СөЖ №4 Жалпылама жақты сөйлем



бет2/5
Дата15.02.2024
өлшемі18.78 Kb.
#492038
1   2   3   4   5
Жаннұр синтакс сөж4

Жалпылама жақты сөйлем.

Бес нәрсеге (т) асық бол. (б)
Абай Құнанбаев

Бастауыш (дара)

Баяндауыш (дара)

Есімдік, жіктік есімдігі

етістік

субъект пен грамматикалық бастауыш сәйкес

предикат пен баяндауыш сәйкес

Логика-грамматикалық типі: Логика-грамматикалық типі: субъект пен оның қимылының қатынасына құрылған сөйлем

Бастауышқа қатысты тұрлаусыз сөйлем мүше жоқ.

Баяндауышқа қатысты тұрлаусыз мүше-толықтауыш, пысықтауыш.

Сөз тіркесіне талдау




Бес нәрсеге (т) асық бол. - синтетикалық тәсіл негізінде шылау арқылы, меңгеріле байланысқан, толықтауыштық қатынастағы етістікті сөз тіркесі.


1. Айтылу мақсатына қарай – хабарлы сөйлем (пікір хабарлау мақсатында), сөйлемнің соңына қарай интонация бәсеңдейді.


2. Эмоционалдық бояуы жағынан – лепсіз.
3. Құрылысына қарай: Жай сөйлем (бір предикативтік қатынасқа құрылған)
4. Құрылысы – мүшеленетін сөйлем.
5. Негізгі мүшелердің қатысына қарай: екі негізді (екі негізгі мүше қатыстырылған).
6. Берілген ақпараттың көлеміне сай: негізгі пікірге қоса оларды толықтыратын қосымша пікірдің берілуіне байланысты жайылма.
7. Ойға қатысты мүшелердің қатысына қарай: осы жағдаятта толымды.
8. Бастауыштың тұлғасына қарай: номинативті
9. Баяндауыштың тұлғасына қарай: етістікті
10. Сөйлемнің предикативтілігі (айтылған пікірдің ақиқат шындыққа қатыстылығы)
10.1. Есімді сөйлем: осы шақ.
10.2. жақтың қатысына қарай: екінші жақ
10.3. модальділік: айқын, реалды
10.4. пікірдің болмысқа қатысына қарай: болымды
11. Сөйлемнің қызметі: жай пікірді хабарлау.




  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет