Газдың химиялық табиғатын анықтау

Егер көтерілген консервілер микробиологиялық көрсеткіші, нетто масасы МЕСТ - сай келсе, ондаприбор қолданып, газ мөлшерін тексеру керек. Банка ішіне газ - су арқылы өнім ішіне енеді. Егер газ қайнап жатса , онда бүл сутегі көтерілу себебі - химиялық химиялық процесс; егер газ қайнамаса, онда барий иодына малу кезінде қалдық қалады, көтерілу себебі - жабылған банкада стерилизацияға дейін болатын микробиологиялық процесс.

Тамақ өнімдерінде консерві өнімдерін сақтау кезінде келесі металдар өзгеруі мүмкін. Қалайы, мыс, темір.

Қалайы қүрамын анықтау.

Консервілерде қалайы өнімнің органикалық бөлігін минерализациядан кейін анықтайды. Минерализациядан кейін қалайы пайда болады. Қалайы анықтаудың йодометрлі әдісі торвалентті қалайының екі валенттілікке дейін қалыптасуына және тотығу үшін соңғы йод санын анықтауға негізделген. Йодометр әдісінің кемшілігі : минерализациялау қиын және үзақ уақыт , анализ нәтижесі рН және ерітінді температурасы әсер етеді.

Қалайыны анықтаудың консерванттік әдісі.

Бүл дәіс қалайы анықтаудың кең таралған әдісі. Жақсы нәтиже алынады , анализ 3-4 сағатқа қысқарады , нәтижеге басқа металдар әсер етеді.

Кверцетин төрт валентті қалайыны сары түсті кешенді қосылысқа айналдырыды , ол спиртте ериді, түрақты концентрацияда қышқыл ортаға төзімді.

Анализ үшін келесі реактивтер қажет : альфидинитрофенол - 0,1 г 50 мл сумен толтырады.

Анықтау әдісі : Қалайының стандартты ерітіндісі көлемі 1л өлшегіш колбаға 0,1г өлшенген металды қалайы салынады , 10 мл түз қышқылы , 2 мл 30 % - ті сутегі перекисі , 5г натрий хлор қосылады. Қойып қояды және қалайы ерігенне кейін 40 мл түз қышқылын қосады және сумен керекті мөлшерге дейін қүяды. Ерітіндіде қалайы концентрациясы 0,1 мг/мл. Ерітіндіні бірнеше ай 4°С - та сақтайды. Қалайыны тексеру қүрғақ және дымқыл әдіспен жүрді.

Ылғалды әдісте 5г үлгіні колбаға салады. Көлемі 100 мл 10 % азот қышқыл ерітіндісін қүйып , 10 минут қояды , 8 мл күкірт қышқылын қосып қыздырады.

Тамшылы воронка арқылы азот қышқылының бірнеше тамшы арқылы көпірші көпіршікті басады және оны 2 - 3 мл минерализация процесі біткенге дейін қосады, ерітінді қараймау керек. Колбадағы сүйық түссізденгенде азот қышқылын қүю тоқтатылады , қыздыру ақ бу пайда болғанша және одан кейін 20 минутқа дейін тоқтатылмайды. Түссіз немесе сарғыш суығаннан кейін 50 мл өлшегіш колбаға ауыстырылады.

Минерализация қүрғақ әдісінде үлкен фарфор тигельге 15 г өнім салынады, кептіреді , 500°С обугливают. Күлге 2-3 тамшы перегидрол және 3 мл 6Н түз қышқыл қосып қоспаны кепкенше булайды және одан тигельге 25 мл су қосылады. Тигель 2 мл түз қышқылы және 25 мл сумен шайылады.

Суытылған қоспаға 2 мл түз қышқылын және 2 мл пергидрол және 20-30 минут ақырын қыздырады, бірнеше мл су қосып, 50 мл пробкасы бар өлшегіш колбада фильтрлеп, түз қышқылын қажет мөлшеріне дейін апарып, колба толтырылады.

1 - 2 мл ерітіндідегі қалайыны анықтау үшін қақпақты 50 мл олшегіш цилиндрге 0,2 мл 0,1 % - ті альфа - динитрофенол ерітіндісі қүйылады., сары түс боялғанша аммиак (1:3)1-2 тамшы түз қышқылын жояды. 5 мл түз қышқылын қосады , 3 мл тиомочевина , 20 мл су , 5 мл 0,2 % кверцетин ерітіндісі қосылып, этил спиртімен керек сызыққы дейін қүйылады. 10 минуттан кейін сары түс белсенділігін СФ - 4А үзындығы 437 мкм немесе фотометр ФТ - 2 светофильтр және үзындығы 244 мкм максимум өткізу арқылы өлшейді.

Қалайы қүрамы формуласы :

Белгілі бір талапқа сай қалбырларды органолептикалық көрсеткіштер арқылы бағалаған кезде төмендегідей талаптарды қанағаттандыруы қажет:

Қалбырдың органолептикалық көрсеткіштерін былайша анықтайды: сыртқы түрі, түсі, дәмі, иісі және консистенциясы, сонымен катар сорпаның дәмі мен мөлдірлігі. Органолептикалық бағалау кезінде етті форфор тостағанға немесе тарелкаға салып, оның дәмін татып көріп бағалайды.

Сорпаның түсін, мөлдір, түнықтығын анықтаған кезде қалбырды ашып, сорпаны шыны ыдысқа қүйып, жарық көзіне үстап көру керек.

Қалбырды органолептикалық көрсеткіштер арқылы толықтай анықтаған кезде балдық жүйені қолдануға болады.

Төменде ет пен сорпаны 5 балдық жүйемен бағалау үшін дәм тату
қағазының (дегустациялық бет) кестесі берілген.
2 кесте.

Калбырдың таза салмағы мен қүрамдас бөліктерінің ара қатысын анықтау.

Ет өнеркәсібінде өндірілетін қалбырдың ең көп тараған түрі "Бүқтырылған ет" (сиыр, қой, шошқа еті). "Бүқтырылған ет" қалбырлары қүрамдас бөліктерінің ара қатысын дайын болғаннан кейін 1 тәуліктен соң анықтайды.

Жақсылап сүртілген қалбырды 0,5 г дейінгі дәлдікпен, ал расфасовкалау үшін 1 кг-нан 1 г-ға дейінгі дәлдікпен өлшеп алады да, қалбырды ашып, оны бу моншасында 60-70 С° температурада қыздырады. Сорпаны стаканға майымен қүяды және оған еттен оңай ажыратылатын май қосады. Қалбырды ішінде қалған етімен қосып өлшейді, сосын түгелдей босатып, еттің салмағы мен қалбырдың таза салмағын анықтайды. Сорпа суығаннан кейінгі бетіндегі майды алып

өлшейді. Сорпаның салмағын қалбырдың таза салмағы мен ет пен майдың сапмағының айырмасымен анықтайды.

Еттің, майдың, сорпаның қүрамын қалбырдың таза салмағына шаққандағы процентпен есептейді. Нәтиже қорытындысын 1 кестеге енгізеді.

1 кесте.

Қалбырдың қақпағының шеңберінің 3/4 бөлігіндей етіп кесіп, қалбырда

сүйық бөлігі болса, онда оны форфор келіге құяды. Осыдан кейін қалбырдан

кесек бөлігін алып, екі рет ет тартқыштан өткізіп, форфор келіге сүйық болігімен

бірге қүйып, біркелкі болғанша арапастырады. Егер сүйық болігін айыру қиын

болса, қалбырдағыны бөлмей-ақ ет тартқыштан өткізеді. Қалбырды химиялық

жолмсн тексеру қалайының мөлшерін анықтауға байланысты. Қалайы ауыр

пдардың көпшілігі сияқты денсаулыққа зиянды болғандықтан, қалбырларда

оның мөлшеріне талаптарға сай шек қойылады. Қалайы қалбырдағы дәнәкердің

сруі нөтижесінде пайда болады. Ол қалбырдағы заттардың осы процеске өсер

етуіне байланысты. Бүл жерде қышқылдардың көпшілігі, әсіресе, сірке қышқылы

рол атқарады. Сонымен қатар, қалайының ерітілуіне тотықтандырғыш

аттар мен ауадағы оттегі де әсер етеді. Сондықтан, қалбырдың аузын жапқан

кезде (вакуум-закат), ауаны шығарған кезде (эксгаустирование) ауа қалдырмау,

калбырдың ақаулығын, жарамсыздығын азайтады. Қалайының молшері қалбырды

сақтау кезінде, әсіресе, жоғары температурада үлғайып кетеді. Қалбырдағы

қалайы кейде органикалық қосылулардан, кейде стерилизация кезінде болінетін

заттардан, қалайының күкіртті сутегімен өрекеттесуінен, бірігуіыен пайда

болатын күкіртті қалайы түрінде кездеседі. Сондықтан, минерализация кезінде

айда болатын қалайы мөлшері үшпалы болып келеді. Минерализацияның шарты:

калайы шығымын болдырмау.

Зерттеуге алынған 40 г үсатылған затты сыйымдылығы 500 мл Къельдал колбасына 50 мл 10 % азот қышықылының ерітіндісіне, азот жөне күкірт қышқылдарында алдын-ала өңделген 1 шымшым үнтақталған шыныны салып, оиы шайқап, 10 минут тыныштыкта үстайды. Содан соң 25 мл күкірт қышқылының қоспасын қосып, колбаны асбестторға салады да, алдымен баяу, сосын қаггы жанған отта қайнағанға дейін қойып, колбаға штативке орнатылған бюреткадан азот қышықылын бір тамшыдан қосып отырады. Сүйық зат қарайған кезде азот қышықылын көбейтеді, азайған кезде азайтады. Сүйық затты күкіртті ангидридпен аппақ буы шыққанша және түссізденгенге дейін қыздырады. Осы уақыт ішінде сүйық зат түссіз болып қалса, органикалық заттардың минерализациясы аяқталады деп есептейді. Қарайып кеткендей болса, азот қышқылын қосып тағы да қыздырады.

Түссіз немесе сарғыштау затты суытып, оттегі қышқылының қалдығы толық бүлінуі үшін, 25 мл қымыздық қышқылды аммонийдің қанық ерітіндісін қосып, күкіртті ангидриттің аппақ буы шыққанша тағы қайнатады.

Къельдал колбасындағы сүйықты суытып, 300 мл конус тектес колбаға ауыстырып, ал қалғанын 60 мл сумен осы колбаға шайып қүяды. Суығаннан кейін конус тектес колбаға 25 мл түз қышқылын (тығыздығы 1,1885) қосады, колбаны екі тесікті рәзіңке тығынмен жабады да, біреуін колбаның түбіне дейін жетіп, көмірқышқыл газын беретін, диаметрі 5-6 мл түтікті рәзіңке тығынның астына орналастырады. Колбаның түбіне дейін жететін тетікті күкірт қышқылды мыстың 5 % ерітіндісімен жуатын жуғышқа жалғайды. Сосын одан 5 минут бойы көмірқышқыл газын жіберіп түрады. Әрі қарай газ беруді тоқтатпай конус тектес колбаның тығынын ашып, 0,5 г алюминий тозаңын салып, қайтадан тығынын жауып, қалпына келтірілген қалайы ауадағы оттегімен тотықпас үшін, колбадағы ауаны С0₂ жіберуді үзбей сығып шығарады. Бірнеше минуттан кейін, сутегінің бөлінуі бәсеңдеген кезде, сутегіні қайнатпай ақырын қыздырады. Бөлінген сутегі төрт хлорлы қалайыны металға дейінгі қалпына келтіреді.

Сүйық затты қалайы толық еріп біткенше және қайтадан екі хлорлыға айналғанша қайнатады. Сосын қыздыруды тоқтатып, көмірқышқыл газының ағысын күшейтеді де, колбаны суға салып суытады. Газ беруді тоқтатып, тығынды біраз ашады да, тамызғышпен йодтың 0,02 М ерітіндісінен 25 мл қүйып, араластырады. Түтікті 200 мл сумен сол колбаға жуады, бүл кезде екі хлорлы қалайы төрт хлорлыға дейін тотығады.

Йодтың артық мөлшерін 0,02 М триосульфатты натрий ерітіндісінде сарғыш түрге дейін титрлайды. 1 мл 1 %-ті крахмал ерітіндісін үстемелеп титрлауды ерітінді түссізденгенге дейін жалғастырады. Қалайы ауадағы оттегімен тотықпас үшін титрлауды тез өткізеді. Салыстырмалы бақылау тәжірибесін қатар жүргізеді. Қалайының мөлшерін (X, мг 1 кг зат) формула бойынша есептеп шығарады.

Приборлар, қүрал-жабдықтар және реактивтер.

1. 
   Фарфор ыдыстар, еттартқыш, қақпағы қатты немесе кедір-бүдыр қалбыр, техникалық таразы, Къельдал колбасы, цилиндр, Кипп аппараты, бюретка, химиялық шыны.
   
2. 
   Оттегі қышқылы, күкірт қышқылы, қымыздық қышқылды аммонийдің қанық ерітіндісі, НСІ, алюминий тозаңы, натрий тиосульфатының 0,02М ерітіндісі, 1 %-ті крахмал.
   

Қорғасынды күлдеуден кейін болғандықтан, күлдеуді байқап жүргізу қажет. Талап бойынша аралас күлде қараластыралады.

Алынған заттың мөлшері 15 г (навеска) фарфор құяды

пемесс кептірілген шкафта кептіреді, сосын бәсең шоқ қызуында үстайды,

суық хейін шоқты үсақтап, дистилденген суда сілтісінен айырадм: 1 рет 5

мл жылытпалы сумен, кейінгі екі ретте осы молшерде, бірақ жылытпай, барлық

жпгдайда сығындыны (экстракт) сыйымдылығы 100 мл тыгыны қаггы колбаға

сүзеді. Бүл кезде қорғасынның ерігіш түздары ерітіндіге аймалады, оны сүзгішпен

алып шоқтану жүргізілген жерде 500 °С температурада күлдейді. Күлді бірнеше

гамшы қоюлатылған түз қышқылымен (конц. НСІ) бүлғап, қыздырып, ыстық

қумда буын шығарып қүрғағанша үстайды. Қүрғақ заттың қалғанын НСі-дың 4

мл 10 %-ті ерітіндісімен өңдеп, қайнағанға дейін қыздырып, сосын ыстық күйінде

алғашқы сүзгішпен колбаға сүзеді. Түнбаны ыстық судың біраз белігімен (20 мл)

жуады, колбадағы қышқыл концентрациясы 1 %-ке азаяды. Пайда болған хлорлы

оын ыстық суда жақсы еріп, сүзілген сүйыққа айналады. Егер, ерітінді

сіптілендірілгеннен кейін де сілтілі болса, онда оны 10 % НСІ ерітіндісімен

метилоранж баяу қышқыл реакциясы бойынша қышқылдандырады да күкіртті

мен 40-45 минут немесе күкіртті натрий ерітіндісімен қышқыл ортада

өңдейді. Соңғы жағдайда ерітіндіге 10 % НСІ 10 мл ерітіндіге 0,4 мл молшерінде

және 10 % күкіртті натрийді тамшылап қосып, әр тамшыдан кейін араластырып

ырады. Қалдықта сульфидті металдардың 4-5 тобы, соның ішінде қорғасын,

. лайы, күкірт қалады.

Бөлінген түнбаны центрифугалау арқылы бөледі, 10 % ащы матрийдің баяу қыздырылған 3-4 тамшы ерітіндісімен эндепсул Сульфасоль түрінде қалайы араластырады.

с'

Түнбада 4 топтағы металл сульфидтер, т.б. және күкірт қалады. Центрифугаланғаннан кейін сілтімен өңдеуді бірден қолға алу керек. Қышқылдандырылған кезде пайда болған қорғасын сульфиді, оның сульфаты сІлтіде ериді. Сульфидтің түнбасын азот және күкірт қышқылдарының бірдей көлемде алынған күшті қоспасының 5-10 тамшысымен өңдейді және пробиркада ыстық қүмда қыздырып, біреуін, бір жарымын, яғни оттегі тотығын толықтай кетіргенге дейін қыздырады, бүл кезде сульфидтер сульфатқа айналады. РЬS+2НN0₃ +Н₂ SO₄ =РЬS0₄+S+2NO₂+2Н₂0

Бүл реакциямен шектеліп қалуға болмайды. Азот қышқылы мен қорғасын сульфидінің көрінуін бүркемелейтін күкірттің пайда болуымен қатарласа жүреді. Жоғары концентрациялы күкірт қышқылының диссоцияциялануының себебінен, негізінен бірінші сатыға дейін ерігіш, қышқыл күкірт қышқылды қорғасын түзы пайда болады, ол концентрациялы азот қышқылында ериді жәие қыздырғанда түгелдей ериді. Сондықтан, түнбаны 1 мл натрийдің қанық сірке қышқылды ерітіндісімен өндеп, күшті сірке қышқылымен сәл қышқылдап, оған 1 мл су

қосып, баяу қыздырып, центрифугалап бөліп алады. Сондықтан, түнбаны 1 мл натрийдің қанық сірке қышқылды қышқылдандырылған күшті сірке қышқылымен өндейді, оны жөн жылытылған 1 мл суға араластырып, центрифугалау арқылы бөледі. Қорғасын сульфаты сірке қышқылдығына айналады.

1. 
   Муфель пеші, қүрғатқыш шкаф, ыстық қүм, центрифуга, плитка.
   
2. 
   Фарфор ыдыс, 100 мл катты тығынды шыны сауыт, сүзгі қағаз, воронка, пробирка.
   

Студенттер осы амин қышқылды құрамның мәліметтерін пайдалана отырып, өнімнің биологиялық құндылығының көрсеткіштерін анықтайды.

мұндағы - зерттелетін 1 г белоктағы алмастырылмайтын амин қышқылының

құрамы, мг;

-1 г «идеалды» (стандартты) белоктағы амин қышқылының құрамы, мг;

100 – есептеудің проценттік коэфициенті.

мұндағы - амин қышқылдың амин қышқылды скорының айырмашылығы.

мұндағы - аминқышқылды скордың артық салмағы.

скорының эталонға қатынасы, %;

n - алмастырылмайтын амин қышқылдың саны.

Тағамдық белоктың биологиялық құндылығын (БЦ) мына формуламен анықтайды:

БЦ=100-КРАС

Аминоқышқылды құрамның утилитарлық коэфициентінің практикалық маңызы зор.

Алмастырылмайтын амин қышқылының утилитарлық коэффициентін мына формуламен анықтайды:

мұндағы - j-алмастырылмайтын амин қышқылының физиологиялық нормаға (эталонға) қатынасты скор, %.

мұндағы - өнімдегі j-алмастырылмайтын амин қышқылының құрамы, 100г/г белокта; - j-алмастырылмайтын амин қышқылды құрамның физиологиялық нормаға (этолонға) қатынасы, 100 г/г белокта.

Мұнда су мөлшері 150-24=126 кг.

Мұнда

Тұздықта 24 кг тұз ерітілген болса, онда 31,5-24= =7,5 кг тұз қосу керек.

Тексеру: .
Тақырыбы: Тұтыну таурларын маркілеу және штрих кодтары

Жұмыстың мақсаты: Тұтыну таурларын маркілеу және штрих кодтары

Методикалық көрсеткіштер:Кәсіпорындар, коммерциялық құрылымдар, тұтынушылар да тауар туралы сапалы, уақытылы және толық мәлімет алғысы келеді. Тауарлық информация қүралдары маркілеу, техникалық қүжаттар, анықтамалы, оқу және ғылыми әдебиеттер, жарнама және насихаттау жатады.

Маркілеу- тауарға және (немесе) қаптамаға белгіленген текст, шартты белгі немесе сурет. Белгілеу орнына байланысты маркілеу өндірістік және саудалық болып ажыратылады. Өндірістік маркілеуге затбелгілер, қыстырмалар, кольереткалар, жапсырмалар, биркалар, бақылау таспалары және т.б. жатады. Саудалық маркілеуте бағасы, тауарлық және кассалық чектар жатады.

Жеке тауарлар түрлерін маркілеу тәртібі мен ережесі нормативті құжаттарда көрсетіледі. Жалпы барлық тауарларды маркілеуде төмендегі мәліметтер міндетті түрде болу керек:

• 
  шығарушы және кәсіпорын туралы мәлімет;
  
• 
  тауар сәйкес келетін стандарт;
  
• 
  сертификация туралы информация;
  
• 
  өндіруші кепілдігі;
  
• 
  тауарды сақтау мерзімі;
  

Тауарлық белгі бәсекелестік күресте маңызды орын алады, себебі көптеген түтынушылар тауарлық (фирмалық) белгіге көңіл аударып, белгілі бір кәсіпорынның тауарларын түтынады. Бүл белгілерді таңбалаудың негізгі үш типі бар:

вфирмалық аталу - сөз, әріп, немесе сөз немесе әріп тобы; фирмалық белгі - символ, сурет, ерекше түс немесе белгілеу; •тауарлық белгі - фирмалық ат, фирмалық белгі, тауарлық бейне немесе олардың үйлесуі, олар ресми түрде Халықаралық реестрде тіркелу керек және заңмен қорғалады, оны тауарлық белгінің қасында түрға R әрпі көрсетеді. Егер тауарлық белгі фирма менпщгң болып саналса, онда С белгісі болу керек.

1.9. Тауарларды штрих кодтау

Штрих код (ШК) - тауар туралы информацияны есепке алу және автоматтандырылған идендификация үшін арналған сандар мен штрихтар түрінде кодталған белгі.

Штрих кодты енгізу қажеттілігі өндіріс және сауда саласына ЕЭМ-нің кең енуі мен информациялық технологияның дамуымен байланысты туындады. Нәтижесінде тауарлардың түсуін, оларды тиеу және сатуды есепке алуды автоматтандыру есебінен тауар қозғалысын тездетуге және оның әртүрлі

кезеңдерінде құжаттарды рәсімдеуді жеңілдетуге мүмкіндік туды. Қүжатгарды

қолмен толтыру, қоймада қажетті тауарды табу көп уақыт пен еңбекті кажет

етеді және ол операцияларды орындағанда қателіктер пайда болады.

Штрих кодтар екі түрге бөлінеді: европалық -EAN және америкалық -

UPC. UPC кодының EAN кодынан сыртқы айырмашылығы UPC кодында

алдыңғы және соңғы цифрлары қалғандарына қарағанда кішірек, сонымен

қатар соңғысы шетте "зебрадан" тыс орналасқан. Штрих кодтардың қүрылымы

1.2-кестеде келтірілген.

Штрих кодтағы мемлекет коды тауарды шығаратын мемлекет кодымен сәйкес келмеуі мүмкін, себебі өндіруші немесе сатушы отандық мәліметтер банкісінде емес, шет елде де тіркелуіне хұқығы бар.

Әрбір мемлекетте EAN ассоциациясы орталықтандырып код диапазонын береді. Кодтар әдетте екі орынды (Франция - 30-37, АКШ пен Канада -00-09, Жапония ~ 45-49), бірақ кейде өндіруші кодының бір белгіге қысқаруына байланысты үш орынды (ТМД - 460-469) болады.

Өндірушіге кодты (келесі 3-5 цифр) ЮНИКСАН ассоциациясы тағайындайды, ол EAN Халықаралық ассоциациясында өз мүшелерін

қолдайды.

EAN-8 және EAN-13 кодтарының келесі цифрлары тауар туралы мәлімет береді, оны өндіруші ұйым немесе сатушының өзі езінің кәсіпорны шегінде тіркеу нөмірі ретінде белгілейді

Осы цифрлар көмегімен идентификация үшін қажет тауар туралы мәліметтер кодталады: аталуы, сорты, массасы және т.б. мәліметтер. Тауарға енгізілетін және идентификацияға әсер ететін кез-келген өзгерістер штрих кодты қайта кодтауды талап етеді. Тек бағаның өзгеруі штрих кодтың өзгеруіне

ықпал етпейді.

EAN-14 кодындағы 9~дан 13-ке дейінгі цифрлар тауар қаптамасы жайлы мәлімет береді.

Соңғы код (8,1З немесе 14) - бақылау саны, штрих кодты сканер көмегімен EAN алгоритмінде оқуға арналған.

EAN-8 кішігірім өлшемді қаптама және (немесе) тауарды маркілеу үшін қолданады; EAN-13 кез-келген қаптама және (немесе) тауарға белгіленеді. EAN-14 тек тасымалдаушы қаптамаға ғана қолданылады.

EAN-13 кодының қүрылымы 1.1-суретте көрсетілген. Штрих код ені әр түрлі қою түсті (штрих) және ашық (пробел) сызықшалардың алмасып орналасқан. Енінің бірлігі ретінде модуль алынады. Модул - ең жіңішке штрих немесе пробел (ені -0,33 мм). Әрбір цифр екі штрих пен екі пробелге топтастырылған жеті модульмен кодталады. Мысалы, 4 саны 1011100 түрінде келтірілген (жеті модуль, бірақ екі штрих және екі пробел). Штрихтардың және пробелдардың ені 1-ден 3 модульге дейін.

Штрих кодтау коммерциялық тауарлық информацияға жатады және ең алдымен тауарға төлеу және есептеуді компьютерлендіру үшін арналған, себебі кодты ашу түтынушыға белгісіз.

Тауардың түпнүсқалығын штрих кодтың бақылау цифрларын есептеуден кейін анықтауға болады. Есептеу төмендегідей жүргізіледі:

Штрих кодтың жұп орындарында түрған цифрларды қосу (7290000494616): 2+0+0+4+4+1=11

Шыққан санды 3-ке көбейту: 11x3=33

Штрих кодта тақ орындарында тұрған цифрларды бақылау цифрынан басқа қосып шығу: 7+9+0+0+9+6=31

2 және 3 пункте есептелген сандарды қосу: 33+31=64

Шыққан саннан ондақтарды алып тастау: 4-ке тең болды.

10-нан 5 пункте шыққан санды алып тастау: 10-4=6.

Егер есептеуден кейін шыққан сан (6 пунктегі) штрих кодтағы бақылау цифрымен сәйкес келмесе, тауар заңсыз шығарылғанын көрсетеді және оның сапасы кепілді емес.