Сызба альбом

14
1-сурет. Атыс кезеңдері
АТЫС КЕЗЕҢДЕРІ

15
Бастапқы кезең дəрілі зарядтың жаңа бастауынан оқ қабығының ұшы кертігіне толық енуіне дейін созылады. Осы
кезеңде ұңғы арнасында оқты орнынан қозғайтындай жəне оны ұңғы кертігінде оның қабығының кедергі жасауын
болдырмайтындай 2500-5000 Н/см2 (250-500 кг-с/см2) қысым пайда болады.
Бірінші, немесе негізгі кезең, оқтың қозғала бастауынан дəрілі зарядтың толық жануына дейін созылады. Бұл
кезеңнің басында, октың 4-6 см жолдан өткен кезінде оның артындағы кеңістік (оқ түбі мен оқсауыт түбінің аралығы)
көлеміне қарағанда, газдар саны жылдамырақ өседі, газ қысымы тез ұлғайып, едəуір мөлшерге көтеріледі (ең жоғарғы
кысым), атап айтқанда, 1943 жылы үлгідегі атыс қаруының оғының артына түсіретін салмағы - 27450 Н/см2 (2800 кг-
с/см2). Сосын оқ козғалысының үлкен жылдамдығы əсерінен оқ артындағы кеңістік көлемі жаңа газдар ағынына
қарағанда тез өседі, ал қысымы төмендейді.
Екінші кезең - дəрілі зарядтың толық жануы сəтінен ұңғы арнасынан шығу сəтіне дейін созылады. Газдың келуі
тоқтаса да, қатты қысылған жəне қызған газ кеңейіп, оқты қысып, оның жылдамдығын тездетеді. Қысым тез төмендеп,
əр түрлі үлгідегі қарудың ұңғы аузында ол 3000-9000 Н/см2-ге (300-900 кг-с/см2) жетеді.
Үшінші кезең немесе газ əсерінен кейінгі кезең - ұңғы арнасына оқтың шығуы сəтінен оқ жылдамдығы өсуінің
тоқтау сəтіне дейін созылады. Ұңғы арнасынан шығатын дəрілі газ ұңғының аузынан бірнеше ондық сантиметр бойына
оққа əсер етуін жалғастыра береді де, онын жылдамдығы оқ түбіндегі дəрілі газ қысымы ауа кедергісімен теңеспейінше
өсе береді. Одан əрі оқтың ауада ұшуы инерцияға байланысты жалғаса береді жəне ол белгілі дəрежеде оның бастапқы
жылдамдығына байланысты болады.

16
Aтy бapыcындa ұңғы тoзyғa ұшыpaйды. Ұңғының тoзyынa əкeп coғaтын ceбeптepдi үш нeгiзгi тoпқa бөлyгe бoлaды
- xимиялық, мexaникaлық жəнe тepмикалық cипaттaғы ceбeптep.

жүктеу/скачать 0.58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: