6 Бөлім. Амалдық жүйелер
6.1 Windows NT/2000 амалдық жүйесі
.Дәріс мазмұны
1 Windows NT туралы жалпы мағлуматтар. Windows NT интерфейсі. Windows NT архитектуралық модулі.
2. Windows NT - нің жадысымен басқару. Основные отличия Windows
2000. NTFS4 (Windows NT) и NTFS5 (Windows 2000) файлдық жүйесі.
Windows NT 32 разрядты, алғашында 1993 жылы одан саң 1998 жылы жарыққа шыққан бірінші версиясы болып табылады. Бұл жүйе жоғары сенімді және тұрақты болып тек жұмыс жасауға арналған болатын. Сол себептен Windows NT-де түрлі қателіктер өте аз кездеседі. Бұның себебі NT OS/2 сияқты өзінің барлық программаларын басқаруын қадағалап отырады. Windows 3.1. 95/98/МЕ жүелерінде әрбір іске қосылған программа өзін басты санап және жедел жадтағы кез келген орынға ие болу үшін күресті, сол себептен амалдық жүйенің қызметі нашарлады. NT бұл жағдайды кеңінен қарастырып әрбір программаға өзіне лайықты жедел жадтан орын береді. Бұл орындарда арнайы адрестер арқылы орнылысты. Бұдан бастап NT Windows 98 қарағанда компьютер ресурстарына кез келген программалардың мүмкіндігін шектеді. Бірақ NT - мен жұмыс жасаудан көптеген программалар бас тартты.
NT артықшылы жүйелік режимде жұмыс жасауда ғана, басқаша айтқанда кез келген компьютерлермен байланыс жасауда белгілі болады.
1998 жылдың аяғында Microsoft корпорациясы 1999 жылы шығуға болжаған
Windows NT 5.0. версиясы жаңа атпен, яғни, Windows 2000 шығады деп жариялады. Бірақ оның тек қана аты өзгеріп қоймай бұл амалдық жүйе тек бірлескен саудада емес, сонымен қатар үйдің дербескомпьютері болуы тиіс еді.
Windows 2000 амалдық жүйесі Windows NT 5.0 түрінде көрсетеді, бұл Window NT 4.0 жүйенің қасиетін алған.Бұл толығымен 32-разрядты көпесепті жүйе болып табылады.
Windows 98-ді басқару. Windows 98 командаларының көп бөлігі тышқаннын көмегімен орындалады. Тышқан нусқагышы деп аталатын басқару элементі тышқанмен тығыз байланыста болады. Тышқан нұскағышының Жұмыс үстеліндегі козғалысын тышканды жазық бетте козғау аркылы басқаруға болады. Жұмыс үстеліндегі кез-келген объектіге тышканның оң жақ батырмасын шертсек жанама меню пайда болады. Жанама менюде осы объектімен жұмыс істеу кестесі көрсетіледі. Эр объект үшін жанама меню кестесі әр түрлі болады:
- қаптама үшін;
- таңбаша үшін.
Тышқанның көмегімен ашқарылапгын басқару тәсілдері:
шерту (тышқанның сол жақ батырмасын жылдам басып, жіберіпқалу);
оң батырманы шерту;
екі рет шерту;
сүйреу — сол жақ батырмасын басып түрып, тышқанның орнынауыстыру;
тышқанды созу — сүйреу сияқты орындалады, бірақ бүл кездеобъектінің орны ауыспайды, оның өлшемдері езгереді.
Жумыс үстелінің негізгі элементтері.
Пиктограмма деп объектінің графиктік бейнеленуін айтады. Пиктограммаға жасалған амалдар тікелей объектіге де қолданылады. Мысалы, пиктограмманы өшіру объектіні өшіру, пиктограмманы көшіргеніміз объектіні көшіру болып табылады.
Таңбаша (жарлық) — ол объектіге нүсқағыш қызметін атқарады. Таңбашаны өшірсек объектіні емес тек нүскағышты өшіреміз. Таңбашамен жүмыс істеу тәсілдерінің
пиктограммамен жүмыс тәсілдерінен еш аиырмашылығы жоқ. Танбашаның көмегімен кейбір жиі қолданылатын объектілерге жылдам қатынауға болады. Таңбашаның төменгі сол жак бұрышында иілген жебелігі болады.
Ecenmep панелі — экранный ең төменгі жағында орналаскан сүр жолақ. Мүнда Іске қосу (Пуск) батырмасы орналасқан. Берілген уақыт мезетінде іске қосылып түрған программалар есептер панелінің ортасында көрсетіледі. Ал оң жағында кейбір индикаторлар бейнеленген.
Іске цосу батырмасы. Мұнда Бас меню (Главное меню) орналаскан. Бүл батырма компьютердің кез-келген жеріне апаратын бас нүкте болып табылады.
Индикаторлар — кейбір мәліметгерді (уақыт, пернетақта режімі, принтердін күйі және т.б.) экранға шығарып қою үшін кажет.
Windows-тын файлдары мен каптамалары.Файлдарды компьютердің қатқыл дискісіне сақтау тәсілдері файлдьщ жүйе деп аталады. Барлық амалдық жүйелер сияқты Windows 98-де файлдық күрылымды баскару кұралдарьш ұсынады.
Менің компьютерім (Мой компьютер) терезесін ашып, онда С: катқыл дискісінің таңбашасын тауып альвдыз. Сол таңбашаға екі рет шертсе жаңа терезе ашылады. Бұл терезеде С катқыл дискісінде орналасқан файлдар мен каптамаларды көруге болады. Сол қаптаманың біреуін тандап алып, тышқан нүсқағышымен екі рет шерту арқылы оны ашып алуға болады.
Осы процесті қайталай отырып бағыныңқы каптамалардың ең түпкі файлдарына жетуге болады.
Қаптама терезесі дегеніміз осы қаптаманың ішінде орналасқан файлдар мен қаптамалардыц графиктік түрде бейнеленуі. Кез-келген қаптама өз терезесінде ашылады. Осылайша бір мезгілде бірнеше терезені ашып қоюға болады.
6.2 UNIX амалдық жүйесі
Дәріс мазмұны
1.UNIX ОЖ негізгі компонентері. UNIX операциалық жүйесінде пайдаланушының жұмысымен байланысты негізгі түсініктер. 2.Каталог және файлдар. Файлдың иесі және файлды қорғау. Мәтіндік файлдармен жұмыс. Стандартты файлдар. Программаны өңдеудің тәсілдері. Жүйелік администрациялау. Файлдық жүелер.
Достарыңызбен бөлісу: |