Шейх ‘Абдурраззақ әл-Бәдр Джихадтың даналықтары мен ережелерінен жақсы жемістер

Атақты табиғин (сахабалардың ізбасары) Мутарриф ибн ‘АбдуллаҺ: “Менен Аллаһ: «Сен не үшін пәленшені өлтірмедің?» - деп сұрағаны, Ол маған: «Сен пәленшені не үшін өлтірдің?!» - деп айтқанынан сүйіктірек?!” - деп айтатын. Әбу Ну’айм “әл-Хилья” 2/204.

Джихадтағы бұл ауытқу джихадты заңды мақсаттарда емес, Ислам шақыратын нәрселерге қайшы келетін мақсаттарды іске асыру үшін жүргізуге апарады. Бұл - Аллаһтың Елшісі, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, одан сақтандырып ол жөнінде былай деген нәрсесіге жатады: «Кім соқыр ілесушілікпен шйқасып, өзінің тайпасы үшін ызаланып және өзінің тайпасы үшін соғысып өлсе, оның маған еш қатысы жоқ». Муслим № 1850.

Джихадтағы ақиқаттан осы ауытқу тыйым салынған қантөгісті және жазықсыз адамдарды өлтіруді, осыны Аллаһ жолындағы джихад деп, рұқсат етуге ақтау (сылтау) етілуіне әкеледі. Дәл осыны муминдердің әмірі ‘Али, Аллаһ одан разы болсын, халифалығы кезінде Аһли Суннә уәль джәмә’аға қарсы шыққан хауаридждердің тобы істеді, олар мұсылмандардың қаны мен мал-мүлкін өздеріне халәл етіп олардың малдарын тонады. Және олардан кейін Сүннеттен шығып кеткен ауытқушы жамағаттар да бүгіңгі күнге дейін дәл осылай істеп жатыр!

Ал Пайғамбар, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, Бұл ауытқудан өте қатты ескерпен жасап сақтандырып: «Кім менің үмметіме қарсы шығып, олардың арасындағы иман келтіргендері үшін қынжылмай, өзі келісім-шарт жасасқандармен жасаған келісімін орындамай, ізгілер мен пасықтарды (қосып) өлтірсе, оның маған еш қатысы жоқ, ал менің - оған (еш қатысым жоқ)», - деді. Муслим № 1848.
3. Бөліну, қарама-қарсылық және мүсылмандардың жәмә’асы мен олардың әмірінінен бөлініп шығу

Бұл – бұрыңғы және таяу кездегі джихадтағы ең үлкен ауытқулардың қатарына жатады. Ислам дінінде міндетті түрде білуге тиісті нәрсеге - әл-жәмә’асыз дін жоқ, басқарусыз әл-джама’а жоқ, бағынусыз және мойынсынусыз басқару жоқ екендігі жатады. Және мұсылмандардың әміріне бағынудан шығу және оған соғысыспен қарсы шығу, қалаларда және Аллаһтың құлдарының арасында бұзақылық таралуының ең үлкен себептеріне жатады, сондай-ақ тура жол мен дұрыс басшылықтан ауытқу болып табылады. Қараңыз “әд-Дурар әс-сәния” 7/288, 302.

Шейхуль-Ислам Ибн Таймия былай деп айтты: “Мұсылмандар кәпірлерге қарсы біртұтас қол болуы қажет, Аллаһқа және Оның Елшісіне мойынсынып,Аллаһтың жолында джихад жасап, мұсылмандарды шыншылдыққа және өздеріңің алдыңғы буын өкілдерінің ізгі мінез-құлық өнегесіне шақырып бірігуге және соғысуға міндетті. Өйткені, бұл – Аллаһ Тағала солармен Елшілерін жіберіген және Ктаптарын түсірген дін негіздерінің және иман қағидаларының ең бастыларының біріне жатады. Аллаһ Тағала өзінің барлық құлдарына бірігуді әмір етті және оларға бөлінуді және қарсыласуды тыйым етті, Ол Өзі бұл жөнінде былай деп айтқандай: «Дінді мықты орындаңдар да, дінде бөлінбеңдер». (Шура, 13)
4. Мұсылмандарды әлсірету және олардың жауларына олардың үстінен билікті беру

Бұл – джихадта шариғаттың ережелерін ұстанбай және мұсылмандардың жағдайын назарға алмай, қате жолды ұстанушының әрекеттерінің салдары кәпірлерге мұсылмандардан өш алуға, олардың істеріне араласуға және олардың күшін әлсіретуге сылтау беру болатындығынан. Бұл осы күндері ислам үмметінде кейбір жастардың джихад мәселесінде ауытқуының себебімен орын алып жатқандай, және Аллаһтан өзге ешкімде күш те, қуат та жоқ.

Бұған қиратушы және өшпенділік әрекеттер, жарылыстар және жоюлар, және осыларды джихад деп атау себеп болды. Ал кәпір немесе сауатсыз адамда осы нәрселер діннің амалдарына және Исламды ұстанушылардың сипаттарына жатады деген пікір қалыптасады. Нәтижесінде осы бұрмаланған бейне оларға Исламға деген жолды жабады, мұсылмандарға деген ыза туғызады. Алайда бұл әрекеттер тек оларды істеушілердің бейнесін сомдайды және Исламмен ешбір ортақтығы жоқ.

және осы ауытқу Аллаһ Тағалаға және оның хақ дініне жала жауып джихадтың атымен жауыздықтан және жиіркенішті істерден болған істерден болған нәрселер неге алып келетіндігі туралы

Сонда Ибн Мульджәм: " Мен өзіме 'Али ибн Абу Талибты аламын", - деді. Әл-Бәрак ибн 'Абдуллаһ: "Мен өзіме Му'авия ибн Әбу Суфьянды аламын", - деп айтты. Ал 'Амр ибн Бәкр: "Мен өзіме 'Амр ибн әл-'Асты аламын", - деді. Және олар өзара келісіп, олардың әрбірі өз қарсыласын өлтірмейінше, немесе өзі өлмейінше одан шегінбеуге шарттасты. Олар қылыштарын алды, оларға Аллаһтың атын айтты, он жетінші Рамаданда әрқайсысы өз қарсыласына оның қаласында шабуыл жасау туралы шарт жасасты», - деп баяндайды.

Сөйтіп, бұл үшеуі сол кезде адамдардың ең жақсылары болып саналатын Пайғамбардың, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, сахабаларының үшеуін өлтіру туралы өзара келісті. Олар (бұл хауариждер) оларды адасушылықтың басшылары деп атады және оларды өлтіруді халәл деп, тіпті Аллаһ жолындағы джихад деп санады.

Ибн Мульджәм туралы айтар болсақ, ол 'Али, Аллаһ одан разы болсын, тұратын Куфаға аттанып, оған кіріп, ниетін тіпті сол жердегі өзінің хауаридж-серіктерінен жасырды. Кейін ол Куфада бір хауаридж әйелді көріп қалып, оған ғашық болды, ал ол оған үйленуінің шарты етіп 'Али ибн Абу Талибді өлтіруді қойды.

(Осыда барлық хауариждердің муминдердің әмірі болған 'Алиге ызыда болғанына және оны өлтіруге ұмтылғанына дәлел бар.)

Ибн Мульджәм сол әйелге: “Ол – сен үшін. Аллаһтың атымен ант етемін, мен бұл қалаға тек 'Алиді өлтіру үшін келдім», - деді. Кейін ол әйел Ибн Мульджәмды осы іске үгіттеп бастады және оған өз тайпасынан болған Уирдән деген бір адамды көмекші болу үшін жолдады.

Ибн Мульджәм сондай-ақ Шубәйб ибн Бәджра әл-Ашджә'и әл-Хариджи деген бір адамды да өзіне көмекші болу үшін жалдай алды.

Рамадан айы басталғанда, оның он жетісінде, бұл үшеуі: Ибн Мульджәм, Уирдән және Шубәйб, қылыштарын беліне тағып 'Али шығып жүрген есіктің алдына келіп отырып алды. Ол шығып, адамдарды намазға тұрғыза бастады. Сонда оның жанына Шубәйб келіп, оны қылышымен ұрып, жағасына тиді. Ал Ибн Мульджәм оны басының тас төбесіне ұрды да, қан оның, Аллаһ одан разы болсын, сақалына қуйылып ақты. Ибн Мульджәм ұрғанда: "Аллаһтан басқа үшін билік жоқ! Сен үшін де 'Али, сенің серіктерің үшін де!» - деп айтты. Және ол Аллаһ Тағаланың мына сөздерін оқи бастады: «Адамдардан Аллаһтың ризалығын іздеп жанын сататындар да бар. Аллаһ құлдарына тым жұмсақ». (Бақара, 207)

‘Аммәр ибн Ясир: «Аллаһтың Елшісі, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, бірде ‘Али ибн Абу Талибке: «Йә, Абу Тураб, саған ең бақытсыз болған екі кісі кім екендігін айтайын ба?» - деп сұрады. Ол: “Әрине, йә, Аллаһтың Елшісі!” – деп жауап берді. Сонда Пайғамбар, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын: «(Салих Пайғамбардың) түйесін өлтірген Сәмудтік, және сені қылышпен мына жеріңе ұрушы», - деп, оның мойнына көрсетті, «мынауың қанға боялатындай», - деп оның сақалын көрсетті», - деп жеткізді. Әхмәд 4/263, әл-Хаким 3/140. Хадис сахих. Қараңыз “әс-Сильсилә әс-сахиха” № 1743.

Хауаридждердің бұл адасқан және ауытқан тобы шейхуль-Ислам айтқандай: “Мұсылмандарды олардың күнәлары үшін, және тіпті өздерінің пайымы бойынша күнә деп табылған нәрселер үшін, кәпір деп атаған алғашқысы болып табылады. Олар осы үшін мұсылмандардың қанын халәл етіп, оларды Пайғамбар, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын: «Исламды ұстанушыларды өлтіріп, пұтқа табынушыларды тастап қояды», - деп сипаттағандай болды. Олар 'Али ибн Абу Талибті, 'Усман ибн 'Аффанды және олардың қоластындағыларын кәпір деді. Олардың ішінен оны 'Абдуррахман ибн Мульджәм әл-Муради өлтірді. Ол және басқа хауаридждер ғибадатта өте ынталы болды, алайда олар надан болды және әһли Суннә уәл жәмәадан бөлініп кетті. Олар: «Адамдар не мумин, не кәпір болады», - деді. «Мумин бұл – барлық парыздарды орындап, барлық тыйымдарды тастаушы», - деді. «Кім мұндай болмаса – ол Тозақта мәңгі қалатын кәпір», - деді. Кейін олар осындай (кәпір) деп өздерінің пікіріне қарсы болған кез-келден адамды атайтын болды. Олар: «Ақиқатында, 'Али, 'Усман және солар сияқтылар Аллаһ түсіргендей шешім шығарған жоқ, залымдық жасады және кәпір болды», - деді. Бұл адамдардың пікірі, Құран мен Сүннеттің көптеген дәлелдеріне сәйкес – жалған. Қараңыз "Мәджму' әл-фәтәуә" 7/481-482.

Хауәридждерді айыптайтын Пайғамбардан, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, жеткен хабарға 'Али ибн Абу Талибтің, Аллаһ оған разы болсын: "Мен Алаһтың Елшісінің, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын: «Жақын арада заман ақырда менің үмметімде жас және ақылы аз адамдар пайда болады. Олар ең жақсы жаратылғанның сөздерін айтады. Олардың иманы кеңірдектерінен әрі өтпейді. Олар діннен, жебе садақтан ұшып шыққандай, ұшып шығады. Оларды қай жерде кездестірсеңдер де - өлтіріңдер, өйткені, оларды өлтіргенге Ақырет күні сый бар», - дегенін естігенмін», - деп жеткізгені жатады. әл-Бухари № 6930, Муслим № 1066.

Абу Заррдан, Аллаһ оған разы болсын, Аллаһтың Елшісі, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, былай деп айтқаны жеткізіледі: «Ақиқатында, менен кейін үмметімде ( немесе менен кейін жақын арада үмметімде) Құранды оқитын, бірақ ол олардың кеңірдегінен әрі өтпейтін, адамдар пайда болады. Олар діннен, жебе садақтан шыққандай, шығады, ал содан соң олар оған қайта оралмайды. Олар – халықтардың және жаратылыстардың ішіндегі ең жамандары!» Муслим № 1067.

Ізгі алдыңғы буынымыздан, Аллаһ оларға рақым етсін, хауариждерді сөгетін, олардан сақтандыратын, олардың ислам үмметіне деген үлкен қауіптілігін түсіндіретін көптеген хабарлар және бірін-бірі күшейтетін пікірлер келтірілген, оларды айтып өту көп уақытты алады.

Уәхб ибн Мунәббәх, Аллаһ оны рахым етсін, айтатын: "Аллаһпен ант етемін, Аллаһ үнемі хауариждердің тобын оның ең нашар халінде бөліп тастайтын. Олардан болған біреу (джихад) туын көтергенде, Аллаһ үнемі оны жоятын. Ешқашан үммет хауаридждің төңірегіне бірікпеген еді. Егер Аллаһ хауаридждердің пікірінің орындалуына мүмкіндік бергенде, жер бетінде бұзақылық таралар еді, Аллаһты Үйіне қажылық тыйылар еді, және адамзат надандыққа оралар еді!» Қараңыз Ибн ‘Асакир "әт-Тарих" 26/389,.

Аллаһ өзінің рахымымен және кеңдігімен мұсылмандарды олардың жауыздығынан құтқарып қалды.

Бұдан тыс, бұл хауаридждер надандарды және жас мұсылмандарды азғырудың әдістеріне және надандарды алдап түсіретін дүние мәселелеріндегі өздерінің зухыттығы, ғибадаттарының көптігі, Аллаһ діні үшін ерекше құлшынысы, оның тыйымдары үшін қызғаныш танытуы сияқты өзге де торларға ие.

Шейх Сулейман ибн Сахмән, Аллаһ оны рахым етсін, былай деді: "Кім өз-өзіне ықыласты болса және өзінің құтылуын тілесе, олардың (хауариждердің) игілікті қалауы, оны іздеуі және оны істеуі, жақсылықты бұйырып, жамандықтан тыйуы, және олар осыларды тек Аллаһтың разылығы үшін жасап жатқандығы туралы сөздері жайында ойланып көрсін. Алада, олардың діндегі ысырапшылдығы және парыз етілген нәрселердегі шектен шығуы оларды Му'ауияға, Аллаһ оған разы болсын, және онымен бірге болған сахабалар мен олардың ізбасарларына кәпір деп айып тағуға дейін жеткізді. Олар сондай-ақ 'Али ибн Абу Талибты да, Аллаһ оған разы болсын, және ең жақсы болған сахабалар мен олардың ізбасарларын да, оның пікірі олардың шешімді екі қазы шығару жөніндегі пікірімен бірдей болғанда, кәпір деп айыптады. Кейін олар: «Аллаһтың дінінде шешімді адамдар шығаруы - діннен шығаратын күпірлік болып табылады», - деп, және: «олар осыны жасап кәпір болды», - деп айтты. Кейін олар осынысына тәубе келтіріп, 'Алиге: "Егер сен тәубе келтірсең, біз – сенімен біргеміз және сененбіз. Егер сен бас тартсаң, біз сенімен келісімді бұзамыз», - деді. Ал енді, саған олардың амалдары – олардың дінде артық кететін және бұйрықтар мен тыйымдарда шектен шығатын карилары туралы жақсы пікірі, және бұл үмметте ең игі жүректерге, терең білімге ие болған, ең аз бәлсінбеушіл болған, оларды Аллаһ Өзінің пайғамбарына, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, сахаба болу үшін және Өзінің дінін ұлықтау үшін таңдап алған ғалым-сахабалар туралы олардың жаман пікірі екендігі айқын болған шығар. Олар солардың артықшылығын мойындамаған және олардың басшылығына ілеспеген кезде, Аллаһтың Елшісінің, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, сахабалары ұстанатын дұрыс жолынан адасушылыққа кетті, және оларды (сахабаларды) дінде өтірікші деп ойлады.
шейх ‘Абдурраззақтың ескертпесі:

Бұл кітаптің (шейх Сахмәнның) зерттеушісі шейх 'Абдуссаләм әл-Бәрджис, Аллаһ оны рахым етсін, бұл сөздерге мынандай түсіндірме қосты: «Ал енді ойланшы, Суннит, бұл – хауариждерді олардың осы жағдайларына алып келген үш себеп:

1. Олардың қарилары туралы жақсы пікірлері. Олар Құранды керемет етіп оқитын және жақсы жақсы сөздер сөйлейтін. Алайда, олар дінді түсінуде іштері бос (қуыс) болатын.

2. Әмірлер мен тыйымдарда шектен шығу.

3. Ғалым-сахабалар туралы жаман пікірде болу және оларға Аллаһтың дініндегі өтірікшілер деп жала жабу».
Оларды бұған Қасиетті мәтіндердің айқын болған (үстіртін) мәнін қабылдап, және олардың (шынайы) мәні мен корытындыларын түсінбеуі алып келді. Олар бұл мәтіндерді орынсыз қолданды және күшейту, ауырлату, қинау жолын таңдап, Аллаһ оларға берген және оларға Аллаһтың елшісі, оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын: «Ақиқатында сендер қиындатушы емес, жеңілдетуші етіп жіберілдіңдер», - деп бұйырғанын тастап қалдырды.

Сондықтан муминдердің әмірі болған 'Али, Аллаһ оған разы болсын, оларға қатысты осы жолды ұстанды, Аллаһ олардың жүректерін өзіне бұрады және олар баяғы қалпына түседі деп үміттеніп, оларға Аллаһ үшін ықылас танытты, олармен жұмсақ сөздермен сөйлесті. Ол оларға бірінен соң бірі бір неше рет жолдау жасады, бұл жөнінде оның өзі бірде олар оған жолдау жасағанда айтқанындай. Олар оған: «Ақиқатында, билік (шешім қабылдау) Аллаһқа тән», - деп айтты, және осы арқылы, өздерінің пайымдауынша, жамандықты қайтарғысы келді. Сонда 'Али: "Аллаһ Ұлы! Астарында өтірік меңзелген ақиқат сөз. Алайда сендер бізбен бірге кездеріңде бізде үш хақыларың бар: біз сендерге мешіттерде Аллаһтың атын зікір етуге бөгет жасамаймыз. Сендер бізбен бірге қол ма қол болып тұрған кезде біз сендерге олжадан үлес алуға бөгет жасамаймыз. Сендер бірінші болып бастамайынша біз сендермен соғыспаймыз. Және біз сендер туралы Аллаһтың әмірін күтеміз», - деді.

‘Алиден хауариждер туралы: "Йә, муминдердің әмірі, олар – кәпірлер ма?» - деп сұралғанда, ол: «Олар күпірліктен қашып кетті», - деді. Адамдар одан: «Олар екіжүзділер емес пе?» - деп сұрағанда, ол: «Ақиқатында екіжүзділер Аллаһты аз зікір етеді, ал бұлар Аллаһты көп зікір етеді», - деді. Адамдар: «Ендеше, олар – кім?» - деді. Ол: «Бізге қатысты зұлымдық жасаған біздің бауырларымыз», - деді.
Ескертпе:

Бұл хабарды ‘Абдурраззақ өзінің "әл-Мусаннәф" еңбегінде 10/150, Ибн Абу Шәйбә 15/332 Тариқ ибн Шихабтың: "Мен 'Алимен бірге оның жанында болдым және одан Нахр тұрғындары туралы олар мүшриктер ма деп сұрады, ал ол: «Олар ширктен (көпқұдайшылдықтан) қашып кетті», - деп жауап берді. Одан: «Ендеше олар екіжүзділер шығар?» - деп сұрады. Ол: «екіжүзділер Аллаһты аз еске алады», - деді. Одан: «Онда олар кімдер?» - деп сұрады. Ол: «Бізге қатысты зұлымдық жасаған адамдар», - деді», - дегенін жеткізді. Шейх Шу'айб әл-Арнаут "Сахих Ибн Хиббан" 15/134 еңбегіне жасаған ескертпелерінде бұл иснәдты сахих деді.

Және бұл хабарда ‘Али оларды бауыр деп атағаны келтірілмеген, ал: «Бізге зұлымдық жасаған адамдар» , - деген.
Бұл - оның, Аллаһ оған разы болсын, осы адасқан бидғатшылармен жасаған қатынасының сипаттамасы, әйтсе де ол өзінің серіктеріне олар туралы былай деді: «Аллаһпен ант етемін, егер олар әрекеттерінен бас тарпағанда, мен міндетті түрде Аллаһтың, Оның пайғамбарының, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, ауызымен айтқан, олармен шайқасуда естілік танытып, бізт ұрған ақиқатты біліп олармен соғысқан адамға қатысты шешімі туралы айтар едім». Сонымен бірге, Ол Аллаһтың елшісінің, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, олар туралы: «Олар Исламнан , жебе садақтан ұшып шыққан сияқты, ұшып шығады. Кейін олар, жебе садаққа қайтып келмейінше, оған қайтып келмейді», - деген сөздері туралы білер еді. Оның, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын: «Оларды қай жерде кездестірсеңдер де – өлтіріңдер», «егер мен оларды кездестірсем, міндетті түрде оларды өлтірер едім, Ғад қауымы өлтірілгендей», - деген сөздерін де оған мәлім еді. Сонымен қатар, олар басқа адамдардан көбірек Аллаһқа құлшылық ететін және Оны мадақтайтын еді, тіпті сахабалар да олардың алдарында өздерін (ғибадатта) болмашы деп санайтын еді. Олар білімді тек сахабалардан ғана үйренген болса да.

Кім өзіне қатысты ықыласты болып жетістікті қаласа, бұл адамдардың жолын біліп, одан аулақ болуы керек, олардың көп намаздарына, оразаларына, Құран окуына, дүние істеріндегі зухыттығына тәнті болмау керек.

Ол соларға қоса Аллаһтың Елшісінің, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, сахабаларының өмір тарихын білуі керек. Ол сондай-ақ олар өздерінен кейінгілерден артықшылыққа ие болған және өз істері мен сөздерінде ең аз бәлсінушілік танытқан сахабалардың дұрыс басшылығын және тура дінін білуі керек. Бұл жағдайда, мүмкін, ол бұл адасқандардың бәлесінен құтылар. Ал Аллаһ ақиқатты айтады және тура жолмен жүргізеді. Бізге Аллаһ жеткілікті, Ол - нендей жақсы Қамқоршы және Сақтаушы». Қараңыз "Минхаджу әхли әл-хаққи уәл-иттибә'и фий мухолифәти әхли әл-джәхли уәл-ибтидә'и" с.63-66.

Мүмкін, осында шейхуль-Ислам ибн Тәймияның "Минхәдж әс-Суннә" қітабының пайдасы туралы қорытындыны келтірген жөн болар еді, онда ол, Аллаһ оны рахым етсін, өзінің ұлы баянымен және пайдалы бекітуімен Аллаһ Тағала Мухаммадты, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, құлдарын бұл және алдыңғы өмірде түзету үшін жіберді деп жеткізеді. Және ол ізгілік жасауды бұйырып жамандықтан тыйю үшін. Сондықтан, оның жолдауы пайдаға қол жеткізуге және оны кемелдікке жеткізуге, жауыздықты жойып оны азайтуға негізделеді. Және Аллаһтың Елшісі, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, әрбір адамға оған және мұсылмандарға пайдалы болған нәрселерді бұйырып, және оны өзіне және мұсылмандарға зиянды болған нәрселерден тыйды.

Бұл ұлы негіздің ең айқын дәлелдеріне және ең маңызды мысалдарына Пайғамбар, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, мұсылмандардың басшыларына әділдік жасауды және өзінің қамқоршылығындағыларға қатысты ықыласты болуды бұйырғандығы, тіпті оның: «Аллаһ қамқорлығына (біреуді) тапсырған және ол өз қарамағындағыларын алдауды қоймай өлген кез-келген құлына міндетті түрде Жәннәтты харам етеді», - дегені, хадистің басқа риуаятында. «Мұсылмандардың істерін олар үшін ынталы болмай және ықылас танытпай қандай да бір әмір басқарса, ол онымен Жәннәтқа кірмейді», - деп айтқаны жатады. әл-Бухари № 7150, 7151, Муслим № 142.

Ал қоластындағыларға ол мойынсынуды және басшыларға қатысты ықыласты болуды бұйырды, бұл жөнінде: «Дін – бұл ықыластылық таныту», - деп айтқан хадисте ол үш рет осыны қайталап айтқандай. Олар (сонда): «Кімге қатысты, йә, Аллаһтың Елшісі?» - деп сұрады. Ол: «Аллаһқа, Оның Кітабына, Оның Елшісіне, мұсылмандардың әмірлеріне және қарапайым мұсылмандарға», - деді. Муслим № 55.

Және ол әмірлер жәбір көрсетіп жатқанда сабыр етуді әмір етті, оларға қарсы шығуға және олармен тікетірес болуға (олардың билігіне таласуға) тыйым салды, тіпті олар зұлымдық жасап жатса да. Ол бұл жөнінде: «Мұсылман жеңілдікте де, ауыртпалықтарда да, көңілшуақтылықта да, қайғыруда да, және одан басқаларға артықшылық беріліп жатқанда да әмірді тыңдап, оған бағынуы кажет», - деп айтқандай.
Ескертпе:

Сондай-ақ, Аллаһтың Елшісі, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын: «Сен әмірді тыңдауың керек және оған бағынуың керек, тіпті ол сенің арқаңнан ұрса да және сенің мал-мүлкінді тартып алса да, тыңда және бағын!» - деп айтатын. Муслим 1847.

Өзінің өмірі мен мал-мүлкін кез-келген қол сұғушыдан қорғау парыз болуына қарамастан, Пайғамбар, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, әмірлерді бұл жалпы тізімнен шығарып тастады. Имам Ибн әл-Мунзир былай деп айтатын: “Білім иелері адам өз өмірін және мал-мүлкін, егер оған біреу қақысыз қол сұғып жатса, қорғауға міндетті екендігіне бір ауызды келісімде. Алайда, сонымен қатар, хадис білімдарларының барлығы әмір бұл тізімге кірмейді деп есептейді, бұған ол тарапынан зұлымдық көрсетіліп жатқанда сабырлық таныту және оған қарсы шығуға мүлдем жол берілмейтіндігі туралы риуаяттар нұсқау болады!” Қараңыз “Фатх әл-Бари” 5/148.
Мухаммадтың, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, миссиясы құрылған осы шариғи негіздің негізінде, аһли суннә уәл жәмәа әмірге қарсы шығуды және бүлік кезінде соғысуды тастау қажеттігі туралы айқын айтқан. Олар мұны өздерінің ақидасында (ақида бойынша кітаптарында) атайтын, әмірлердің жәбіріне сабыр танытуды, Аллаһқа мойынсынбаудан өзге жағдайларда оларды тыңдап оларға мойынсынуды бұйыратын. Өйткені, Әмірлерге қарсы шығудан және бүлік кезінде соғысудан туындайтын зиян әмірлердің жәбір көрсетуінен едәуір көбірек болатынын, сондықтан кіші зиян үлкен зиян арқылы жойылмайтынын олар түсінген. Және егер айыпталатын нәрсені жоюды оданда айыпты болған әрекетті орындаумен ғана іске асыру мүмкін болса, онда айыпталатын нәрсені мұндай жолмен жоюдың өзі айыпталады. Және егер жақсылыққа жетуді осы жақсы істің пайдасынан зияны басымрақ болған айыпталатын амалды орындаудан өзге жолмен іске асыру мүмкін болмаса, онда осындай жолмен жақсылыққа жетудің өзі де айыпталады.

Әһли Суннә уәл жәмәа Аллаһқа және Оның Елшісіне, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, өздерінің мүмкіндігі жеткенше мойынсынуда ынта танытады, бұл жөнінде Аллаһ Тағала: «Өздеріңнің мүмкіндіктеріңе сәйкес барынша Аллаһтан қорқыңдар», - деп бұйырғандай. (Тағабун, 16), және Аллаһтың Елшісі, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын: «Мен сендерге не бұйырсам, соны бар мүмкіндіктерің жеткенше орындаңдар», - деп айтқандай. әл-Бухари № 7288, Муслим № 1337.

Егер кандай да бір әрекетте игілік пен жамандық қатар болса, олар абзалын алады. Егер оның пайдасы зиянынан басым болса, оны орындауға басымдық береді. Егер оның зияны пайдасынан көп болса, онда олар оны Аллаһ Өзінің Елшісін, Аллаһтың оған игілігі мен сәлемі болсын, жіберген игілікке жету және оны кемелдендіру, жамандықты жою және оны азайту мақсатына сәйкес тастауға басымдық береді.

Ал, аһли Суннә уәл жәмәаға бұл мәселеде қайшы келетін және әмірлерге қарсы шығуды және соғысуды және мұсылмандардың жәмәасынан (бөлініп шығуды) дұрыс деп санайтын адасқан топтардың әрекеттерінің зияны олардың пайдасынан басым, және бұдан келетін жамандық та - келер жақсылықтан көбірек. Өйткені, олардың мақсаты, тарих мұны көрсеткендей, не жеңу, не жеңілу болып табылады. Кейін олардың билігі жоқ болды, және олар нәтижеге жете алмады. Олардың шығуында діңге де, дүние тіршілігіне де пайда болмады. Олар дінді де орнатпады, дүниеде де қалмады. Ал Аллаһ Тағала дінде де, дүние тіршілігінде де пайдаға әкелмейтін нәрсені істеуді бұйырмайды.

Сондай-ақ, бұл үмметте басталған бүліктерде де пайдаға қол жеткізілмеді. Керісінше, мұнымен зиян көбейтіліп, игілік азайтылды. Бұл - үмметтегі үлкен жауыздықтың себебі болды. Осы бүлікке кіріскен білім және дін иелерінен болғандар өз әрекеттері үшін мақталмады, керісінше осыған өкініп, одан бас тартты.

Кейде, әмірлерге қарсы шыққан немесе бүлік кезінде соғысқан білім және дін иелерінің кейбіреулері, өздерінің пікірі бойынша, діни мақсатқа қол жеткізгісі келді, және осынысын жамандықтан қайтарып, жақсылыққа бұйыру деп ойлады. Алайда, олардың екі позициядан қателескені анық болды.