3. Революция (лат. revolutio - бұрылыс, төңкеріс, өзгеру) - бұл адам қызметінің кез-келген саласындағы ғаламдық қайта құру. Яғни, қоғамның, табиғаттың немесе білімнің дамуындағы секіріс.
Контрреволюция – мемлекетте болып өткен революциялық қозғалыстарға қарсы бағытталған саяси қозғалыс немесе бұрынғы биліктен айрылған күштердің ескі жүйені қалпына келтіру үшін жүргізген қарулы қарсылығы
Азамат соғысы — мемлекет ішіндегі әлеуметтік топтар мен таптар, діни ағымдар мен кландар арасындағы өкімет билігі жолында жүргізетін қарулы күрес.
Интервенция (лат. interventio қол сұғу, араласу) — бір не бірнеше мемлекеттің басқа мемлекетке әскери басып кіруі, оның егемендігін бұза отырып ішкі істеріне қол сұғуы.
Шыңжаңдағы ақтар қозғалысы Кеңес өкіметіне қарсы бағытталды "қызылдар": большевиктер құрған Жұмысшы-Шаруа Қызыл Армиясы және Кеңес өкіметін қолдайтын стихиялық қарулы құрылымдар; "ақтар": орыс офицерлері құрған ерікті армия және казактардың көп бөлігі Азаматтық соғысқа ел халқының барлығы дерлік тартылды. Қатарларды толықтыру үшін қызыл да, ақ та өкілдер жаппай үгіт-насихаттан басқа күштеп жұмылдыруды қолданды: әскерге шақырылған жастағы ер адамдар дереу ату қаупімен әскерге "айдалды". Большевиктер "азаматтық соғысты қоздырушылар" болды – Құрылтай жиналысын таратып, билікті тартып алып, террор мен жеке меншікті иеліктен шығаруды бастады. Ленин мен Троцкий билеуші таптар мен контрревлюциялық элементтердің барлық өкілдеріне қарсы аяусыз азаматтық соғысқа шақырды. Жұмысшы-шаруа Қызыл Армиясы 1918 жылы 23 ақпанда Мәскеуде құрылды. Ақ қозғалысқа қатысушылар-офицерлік, казактар, жер иелері, көпестер мен буржуазия, православие дінбасылары, ауқатты шаруалар. Олар өздерінің билігі мен бұрынғы әлеуметтік-экономикалық құқықтары мен артықшылықтарын қалпына келтіру, большевиктер алған мүлікті қайтару мақсатында кеңестерге қарулы қарсылық көрсетті. Бұл ақ түстің негізгі себептері
Достарыңызбен бөлісу: |