Органикалық және бейорганикалық ерітінділер

Медициналық тәжірибеде көбінесе сулы емес еріткіштегі ерітінділер қолданылады (сулы емес
ерітінділер), олар тану, шаю, сылау сияқты.
Суда ерімейтін немесе баяу еритін заттардан ерітінді алу үшін сулы емес еріткіш қолданылады.
Тәжірибеде жиі кездесетіндер:
а) өсімдік майлары (миндаль және персик);
ә) жай және күрделі эфирлер (этилолеат);
б) біратомды және көпатомды спирттер (этанол 2-30%-ды, поливинол, сорбит, маннит);
в) амидтер (диметиламид, бета-оксиэтиллактамид);
г) сульфоксидтер және сульфон (диметилсульфоксид, сульфолан).
Мұндай ерітінділерді дайындауда сулы емес еріткіштер қолданылады, сондықтан көтеген дәрілер
суда ерімейді. Көбінесе сулф емес ерітінділер тысқы қолданылады (мысалы, шырышты қабықты,
теріні майлау, шаю, мұрын мен құлақ тамшылары). Сирек кезде ішкі қолданыста болады.
Сулы емес еріткіштер

Сулы емес ерітінділер мынадай қасиеттерге ие:
а) Тұнық,
ә) Қызуға шыдамды (температура 100 °С-тан асады, ал қату +5 °С);
б) Биологиялық үйлесімдік;
в) Химиялық тазалық;
г) Тұрақтылық.
Бұл ерітінділер тобына әртүрлі дәрілік заттар кіреді, алайда олар антисептиктер, бактериаға қарсы
және ауру басатын дәрілер.
Технологиялық жағынан сулы емес еріткіштер екіге бөлінеді:
1) Ұшпалы еріткіштер (этил спирті, хлорформ, эфир, бензин, скипидар және т.б.)
2) Ұшпайтын еріткіштер (майлар, сұйық парафин, глицерин, димексид, эсилрндар және т.б.)
3) Құрастырылған еріткіштер (этанол глицерині, глицерин димексиді және т.б.).
Олардың басымдылығы дәрілік формада әртүрлі заттармен қоспалы және ерігіштігі болып келеді.
Сулы еріткіштерге қарағанда, сулы емес еріткіштерді дайындау жеңіл және сақтауға қолайлы болып
келеді. Сулы емес еріткіштердің сапасы оларды физикалық-химиялық құрамына байланысты.

Медициналық эфир (Aethes medicinalis)
Медициналық эфир – түсс з, тез ұшпалы, өз не тән и с мен дәм бар сұйықтық. Спиртпен, эфир
майларымен жақсы араласады. Эфирд ер тк ш рет нде қолдануда қау пс зд к шараларын қатаң
ұстау керек, өйткен ол тез өртенг ш және атылғыш болып келед .
Эфирд тысқы және шк қолданыста белг лейд . Эфирд қызғылт шыны ыдыста, салқын күн түспейт н
жерде сақтайды.
Хлороформ ( Chloroformium)
Хлороформ – түсс з, тұнық, ауыр ұшпалы сұйықтық. Оның өз не тән и с мен тәтт дәм болады. Сусыз
спиртпен, эфирмен, бензинмен араласады. Суда аз ер г ш болып келед (1:200). Тығыздығы 1, 474 — 1,
483. 
Қайнау температурасы +59 — 62 ‘С. Жарықта баяу бөлшектен п сутег хлорид мен фосген бөл п
шығарады. Хлороформды тығыз жабылған ыдыстарда сақтайды. Тысқы қолданыстағы дәр л к
формаларда қолданылады.
Этилспирт (Spiritus aethylicis, Spiritus vini)
Этил спирт крахмалы бар шик заттардың ашуы кез нде пайда болады, нег з нен картоп пен бидай.
Әр түрл технологиялық тазартулардан өткеннен кей н спиртт н керект түр н алады.
Таза этил спирт тұнық, өз не тән и с мен күйд рг дәм бар сұйықтық. Ол ұшпалы, тез өртенг ш
болып келед . Жтил спирт көптеген дәр л к заттарға жақсы ер тк ш болып табылады – эфир
майлары, органикалық қышқылдар, смола, йод, және басқа ер тк штермен жақсы араласады –
сумен, глицеринмен, флороформмен және т.б.
Спиртт сумен араластырғанда қызу және мөлшер азайғанын байқауға болады. Ер тк ш рет нде этил
спирт н фармацевтикалық технологияда тысқы және шк дәр лер жасауда, кейде инъекциялық
дәр лер жасауда қолданылады.
Спиртт ң ер тк ш рет де сипаты
Суға қарағанда торлардан қиын өтед , спиртт ң концентрациясы аз болса торлардың арасынан тез
өтед . Спирт өртенг ш.

жүктеу/скачать 4.35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: