Тақырып 2: Материалдық нүкте динамикасы Негізгі сұрақтар
жүктеу/скачать 301.77 Kb.
|
| Сақталу заңдары
Негізгі сұрақтар: Импульс. Импульстің сақталу заңы. Жұмыс. Қуат. Кинетикалық энергия. Потенциалдық энергия. Механикалық энергияның сақталу және айналу заңдары. Импульс моменті және оның сақталу заңы. Қозғалыстары өзара бір-бірімен байланыста болған материялық нүктелер жүйесі механикалық жүйе делінеді. Механикалық жүйе еркін және байланыста болуы мүмкін. Механикалық жүйе нүктелерінің қозғалысы ешқандай себеппен шектелмеген, яғни нүктелер арасындағы байланыстар өзара жердің тартылу күшінен ғана тұратын болса, осы жүйе еркін болады. Механикалық жүйе нүктелерінің қозғалысы бір себеппен шектелген, яғни осы жүйе нүктелеріне байланыстар қойылған болса, ол байланыстағы жүйе деп атлады. Еркін механикалық жүйеге мысал ретінде Күн жүйесін алу мүмкін, себебі Күн және планеталар өзара бүкіл әлемдік тартылыс күші әсерінде болады. Байланыстағы механикалық жүйеге әр қандай машина механизмдерін мысал етуге болады. Себебі машина механизмдерінің бөліктері бір-бірімен топсалар, стержендер, қайыстар немесе тісті дөңгелектер арқылы байланысқан болады. Жүйенің кезкелген екі нүктесі арасындағы қашықтық өзгермейтін болса, ол өзгермейтін жүйе деп аталады. Бұндай жүйеге қатты дене мысал болады. Механикалык жүйеге әсер ететін күштер шартты түрде ішкі және сыртқы күштерге бөлінеді. Механикалық жүйені құрайтын нүктелердің өзара бір-біріне болған әсері ішкі күштер делінеді. Механикалық жүйе құрамына енбейтін денелер (нүктелер) тарапынан қойылған күштер сыртқы күштер деп аталады. Ішкі күштер , сыртқы күштер сондай-ақ ішкі күштер бас векторы , сыртқы күштер бас векторы мен белгіленеді. Бір жүйе үшін сыртқы деп есептелетін күш екінші жүйеге қатысты ішкі күш болуы да мүмкін. Мысалы бүкіл Күн жүйесінің қозғалысы зерттелгенде планеталардың өзара тартылыс күші ішкі күш есептелінеді. Жердің өзінің орбитасы бойымен күн төңірегіндегі қозғалысы зерттелгенде тартылыс күші сыртқы күш болады. 1-сурет жүктеу/скачать 301.77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|