СөЖ №4 Жалпылама жақты сөйлем

жүктеу/скачать 18.78 Kb.

бет	1/5
Дата	15.02.2024
өлшемі	18.78 Kb.
	#492038

1 2 3 4 5

Жаннұр синтакс сөж4

СӨЖ №4

Жалпылама жақты сөйлем.

Қараңғыдан(п) ештене(т) көрмессің. (б)
«Ботагөз» С. Мұқанов

Бастауыш (дара)	Баяндауыш (күрделі)
Есімдік, жіктік есімдігі	етістік
субъект пен грамматикалық бастауыш сәйкес	предикат пен баяндауыш сәйкес
Логика-грамматикалық типі: субъект пен оның қимылының қатынасына құрылған сөйлем
Бастауышқа қатысты тұрлаусыз сөйлем мүше жоқ.	Баяндауышқа қатысты тұрлаусыз мүше-пысықтауыш.
Сөз тіркесіне талдау
	Ештене көрмессің-синтетикалық тәсіл негізінде жалғау арқылы, меңгеріле байланысқан, толықтауыштық қатынастағы етістікті сөз тіркесі. Қараңғыдан көрмессің- синтетикалық тәсіл негізінде жалғау арқылы, меңгеріле байланысқан, пысықтауыштық қатынастағы етістікті сөз тіркесі.

1. Айтылу мақсатына қарай – хабарлы сөйлем (пікір хабарлау мақсатында), сөйлемнің соңына қарай интонация бәсеңдейді.

2. Эмоционалдық бояуы жағынан – лепсіз.
3. Құрылысына қарай: Жай сөйлем (бір предикативтік қатынасқа құрылған)
4. Құрылысы – мүшеленетін сөйлем.
5. Негізгі мүшелердің қатысына қарай: екі негізді (екі негізгі мүше қатыстырылған).
6. Берілген ақпараттың көлеміне сай: негізгі пікірмен шектелгендіктен жалаң.
7. Ойға қатысты мүшелердің қатысына қарай: осы жағдаятта толымды.
8. Бастауыштың тұлғасына қарай: номинативті
9. Баяндауыштың тұлғасына қарай: есімді
10. Сөйлемнің предикативтілігі (айтылған пікірдің ақиқат шындыққа қатыстылығы)
10.1. Есімді сөйлем: осы шақ.
10.2. жақтың қатысына қарай: екінші жақ
10.3. модальділік: айқын, реалды
10.4. пікірдің болмысқа қатысына қарай: болымды
11. Сөйлемнің қызметі: жай пікірді хабарлау.

жүктеу/скачать 18.78 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5