99
§2.
Ни ко ла Тес ла. Электр энер гия сы
1.
Мәтінді оқып, алған әсерлеріңді талқылаңдар. Тілдік құрал дары
арқылы стилін ажыратыңдар.
Ни ко ла Тес ла (1856–1943) – да ныш пан фи зик, ин же нер,
элект ро тех ни ка жә не ра диотех ни ка
са ла сының өнер тап-
қы шы, ұл ты – серб.
Оны «әлем нің пат ша сы, най за-
ғай ды ба ғын ды ру шы жә не ең би ік са -
на ның ие сі» деп атай тын. Ни ко ла Тес ла
1856 жы лы шіл де нің 9-ынан 10-ына
қа ра ған тү ні қат ты най за ғай бол ған да
ту ған. Бо сан ды рып ал ған кін дік ше шесі
на ным-се нім ге бай ла ныс ты най за
ғай ды
жа ман дық қа бол жа ған. Ол ша қа лақ тың
қа ра тү нек тің ба ла сы бо ла ты нын ай та-
ды, бі рақ ана сы оған қар сы шы ғып:
«Жоқ, ол Күн сәу ле сі нің ба ла сы бо ла-
ды», – дей ді.
Тес ла ның биог ра фы Бер нард Карл-
сон ның ай ту ын ша, ға лым та ма ша ин тел лектіге ие бол са да,
идея лар ды іс ке асы ру ға жоқ екен. Тран сат лан ти ка лық ра дио -
ны жа сап шы ға ру ға бай ла ныс ты жа рыс ке зін де Тес ла өзі нің
де меу ші сі мен іс кер лік се рі гі Джон Мор ган ға лез де бай ла ныс
жа сау дың жа ңа тә сі лін ба ян дай ды. Оның мә ні – бир жа да ғы
ба ға бел гі леу лер мен те лег рам ма лар оның зерт ха на сы на ба-
ғыт талып, ал Тесла код тап, әр қай сысы на жа ңа же лі та ға йын -
дап отыр ған. Тес ла ның тү сін ді руі бой ын ша, кей ін ха бар ла-
ма лар бір қол ға сыя тын құ рыл ғы ларға та ра ты ла ды. Бас қа ша
айт қан да, ол мо биль ді бай ла ныс пен
ға лам тор дың но бай ын
кел тір ген. «Тесла ақ па рат ты же ке адам ға жі бе руді бі рін ші
бо лып ой лап тапқан», – деп жа за ды Карл сон. Со ны мен қа тар
ғалым ра дио ло ка тор, рент ген, сәу ле лік қа ру мен ра дио астро-
но мия жай лы идея лар ды ой лап тап қа ны мен, оларды іс ке
асыр ма ған.
Тес ла жай лы көп та рал ған аңыз дың бі рін де ол өзі нің
ман хэт тен дік зерт ха на сын да жер
сіл кін ді ре тін мә ши не
құ рас тыр ған де лі не ді. Ға лым өзінің бір сы на ғын да бү кіл
100
бір ау дан ды қи ра та жаз да ған. Не гі зін де, Тес ла ның құ рыл-
ғы сы – жер сіл кін ді ре тін мә ши не емес, жо ға ры жиі лік ті
ме ха ни ка лық ос цил ля тор бол ған.
Плат фор ма ның ас тын да
ор на лас қан пор шень оны қат ты ді ріл дет кен.
Тес ланың кі тап тар ды, су рет тер ді, жа ңа өнер та быс тар ды
миын да ұзақ сақ тап жү ре ала ты н, ны сан дар ды бір көр ген де,
оны то лық тай елес те те ала тын қа сие ті бол ған, ол ны сан дар ды
үш өл шем де (3D) көз ал ды на әке ле ала тын. Бұл қа бі ле ті оны
ба ла ке зі нен қи нап ке ле жат қан үрей лі түс те рін ба қы лау ға
алу ға кө мек тес ті.
(reactor.inform.kz)
Достарыңызбен бөлісу: