Сұрақтар мен тапсырмалар: Есімдіктің басқа сөз таптарынан айырмашылығын атап, ерекшеліктерін санамалап көрсетіңіз
жүктеу/скачать 234.26 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Есімдіктердің негізгі ерекшеліктері
- Есімдіктің морфологиялық ерекшеліктері
|
Сұрақтар мен тапсырмалар: 1. Есімдіктің басқа сөз таптарынан айырмашылығын атап, ерекшеліктерін санамалап көрсетіңіз. Есімдіктер - заттың атын, сынын, санын,олардың аттарын білдірмейтін, бірақ солардың (зат есім, сын есім, сан есімдердің) орнына жұмсалатын сөз табы. Есімідіктер белгілі бір түсінікті я ойды жалпылама түрде мегзеу арқылы білдіреді. Есімдіктердің нақтылы мағыналары өздерінен бұрын айтылған сөйлемге немесе жалпы сөйлеу аңғарына қарай айқындаладығ Мағыналарына қарай есімдіктер мынадай топтарға бөлінеді: жіктеу есімдіктер; сілтеу есімдіктер; сұрау есімдіктер; өздік есімдіктер; белгісіздік есімдіктер; болымсыздық есімдіктер; жалпылау есімдіктері; Есімдік сөздер сөйлемнен тыс жеке-дара тұрғанда да, сөйлем ішінде қолданылғанда да мағыналары нақтылы емес жалпылама қалыпта болып отырады. Есімдіктердің негізгі ерекшеліктері: 1) қай сөз табы болмасын, оның өзіне тән (немесе жартылай тән) сөз жасау жүйесі болады. Осындай жүйе есімдіктерде жоқ. Жалпы бүгінгі тіл заңдылықтары тұрғысынан есімдіктер басқа сөздерден жасалмайды; 2) есімдіктер тек грамматикалық өзгерістерге ғана ұшырайды, септік, көптік, тәуелдік жалғаулары арқылы түрленеді. 3) тек есімдіктерге ғана тән грамматикалық, категориялар жүйесі жоқ. Бұл ерекшеліктер ҮІ-ІХ ғасыр түркі жазба мұралары тіліне де, қазіргі түркі тілдеріне де ортақ. Есімдіктің морфологиялық ерекшеліктері. Есімдік те –өзіндік түрлену жүйесі жоқ сөз табы. Алайда заттық мағыналы есімдіктер сияқты зат есімге тән қосымшаларды да қабылдай алады. Сондай-ақ белгі мағыналы есімдіктер заттанып, зат есімдердің қосымшаларымен түрлене береді. Мысалы, Ол оқи да, жаза да білмеуші еді. Мұны көріп тұрған Берікбол мен Малтабар сарттың дүкенінен шықты. Есімдіктерді өзге сөз таптарынан бөліп, жеке даралап тұратын морфологиялық ерекше белгісі –есімдіктердің бәріне бірдей, бәріне тең ортақ заңдылық деп қарауға болатын белгілі бір формалар немесе өзгеру тәсілдерінің жоқтығы. жүктеу/скачать 234.26 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|