныс ерекшеліктері. Ш. Уәлиханов өзінің шығармаларында қазақ қоғамындағы мынандай көкейтесті әлеуметтік мәселелерді зерттеді: Негізгі әлеуметтанулық ұғымдарды. Шаруашылық және қоғамды. Баянауыл округі туралы. Әлеуметтанудың негізгі мәселелерін жаңаша қоюды. Сот реформасы жайлы жазбаларды. М. Вебердің еңбектері: Әлеуметтік реформа. Мемлекетсіз коммунизм. Сахарадағы мұсылмандық туралы. Протестанттық этика және капитализм рухы. Өркениет. Әлеуметтік институт тұрғысында бірнеше фазаларды қамтитын өмірлік циклдарының реті мынандай нұсқаларда келтірілген: Қалыптасу - өсіп өну. Қалыптасу - азаю. Өсіп өнудің аяқталуы - отбасының ыдырауы. Өсіп өнудің аяқталуы - азаюдың аяқталуы. Азаю - өсіп өну. «Эпистема» түсінігінің мағынасы: Зерттеу принципі. Ғасырдағы таным бағыттары және ойлау стилі. Зерттеу әдісі. Анықтайтын субъектілердің қатынасы. Белгілі ғылым ортаға тән құндылықтар. Парадигма - бұл: Интерпретация әдісі. Зерттеу әдісі. Таным субъектісінің қатынастары. Сәйкес дәуірдегі таным бағыттары және ойлау стилі. +Белгілі ғылыми тән құндылықтарды бағыттау. Тарихи материализм принципін құрастырған ойшыл: К. Маркс. М. Вебер. Э. Дюркгейм. Г. Спенсер. О. Конт. Әлеуметтанудың ғылым ретіндегі қалыптасу кезеңі: 17-ші ғасыр. 19-ші ғасырдың ортасы. 18-ші ғасырдың ортасы. 18-ші ғасырдың басы. 20-ші ғасырдың басы. 19-ші ғасырдың ортасында: Әлеуметтану ғылым ретінде қалыптасты. О. Конт дүниеге келді. К. Маркс дүниеге келді. Әлеуметтануда феноменологиялық бағыт қалыптасты. Әлеуметтануда құрылымдық - қызметтік бағыт қалыптасты. Әлеуметтанудың негізін қалаған: Г. Спенсер. М. Вебер. Г. Зиммель. Т. Парсонс. О. Конт. «Философияның позитивтік курсы» деген еңбегінің авторы: О. Конт. М. Вебер. Г. Зиммель. Э. Дюркгейм. К. Леви-Стросс. Әлеуметтанулық білімінің негізгі постулаттарын көрсеткен еңбек: Позитивті философияның курсы. Социологияның негіздері. Социология. Әлеуметтік физика. Қазіргі қоғамның жүйелері. О. Конттың ойлап тапқан тұжырымдамасы: Тарихи материализм. Формализм. Позитивизм. Релятивизм. Структурализм. Позитивизмнің негізгі принципі: +Эмпирикалық тұрғыда негіздеу. Идеология ғылыми түсініктеменің негізі болады. Танымды обьективизациялау. Танымды субьективизациялау. Танымды рационализациялау. О. Конттың айтуынша адамзат ойының дамуындағы кезеңдері: Теологиялық. Позитивті. Рационалды. Иррационалды. Құрылымдық. О. Конттың айтуынша әлеуметтік теорияның деңгейлері: Әлеуметтік теория. Әлеуметтік статика. Эмпирикалық әлеуметтану. Конструктивті әлеуметтану. Әлеуметтік физика. О. Конттың айтуынша әлеуметтік статиканың оқытатыны: Қоғамдық өмірдегі үрдістерінің дамуы. Әлеуметтік өлшемдерді қалыптасу үрдістері. Әлеуметтік үрдістердің зандылықтары. +Қоғамдық құрылыстың көрінісі. Әлеуметтік мәдени жүйелер. О. Конттың айтуынша әлеуметтік динамиканың оқытатыны: Қоғамдық өмірдегі үрдістерінің дамуы. Қоғамдық құрылыстың көрінісі. Әлеуметтік өлшемдерді қалыптасу үрдістері. Әлеуметтік үрдістердің зандылықтары. Әлеуметтік мәдени жүйелер. Г. Спенсерге тән қасиет: +Эволюциялық тоқталым. Тарихи тоқталым. Динамикалық тоқталым. Рационалды тоқталым. Детерминистік тоқталым. Г. Спенсердің эволюциялық тұжырымдамасына әсер еткен ғалым: Ч. Дарвин. Т. Дрейк. Дж. Миллс. Р. Вагнер. К. Маркс. Г. Спенсердің айтуынша қоғамның ұқсайтыны: Физикалық денеге. Әлеуметтік психологияға. Биологиялық ағзаға. Индивидтік психологияға. Биологияға. Г. Спенсердің айтуынша эволюция дегеніміз: +Дифференциация материясы. Градация материясы. Деградация материясы. Интеграция материясы. Материялық дезинтеграциясы. Г. Спенсердің айтуынша бір индивидтің құқықтары мен бостандықтарының шектелетіні: Мемлекет арқылы. +Басқа адамның құқықтары мен бостандықтары арқылы. Әскер арқылы. Құқық өлшемдері арқылы. Заң санкциялар жүйесі арқылы. Г. Спенсердің айтуынша әлеуметтік институттар дегеніміз: Әлеуметтік әрекеттің тұрақты құрылымы. Әлеуметтік әрекеттің тұрақты емес құрылымы. Болмыстың ерекше тәсілі ретінде сенімді, барлық тәртіпті көрсететін топтың ұстанымы. Әлеуметтік ұстаным. Діни наным мен көзқарастар жүйесі. Г. Спенсердің айтуынша қоғамның түрлері: +Әскери. Дәстүрлі. Постиндустриалдық. Архаикалық. Индустрияға дейінгі. Г. Спенсердің айтуынша «Индивид мемлекет үшін» девизі мынандай қоғамға тән: Әскери қоғамға. Постиндустриалды қоғамға. Ашық қоғамға. Индустриалды қоғамға. Өндірістік қоғамға. Г. Спенсердің айтуынша «Мемлекет индивид үшін» девизі мынандай қоғамға тән: Индустриалды қоғамға. Жабайы қоғамға. Дәстүрлі қоғамға. Әскери қоғамға. Жаратылыс қоғамға. «Алғашқы топ» - ұғымының авторы: О. Конт. +Ч. Кули. Э. Фромм. А. Адлер. Дж. Мид. Э. Дюркгеймнің айтуынша ынтымақтастықтың әлеуметтік түрлері: Органикалық емес. Механикалық. Механикалық емес. Әлеуметтік. Әлеуметтік емес. «Протестанттық этика және капитализм рухы» еңбектің авторы: М. Вебер. Э. Дюркгейм. Г. Зиммель. О. Конт. К. Леви-Стросс. М. Вебердің айтуынша легитимдік биліктің түрлері: +Дәстүрлі. Иррационалды. Дәстүрлі емес. Авторитарлық. Экономикалық. «Хотторн экспериментінің» басқарушы: +Э. Мейо. Т. Парсонс. П. Сорокин. П. Бурдье. Р. Мертон. Макроәлеуметтанудың бағыттары: +Құрылымдық функционализм. Драматургиялық әлеуметтану. Символикалық интеракционизм. Этнометодология. Феноменология. Микроәлеуметтанудың бағыттары: Функционализм. Механицизм. Марксизм. Әлеуметтік дарвинизм. +Этнометодология. Т. Парсонcтың ұстанған бағыты: Бихевиоризм. +Құрылымдық функционализм. Символикалық интеракционизм. Феноменологиялық әлеуметтану. Структурализм. Құрылымдық функционализмнің өкілдері: В. Парето. А. Шюц. И. Гоффман. Дж. Мид. +Р. Мертон. Р. Мертонның айтуынша латентті қызметіне жататыны: +Жасырын. Формалді. Құрылымдық. Вербалді. Интегралді. Дж. Мидтің шығарған теориялары: +Символикалық интеракционизм. Бихевиоризм. Құрылымдық функционализм. Феноменологиялық әлеуметтану. Структурализм. Феноменологиялық әлеуметтану теориясының өкілдері: +П. Бергер. Дж. Мид. Т. Парсонс. Н. Луман. Г. Спенсер. Төмендегі жауаптарындағы авторларға байланысты жіберілген қателер: К. Маркстің «Идеологияның соңы». Э. Дюркгеймнің «Қоғамдағы еңбек бөлініс туралы». Леви-Стросстің «Құрылымдық антропология». +Т. Парсонстің «Әлеуметтік динамика». М. Вебердің «Протестанттық этикасы және капитализм рухы». «Қайырымды қала тұрғындары туралы» атты енбектің авторы: Әл-Фараби. Ж. Баласағұн. М. Қашғари. А. Ясауи. Қорқыт. Қандай да бір ұлттық, этникалық, нәсілдік немесе діни белгілеріне қарай халықты түгелдей немесе жекелеп қырып-жою: +Геноцид. Гендер. Глобалистика. Герменевтика. Геосаясат. П. Бергердің шығармалары: «Әдіс және символ». «Өз өзіне қолсалушылық». «Әлеуметтік динамика». +«Әлеуметтануға шақыру». «Позитивтік философия курсы». Қоғам түсінігінің анықтамалары: Шекарасы мен тәуелсіздігі бар территория. Саяси ұйым. Әлеуметтік құрылымдағы негізі болып табылатын әлеуметтік ұйым. Экономикалық ұйым. Билік тәртібі мен басқару органдарының жиынтығы. «Сот реформасы» атты жобасында қарапайым қазақтардың қолайлылықтары үшін сот жүйесінде өзгерістер жасау керек деген 19 ғасырдағы қазақ ағартушысы: Ш. Уалиханов. А. Құнанбаев. Ы. Алтынсарин. А. Байтұрсынов. Ш. Құдайбердиев. М. Вебердің айтуынша әлеуметтік іс-әрекеттің түрлері: Мақсатты-ұтымды. Құндылықты-рационалды. Рационалды. Эмоционалды. Мақсатты-рационалды. Өз өлеңдерінде халықтың сауатсыздығын пайдаланған молдалар мен ишандардың діни фанатизмдігін, екіжүзділігін, пайдакүнемдігін сынаған ұлы ақын, ағартушы: +А. Құнанбаев. А. Байтұрсынов. Әл-Фараби. М. Дулатов. М. Жұмабаев. О. Конттың еңбектері: «Позитивті философияның курсы». «Капиталистік революция». «Әлеуметтануға шақыру». Қоғамдағы еңбек бөлініс туралы». «Протестанттық этикасы және капитализм рухы». Г. Алмонд пен С. Вербаның айтуынша саяси мәдениеттің түрлері: Тоталитарлық. Дәстүрлі. +Патриархалдық. Экономикалық. Қоғамдық. Р. Мертонның айтуынша құрылымдық функционализм теориясының негізгі көрсеткіштері: +Функция. Аномия. Қоғам. Тұлға. Адам. «Нақты болмысты әлеуметтік конструкциялау» еңбегінің авторлары: О. Конт. Н. Луман. Э. Дюркгейм. Т. Адорно. +П. Бергер. Ф. Теннистің айтуынша қоғамдардың түрлері: +Гезельшафт. Ашық. Индустриалды. Қарапайым. Архаикалық. Әлеуметтік әрекет теориясының негізін салушылары: М. Вебер. П. Бергер. Э. Дюркгейм. К. Леви-Стросс. Г. Спенсер. Әлеуметтік саласындағы демократиялық қоғамның белгілері: +Әлеуметтік қауымдасулардың арасындағы тең құқықтық, шарттық келісім қатынастарының болуы. Ғылыми-техникалық прогрестің дамуы. Саяси пікірдің әр алуандығы. Зұлымдық, қаталдық, нәсілшілдік насихатының шектелу. Көппартиялылықтың болуы. М. Вебердің айтуы бойынша харизматикалық легитимді үстемдіктің негізінде болатын принциптері: +Тұлғаның билік ету қабілеттілігі. Әдет пен гұрыптың сақталуы. Қоғамдағы дәстүр мен салттар. Адамның түзу есі. Заңның басымдылығы. Тоталитаризмнің классикалық бес белгілерін анықтауға үлес қосқан ғалымдар: +К. Фридрих. Г. Моска. Т. Гоббс. К. Маркс. Платон. М. Вебер бойынша харизматикалық үстемдіктің негізінде жататын қағидалар: Әдеттің басымдылығы. Дәстүрдің басымдылығы. Ақыл ойдың басымдылығы. +Тұлға құдіреттілігі. Заң тәртібі. Мемлекеттік құрылымды жіктей отырып, оның басты белгілерін этикалық нормаларға, жоғарғы биліктің кімге тиесілі екендігіне қарай мемлекетті «дұрыс» және «бұрыс» деп екіге бөлген грек ойшылдар: +Платон. Сократ. Конфуций. А. Августин. Ф. Аквинский. Әлеуметтік институттарының түрлері: Дін институты. Әлеуметтік топ. Тап. Соғыс институты. Ұлт. Білім беру институтының қызметтері: Әлеуметтік жүйені құрастыру. Білімді беру. Әлеуметтік факторларға назар аудару. Ұжымдық сананы талдау. Әлеуметтік ынтымақтастықты сақтау. Санына қарай әлеуметтік топтың түрлері: +Үлкен. Экономикалық. Әскери. Формалды. Формалды емес. Әрекет етудің ұйымдасуы мен реттелуіне қарай әлеуметтік топтың түрлері: +Ресми. Экономикалық. Әскери. Үлкен. Формалды. Үлкен әлеуметтік топтарға жататын бірлестіктер: Әскер. Отбасы. +Сословиелер. Байлар. Кедейлер. Орташа әлеуметтік топтарға жататын бірлестіктер: +Өндірістік. Мәдени. Діни. Облыстық. Аудандық. Кіші әлеуметтік топтардың түрлері: +Шағын өндірістік бірлестіктер. Үлкен өндірістік бірлестіктер. Тайпа. Орташа өндірістік бірлестіктер. Ру. П. Бурдьенің айтуынша капиталдың категорияларына жататыны: +Экономикалық капитал. Әлеуметтік рөл. Ақша. Дін. Әлеуметтік мәртебе. Р. Мертонның функционалдық талдаудағы жолдары: Әлеуметтік дифференциация. +Функционалдықтың жан-жақтылық қағидасы. Хабитуализация. Интериоризация. Депривация. Т. Парсонстың қоғамдық дамуындағы құрылымдар: +Жеке адам. Байлық. Әлеуметтік стратификация. Престиж. Отбасы. Адам өмірінде кездесіп тұратын алапаттар: Жұмысынан айырылу. Мектепті бітіру. Тұрмысқа шығу. Жоғары білім алу. Үйлену. Әлеуметтендіру институттарына жататыны: Қамқорлық. Силастық. Инабаттылық. +Балабақша. Достық. Әлеуметтік бақылау институттарына жататыны: +Сот жүйесі. Мектеп. Театр. Кинотеатр. Амфитеатр. Экономикалық институттарына жататыны: Трансұлттық корпорациялар. Университет. Колледж. Аурухана. Мектеп. Экономикалық институттарының қызметтеріне жататыны: Экономиканы қоғамның басқа салаларымен үйлестіру. Құндылықтарын нақтылау негізінде әлеуметтік ұйымдастыру. Қоғамның өркениет жолымен дамуын қамтамасыз ету. Азаматтық тіршілігін қамтамасыз ету. Жас ұрпақты қоғам мен әлеуметтік уақыт талабына сай жан-жақты тәрбиелеу. Арнайы мәдени қызмет көрсету институттары: Зауыт. Фабрика. Театр. Супермаркет. Дүкен. Саясатты тұтастай, оның табиғатын, адам үшін маңыздылығын, тұлға, қоғам мен мемлекеттік билік арасындағы өзара қатынасты зерттейтін және саяси құрылыстың үлгісі мен нормативтік ұстанымын, сонымен бірге саясатты бағалаудың жалпы өлшемдерін жетілдіретін білімнің саласы: +саяси философия; саяси тарих; саяси география; саяси антропология; саяси психология. Тоталитаризмнің идеялық негізін қалаушы; Аристотель; Шан Ян; Платон; Цецерон; Вольтер; Аристотельдің пікірі бойынша басқарудың аса жетілген түрі; демократия; аристократия; тирания; полития. олигархия; Діни және ақсүйектер сферасын бөлуге келетін «Екі патшалық» туралы ілімді қалыптастырған орта ғасырдағы саяси ойшыл кім? + Фома Аквинский; Мартин Лютер; Томас Мюнцер; Ян Гус; Жан Кальвин; ХІХ ғасырдағы Қытайдың отаршылдық басқару жүйесіне талдау жасаған қазақ ойшылы: А. Құнанбай; Ы. Алтынсары; Шортанбай; Ш. Құдайберді; + Ш. Уәлихан; Либерализм идеологиясының негізін салушы: +Д. Локк; Г. Тард; Г. Спенсер; Ж. Боден; Э. Гидденс; Қазақ ойшылы «Түркістан Кеңестер қол астында (пролетариат диктатурасының сипаттамасына)» кітабының авторы: А. Байтұрсынұлы; Т. Рысқұлов; М. Шоқай; А. Бөкейхан; М. Дулатов; Компаративистиканың негізгі аналитикалық өлшем бірлігі: + ұлттық мемлекет; БҰҰ; Еуропалық одақ; партия; саяси норма; Қай елде мажоритарлық сайлау жүйесі бар + Австралия; Грекия; АҚШ; Италия; Дания; Қай елде пропорционалды сайлау жүйесі бар: + Түркия; Үндістан; Канада; Австралия; Жаңа Зеландия; Республика Президентін алғашқы балама сайлау Қазақстанда қай жылы өтті: 1991ж; 1993ж; 1994ж; 1995ж; 1999ж; Басқа қоғамдық құбылыстар арқылы сипатталатын саясаттың анықтамасаы: +әлеуметтанымдық; субстанционалдық; ғылыми құрылған; әрекеттілік; жүйелік; Қоғамды жаппай саясаттандыру, экономиканы, мәдениетті және т.б саяси басқарудан шығатын саясат тұжырымдамасы: +тоталитарлық; анархистік; либералдық; консервативтік; теократиялық; Қоғамдық жүйені мемлекет пен азаматтық қоғамға бөлетін саясаттың тұжырымдамасы: кейнсиандық; тоталитарлық; анархизм; либерализм; консерватизм; Саясатты қоғамдық өмірдің басқа салаларының ықпалы, саяси субъектінің әлеуметтік- мәдени қасиеттері арқылы сипаттайтын парадигма: +әлеуметтік; ұтымды- сыни; натуралистік; теологиялық; футурологиялық; Саясаттың ішкі табиғатын, оның маңызды элементтерімен олардың өзара әрекеттестігін ашып көрсетуге, саяси өмір қарқындылығын (динамикасының) негізінде жатқан шиеленістер ықпалына негізделетін парадигма: қоғамдық; натуралистік; дін ілімі; идеологиялық; шиеленістік; Адам мен жануар құрылымындағы әлдебір ұқсастық арқылы билікті түсіндіретін тәсіл: + биологиялық; антропологиялық; философиялық; әлеуметтанымдық; психологиялық; Саяси билік түсінігін барлық әлеуметтік құрылымға қолданатын билікті түсіндіру тәсілі: + әлеуметтанымдық; антропологиялық; эволюционистік; қолданбалы; мәдениеттанымдық; Индивидтің субъективті көзқарасы тұрғысынан билікті зерттейтін тәсіл: субъективтік; психологиялық; позитивистік; интеракциондық; биологиялық; Бір топтың екінші топқа саяси ықпал етуі ретіндегі «билік» ұғымының түсінік- амалы: + психологиялық; әлеуметтанымдық; объективтік; эмпирикалық; онтологиялық; Белгілі бір тәсілдерді, соның ішінде өктемдікті пайдаланудың мүмкіндігі ретіндегі «билік» ұғымының анықтамасы: + инстументалистік; технологиялық; талдамалық (аналитикалық); теологиялық; болымсыздық. Билік туралы аңыздармен байланысты, белгілі бір мақсаттарға жету ретіндегі «билік» ұғымының анықтамасы: функционалистік; шиеленіс (жанжал); телеологиялық. инструменталистік; бихевиористік; Басқа билік түрлері үшін жоғарғы болып табылатын билік түрі: әскери; теократиялық; саяси; экономикалық; бюрократиялық, Бағындырудың қандай мотиві билікті тұрақтандыра түседі? мүдде; сендіру; қорқыныш; сенім; мәжбүр ету. О.Тоффлердің пікірінше, билік ресурстарының қандай түрлері қазіргі кезде әлемде ерекше маңызға ие бола бастады? + білім мен ақпарат; экономикалық; әлеуметтік; мәжбүрлеу; нормативтік. М.Вебердің анықтамасы бойынша, қоғамдағы саяси үстемдік – бұл: билікті ұйымдастыру түрі; зорлық-зомбылық; қанау; мәжбүрлеу; сендіру. Билікке оң баға беру, оның заңдылығын, басқару құқын мойындау және бағынуға келісілушілік: патернализм; пацифизм; нигилизм; легитимділік; трюизм. Сенім күшінің үстемдігі заңды бағдардың міндеті деп түсінілетін үстемдіктің түрі: + заңды-ресми; патриархалдық; биологиялық; инструменталдық; құдайшыл. Саяси технология дегеніміз: +қажетті саяси нәтижеге жетуге арналған әрекеттер жүйесі. жаңалық енгізуді жүзеге асыру кезеңдерін қолдайтын әдістер мен тәсілдер жиынтығы; тауарлар мен қызмет көрсетулерді экономикалық ресурстардан өндіру үшін қолдануға болатын білімдер көлемі; күнделікті пайдаланылатын шикізатты қайта өңдеу әдістері мен құралдары туралы ғылым; басқару процесін орындаудың тәсілдері, тәртібі, регламенті; Билік саласында субъектілердің міндеттерін шешуге арналған белгілі бір білімдер мен іскерліктің жиынтығы – бұл: + саяси маркетинг; дау-жанжалдың (шиеленістің) медиаторингі; саяси мониторинг; саяси консалтинг; саяси менеджмент. Индивидтің субъективті көзқарасы тұрғысынан билікті зерттейтін тәсіл: + психологиялық; субъективтік; позитивистік; интеракциондық; биологиялық; Мақсаттарға жетудегі қолданылатын әр түрлі тәсілдер ауқымындағы саяси технологияның түрі: + бірегей; пәндік; циклдық; тираждық; жұмсақ. Қайсыбір топтарда ортақ саяси талаптарды айқындаудағы әр түрлі микротоптық позицияларды келістіру технологиясы: +агрегирование; артикуляция; индоктринация; верификация; вестернизация. Саяси сипаттағы консультациялық қызмет көрсететін мамандандырылған қазіргі типтегі алғашқы фирма қашан пайда болды + 1914 ж. (Чикаго); 1901 ж. (Лондон); 1928 ж. (Берлин); 1964 ж. (Москва); 1970 ж. (Нью-Йорк). Өзінің саяси рөлі мен міндетін түсінетін, бірақ та оның шегінен шығу мүмкіндігін көрмейтін субъектілер қандай түрге жатады? + элита; азаматтық түр; патриархалдық түр; партиципанттар (қатысушылар); нувориш. Өз мақсаттарын саналы түрде анық сезінетін және оларды жүзеге асыру үшін институтционалдық механизмдерді қолданатын саясат субъектілері қандай түрге жатады? +партиципанттар (қатысушылар); азаматтық түр; патриархалды; мигрант; актор. Тұлғаны (индивид) саясаттың субъектісі ретінде қай деңгейге жатқызуға болады? + әлеуметтік. институционалдық; таптық; функционалдық; тапаралық; Саясаттың алғашқы субъектісі – бұл: +тұлға; тап; халық; жік; топ. Қоғамның даму сатыларын анықтауда негізгі өлшемге өндіріс құрал–жабдықтарына меншіктің түрі мен қоғамның таптық құрылымы алынады деген. +К.Маркс; П.Сорокин; Т.Парсонс; М.Вебер; Г.Спенсер; Тұлғаның патерналистік тұжырымдамасының авторы: Конфуций; Платон; Аристотель; әл-Фараби; Цицерон. Үш негізгі принциптен - әр адамның руханилығы, ынтымақтастығы және субсидарлығынан келіп шығатын, оның бірегей құндылығынан туындайтын саясат тұжырымдамасы: + социал-демократиялық. христиандық; әлеуметтік; консерваторлық; теологиялық; Адамның жеке, психофизиологиялық ерекшеліктеріне назар аударылғанда қолданылатын саяси амал (тәсіл): + психологиялық; синтетикалық; әлеуметтанымдық; жүйелік; антропологиялық. Cоңғы Конституциялық реформа қашан болды? + наурыз, 2022 наурыз, 2015 наурыз, 2017 наурыз, 2014 наурыз, 2016 Т. Моска және В. Парето стратификацияны қалай қарастырған? +саяси теңсіздік. психологиялық сәйкестік және сәйкессіздік; әлеуметтік теңсіздік; азаматтардың өзін-өзі ұқсастыруын анықтауы (самоидентификация); әлеуметтік бағыт-бағдар; Өз әлеуметтік мәртебесін саяси өзгерістер нәтижесінде төмендететін әлеуметтік топтардың психологиялық проблемаларына көңіл бөлетін (қарастырылатын) теория: + «мәртебелік орын ауыстыру» теориясы; модернизациялау теориясы; салыстырмалы айырылу теориясы; әлеуметтік диспозициялау теориясы; әлеуметтік интеграциялау теориясы. Саясаттың алғашқы субъектісі – бұл: +тұлға; тап; халық; жік; топ. Демографиялық саясат дегеніміз – бұл: +халықтың ұдайы өсіп-өнуіне және жасөспірімдерді әлеуметтендіру процесіне ықпал етуді қамтитын мемлекеттік шаралар жүйесі; халықтың санының өсуіне ықпалын тигізетін саясат; мемлекеттің ішкі саясатындағы жалпы бағыт; халықтың өлім-жітімінің азаюына әсерін тигізетін саясат; елдің қаржылық жүйесінің негізіндегі ақша өлшем бірлігінің құндылығын анықтайтын саясат Демографиялық саясаттың негізгі мазмұны: + елдің халық санына реттеушілік ықпал жасау. еңбек пен демалыс үшін қажетті жағдайларды жасау; еңбек ақыны реттеу; халықтың жалпы өмір сүру жағдайына ықпал ету; халықтың кедей тобына қолдау көрсету; Пронаталистік демографиялық саясат – бұл: +халықтың санының көбею үрдісіне ықпал ету; халықтың ұдайы өсуіне ықпал ету; халықтың өлім-жітімін төмендетуге ықпал ету; халықтың жалпы өмір сүру жағдайларына ықпал ету; өсіп келе жатқан ұрпақты әлеуметтендіру үрдісіне ықпал ету. Өсіп-өнуге шек қою саясатын бірінші болып жариялаған ел: + Қытай; Үндістан; Барзилия; Австрия; Канада. Қазақстандағы демографиялық саясат теориясының негізін салушы: + М. Тәтімов; М. Асылбеклв; Б. Досмамбетов; Г. Демаков; Ә. Ғалиев. Қазақстан Республикасының қазіргі кезеңдегі дамуындағы демографиялық саясаттың қандай шарасына көңіл аударылып отыр: + отбасылық жәрдемақы; әлеуметтік-психологиялық; экономикалық; әкімшілік-заңдық; тууды шектеу. Ұлттық қатынастарды, оның қалыпты жағдайы мен сипатын анықтаудың негізінде не жатыр: + ұлттық саясат; ұлттық мәселе; ұлттық сана; ұлттық қауіпсіздік; ұлттық мүдделер. Ұлттық ерекшелік пен ұлттық артықшылықты насихаттаудан тұратын идеология мен саясат: ұлтшылдық; космополитизм; этаизм; трайбализм; еуропоцентризм. Ұлттық мүдделерді есепке алуға, үйлестіруге және іске асыруға бағытталған мемлекет тарапынан жүргізілетін шаралар жүйесі: ұлттық сана және сана-сезім; ұлтаралық қатынас; ұлттық қауіпсіздік; ұлттық мүдделер. ұлттық саясат; Ұлттық саясаттың негізгі принципі: + ұлттық мүдделерді үйлестіру. ұлттың өзін-өзі айқындауы, басқаруы; патриотизм және интернационализм; ұлттық сана; ұлттық қауіпсіздік; Саясаттану ғылымы қоғамдарды жіктеуде басты назарды әлеуметтік-экономикалық белгілерге аударады. Бұл ретте ХХ ғасырда американ ғалымы Д. Белл көрсеткен қоғамның түрлері. + индустриалдыға дейін, индустриалды, постиндустриалды; индустриалды, постиндустриалды, архаикалық; дәстүрлі, өндірістік; әскери және өндірістік; архаикалық және қазіргі кездегі; Саясатты тұтастай, оның табиғатын, адам үшін маңыздылығын, тұлға, қоғам мен мемлекеттік билік арасындағы өзара қатынасты зерттейтін және саяси құрылыстың үлгісі мен нормативтік ұстанымын, сонымен бірге саясатты бағалаудың жалпы өлшемдерін жетілдіретін білімнің саласы: +саяси философия; саяси тарих; саяси география; саяси антропология; саяси психология. Саясат пен қоғамның, әлеуметтік құрылыс пен саяси институттардың және үрдістердің арасындағы өзара әрекеттерді зерттейтін ғылым: +саяси әлеуметтану; саяси семиотика; биосаясат; саяси этика; саяси психология. Саяси үрдістердің (процестердің) олардың кеңістік жағдайымен, аймақтық, климаттық және басқа да табиғи факторлармен өзара байланысын зерттейтін саясаттанудағы бағыт: + саяси география; саяси экономия; саяси антропология; халықаралық қатынастар теориясы; геосаясат. Антика классиктерінің еңбектерінде тобыр билігі аталады: Охлократия. Олигархия. Тимократия. Демократия. Полития. Аристотель басқарудың ең тиімді түрін қалай атайды: Олигархия. Охлократия. Тимократия. Демократия. Полития. Саясатты діни және этикалық мәселелерден бөлген қайта өрлеу дәуірінің ойшылы: Т. Мор. Кампанелла. Макиавелли. Боден. Гроций. Қоғам құрлысының идеалды үлгісін негіздеген алғашқы антикалық ойшыл: +Платон. Аристотель. Сократ. Цицерон. Эпикур. Аристотельдің пікірінше басқарудың оңтайлы түрі үйлесімді принциптердің мүмкіншілігі деген: & Аристократия мен монархия. Демократия мен аристократия. Демократия мен монархия. Демократия мен тимократия. Тирания мен тимократия. Әскери басқарушылықты антикалық ойшылдар қалай атаған: & Тимократия. Полития. Охлократия. Олигархия. Монархия. Саяси менеджменттің алғашқы принциптерін қалыптастырған Қайта Өрлеу заманының ойшылы: & Н. Макиавелли. Т. Мор. Т. Кампанелла. Ж. Боден. Г. Гроций. Аристотель қай енбектің авторы: “Саясат”. “Мемлекет”. “Заң”. “Заңдар рүхы”. “Мәнгілік бейбітшілікке”. Патернализм тұрғысынан мемлекет пен жеке адамдардың өзара қатнастарын талдаған Қытай ойшылы: & Конфуций. Шан Ян. Ли Эр. С. Гауттама. С. Спитама. Қайта Өрлеу кезеңіндегі ойшылдың есептеуінше жеке меншік барлық әлеуметтік кедейшілікпен кемістіктердің негізгі себебі: & Т. Мор. Н. Макиавелли. Ж. Боден. Г. Гроций. М. Падуанский. Сословиялық-касталық идеяны тұрғызу қайсысына жатады: & Брахманизмге. Буддизм. Джайнизмге. Конфуцианствоға. Легизмге. Цицерон қандай басқару құрылымды жақтады: & Аристократияның сенаторлық республикасы. Демократияның. Монархияның. Тиранияның. Охлократияның. Саяси ғылымдардың Халықаралық ассоциациясы қай жылы құрылды? 1949 ж. 1945 ж. 1946 ж. 1950 ж. 1951 ж. Саясатты оқып-білуді жеке адамдар мен топтардың алуан түрлі мінез-құлқын нақтылы зерттеу арқылы іске асыратын саясаттанулық әдіс: эксперттік бағалау әдісі; жүйелік; іскерлік ойыны; танымдық; бихевиористік; Саясаттың қоғамға тәуелділігін, саяси құбылыстардың әлеуметтік себептерін анықтайтын саяси ғылымдар әдісі: +әлеуметтанымдық; метафизикалық; диалектикалық; нормативтік; институционалды; Саяси құбылыстар мен үрдістерді талдау тәсілдері мен амалдарын жасаудағы саяси ғылымның қызметі: + талдаушылық; методологиялық; дүниетанымдық; реттеушілік; идеологиялық; Саясат туралы, оның қоғамдағы рөлі туралы білімдерді қалыптастыратын саяси ғылымның қызметі: + теориялық- танымдық; әлеуметтік- сыншылдық; басқарушылық; реттеушілік; тәрбиелік; Тоталитаризмнің идеялық негізін қалаушы; +Платон; Аристотель; Шан Ян; Цецерон; Вольтер; Шығыстың ойшылы, «Мейірімді қала туралы трактат» атты еңбектің авторы: + әл- Фараби; Ибн- Рушда; Навои; Низами; Конфуций; Аристотельдің пікірі бойынша басқарудың аса жетілген түрі; +полития; аристократия; тирания; олигархия; демократия; Бүкіл әлемді адамның, азаматтың Отаны ретінде қарастыратын «әлемдік азаматтық» идеологиясы: + космополитизм; мондиализм; глобализм; интернационализм; мәңгүрттік. Саяси жүйелер теориясының негізін салушылардың бірі: + Т. Парсонс; Д. Истон; Г. Алмонд; Ж. Блондель; Г. Спиро. Саяси жүйелер теориясының негізін салушылардың бірі: +Д. Истон; Н. Макиавелли; Т. Гоббс; Г. Алмонд; Е. Вятр. «Қоғамның саяси жүйесі» ұғымына үйлесетін ежелгі гректің сөзі: + полития; полис; автаркия; демократия; монархия. Саяси жүйе орындайтын саяcи әлеуметтендіру қызметінің мәні: +қоғам мүшелерін саяси қызметке тарту; саяси шешімдерді шығаратындарға талаптар қою; талаптар мен шағымдарды жинақтап қорыту, оларға саяси платформа, мәлімдеме, бағдарлама түрін беру; қоғам дамуының жолын, мақсатын, міндетін анықтау; қоғамдағы адамдардың және топтардың ісәрекеті туралы ережелер мен заңдарды өңдеу. Саяси жүйе атқаратын мүдделер артикуляциясы қызметінің мәні: +саяси шешім шығаратындарға талаптар қою; саяси жүйенің әр түрлі бөлшектерінің өзара әрекеті; қоғамджағы адамдардың және топтардың ісәрекеті туралы ережелер мен заңдарды өңдеу; ішкі және сыртқы қауіпсіздікті қамтамасыз ету; рухани және материалдық құндылықөтарды бөлу. Саяси жүйе атқаратын саяси коммуникация қызметінің мәні +саяси жүйенің әр түрлі бөлшектерінің өзара әрекеттері; жанжалдарды реттеу, жаза қолдану; қоғам мүшелерін саяси қызметке тарту; заңдар мен ережелердің орындалуын бақылау; адамдардың және топтардың қоғамдағы ісәрекетін реттейтін ережелер мен заңдарды өңдеу. Саяси жүйенің институционалдық жүйешесі: + мемлекет, саяси партияллар, қоғамдық саяси ұйымдар мен қозғалыстар, БАҚ, діни ұйымдар; саяси өмірді реттейтін құқықтық және моральдық ережелер, саяси дәстүрлер; саяси қызметтің бағыттары мен түрлері, билікті жүзеге асырудың әдістері мен тәсілдері; қоғамның саяси өміріне қатысушылардың саяси идеялары, көзқарастары, түсінігі, сезімдері; өзара әрекеттің түрлері мен қарым-қатынастарының жиынтығы. Саяси жүйенің функционалдық жүйешесі: саяси қызметтің формалары мен бағыттары, билікті іске асырудың әдістері мен жолдары (тәсілдері); мемлекет, саяси партиялар, қоғамдық саяси қозғалыстар мен ұйымдар; саяси өмірді реттеуші құқықтық және моральдық нормалар, саяси дәстүрлер; саяси жүйе аясында және одан тыс өзара әрекеттердің түрлі формалары; осы қоғам үшін типтік болып, қалыптасып кеткен саяси ұғым Саяси жүйенің нормативтік жүйешесі: + саяси өмірді реттеуші құқықтық және моральдық нормалар, саяси дәстүрлер; мемлекет, саяси партиялар, қоғамдық саяси ұйымдар мен қозғалыстар; саяси қызметтің түрлері мен бағыттары, билікті жүзеге асырудың әдістері мен жолдары (тәсілдері); саяси жүйе аясында және одан тыс өзара әрекеттердің түрлі формалары; осы қоғам үшін типтік болып қалыптасып кеткен саяси ұғым Төменде аталған саяси жүйелердің қайсысы олардың тұрақтылыққа немесе өзгерістерге негізделетінін сипаттайды: + консервативтік және трансформацияланушы. жаңартылған және дәстүрлі; ашық және жабық; демократиялық және автократиялық; құл иеленушілік және буржуазиялық; Саяси мәдениет типіне байланысты саяси жүйелердің қандай түрлері ажыратылады + ағылшын-американдық, континенталды, еуропалық, индустрияландыруға дейінгі (жартылай индустрияланған), тоталитарлық. дамушы және кертартпа; ашық және жабық; демократиялық және автократиялық; командалық және сайысқа (жарысқа) түсу; Биліктің шоғырлануына және бөлінісіне қарай саяси жүйелер мынандай болып жіктеледі: + орталықтандырылған және орталықтандырылмаған; сайысқа түсетін және әлеуметтік табыстыратын; жаңартылған және дәстүрлі; демократиялық және автократиялық; дамушы кертартпа. Саяси режимнің сипатына қарай саяси жүйелер мынандай болып бөлінеді: ашық және жабық; сайысқа түсетін және әлеуметтік табыстыратын; дамушы және кертартпа; төтенше және дистрибутивтік. авторитарлық, тоталитарлық, демократиялық; Әлеуметтік-экономикалық құрылым формациясы мен сипатының типіне сәйкес саяси жүйелер мынандай болады: + құл иеленушілік, феодалдық, буржуазиялық, социалистік. ашық және жабық; авторитарлық, тоталитарлық, демократиялық; орталықтандырылған және орталықтандырылмаған; дамушы және кертартпа Саяси ұйымдасқан қоғамды анықтау үшін «мемлекет» терминін алғаш қолданған кім Н. Макиавелли; Т. Гоббс; Д. Локк; Ж. Боден; Д. Дидро. Әр түрлі саяси ілімдерде айтылған ең жақсылар билік ететін мемлекеттің түрі: +аристократия; геронтократия; меритократия; феминократия; бюрократия. Платонның ойынша ен жаксы мемлекеттің түрі: аристократия; теократия; охлократия; агиократия; изократия. Мемлекеттің құдайдың қалауымен құрылғанын түсіндіретін тұжырымдама: теократиялық; келісім-шарттық; психологиялық; әлеуметтік патриархалдық. Мемлекеттің шығуын басқарушы мен азаматтардың арасындағы келісімнен деп түсіндіретін тұжырымдама: келісім-шарттық; органикалық; күштеу теориясы; теократиялық; патриархалдық. Мемлекеттің пайда болуын рулардың тайпаға, тайпалардың одан да үлкен қауымдастыққа, олардың одан әрі мемлекетке дейін бірігуінен деп түсіндіретін тұжырымдама: патриархалдық. Келісім-шарттық; психологиялық; теократиялық; әлеуметтік-экономикалық; Мемлекеттің пайда болуын қоғамдық еңбек бөлінісі, әлеуметтік және мүліктік жіктелу, өндірістің дамуымен түсіндіретін тұжырымдама: + әлеуметтік-экономикалық; күштеу теориясы; теократиялық; органикалық; келісім-шарттық. Жоғарғы мемлекеттік билік жеке мемлекет басшысының қолына (толық немесе жартылай) шоғырланған мемлекеттердегі басқарудың түрі: +монархия; республика; федерация; конфедерация; диархия. Қай елдерде абсолюттік монархия орын алған: +Сауд Аравиясы, Катар, Оман, БАЭ; Дания, Австрия, Швейцария; Жапония, Испания, Оңтүстік Корея; Ұлыбритания, Австралия, Канада; Бразилия, Аргентина, Чили. Қоғамның саяси мәдениеті Саяси белсенділік пен сауаттылық Саяси сана: Саясат туралы адамдардың түсінігі Әлеуметтендірілу дегенміз: адамның әлеуметтік білімдерді жинауы мен оны қабылдауы Адамның табиғи жаратылыстарына байланысты туындайтын теңсіздік Табиғи теңсіздік Индивидтің бір стратадан 2-ші стратаға ауысуының нәтижесінде әлеуметтік жағдайының өзгеруі Вертикальді мобильділік Индивидтің бір әлеуметтік сатыдан екіншісіне өтуі бірақ әлеуметтік жағдайына ешбір өзгеріс әкелмейді Горизонтальді мобильділік Тұлғаның әлеуметтендірілуінің шектелген түрі тар қоғамдағы тұлғаның әлеуметтендірілу жағдайы Капиталистік қоғамдағы негізгі әлеуметтік топтар буржуазия,жұмысшы Аномия түсінігін енгізген Э.Дюркгейм Үнді қоғамындағы қоғам мүшелерінің жіктелуі Сословие Әлеуметтік топтасуларды ата Рулық,халықтық Барлық адамның қоғамдағы алатые дәрежесі әлеуметтік мәртебе Француз социологы Габриэль Лард қай теорияның негізін салушы Имитация Аномия “Аномия” сөзі грек тілінен аударғанда Заңсыздық Девианттық мінез-құлықтың қандай түрлері бар барлық жауап дұрыс Әлеуметтік мобильділік теориясының авторы П.Сорокин М.Вебер стртификациясының байлық пен беделден басқа үшінші факторы Билік Социологиялық ақпаратты алудың кең тараған әдісі Бақылау Г. Спенсер бойынша әлеуметтік институттар: Әлеуметтік әрекеттің тұрақты құрылымы Диалектиканың категориялары: Форма мен мазмұн Саяси әлеуметтену (саяси әлеуметтендірілу): тұлғаның саяси өмірге кірігуі, саяси нормаларды қабылдауы; Саяси жүйедегі талап және қолдау мәнісі мемлекет пен қоғамның өзара үйлесімі; Қоғамның саяси қызығушылығы мен саяси қатысушылығы адамдардың саяси белсенділігі мен мүдддесі Қазақстандағы партиялық жүйе көппартиялық жүйе Қоғамды жаппай саясиландыру, экономиканы, мәдениетті т.б саяси басқарудан шығатын саясат тұжырымдамасы тоталитарлық Саяси партияның мәнісі мен маңызы саяси билік үшін күрес пен бәсеке Мемлекетіміз үшін саяси идеологияның маңыздылығы ортақ мақсат пен мүддеге біріктіру Қазақстандағы сайлауға қатысу жасы 18-ге толу; Демократияны қалай тереңірек түсінесіз қоғамның еркіндігі мен саяси таңдауы Саяси модернизация саяси өзгеріс және жаңару Тұлғаның саясаттағы харизмасының ерекшелігі мен маңызы – қоғамда көрсету және мойындату Саяси әлеуметтендірілу адамдардың саяси өмірді қабылдауы Саяси идеология мәнісі қоғамды біріктіруші маңызды құндылықтар Қоғамның саяси мәдениетінің маңызы мен рөлі саяси билік үшін күрес пен бәсеке; Сайлауға қатысу маңыздылығы саяси даму мен қоғамдық бақылау Т. Парсонстың ұстанған бағыты: Құрылымдық функционализм Қазақтың алғашқы саяси партиясы Алаш Саясаттану пәнін оқудың маңыздылығы саяси белсенділік пен сауаттылық жүктеу/скачать 235.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу: