Тақырып. «Арнайы педагогика» Кіріспе. Арнайы педагогика теориясының жалпы сұрақтары
Компенсация мен гиперкомпенсация реакциясы
жүктеу/скачать 262.77 Kb.
|
| Компенсация мен гиперкомпенсация реакциясы - жасөспірімдердің кейбір тэртіптеріндегі өзіндік ерекшеліктермен, көріністермен өзінің назар аудармауы да осы сипатталған психиканың зақымдануының белгісі. Аталмыш жағдайда жасөспірімдер үйде, әсіресе далада жалғыз қалуды, көпшілікпен араласпайтын эрекеттермен шұғылданады. Әртүрлі қиялдарға еліктеп, өз қиялдарында өздерін күшті жэне эдемі, сымбатты түрде елестетеді.
Психопатияға үқсас психиканың декомпенсациясы (зақымдануы) 3 түрлі болады: а) сезімді-жігерлік түрақсыздығының жоғарылауы, б) аффективті қозғыштың жоғарлауы; в) жағымсыз қүмарлықтың жоғарлауымен сипатталатын бүзылулар Көбінесе бүл балалардың мектеп тэртібін бүзылулармен (шыдамсыздық, ашушандық, мүғалымдермен және кластастармен тіл табыспаушылық, эрдайым сабақтан қалу, себепсіз сенделіп, бос жүру, т.б.) қатар, қоғамға қарсы тэртіп бүзуларыда (ерте жастан қалыптасқан маскүнемдік, үрлықшылық, қаңғыру, нашақорлық жэне токсикоманияға әуесқойшылық, жабай жыныстық қүмарлық) байқалады. Алайда, бүл балалар кэмелетке толмағандықтан арнай комиссияның тіркеуінде түрады. Олардың тэртбінде сезімдік-жігерлі түрақтылықтың қалыптаспауы, жетілмегендігі байқалады. Балалықинфантилизм басым болып, ойсыз көтерінкі көңіл-күймен қатар кейде себепсіз беймазалық, эбігершілік те байқалады. Аз нэрсеге қанағаттанушылық – олардың тәртіптерінің ең негізгі сипаттамасы, Олар оп-оңай тапсырмалардан қашады, ал оқу, сабақ барысында мылжың, сөзшең, дөрекі болады, алаңдап отырады, мүғалімнің айтқанын қабылдамайды. Қандай әректпен шүғылданса да„ өте шыдамсыз, тез жалығып, масайып, импулсивтік әрекеттер жасайды. Бүл балалар кейбір сөздерге негізсіз иланып, оның арты не болатынын ойланбай, эртүрлі қақтығыстарға араласып, түрлі қылмыстарды ойланбай жасайды. Өздері өте қорқақ болғандықтан, олар белсенді тэртіп бүзушылардың айтқанына тез көнеді, бүйрықтарын орындайды. Бүл балаларда тәртіптерінің бүзылуларымен қатар интеллектуалды кемістіктеріде айқын білініптүрады. Юүл кемшіліктер жас өспірмдерді элеуметтік жағынан өте қатарлі топтарға қосылуға дейін экеледі. Кейде осындай балалар қылмыстарғада барады. Осы топтағы жас өспірімдердің арасында сыртқы ене бітіміндегі жыныстық метоморфозаға қоса, эндокринді - вегетативтік эрекеттердің зақымдануы да байқалады. Осындай ауытқулардың салдарынан дене - қүрылысының қалыптасу үйлесімділігі, яғнидисгармониясы анықталады. ККөмекші мктеп-интернаттарда, арнайы мекемелерде осы топтағы жас өспірімдер оқытушылардың жэне тэрбиешілердің жауапты көз қарасын, назарын қажает етеді, ал патологиялық белгілері асқынған кезеңдерінде ауруханаларда немесе психоневрологиялық диспансероерде емдеуді қажет етеді.нашар элсіз мінездерін немесе қасиеттерін жасыру. Аталмыш реакция ата-анасының балаға жеткіліксіз көңіл бөлмеуінен, онымен санаспаушылықтан туындаған психологиялық қорғаныс әрекетіне тэн. Мүндай реакция толық емес отбасында өсетін немесе физикалық, психикалық, есту - сөйлеу кемістіктері бар, сол сияқты басқа да ауытқулары бар немесе невроздармен сырқаттанған балаларда жиі кездеседі. жүктеу/скачать 262.77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|