ДЖАШАУДА , ШИЙИРДЕ ДА ++++
Исмайылны Минги Тауу
Кязимни Джаралы Джугъутуру
Къайсынны Джаралы Ташы
Билалны Джангыз Тереги
ИМАНСЫЗ КЪРАЛ БЛА КЕЛИШИРГЕ БОЛЛУКЪМУДУ?
Палахла келдиле башыма.
Тутулдум. Къутулдум. Угулдум
Терсине-тюзюне – тышына. Джашына,
Сёзюмден, эсимден – кесимден.
Ёзден сёзюмю джаратмалла къулла,
Юч харифге къонгурау къакъдыла ала.
Ол харибле – джашыртын къабхан итле –
Къарадыла, марадыла, джаздыла:
«20-чы, 30-чу, 40-чы, 90-чы джыллада
Халкъны къозгъаб, тынчлыкъны бузуб айланнган
Къралны джауун табханбыз,- дедиле ала.
Ол Шамил шыйыхха махтау береди,- дедиле,
Чечен къазауатны сыйлы кёреди,- дедиле,
Хар халкъ тилине, джерине ие болурун излейди,- дедиле,
Хар адам джазыууна бий болурун излейди,- дедиле,
Империяны чачылырын излейди,- дедиле,
Къарачай бла Малкъарны бир этерге, кърал этерге излейди,- дедиле,
Къралны сыйлы къулларын селеке этеди,- дедиле,
Ёзден болургъа, азат болургъа унамагъан къулланы
Амантишле бла бирге тюб этерге излейди,- дедиле,
Ол тутулмай, биз андан къутулмай,-
Джашау джокъду»,- деб, хахай-къуугъун этдиле...
...Тебредиле сора мени чакъырыб соруугъа.
Джалгъан шагъатла да, къаргъалача бурууда.
- Хоу, Назмучума, Ташчыма, Агъашчыма мен,
Ана тилим, Ата джуртум дей, джашайма мен,
Зорлукъ этмейме, зорлукъ да этдирмейме – зулмугъа къаршчыма мен,
Халкъ хакълары дейме,- Халкъчыма мен,
Инсан хакълары дейме,- Хакъчыма мен,
Адамлыкъ, адам джашасын дейме,- Адамчыма мен,
Хоу, алхамдулилля, муслиманма,- Муслиманчыма мен,
Дин къарнашлыкъ дейме,- Умметчиме мен,
Къарачай-Малкъар дейме,- Миллетчиме мен,
Тюрк къарнашлыкъ дейме,- тюркчюме мен,
Кавказ халкъла дейме,- Кавказчыма мен,
Эркин джамагъат дейме,- Джамагъатчыма мен,
Дуния ёзден болсун дейме,- Ёзденчиме мен.
Тюзлюк болсун дейме,- Тюзлюкчюме мен,
Эркинлик болсун дейме,- Эркинликчиме мен.
Хоу, адамчыма, муслиманчыма,
Умметчиме, миллетчиме, тюркчюме,
Тюзлюкчюме, эркинликчиме,
Хурриетчиме, джумхуриетчиме, хакъчыма,
Джихадчыма, къазауатчыма,
Къамачыма, къаламчыма,
Шахарчыма, элчиме,
Хар къайда да, хар къуру да – ёзденчиме,
Къулчу, бийчи тюлме.
Не къралгъа, не адамгъа
Къул, бий болургъа излемейме, унамайма –
Джангыз Аллахны къулума мен,
Джангыз Анга бойсунама мен.
Кърал къул этерге излейди мени,
Башсыз къул этерге излейди мени,
Имансыз, тилсиз, джуртсуз этерге излейди мени,
Дин-тин-рух-тил-джер-кёк байлыкъсыз къояргъа излейди мени –
Мен а аны унамайма.
Зулму джорукъ бла келишмегеним аны ючюндю.
Имансыз къралдан кетгеним да аны ючюндю.
Бир джумдурукъ этгенме
Иманны-билимни-джюрекни-ангыны-эсни
Хорлар ючюн шайтанны, Ибилисни.
Меники – сермешиудю ёлгюнчю:
Эки эгеч – Эркинлик бла Тюзлюк –
Эки къарнашха – Къарачай бла Малкъаргъа – келгинчи.
Ёллюк да тюлме ол къууанчны кёргюнчю.
САЛАМ АЛЕЙКУМ, ПАХАУАТДИН ЭТЕЗ
Нальчикге телефон этдим:
- «Юйдемиди Пахауатдин?»
- «Юйдеди. Намаз къыла турады...».
Кеси кесиме айыб этдим:
«Намаз замаН» деб китаб джаздым,
Намаз заманны уа эсгералмай къалдым.
Кечгинлик тиледим, кечирек сёлеширме дедим,
Намаздан уллу иш къайда,- дедим.
Тёрени тамадасы къылады намаз.
Кесин Ибилисге хорлатмаз Кавказ.
Джашауда къууанч, палах да бар.
Сынаудан ётербиз – Аллаху акбар.
Джашар, джашнар Къарачай-Малкъар.
Муслиман адам Аллахха ийнанады,
Иманы болгъан Аллахха таянады,
Ол айтханча джашайды къуру да –
Таша да, туру да.
Къуран Керимде айтылгъанны этмей,
Аны кесине джашау джорукъ этмей,
Аны кесине Анаяса этмей,
Аллахны Сёзюн табхагъа салыб,
Субайлыкъгъа, кёзбаулукъгъа тутхан,
Не да бир таурухнуча окъугъан,-
Андан гюнахлы болурму дунияда?!
Къуран Керим джиберилгенди
Адам улу бир-бирин англар ючюн,
Муслиман джамагъат болуб,
Бир уммет болуб,
Бир джорукъ бла джашар ючюн.
Къуран Керим джиберилгенди
Адам улу бир-бирине бий, къул да болмай,
Ёзден болуб, джолдаш болуб, къарнаш болуб,
Бир Аллахха бойсунуб джашар ючюн.
Къуран Керим джиберилгенди
Хар адам джазыууна,
Хар Халкъ динине, тилине, джуртуна
Эркин болур ючюн, ие болур ючюн.
Аны ангылаб, Халкъыбыз ючюн,
Динибиз, тилибиз, джуртубуз ючюн
Джан аямай кюрешген адамлагъа
Аллаху тагъала да болады разы.
...Тёрени тамадасы къылады намаз.
Кесин Ибилисге хорлатмаз Кавказ.
Джашауда къууанч да, палах да бар.
Сынаудан ётербиз – Аллаху акбар.
Джашар, джашнар Къарачай-Малкъар.
АРИУ КЪЫЗЛА ДЖАЗДЫРГЪАН НАЗМУ ++++++
Джер юсюнде ариу къызланы барын
Къучагъыма джыяр къадарым болса,
Барын къучакълаб, ийнакълаб бошагъынчы,
Джашаб турур мадарым да болса –
Андан уллу къууанч, насыб
Дунияда излемез эдим.
Аллахдан да тилемез эдим
Андан башха къууанч, насыб.
ЭСГЕРТМЕ ++++++++
Айырылыб джамагъатдан, халкъдан
Тенгизни мийик джагъасында паркдан
Энгишге къараб, этеме сагъыш.
Этеме алгъыш – ташланы, къаяланы чачыб,
Деменгили ариу мекямла сюеб,
Чегетме дегенни орнатыб,
Бу шахарны
Таш юсюнде джашил терекге ушатыб къойгъанлагъа...
Арлакъда айрымканнга тартылгъан кёпюрню
Юсю бла, чепкен сокъгъанча, джюрюйле арабала;
Тюбю бла да кемеле, къайыкъла
Ачыкъ тенгизге барала ётюб.
Ёргеде уа –
Къараууллача, сакълаууллача, сюеледиле таула.
Тауну акълыгъы, мийиклиги,
Тенгизни кёклюгю, теренлиги
Сейирсиндиредиле бизни.
Тенгизни бир чайкъалгъан кёзюуюнде
Акъ толкъунла кеслерин ёрге, Кёкге уруб,
Акъ таулагъа, тёппелеге бурулуб,
Сын болуб, артха эналмай,
Къалгъанча да кёрюнедиле кёзге.
Алай а, тенгиз да, тау да,
Джер кеси да, адам да
Недиле Кёкню къатында?!
Ёзге, адам кесин джюджюча кёрюб,
Джаны саулай джер тёбеге кирибми кетсин?
Огъай, адам кесин Тейри адамыча кёрюб,
Кёкге махтаула сала,
Джашаб турургъа излейди.
Тенгизни алаша джагъасында
Джумшакъ джылы къумда
Кюннге къыза джатадыла солугъанла.
Паранджа кийген тиширыуланы да,
Къып-къымыжа къызланы да кёрлюксе былайда.
Тенгиз къушла да бу аламатха
Асры сейирсиннгенден аууз джабмай,
Къычырыкъ-хахай эте, учалла.
Бу тюлмюдю джаннет?
Бир-бирине заран болмай,
Хар ким билгенича, сюйгенича, юреннгенича
Джашайды, солуйду.
Джангыз, тенгизге къараб сюелген
Адам эскертмеледен толуду шахар.
Ол эскертме
Минг-минг джылны узагъына
Тенгизге кетгенлени сакълай,
Джагъадан хаман тенгизге къарай,
Сын болуб къалгъан адамгъа ушайды.
Тобугъуна дери джерге батыб,
Кёзлери тенгизге чыракъ кетиб,
Сюеледи эскертме.
Мен кесим да эскертмеча болуб,
Хар кюн сайын джууукъ таугъа чыгъыб,
Элими, джуртуму кёрюб къоярыкъча,
Кёзлерим чыракъ барыб,
Къарайма тенгизни ол бир джагъасына.
Тау алашалыкъ эте болур, кёралмайма.
Халкъымы, джуртуму кёрюр ючюн
Бек мийиклеге чыгъаргъа керек болур.
Чыгъар къарыуум а азая барады.
Тюбешиу болджал да узая барады.
Былтыр аякъларым инчикге дери,
Быйыл а – тобукъгъа дери
Батханла джерге.
Эшда, энди джыл – белге дери,
Андан сора кёкрекге дери,
Андан сора боюннга дери,
Андан сора уа...
Джугъум да къалмай джерге кёмюлюб,
Тас болуб, думп болуб кетиб,
Сора, кёзюу келгенлей,
Кырдыкча, битимча чыгъарыкъ болурма.
Не да,
ДжангызТерек болуб, Къадау Таш болуб
Сюеллик эсем да ким биледи.
Да алайды –
Эскертме болуб сюелликме.
Норвей тауладан Шимал тенгизни юсю бла
Шимал Кавказгъа, Минги Таугъа къараб,
Джюрюб да кеталмай, учуб да кеталмай,
Мен минг-минг джылны сюелликме.
Ахырзаманнга дери сюелликме.
Джуртундан, Халкъындан айырылгъанны
Белгисича, сын-суратыча, эскертмесича
Сюелликме. КЪАРАЧАЙ ШАЙЫРНЫ ЭСКЕРТМЕСИ
Деген джазыуну окъурукъла
Ставангерни сабийлери да –
Магъанасын а ангыламай къала.
Эскертме уа сюелликди
Тенгизден адамларын сакълагъанны эскертмеси бла бирге.
Эки эскертме. Эки джазыу.
АЛЛАХНЫ АТЫ БЛА АДАМ ЮЧЮН
Мен чууут, эрмен да тюлме,
Къарачай, чечен да тюлме –
Адамма мен.
Араблы , тюрклю да тюлме,
Таулу, тюзлю да тюлме,
Муслиманма мен.
Айырмайма тукъум, миллет.
Тюз болсала иман, иннет,
Анаяса Къуран болса –
Насыб, къууанч олду манга.
Бир Аллахха ийнаннганла,
Хакъ кертиге таяннганла,
Аллах буюргъанча джашагъанла –
Аладыла манга эт-джен.
Айырмайма тукъум не халкъ.
Барындан да баш неди? – Хакъ.
Аллахны аты бла Адам ючюн,
Ол – иманлы болур ючюн,
Ол – дуниялы болур ючюн,
Ол – ахратлы болур ючюн
Кюрешгенле, сермешгенле
Аладыла манга къарнаш,
Аладыла манга джолдаш.
Барды Аллах, бирди Аллах –
Башха Тейриле джалгъандыла.
Аны Сёзю барды – Къуран,
Къалгъан китабла джалгъандыла.
Экиге бёлюнюбдю адам улу –
Иманлыла бла имансызлагъа.
Къралла, къауумла, джамагъатла
Алагъа кёре къураладыла.
Джокъду манга тукъум не халкъ,
Джокъду манга миллет, кърал,
Джокъду манга сюрюу, джыйын –
Манга барды джашау, Адам.
Аны Ибилисге бермез ючюн,
Аны аджашыб кёрмез ючюн,
Аны терсейиб кёрмез ючюн,
Мен да этеме къазауат.
Хакъ кертини унамайын,
Ибилисге баш ургъанла,
Аны ызындан баргъанла,
Шайтанлы болуб тургъанла –
Аладыла джауларым.
Аллах джаратхан адам ючюн,
Шайтаннга алданнган адам ючюн,
Аджашхан адам ючюн,
Аны къутхарыр ючюн,
Мен да этеме къазауат.
Мен – адам, адам ючюн
Этмесем – ким ючюн –
Этерикме да къазауат?
Адам ючюн кюрешиу,
Адам ючюн сермешиу –
Иманы болгъаннга борчду ол.
Барыбызгъа борчду ол.
Къыямат кюн соруллукъ
Эм уллу сорууладанды ол.
ЮЧ ОЮМ
1.ИЙНАННГАННЫ ДЖОЛУ
Джарыкъ дуниядан къарангы кёрге,
Къарангы кёрден да джашил нюрге.
Ёмюрлюк джашау – ёлгенден сора,
Болджал ёмюр кетгенден сора.
2.ИМАНСЫЗНЫ КЁЛЮ
Джан джокъду, барды тёнгек:
Къол-аякъ, баш, кёкрек...
Джашау ёлгюнчюдю. «Андан сора да
Барды джашау» деген моллала,
Къабырдан турсунла да бир хапар айтсынла.
Ол заманда биз да ийнанырбыз.
3.АКЪЫЛМАННЫ СЁЗЮ
Адам къуру кёзю бла кёрюб,
Къолу бла тутханнгамы барды дейди.
Ол – меджисуулукъду.
Дунияда кёз кёрмеген бурху кесекле да,
Адамны ангыларгъа ангысы,
Ауларгъа кёзю джетмезча уллу затла да
Бардыла.
Туру дунияла болгъан кибик,
Таша дунияла да бардыла.
Бу дуния болгъан кибик
Башха дунияла да бардыла.
Не уллу окъууу-билими болгъан да,
Кераматлы кёргенни кёралмайды.
Аны ючюн ийнаныргъа болады керек
Шыйыхла, файгъамбарла айтхан затлагъа –
Аллахны барлыгъына, бирлигине,
Къуран да Аны сёзю болгъанына...
САРЫКЪУЛАКЪ КЪАЗАНДА КЪАЙНАГЪАНМА, БИШГЕНМЕ ++++++++++++++++++++
Уллу къазанда тюл, уулу къазанда,
Къара къазанда къайнагъанма, бишгенме.
Ары уа тюшгенме
Бир минг сегиз джюз джыйырма сегизинчи джыл
Къасым (ноябр) айны экисинде...
Къарачай кърал, къарачай тёре, къарачай адет
Алкъын, баш къуса, туралла эсимде...
Сарыкъулакъ джаханим къазаннга
Гюнахларым дженгибми тюшген болурем?
Эки бетли, эки башлы къуш бла
Бошунамы тюйюшген болурем?
Не ючюн эсе да, насыб бизден къачды:
Алан къралымы асхакъ Темир чачды,
Къарачай къралымы орус патчах чачды.
Огъай, мен унутмагъанма ким болгъанымы,
Кимлени туудукълары болгъанымы унутмагъанма мен.
Ата-бабаларыбыз эсе – нартла, къраллыкъ джюрюте келген,
Джуртубуз эсе, – Минги Тау, джер джюзюнде билиннген,
Тилибиз эсе, – Тюрк тил, дуния тиллени бири,
Динибиз эсе, – Аллахдан келген Хакъ керти дин, ислам дин,
Халкъыбыз эсе, – Алан халкъ, таулу халкъ, ёзден халкъ,
Адамыбыз эсе, – Тейри адамы - иманлы адам, тюз адам.
Быллай джуртлу, быллай къутлу халкъ болуб
Тургъанлай да, кете эдик талкъ болуб...
Къалай хорлатдыкъ гяуургъа кесибизни?
Болгъан артыкълыкъла-зорлукъла талайла эсибизни,
Бола тургъан ишле да ашайла джюрекни,
Алай а терслемейик башхаланы, Кёкню...
Суу не къадар талаб, ашаб кюрешсе да,
Айрымкан огъуна, эриб, тас болуб кетмей,
Бойсунуб, тенгизни тюбюне джатыб къалмай,
Башын ёхтем тутханлай джашайды –
Ол мийикди, башды тенгизден.
Тенгизни тюл, ол айрымканны,
Джангыз да аны махтайма мен.
Джау кёб болуб бизни къуршалагъанлыкъгъа,
Бойсундурдум, кесиме къошдум деб тургъанлыкъгъа,
Ол таш айрымканча джашаргъа керекбиз биз.
Къумча чачылыб кетген халкъны,
Тилин огъуна тас этген халкъны,
Эки минг джылдан бирге джыйылыб,
Къралын, тилин да джангыдан тирилтгенине
Шагъатбыз.
Аллах джаратхан адам эсек, халкъ эсек,
Аллахдан келген динибиз, Китабыбыз бар эсе,
Иманыбыз бар эсе, Аллах айтханча джашай эсек,
Динни, халкъны, тилни, джуртну... –
Аллах берген затланы барын –
Сакъларгъа борчлу эсек, сакълай эсек,
Сора,
Кимден, неден къоркъуу барды бизге?
Алай болмай,
Хайуанлача, джаныуарлача джашай эсек,
Онгсузну теблеб, онглугъа къул-къарауаш бола эсек,
Аны джоругъун, тилин, адетин да ала эсек,
Динибизни, тилибизни, халкъыбызны, джуртубузну да сата эсек,
Туугъан джерибизден тойгъан джерибизни сайлай эсек,
Къарныбызгъа эмда къарын тюбюбюзге табына эсек,
Кертиси да иймансызла эсек, хайыуанла-джаныуарла эсек,
Сора не азабха да тыйыншлыбыз биз...
Кюнню бир сагъаты алгъыш, бир сагъаты къаргъыш.
Бу затлагъа этейик сагъыш.
ОЛ ЗАМАНДА АНГЫЛАЙСА КЪЫЙЫНЛЫКЪНЫ
Ышыкъ, джылы, къургъакъ джерден къараб,
Ургъан джелде бачхада, арбазда
Кесинг орнатхан тереклени
Бутакълары сына, чапракълары юзюле,
Къалтырай-титирей тургъанларын кёрсенг,
Болушургъа уа къолунгдан джукъ келмей,
Ачый, къыйнала къараб турсанг –
Ол заманда ангылайса къыйынлыкъны...
КЁРЮНЮУ
Бети тюрлениб, агъарыб, къаралыб, эрши таууш этиб,
Къобуб, чайкъалыб, къатланнган тенгиз;
Къара тер басыб, чарсха чабхан аджирлеча,
Джагъагъа мыллык атхан акъджал толкъунла,
Тенгизге тюшген учхан джулдуздан,
Джыйын джанлыча, къутургъан толкъунла;
Бир – джаугъа чабыуул этген аскерлеча,
Бир – артха ыхдырылгъан аскерлеча,
Бир – бир джерде хойнухча бурулгъан толкъунла,
Шын туруб, бир алгъа, бир артха аугъан толкъунла.
Эм ахырында Кёк тенгизге тюшюб,
Тенгиз Кёкге ёрлеб,
Къайсыны къайда болгъаны билинмей,
Шыбыла да сууну ичинде
Чартлагъанча алай кёрюннген кёзюу;
Кёк джашнаб, элия чартлаб,
Тенгиз къалтыраб, чайкъалыб, къатланыб,
Не Кёк, не суу, не Джер танылмай, айырылмай,
Кюн, Ай да бирден тутулгъанча заман.
Мазаллы кемеле кесек-кесек болуб,
Джонгурчхалача чачылгъан заман.
Джер да илгениб, ахырзаман келди деб,
Джарылыб, ачылыб, от къуса,
Кючлю тукъум тебреннген заман,
Имансызла да Аллахны эсгерген заман.
Таш да, суу да, хауа да джаннган заман.
Адам да, джаныуар да – джаны болгъан бары,
Джанауалгъа джетген заман.
Сора, от тюшген тенгиз
Бир тамчыча къуруб, думп болгъан заман.
Джер саулай да бир кесекге кюнча джаныб,
Сора ёмюрлюкге джукъланнган заман.
Андан арысы – къарангы, тубан.
АЛАЙ ИГИДИ ++++++++++++
Джыйын джанлыны да сюймейме мен,
Мал сюрюулени да сюймейме мен,
Адам джамагъатланы да сюймейме мен.
Намаз,
Джамагъат болуб, саф-саф болуб,
Иманны ызындан тизилиб,
Межгитде къылгъан иги болур.
Алай а,
Мен сюеме
Кесим джангыз этерге намаз –
Аллах бла энчи ушакъ этерге
Сюеме мен.
Аллах бла мени арама
Не кърал, не адам – биринг да сугъулмагъыз.
Иги сёз – Аллахданды,
Иги сёзюм – Аллаххады,
Иги сёз – Аллахды.
Билмейме:
Алгъышмы этеме,
Тилекми этеме,
Намазмы къылама,
Назмуму джазама.
Алай а,
Алада башхалыкъ болмаз.
Аланы барын да
Адамгъа, халкъыма, адам улуна
Джоралайма.
Джангыз
Аллах бла мени арама
Не адам, не джамагъат, не кърал –
Биригиз да сугъулмагъыз.
Меннге да, Сизге да, Сёзге да
Алай игиди.
ТОСКА +++++++++++++++++++++
Я умираю от тоски по Родине.
Я умираю от тоски по Родному языку.
Я умираю от тоски по Женщине.
Вот это триединая тоска
Бесконечно, постоянно, гложет, душит, убивает меня,
Но никак не может убить, добить:
В глубине сердца остается ещё
Маленькая надежда на возвращение;
Временами она тоже гаснет от сомнений:
А помнят ли тебя там?
А ждут ли тебя там?
А может, это тоска по ушедшей молодости,
По ушедшей жизни?
Ведь уже нет той Родины,
Того Родного языка и той Женщины.
Нет того Времени и того Пространства
И той материи, которая существовала в них.
Ведь это тоска началась уже там:
И на Родине тосковал по
Родине, Человеку, Народу, Языку, Женщине...
Скорей всего, это была тоска по крыльям,
Которые не выросли и наврядли теперь вырастут;
Это была тоска по несостоявшемуся полету в Небо, в Космос;
Это была тоска Человека, осознавшего неизбежность своей смерти,
По вечной, бесконечно прекрасной жизни:
Мир так прекрасен – а ты уходишь.
Белые вершины, синее небо, скалы, реки, леса, зеленая трава,
детский смех, песни птиц... –
Всю эту красоту больше не увидищь, не услышишь.
Да, это великая печаль-тоска с которой человек живет и умирает,
С которой он не хочет и не может смириться,
Но и выхода не видит. Это тоска усиливается с годами.
И от этой невыносимой тоски
Каждый спасается по-своему.
Но рано или поздно волны этой тоски
Настигают, накрывают и уносят человека...
САУ КЪАЛ, ДЖЮРЕК ++++++++++++++++++++
Къуугъуннга чабхан атлы да – джюрегим,
Сюйюмчюге чабхан сабий да – джюрегим.
Терезеча ачылгъан да - джюрегим,
Эшикча джабылгъан да – джюрегим.
Джазгъы кёкча джашнагъан да – джюрегим,
Джазгъы джерча джашнагъан да – джюрегим.
Къачхы кёкде турна таууш да – джюрегим,
Дуния-ахырат аууш да – джюрегим.
Азан къычыргъан да, салах тартхан да – джюрегим,
Аллах-адам деб айтхан да – джюрегим,
Эки дуния, минг халкъ, бир джамагъат да – джюрегим.
Уллу Аллахха аманатды джюрегим.
Къачан эсе да, шайтан кирген джюрегим,
Манга кёб азаб, палах берген джюрегим.
Джаралы Джугъутур, Джаралы Таш да – джюрегим,
Джангыз Терек да, Къазакъ Бёрю да – джюрегим.
Нюр джарыкъ болуб тёгюлген да джюрегим,
Солумагъан, солургъа да къоймагъан джюрегим,
Джарылсанг да, кюрешесе урургъа,
Биягъынлай джоргъа аджир болургъа.
Талагъынг туруб джыгъыллыкъса, билеме,
Алгъадан огъуна сенден разылыкъ тилейме.
Мен сенден, сен менден – бир-бирибизден бошадыкъ.
Сау къал, джюрек. Ёлгюнчю джашадыкъ.
КЪАН-ДЖАН
Джан десенг – ана тилде,
Джурт десенг – джашил нюрде,
Къан десенг – къызыл-ала,
Эл десенг – Къызыл-Къала,
Кёл десенг – Къарча Къала.
МЕН ТЮЗ БОЛДУМ АНТЫМА
Ата джурт ючюн, туугъан джер ючюн,
Баргъан къазауатлада тёгюлгенди къаным да,
Къаным сугъаргъан джуртну топрагъына
Къошулгъанды тёнгегим-саным да,
Сиз умут этгенча, кёкге учуб кетмей,
Ана тилге къошулгъанды джаным да.
Хоу, туугъан джерими топрагъына
Къошулгъанды тёнгегим-саным.
Тёнгекден айырылгъанлыкъгъа, Джуртдан айырылмай,
Ана тилге кёчгенди джаным.
Тёнгегим – Ата джуртда, джаным да – Ана тилде...
Насыб деген ол тюлмюд?
Халкъым бла джашадым, халкъым ючюн да ёлдюм –
Насыб деген ол тюлмюд?
Джашау бла Ёлюмню
Бойсундурдум кесиме.
Диним, тилим, джуртум, халкъым –
Дайым мени эсимде.
Джашау бла Ёлюмню
Кесиме къанат этдим.
Ант этдим:
Халкъым ючюн джашаргъа,
Халкъым ючюн ёлюрге.
Мен тюз болдум антыма:
Джашаууму къояма,
Назмуму да къояма
Кёб джаша дей, халкъыма.
АМАНТИШЛЕГЕ
Аман къатын арты бла къоркъутханча,
Сиз сёз бла къоркъутургъа излейсиз джауну.
Джалыныб къалыргъа излейсиз джаудан.
Бугъунуб къалыргъа излейсиз джаудан.
Аллах бла тилейме:
Киши бли тиши болгъаныгъыз айырылмай тебрегенди –
Сёзню къатынлагъа къоюгъуз,
Ныгъышны да къоюгъуз къартлагъа.
Белигизни белбау бла тартдырыб,
Санларыгъызны къатдырыб,
Эрлече джюрюгюз.
Бууаз къатынлача, къарынларыгъыз салыныб,
Ичкичиликни, хаулеликни нёгер этиб,
Къахмелени кесигизге эр этиб,
Джюрюгенигиз боллукъду.
Джуртугъузну джаулагъа бериб,
Аланы кесизиге бий, патчах этиб,
Кесигиз а алагъа къул болуб, ит болуб,
Бойнугъуздан тагъылыб, бедишлик болуб,
Ала атхан сюекни кемириб,
Ол сюек ючюн талашыб, джыртышыб,
Не учузлукъгъа джетгенсиз сиз?
Джуртугъузгъа ие болур орнуна,
Амантишле болуб – сатлыкъла болуб,
Джаулагъа къахме, къатын болуб,
Тегене, сюек ючюн
Кесигизни, халкъыъызны да сатыб,
Джашаб турургъа умутму этесиз?
Ата-бабаланы къабырларын эки джармагъыз,
Туудукъланы да сындырмагъыз кёллерин.
Адамлыкъны-ёзденликни-эркинликни
Не затлагъа аууушдурасыз сиз?
Эркинликге джетген бир джукъ джокъду:
Бёрюню къарны ач болса да – кёлю токъду.
Ол башына эркинди. Анга бий кимди?
Бир киши да. Ол боллукъ тюлдю кютю.
Аны ит болургъа къоймагъан –
Тейриси, тёреси, адети, бети эмда ётю.
Сиз а адамсыз.
Динден да хапарыгъыз барды.
Сора, Аллах айтханны этмей,
Ибилисге нек табынасыз сиз?
Адам болугъуз – муслиман болугъуз – ёзден болугъуз
Деб айтылгъанны къулакъгъа алмай,
Имансыз болуб, имансызлагъа къул болуб,
Айланнганыгъыз къуджур тюлмюдю?
Имансызлыкъды хар не палахны да анасы.
Сизден чыгъады бютеу халкъгъа къоркъуу.
Аны ючюн, амантишле, мен сизни
Къара багъанагъа сёз бла тагъама.
Сынджыр бла тагъарыкъла да чыгъарла.
Шериатха кёре сизге азаб салыныр.
Аман тишигиз алыныр.
Ким биледи, акъыл да джыярсыз.
Бек талпыйма ол кюнню кёрюрге.
Имансыз къауум, хазырланыгъыз ёлюрге.
Титирегиз, амантиш джыйын, ит джыйын.
Кечим джокъду сизнича итлеге.
АМАНТИШЛЕГЕ ЭНТДА БИР НАЗМУ
Имансызла, аджашханла:
Халкъларына аман айтыб,
Кърал къуйгъан кирни джагъыб,
Кърал къуллукъгъа джарашханла.
Халкъларын джакълар орнуна,
Джуртларын сакълар орнуна,
Джаугъа сатылыб къалгъанла,
Отуз кюмюшлерин алгъанла.
Халкъларын, джуртларын сатыб,
Джашау этерге кюрешгенле,
Халкъны динсиз, имансыз этиб,
Тилсиз, тарихсиз этиб,-
Хайуан этиб кюрешгенле,
Хайуанча да кёргюзтгенле.
Сатлыкъ къауум, амантиш къауум,
Аллахсыз, имансыз къауум,
Отуз кюмюшдю багъагъыз.
Ким эди сизни бабагъыз,
Ким болур сизни балагъыз?
Сизничалагъа джокъду орун
Керти адамланы ичинде –
Джашауда да, къабырлада да.
Кимлеге сатылгъан эсегиз,
Кимлеге табына эсегиз,
Ма аланы къабырларында
Къазыллыкъды сизге чунгур.
Харам мыллыкча атыллыкъсыз
Оюла тургъан кир чунгургъа.
Аны бла бошаллыкъды
Дуния джашауугъуз сизни.
Достарыңызбен бөлісу: |