Табиѓат – туѓан анамыз
Оқушы: Экология сөзі «тіршілік ету мекені» немесе «өмір сүрген орта туралы ғылым» дегенді білдіреді. Мұғалім
жүктеу/скачать 44 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мұғалім
| Оқушы: Экология сөзі «тіршілік ету мекені» немесе «өмір сүрген орта туралы ғылым» дегенді білдіреді.
Мұғалім: Осы сөзді қай жылы, қай зерттеуші алғашқы ғылыми сөздік қорға қосты? Оқушы: Экология сөзін немістің атақты табиғат зерттеушісі Эрнест Геккель тұңғыш рет 1869 жылы ғылыми сөздік қорға қосты. Экология – қоршаған ортаның ластанбауын, адам өміріне зиян тигізбей таза болуын қарайды. Мұғалім: Ендеше, балалар, табиғатты қорғау, оның барлық байланыстарына аялы қамқорлық жасауға қандай мән беріліп отыр? Мысалы, Қызыл кітап туралы не білесіңдер? Оқушы: Қазір елімізде табиғатты қорғауға, оның байланыстарына өте зор мән беріліп отыр. Мысалы, 22 сәуір – «Халықаралық жер күні» деп есептеледі. Бесінші маусым «Қоршаған ортаны қорғау күні» деп есептеледі. Мұғалім: Аз қалған жануарларды, өсімдіктерді құрып кетуден сақтау үшін олардың атын қандай кітапқа жазады? Оқушы: Табиғаттың Қызыл кітабын шығаруды алғаш ұсынған ағылшын ғалымы оринтолог Питер Скот болды. Ал 1948 жылдан бастап дүниежүзілік сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктердің «санағы» басталады. Ал 1963 жылы Қызыл кітаптың бірінші басылымы, ал 1966 жылы екінші басылымы жарық көреді. Ал Қазақстанның жануарларына арналған алғашқы Қызыл кітап 1978 жылы жарық көрді. 1991 жылы екі рет толықтырылып, 1996 жылы үшінші басылымы өңделіп шығарылды. Қазақстанның Қызыл кітабында: Ақ бетінде: Сандары азайып келе жатқан, бірақ құрып кету қаупі жоқ, сирек жануарлар мен өсімдіктердің түрлері енгізілді. Сары беттерінде: Сандары күрт азайып отырған жануарлар мен өсімдіктердің түрлері жазылған. Жасыл беттерінде: Табиғатқа ұқыптылықпен қарау нәтижесінде сандары қалпына келтірілген жануарлар мен өсімдіктер орналастырылған. Кітапта қорғау шаралары, Қазақстанның картасы, қазіргі таралған аймағы көрсетілді. Оқушы: Осы кітапқа ақын Қадыр Мырзалиев анықтама берген: Отыра алмас ұл шыдап, қызым шыдап, Жоғалғандар тізімі ұзын шұбақ. Қызыл кітап – мезгілсіз кеткендердің Бастарына қойылған қызыл шырақ. Оқушы: Хайуанаттарды, өсімдіктерді көбейтіп өсіретін жерді қорық деп атайды. Осы қорықтарда адамның шаруашылық әрекеттеріне тиым салынған. Қазақстанның 9 ірі қорығы бар: Алматы, Алакөл, Ақсу – Жабағылы, Барсакелмес, Үстірт, Марқакөл, Батыс Алтай, Қорғалжын, Наурызым. (Картадан қорықтарды көрсету. Өздері салған суреттер арқылы Қызыл кітапқа енген жануарлар мен құстарға сипаттама беру). жүктеу/скачать 44 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|