Қарым-қатынас эдіснамалық, теориялық және эмпирикалық1 деңгейде соңғы жылдары зерттеле бастады. Соған қарамастаң жалпы психологиялық теория үшін оның мэні ерекше, қарым^ қатынас мэселесі психология ғылымдарының негізгІ ұғымдарының бірі ретінде тез арада жетекші орындардың бірің ала бастады.
Психологияда қарым-қатынас мэселесін зерттеудің өз дәстүрі бар және аталған мэселені зерттеудің үш кезеңін атап көрсетуге болады.
В.М.Бехтеревтің зерттеулері, ол бірінші рет адамның психикалық факторы ретінде қарым-қатынастың рөлі туралы мэселені көтерді. Бірақ Бехтеревке қарым-қатынас үрдісі өз бетімен зерттеу жүмысының нысанасы болған жоқ.
70-жылдарға дейін қарым-қатынас мэселесін талдауда теориялық-философиялық көзқарас ерекше кең тарады. Қарым-қатынас ұғымы әлеуметтік себептілік, адам психикасының рөлі жеке тұлғаның әлеуметтенуі туралы қағиданы негіздеу үшін қолданылады.
70-жылдары қарым-қатынас психологиялық зерттеулердің дербес саласы ретінде қарастырыла бастады. Бүл кезең психологияда қарым-қатынас мэселесінің шын мэнінде дүниеге келген кезеңі болып табылады.
Қарым-қатынас- бүл бірыңғай іс-эрекеттің қажеттіліктерінен туындайтын адамдар арасындағы байланыстың жан-жақты даму үрдісі.
Қарым-қатынас оның қатынасушыларының арасында ақпарат алмасуды қамтиды, ол қарым-қатынастың коммуникативтік жағы ретінде сипатталады.
Қарым-қатынастың екінші жағы- қатынасушылардың өзара эрекеті, сөйлеу үрдісінде тек сөздермен емес, сонымен қатар эрекеттермен, қылықтармен алмасады. Ең соңында қарым-қатынастың үшінші жағы - қарым-қатынас жасаулардың бір-бірін қабылдауын қарастырады. Қарым-қатынас және іс-әрекет бір-бірімен байланысты. Бірлескен қызметінде адам басқа адамдармен қажеттілігіне қарай бірігеді, қарым-қатынас жасайды, жақындасады, өзара түсінісуге қолы жетеді, ақпарат алады және т.б. Шын мәнінде қарым-қатынас үрдісінде қатысы болмайтын адамға тэн психикалық қүбылыстарды табу қиын. Қарым-қатынас, іс-эрекетпен белінбес байланыста, жеке тұлға адамзаттың жасақтаған нэтижесін меңгереді.
Достарыңызбен бөлісу: |