Судың сапасы
. Судың сапасы – физикалық, химиялық және бактериологиялық анализдермен
анықталынады.
. Су сапасының маңызды көрсеткіштеріне жататын физикалық және химиялық
сипаттамалары:
. ➢мөлдірлігі
➢жалпы тұз мөлшері
➢иісі
. ➢су кермектілігі
.
➢температурасы
. ➢жалпы сілтілігі
. ➢тотығу шамасы
➢су реакциясы (сутек көрсеткіші рН)
➢тотығу шамасы
➢түсі
Судың кермектігі
. Судың кермектілігі – судың кальций, магний және темір (II) катиондарының
болуына байланысты қасиеттерінің жиынтығы. Су кермектілігі уақытша, тұрақты
және жалпы болып үшке бөлінеді.
. Ca(HCO3)2 = CaCO3 +H2O + CO2
. 2Mg(HCO3)2= MgCO3*Mg(OH)2 + 3CO2 + H2O
. Тұрақты (карбонаттық емес) су құрамында кальций, магнийден басқа тұздар
(хлоридтер, сульфаттар, нитраттар) болуынан туады.Тұрақты кермектілік кезінде су
қайнағанда тұздар сол еріген қалпында су құрамында қалады.
. Уақытша және тұрақты кермектіліктің қосындысы – жалпы кермектілік (Жк ) деп
аталады. Жалпы кермектілік бойынша табиғи
сулар жұмсақ (Жк<2) орташа (Жк═2-10), қатты (Жк>10) деп бөлінеді.
Суды тазарту жолдары:
. Тұндыру
. Коагуляция
. Деаэрация
. Залалсыздандыру
. Жұмсарту
. Тұзсыздандыру
. Суды жұмсарту
– су құрамындағы ерітінді түріндегі Са және Mg
тұздарынан жарым-жартылай немесе толық тазарту.
. Суларды жұмсарту әдістері:
. •Физикалық
. •Химиялық
. •Физикалық-химиялық
. Физикалық әдіс
– суды термиялық өңдеуге негізделген, яғни қайнату, дистилляциялау және
қатыру.Суды қайнатқанда бикарбонаттар ыдырап карбонатқа ауысып тұнбаға түседі.
. Са(НСО3)2 = СаСО3 + Н2О + СО2
. Химиялық әдістер
– суды химиялық қосындыларымен өңдеуге негізделген. Өндірісте
негізінен әк-сода және фосфат әдістері қолданылады.
. Әк-сода әдісі
.
.
.
Уақытша кермектілік
Са(HCO3)2 +Ca(OH)2 = 2H2O +2CaCO3
Mg(HCO3)2 +2Ca(OH)2 = Mg(OH)2 +2H2O +2CaCO3
.
Тұрақты кермектілік
.
.
CaCl2 +Na2CO3 = 2NаCl + CaCO3
MgSO4 + Na2CO3 = Na2SO4 + MgCO3
. Фосфат әдісі
– суды натрий фосфатымен өңдеуге негізделген
.
.
3Ca(HCO3)2 + 2Na3PO4 = 6NaHCO3 + Ca3(PO4)2
3CaCl2 + 2Na3PO4 = 6NaCl + Ca3(PO4)2
. Физикалық–химиялық әдісіне
ион-алмасу жолы жатады.
. Ион алмасу жолы – иониттардың судағы еріп жүрген тұздардың ионымен
ион ауыстыру қабілеттілігіне негізделген. Иониттар суда және басқа
еріткіштерде ерімейтін, ион алмастыруға қабілеті бар қатты заттар.
| 
