Таңһылыу Кусимова исемдәр донъяһында в мире имен



бет8/16
Дата14.06.2016
өлшемі5.08 Mb.
#135921
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   16

77

СӘМИҠ ғәр.—тыңлаусы, ише­теүсе

СӘМИХ ғәр. — йомарт СӘРҘӘР фарс. — ғәскәр башлығы, дәрәжәле кеше, башлыҡ

СӘРМӘН фарс. — башлыҡ; дәрә­жәле кеше

СӘРМӘН монг. — сар(ай)+ман (исем ялғауы); ай һымаҡ (Жа-нузаков, 156-сы б.)

СӘСӘН баш. — аҡыл эйәһе, һүҙ оҫтаһы

СӘФӘР ғәр. — 1) юл, сәйәхәт; 2) Һижрә — Ай календарында 2-се айҙың исеме (шул айҙа тыуған балаға ҡушылған исем)

СӘҮЕРБАЙ ғәр., баш. — сәүер (иран ҡояш календарында 2-се айҙың исеме, апрель). Сәүерба-ев фамилияһы бар

СӘФӘРҒӘЛИ [| СӘФӘРҒӘЛЕ ғәр. — сәфәр + ғәли; Сәфәрғәлин, Сәфәрғәлиев фамилиялары яһал­ған

СӘХИ ғәр. — киң күңелле, йомарт

СӘХИП ғәр.—юлдаш, дуҫ, ип­тәш

СӘХИПГӘРӘЙ ғәр., фарс. — сәхип (дуҫ, иптәш) +гәрәй (эйәреүсе)

СӘХИПКИРӘЙ ғәр., фарс. —сә­хип +кирәй СӘХИУЛЛА ғәр.— йомарт

СӘХӘБИ ғәр. —дуҫ, иптәш СӘХӘҮ ғәр. — йомарт; саф, паҡ СӘХӘҮЕТДИН ғәр, —сәхәү+дин;

йомартлыҡ, сафлыҡ СӘЯХ ғәр. — сәйәхәтсе, илгиҙәр

САМИК ар.—слушающий, слуша-тель

САМИХ ар. — щедрый

САРДАР перс. — главиокоманду-ющий; заиимающий высокую должность; вождь, предводитель

САРМАН перс. — глава; заиимаю­щий высокую должность

САРМАН монг. — сар лг/ка+ман (аффикс); луноподобпый (Джа-нузаков, стр. 156)

САСЯН баш. — мудрый, умный; оратор

САФАР ар. — 1) путешествие, дальний путь; 2) название 2-го месяца Лунного календаря Хи-джри; родился в месяце Сафар

САУАРБАЙ ар., баш. — сауар ап­рель + бай (саур бык, волк; те­лең — знак зодиака — второй месяц иранского солнечного го-да)

САФАРГАЛИ ар. — сафар+гали; образованы фамилии Сафарга­лин, Сафаргалиев

САХИ ар.—добрый, щедрый САХИП ар.—друг, товарищ

САХИПГАРЕЙ ар, перс.— сахип друг, товарищ+гареһ последо-ватель

САХИПКИРЕЙ ар., перс.—са­хип + кирей

САХИУЛЛА ар. — сахи+улла; щедрый

САХАБИ ар. — друг, товарищ

САХАУ ар. — щедрый; чистый

САХАУИТДИН ар. — сахау+дин; щедрость, чистота

САЯХ ар. — путешественник



Т

ТАБИП || ТАБИБ ғәр. — дауалау­сы, доктор, врач

ТАЖИ ғәр. — тажлы (таж — батшалар баш кейеме)

ТАИП ғәр. — һәйбәт, шәп кеше; тәүбә итеүсе

ТАИПХӘЖЕ || ТАИПХӘЖИ ғәр.— таип+хәже; һәйбәт кеше; тәү­бә итеүсе

ТАИР ғәр. — юғары осоусы; ҡош­тар

78

ТАБИП || ТАБИБ ар.—лекаръ,

врач, доктор' ТАЖИ ар. — от слова таж ко-

рона, венец ТАИП ар.—хороший, приятный,

добрый; кающийся, раскаиваю-

щийся ТАИПХАЖИ ар.—таип хороший,

добрый+хажи поломник, рас-

каивающийся ТАИР ар. — высоко летающая

птица; птицы



\

ТАЙМАС || ТАЙМАҪ бор. баш.— ^таймаҫ, тайпылмаҫ; ныҡ

ТАЙСЫ бор. баш. — 1) тай һү­ҙенән (йорт хайуандары, төрлө януар, уларҙың балаларының атамаһын балаға исем итеп ҡу­шыу башҡорт һәм башҡа төр­ки халыҡтарҙа борондан билдә­ле); 2) боронғо төрки халыҡ­тарҙа титул, дәрәжә атамаһы булараҡ һәм «өлкән тәрбиәсе, остаҙ, атаҡлы, билдәле кеше» тигән мәғәнәләрҙә ҡулланылған (Тайсин тигән фамилия бар)

ТАЙФУР фарс. — ҡош

ТАЛИП Ғәр. — барыусы, эҙләүсе,

талап итеүхе; уҡыусы, шәкерт ТАЛМАС баш. — 1) тәржемәсе;

2) арымаҫ, талмаҫ ТАЛХА ғәр. — һайлап алынған,

бик һәйбәт ТАМИР бор. төрк. — тимер (бала

тимер һымаҡ ныҡ булһын тип

ҡушылған исем)

ТАМЬЯН баш. — боронғо баш­ҡорт ырыуы атамаһынан (йо­ла буйынса баланын, ҡайҙа тыу-ғанлығын билдәләп, шул ырыу, ара атамаһын исем итеп ҡуш­ҡандар)

ТАНАҒОЛ бор. төрк. — 1) тапа (ыпйы)+ғол (ялғау)

ТАНҺЫҠ бор. баш. — иҫ киткес, таң ҡалырлыҡ, мөғжизә; теләп, көтөп алынған

ТАНҺЫҠБАЙ баш. — теләп, кө­төп алған

ТАНҺЫҠҠУЖА баш., фарс — танһыҡ + ҡужа; теләп, көтөп ал­ған, танһыҡ

ТАҢ баш. — танда тыуған

ТАҢАТАР баш. — таң+атар (ба­ланың таң атҡанда тыуыуын билдәләп ҡушылған исем)

ТАҢБУЛАТ баш., фарс. — таң+

булат
ТАҢҒАТАР баш.— таң+атар

(таң атҡанда тыуған) ТАРАУЫЛ бор. баш. — мәғәнәһе

билдәһеҙ (Аҡбуҙат эпосында

Тарауыл ҡарт бар)

ТАЙМАС др. баш. — устойчивый, стойкий (букв. непоскальзываю-щийся, не ошибающийся)

ТАЙСИ др. баш. — 1) от слова тай — жеребенок двух лет (лич-ные имена, образованные от названия домашних животиых и их детенышей, •— явление тра-диционное в башкирском и в других тюркских языках); 2) употреблялось в качестве титула у древних тюрков и оз-начало «старший наставник, учи-тель; знатный человек, имени-тый» (известна фамилия Тай­син)

ТАЙФУР перс. — птица

ТАЛИП ар. — идущий, ищущий; студент, ученик

ТАЛМАС баш. — 1) переводчик; 2) не устанет, не утомится

ТАЛХА ар. — избранный, самый лучший

ТАМИР др. тюрк. — железо (вы-ражает пожелание родителей, чтобы ребенок был крепким, как железо)

ТАМЬЯН баш.—от названия древнего рода башкир (по обы-чаю имена давались и в честь рода, племени, где родился ре­бенок)

ТАНАГУЛ др. тюрк.—тана жем-чуг + тул (компонент мужских имен)

ТАНСЫК др. баш. — чудо, не-обыкновенный; желанный, ждан-иый

ТАНСЫКБАЙ баш.—желанный, жданный

ТАНСЫККУЖА баш., перс.—тан­сык желанный+кужа (компо­нент мужских имен)

ТАН баш. — рассвет, утренняя за­ря

ТАНАТАР баш. — тан утренняя заря+атар загорится; рассвет (указывает время рождения ре-

ОРНТСЭ


ТАНБУЛАТ баш., перс.—тан ут­ренняя заря+ булат сталь

ТАНГАТАР баш.—тан утренняя заря+атар загорится

ТАРАУЛ др. баш. — этимология неясна (в эпосе Акбузат имя старика)


79

ТАРИҠ ғәр. — тотҡан юл ТАТЛЫБАЙ баш. — татлы + бай

ТАУИС неол., ғәр. — ҡош исеме­нән ТАУЛЫБАЙ баш. — таулы+бай ТАУЛЫҠАЙ баш. — 1) «тау» һү­ҙенең иркәләү формаһынан; 2) ара атамаһынан булыуы их­тимал

ТАХАУ ғәр. — 1) яҡшы теләк, сә­ләм; 2) тоҡом, нәҫел

ТАХАУИ ғәр. — ҡара: Тахау ТАҺИР ғәр. — таҙа, пак, ғәйеп­һеҙ ТАҺИРЙӘН ғәр., фарс.— таһир + йән; таҙа, пак, ғәйепһеҙ йән

ТАШБУЛАТ баш., фарс —таш+ булат (был төр исемдәр бала гел үлеп торған ғаиләлә «баш­ҡаса бала үлмәһен, ныҡ бул­һын» тигән теләк менән ҡу­шылған)

ТАШТИМЕР баш.—таш+тимер (бала таш, тимер һымаҡ ныҡ булһын тип ҡушылған исем)

ТАЯР ғәр. — осоусы; әҙер тороу­сы

ТЕЛӘПҠОЛ баш.—теләп алған бала

ТЕЛӘҮБАЙ баш.—теләп алған бала

ТЕЛӘҮБИРҘЕ баш. — теләү+ бир­ҙе (Теләүбирҙин, Тләүбирҙин фамилиялары бар)

ТЕЛӘҮКӘЙ баш.—теләп, көтөп алған бала

ТЕЛӘҮСЕ баш.—теләп алған (Тләүсин, Телдүсин фамилияла­ры яһалған)

ТЕЛӘҮШӘ баш., фарс. — теләп алған (Теләүшин фамилияһы бар)

ТЕЛӘШ баш. — теләп алған

ТЕРЕҒОЛ баш. —тере + ҡол

ТЕҮӘЛБАЙ баш. — теүәл 4- бай

ТИМЕР баш. — «тимер» һүҙенән (тимер һымаҡ ныҡ булһын ти­гән теләк менән ҡушылған)

ТАРИК ар. — путь, дорога

ТАТЛЫБАЙ баш. — татлы слад-

кий+ бай ;

ТАВИС неол., ар. — павлин ,';

ТАУЛЫБАЙ баш. — таулы + бай

ТАУЛЫКАЙ баш. — 1) от ласка-тельной формы слова «таулы» (горная, гористая); 2) возмож-но, от названия родового под-разделения

ТАХАУ ар. — 1) хорошее пожела-ние, приветствие; 2) потомок, племя, род

ТАХАУИ ар. — то же, что Тахау

ТАГИР ар. — чистый, непорочный, невинный

ТАГИРЬЯН ар., перс. — тагир чистый, непорочный, невинный+ ян

ТАШБУЛАТ баш., перс, — таш ка-мень + булат сталь (такие име­не давались как символ крепо-сти, когда в семье часто уми-рали дети)

ТАШТИМЕР баш.— таш камень + тимер железо (пожелание ре-бенку крепного здоровья)

ТАЯР ар.—летающий; готовый

ТЕЛЯПКУЛ баш. — желанный

ТЕЛЯУБАЙ баш.—желанный ре-

бенок ТЕЛЯУБИРДИ баш. — теляу же-



лание+бирди дал (образованы

фамилии Теляубирдин, Тляубир-



дин) ТЕЛЯУКАЙ баш. — желанный

ТЕЛЯУСИ баш. — желающий (об­разованы фамилии Теляусин, Тляусин)

ТЕЛЯУША баш., перс. — желан­ный (образована фамилия Те-ляушин)

ТЕЛЯШ баш. — желанный

ТЕРЕГУЛ баш.—тере живой, здоровый + тул

ТУАЛЬБАЙ баш. — туаль пол-ный; ровно+бай

ТИМИР баш. — железо, железный (имена с компонентом тимир выражают пожелание, чтобы ребенок был крепким, вынос-ливыы)


во

ТИМЕРБАЙ баш. — тимер + бай ТИМЕРБУЛАТ баш., фарс.—ти­мер + булат (ныҡлыҡ билдәһе)

ТИМЕРБӘК баш. — ныҡ тимер (ныҡлыҡ билдәһе)

ТИМЕРҒӘЗЕ баш., ғәр. — тимер -Ьғәзе; ныҡ көрәшсе, еңеүсе

ТИМЕРҒӘЛИ || ТИМЕРҒӘ Л Е баш., ғәр. —тимер + ғәли

ТИМЕРЙӘН баш., фарс. — ти-мер + йәи; тимер һымаҡ ныҡ

ТИМЕРКӘЙ баш. — тимер һымаҡ («тимер» һүҙенен иркәләү фор­маһынан)

ТИМЕРҒАҘЫҠ баш. — йондоҙ исеменән

ТИМЕРХАН баш. — тимер + хан

ТИМЕРША баш., фарс. — тимер һымаҡ ныҡ

ТИМУР төр. — 1336—1405 йыл­дарҙа Урта Азияла дәүләт эш­мәкәре — әмир Аҡһаҡ Тимер исеме менән бәйле

ТИҢБИРҘЕ баш.—тиң+бирҙе ТИҢИШ баш.—тиң+ищ ТИҢСУРА баш.—тиц+сура

ТОҒАН бор. төрк. — беркет; бо­йороусы

ТОЙҒОН баш. — 1) ҡош исеме­нән; 2) бик шәп, яҡшы (Той-ғонов фамилияһы яһалған)

ТОМАН баш.—томан; (борон то­ман көндө тыуған балаға шун­дай исем ҡушҡандар; был йола төркмәндәрҙә лә билдәле)

ТОМАНСЫ баш. — томан + сы; то­ман көндө тыуған (Томаншин фамилияһында һаҡланған)

ТОМАШ баш. — томан исеменән үҙгәртелгән

ТОРОМТАЙ баш. — ҡош исеме­нән (ҡайһы бер һөйләштәрҙә торомтайҙы ҡарсыға тиҙәр)

ТОРСОНБАЙ бор. баш.— торһон+ бай

ТИМИРБАЙ баш.—тимир + бай ТИМИРБУЛАТ баш., перс. — ти­мир железо-\- булат сталь (сим­вол крепости)

ТИМИРБЕК баш. — тимир желе­зо + бек крепкий (символ кре­пости)

ТИМИРГАЗИ баш., ар.— тимир, железо + гази победитель, борщ,

ТИМИРГАЛИ баш., ар.— тимир + гали

ТИМИРЬЯН баш., перс. — тимир* железо+ян душа

ТИМЕРКЕЙ баш. — железнын (ог ласкательной формы слова «ти­мир» — железо)

ТИМИРКАЗЫК баш. — Полярна» звезда

ТИМИРХАН баш. — тимир + хан

ТИМИРША баш., перс.—тимир» железо+ша (аффикс); крепкий. как железо

ТИМУР тюрк. — происхождение-данного антропонима связано с-и.менем среднеазиатского госу-дарственного деятеля, полковод-ца (1336—1405) Тимура (Ти­мур Хромец)

ТИНБИРДИ баш. — тин ровня,, равный, чега+бирди дал

ТИНИШ баш.—тин ровня, рав­ный + иш друг, товаршц

ТИНСУРА баш. — тин ровня, рав­ный, равнозначный + сура герой,, молодец; друг

ТУГАН др. тюрк. — орел; повели-тель

ТУЙГУН баш. — 1) кречет белый;, 2) отличный (образована фа­милия Туйгунов)

ТУМАН баш. — туман (по древ-нему обычаю ребенку, родивше-муся во время тумана, давали? имя со словом «туман». Этот-обычай известен и в историж туркмен. — Кононов А. Н. «Ро-дословная туркмен»)

ТУМАНСЫ баш. — родился в ту-манный день (сохранилась в фа­милия Туманшин)

ТУМАШ баш. — измененная фор­ма имени Туман

ТУРУМТАЙ баш. — пустельга (в некоторых диалектах — ястреб)

ТУРСУНБАЙ др. баш. — турсун-һцсть живет+бай

ТӨЛКӨБАЙ баш. — төлкө + бай (Төлкөбаев фамилияһы бар)

ТӨПСӨК баш.—һуңғы, кинйә (һуңғы балаға ҡушылған исем)

ТӨХБӘТ ғәр. — ҡиммәтле бүләк

ТӨХБӘТУЛЛА ғәр.— алла бүлә­ге ТӨХВӘТ ғәр. — ҡиммәтле бүләк

ТӨХВӘТУЛЛА ғәр. — төхвәт + ул-ла

ТУҒАНБАЙ баш.—туған+бай (туғаны күп булһын тигән те­ләк менән ҡушылған исем)

ТУҒЫҘАҠ баш. — 1) ҡош атама­һынан (борон балаларға ҡош исемен ҡушыу йолаһы киң та­ралған булған); 2) проф. К. К. Юдахин яҙыуынса, ғаиләлә бала тормағанда, яңы тыуған бала­ны һаҡлау әсән уны сит кешегә биреп тороп, һуңынан туғыҙ төрлө нәмә биреп «һатып алыу» йолаһы булған; бындай балаға Туғыҙаҡ, һатлыҡ йә һатыбал­ды тигән исем ҡушҡандар

ТУҒЫҘБАЙ баш.—туғыҙ + бай (бәлки, баланың ғаиләлә туғы­ҙынсы икәнен билдәләп ҡушыл­ғандыр. Туғыҙаҡ исеме менән бер төрлө булыуы ла ихтимал)

ТУЙГИЛДЕ баш,—туй+.килде (туй килгәндә тыуған)

ТУЙСЫ баш.—туй, байрам ва­ҡытында тыуған (Туйсин фа­милияһы яһалған)

ТУЙЫШ баш.—туй + иш; туйҙа тыуған (Туйыш тигән ауыл исе­мендә, Туйышев фамилияһында һаҡланған)

ТУҠАБАЙ баш. — бай, туҡ, мөл-кәтле+бай (Туҡабаев фами­лияһында һаҡланған)

ТУҠБУЛАТ баш., фарс.— туҡ +

булат ТУҠСАБА бор. баш.—туҡ+саба

ТУЛЬКУБАЙ баш. — тульку ли-са+бай (образована фамилия Тулькубаев)

ТУПСЮК баш. — последний, пос-ледыш (такие имена давались в семье последнему ребенку. В русском языке соответствует имени Поскребыш)

ТУХБАТ ар.—дар, дорогой по-дарок

ТУХБАТУЛЛА ар.—дар божий

ТУХВАТ ар. — дар, дорогой по-дарок

ТУХВАТУЛЛА ар. — тухват+ул-ла; дар, подарок

ТУГАНБАЙ баш.—туган род-ственник, родня+ бай (выража-ет пожелание родителей, чтобы у новорожденного было много родственников, родни)

ТУГУЗАК баш. — 1) дрофа (обы-чаи и традиции нарекания де-тей названиями птиц суше-ствует издревле); 2) происхож-дение данного имени связано, как об этом пишет проф. К. К. Юдахин, с обычаем купли роди-телями собственного ребенка в целях сохранения его жизни. В качестве платы дают девять предметов; имя такому ребенку обычно дается Тугузак, Сатлык или Сатыбалды

ТУГУЗБАЙ баш. — тугуз девять + бай; (возможно, что такое имя давалось девятому в семье ре­бенку)

ТИИГИЛЬДИ баш.—туй свадь-ба+кидди пришел (ребенок ро-дился во время свадьбы)

ТУЙСЫ баш. — родился во время свадьбы, праздника (образована фамилия Туйсин)

ТУИШ баш. — туй + иш; родился во время свадьбы (сохранилось в фамилии Туишев и в назва-нии деревни Туишево)

ТУКАБАЙ баш. — тук богатый, сыгый+бай (компонент муж-ских имен); сохранилось в фа­милии Тукабаев

ТУКБУЛАТ баш., перс.— тук+ булат

ТУКСАБА др. баш.—тук + саба


82

\

(боронғо ырыу, ара атамаһы­нан) ТУҠСУРА баш. — туҡ+сура

ТУҠТАҒОЛ баш. — туҡта + ғол (борон ғаиләлә тыуған бер ба­ла үлеп торған осраҡта үлемде туҡтатыу әсән «туҡта» һүҙе менән ҡушылған)

ТУҠТАМЫШ баш. — «туҡта», «үл­мә» тигән теләк менән ҡушыл­ған исем; Туҡтамышев фами­лияһы бар

ТУҠТАР баш. — «башҡаса бала үлмәҫ» тигән теләкте белдереп ҡушылған исем

ТУЛЫБАЙ баш.—тулы + бай

ТУРАХАН баш. — тура (ғәҙел) + хан

ТУФАН ғәр. — көслө ташҡын, оҙайлы ҡойма ямғыр

ТҮЛӘБАЙ баш. — түлә + бай (тү­ләп алынған)

ТҮЛӘК баш. — баҫалҡы; яҙғы бә-рәс (Түләков фамилияһы бар)

ТҮЛӘКБАЙ баш. — түләк+бай ТҮЛӘКӘН баш. — түләп алынған ТҮРЙӘН баш., фарс.—турә

(аҡыллы) +йән ТҮРӘБАЙ баш.—түрә (аҡыл­лы) + бай; (бала аҡыллы булһын, тигән теләк менән ҡушылған исем) ТӘЛҒӘТ ғәр. — күркәмлек, матур­лыҡ ТӘМИНДАР ғәр., фарс. — бик шәп, көслө

ТӘНӘКӘЙ баш. — тәнәкәй, бала­ҡай (Тәнәкәй тигән ауыл исе­мендә һаҡланған)

ТӘҮФИҠ ғәр. — тәүфиҡлылыҡ, тыйнаҡлыҡ; бәхет; ярҙам

ТӘХӘҮ ғәр. — яҡшы теләк, сә­ләм; тоҡом, нәҫел

(от названия башкирского ро-да)

ТУКСУРА баш. — тук богатыйр, сытый+сура

ТУКТАГОЛ баш. — тукта остано-вись + тул (по древнему обычак> имя со словом «туҡта» — «оста-новись» давалось ребенку в той семье, где дети постоянно уми-рали)

ТУКТАМЫШ баш. — тукта оста-ноәись -Ьмыш (аффикс); (выра-жает пожелание родителей, что-бы дети больше не умирали);. образована фамилия Туктамы­шев

ТУКТАР баш. — остановится (от-ражает . надежду, что больше-дети не будут умирать)

ТУЛИБАЙ баш. — тулы полный+ бай

ТУРАХАН баш. — тура прямой,, справедливый+хш

ТУФАН ар. — разлив, половодье,. потоп

ТУЛЯБАЙ баш.'—туля уплочено,, возвращено+ бай

ТУЛЯК баш. — спокойный, сдер-жанный; весенний приплод (об­разована фамилия Туляков)

ТУЛЯКБАЙ баш. — туляк+бай

ТУЛЯКАН баш. — уплочено

ТУРЬЯН баш., перс. — турья ум~ ный+ян душа

ТУРЯБАЙ баш.—туря умный+ бай (имя выражает пожелание,. чтобы ребенок был умным)

ТАЛГАТ ар. — изящество, красо-та

ТАМИНДАР ар., перс. — тамин сильный, дгороишй+дар (аф­фикс наличия)

ТАНЯКЕЙ баш. — дитя, дитятко;: сохранилось в названии дерев­ня Тенякаево и пр.

ТАУФИК ар. — скромность; сча-стье; помощь, содействие

ТАХАУ ар. — хорошее пожелание,. приветствие; потомок, род, пле-мя


у

УҒАТАР баш. — уҡ + атар (илен һаҡлар)

УГАТАР баш. — уҡ сгрела + атар-будет стрелять; стрелок из лу-



83

УЙЫЛДАН баш,—Уйыл йыл­ғаһы атамаһынан

УЙЫЛДАН ғәр. —-1) бала, улан; 2) ожмах хеҙмәтсеһе

УҠБАЙ баш. — уҡ + бай; уғатар, илен һаҡлаусы

УҠБИРҘЕ баш. — уҡ+бирҙе (ил­де һаҡлаусыны бирҙе)

УЛАН баш. — ир бала, ул, ма­лай

УЛЬЯБАЙ баш. — улья (һуғыш­та табылған табыш) + бай (Уль­ябаев фамилияһы яһалған)

УРАЗ баш. — бәхет, ҡот

УРАЗАЙ баш. — бәхетле (Ураз исеменең өндәшеү, иркәләү фор­маһынан)

УРАЗБАЙ баш.— ураз+бай; бә­хетле бала

УРАЗБАҠ баш. — ураз + баҡ

УРАЗБАҠТЫ баш.—ураз (бәхет, ҡот) + баҡты (килде) Уразбак­тин һәм Уразбактин фамилия­лары яһалған

УРАЗГИЛДЕ баш.— бәхет, ҡот килде

УРАЗМӘТ баш., ғәр.—ураз+мәт (өммәт, халыҡ, милләт); Ураз­мәтов фамилияһы яһалған

УРАЗЫМБӘТ баш., ғәр.—ураз (бәхет) + өммәт (халыҡ); Ура-зымбәтов фамилияһы бар

УРАҠ баш. — ураҡ һүҙенән; ураҡ ваҡытында тыуған

УРАҠАЙ баш. — ураҡ һүҙенең иркәләү формаһынан; ауыл исемдәрендә һаҡланған

УРАҠБАЙ баш. — ураҡ+бай;

ураҡ ваҡытында тыуған УРАҠСЫ баш. — ураҡ + сы; ураҡ ваҡытында тыуған (Ураҡсин фа­милияһы бар)

ка («Башкиры издавна славн-лись как искусные стрелки из лука и донесли эту славу до эпохи Наполеона, против котог рого выступали с тем оружи-ем» —БНС, стр. 21)

УЙЫЛДАН баш. — от названия реки Уйыл

ВИЛДАН ар. — 1) дитя, сын; 2) слуга в раю

УКБАЙ баш. — ук стрела+бай; стрелок из лука; защитник ро-дины

УКБИРДИ баш. — ук стрела + бирди дал; появился защитник родины

УЛАН баш. — юноша, сын, маль-чик

УЛЬЯБАЙ баш.—улья трофей, добыча+бай (образована фами­лия Ульябаев)

УРАЗ баш.—счастье, удача, та­лан

УРАЗАЙ баш. — ураз + ай; счаст-лнвый (ласкательная форма имени Ураз)

УРАЗБАЙ баш. — ураз счастье, удача+ бай; счастливый

УРАЗБАК баш. — ураз счастье+ бак приди

УРАЗБАКТЫ баш. — ураз сча-стье + бакты взглянуло, пришло; образованы фам.илии Уразбак­тин, Уразбактин

УРАЗГИЛЬДИ баш.— ураз сяа-сгье+гильди пришло

УРАЗМЕТ баш., ар. — ураз сча­стье, удача+иет (сокращенная форма слова у м м е т — народ, нация); образована фамилия Уразметов

УРАЗИМБЕТ баш., ар.—ураз счастье + уммет народ; образ-О' вана фамилия Уразимбетов

УРАК баш.—серп; родился во время жатвы

УРАКАЙ баш. — от ласкателыюй формы имени Урак; сохранп-лось в названиях деревень Ура-каево

УРАКБАЙ баш.—урак серп-т бай; родился во время жатвы

УРАКСЫ баш. — урак серп + сы (аффикс); родился во время жатвы. Образована фамилия Ураксин


84



УРАЛ баш.—Урал тауы атама­һынан; Уралда тыуған

УРАЛБАЙ баш. — Урал+ бай

(Уралда тыуған)

УРАН баш. — 1) хәрби оран, һө-рән; 2) боронғо ырыу, ара ата­маһынан

УРМАН баш. — урман һүҙенән (Урманов фамилияһында һаҡ­ланған)

•УРМАНАЙ баш. — урман+ай (өн­дәшеү аффиксы)

УРМАНСЫ баш.— урман + сы (ба­ланың урманда тыуыуын бил­дәләп ҡушылған; Урманшин фамилияһы яһалған)

УРМАНТАЙ баш., монг.— урман+ тай (баланын, урманда тыуы­уын билдәләп ҡушылған исем; Урмантаев фамилияһы бар)

УСМАН ғәр. — ирлек, батырлыҡ (боронғо гәрәй хәлифенең исе­ме; тарихи сығанаҡтарҙа Ғос­ман формаһында ла осрай)

УСМАНҒӘЛИ |] УСМАНҒӘЛЕ ғәр. — усман + ғәли

УТАРБАЙ баш. — утар + бай

(Утарбаев фамилияһы бар)

УШАН бор. баш. — о ш (ағас­тың үҙәге); үҙәк (Ушанов фа­милияһы бар)

УРАЛ баш. — от названия горы Урал; родился на Урале

УРАЛБАЙ баш. —Урал + бай (ро­дился на Урале)

УРАН баш. — 1) боевой клич, призыв; 2) от этнонима У р а н

УРМАН баш, —урман лес (об-разована фамилия Урманов)

УРМАНАЙ баш.—урман лес+ ай (звательный аффикс^

УРМАНСЫ баш.— урман лес+ сы; лесник (родился ребенок в лесной местности и в память этого получил такое имя; об-разована фамилия Урманшин)

УРМАНТАЙ баш., мон. — урман лес+тай (аффикс наличия); об-разована фамилия Урмантаев

УСМАН ар. — смелость, героизм (имя древнего арабского халифа; в исторических источниках встре-чается и в форме Гусман)

УСМАНГАЛИ ар. — усман+гали

УТАРБАЙ баш. — утар хутор, се-



ление+бяя (сохраншюсь в фа-

милии Утарбаев) УШАН др. баш. — сердцевнна де-

рева (сохранилось в фамилии

Ушанов)


Ү

ҮҘӘНБАЙ баш. — үҙән+бай;

Үҙәнбаев фамилияһы бар

ҮЗБӘК баш.—халыҡ атамаһынан (бәлки, үҙе+бәк һүҙҙәренән яһалған исемдер); Үҙбәков фа­милияһы бар

ҮЛЙӘБАЙ баш. — үлйә (һуғышта алынған табыш) + бай; бай та­быш

ҮЛЙӘКӘЙ баш.—үлйә+кәй (ир-кәләү формаһындағы исем)

ҮЛЙӘН баш. — 1) һуғышта та­былған табыш; 2) еҫле үлән тамыры

ҮЛӘНБАЙ баш. — үлән+бай;



Үләнбаев фамилияһы яһалған

УЗЯНБАЙ баш.— узян долина+ бак; образована фамилия Узян­баев

УЗБЕК баш. — 1) от названия народности (возможно, от слов: «узе» сам+ бек князь); образо­вана фамилия Узбеков

УЛЬЯБАЙ баш. — улья трофей, добыча+бай богатый, боеач; бо-гатая добыча

УЛЬЯКАЙ баш, — улья трофей, добыча+кш (ласкательная фор­ма имеш)

УЛЬЯН баш. — 1) трофей, добы­ча; 2) корень душистой тра-вы

УЛЯНБАЙ баш. — улян трава+ бай; образована фамилия Улян-баев


85

ҮЛМӘҪ баш. — үлмәҫ, йәшәр (Үл-мәсов фамилияһы бар)

ҮЛМӘҪБАЙ баш.—үлмәҫ, оҙак йәшәр (ғаиләлә бала рәттән үлеп торған саҡта «был бала үлмәһен» тигән теләк менән ҡу­шылған исем)

ҮМӘР ғәр. — ғүмер һүҙенән (ғү­мерле булһын тигән теләк ме­нән ҡушылған)

ҮРГЕН баш. — 1) тәхет, урын; 2) нәҙек тал

ҮҪӘРГӘН баш. — боронғо баш­ҡорт ырыу атамаһынан (бала­ның ниндәй ырыу ерендә тыуы-уын билдәләп, шул ырыу хөр­мәтенә ҡушылған исем)

ҮТӘБАЙ баш. — 1) бик яҡшы, бик һәйбәт; 2) теләп, һорап ал­ған (Үтәбаев фамилияһы бар)

ҮТӘГӘН бор. баш. — үтәү һү­ҙенән (оҙаҡ бала булмай тор­ғандан һуң тыуған балаға ҡу­шылған исем)

ҮТӘҒОЛ баш.—үтә + ҡол (теләк үтәлгән)

ҮТӘП баш. — 1) бик яҡшы; 2) те­ләк үтәлде (Үтәев фамилияһы бар)

ҮТӘМЕШ баш. — үтәү һүҙенән (ғаиләлә оҙаҡ бала булмай то­роп, шунан һуң тыуған балаға ҡушылған исем)

ҮТӘШ баш. — үтәлеш (боронғо йола буйынса, баланы үтенеп һорағанда «үтенес үтәлде» ти­гән мәғәнәлә ҡушылған исем)

УЛМЯС баш. — не умрет; обра-зована фамилия Улмясов

УЛМЯСБАЙ баш. — улмяс не ум-рет + бай (выражает пожелание, чтобы ребенок жил долго; рас-пространена фамилия Улмяс­баев)

УМАР ар. — то же, что г у м е р—• жизнь (пожелание ребенку дол-гих лет жизни)

УРГЕН баш.— 1) трон, возвышен-ное место; 2) тонкая ива

УСЯРГАН баш.—от названия древнего рода башкир (такие имена давались в честь рода, где родился ребенок)

УТЯБАЙ баш. — 1) хороший, пре-восходный; 2) желание испол-нено (образована фамилия Утя­баев)

УТЯГАН др. баш. — исполнил (такое имя давали ребенку, ког-да в семье долго не было де-тей)

УТЯГУЛ баш. — утя + гул (жела­ние исполнено)

УТЯЙ баш. — 1) от слова «утя»—• «превосходный»; 2) исполнить

УТЯМИШ баш.—исполнил (та­кие имена давались детям в се-мьях, где долго не было детей)

УТЯШ баш. — исполнение (т. е. ребенок родился во исполнение настоятельной просьбы родите-лей)




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   16




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет