Технологиялық карта №11 Тақырыбы: Тұқымға өсіретін төлді азықтандыру мөлшері мен рационы



бет3/6
Дата17.01.2023
өлшемі80.77 Kb.
#468473
1   2   3   4   5   6
Технологиялық карта №11

5

Қорытынды нұсқау

Студенттердің өзіндік жұмысын қабылдап алу, қорытындылау, бағалау

13.00-13.30

Жұмыс дәптері, бағалау журналы




Орындаған жұмысты жұмыс дәптеріне толтыру


Пәннің атауы: Жануарларды тамақтандыру
Сабақтың тақырыбы: Асыл тұқымды бұқаларды азықтандыру
Сабақтың мақсаты: Бұзау азықтандырудың схемасының азықтандыру деңгейін салыстыруды, тұқымдық бұқашықтарға, ұрғашы төлге қыстық және жаздық рационын құруды, етке арналған төлді азықтандыру схемасын жасау әдістерін меңгереді
Қажетті құрал - жабдықтар: нұсқаулық, оқулық, шаруашылық азық қоры, тұқымдық төлдерге арналған азықтандыру нормасы
Берілген уақыт: 6 сағат
Оқу құралдары: Е.Демеуғалиев «Мал азықтандыру» - Астана 2010 ж., Н.Омаркожаұлы «Мал шаруашылығы» - Астана 2007 ж, М. Н. Абанова «Мал азықтандыру» - Алматы 2007 ж., Бозымов К.К., Гуламкадиров К «Ауылшаруашылығы малдарын азықтандыру жəне күтудегі іс-шараларды ұйымдастыру» - Астана 2018 ж.» - Алматы 2009 ж, Қ. Ж. Исхан «Жылқы шаруашылығы.


Жұмыс мазмұны мен орындау реттілігі
Тапсырма-1. Бұзау азықтандырудың 1-ші, 2-ші және 3-ші азықтандыру схемасының азықтандыру деңгейін салыстыру.
Рациондағы майдың мөлшері бұзау өскен сайын 24,1 пайыздан (азықтағы құрғақ заттың есебінен) 5,4 пайызға дейін ауытқуы керек.
Қазіргі кезде микроминералды заттардың буаз организмдегі биологиялық маңызы толық тексерілген. Сондықтан рациондағы 1кг құрғақ затқа темірді 50-80 мг, мысты 5-10, мырышты 30-60, марганецті 30-60, кобальтті 0,4-0,7, йодты 0,2-0,6 мг беру керек.
Егер азық құрамында микроэлементтер аз болса, онда малға рациондағы жемге қосып, жоғарыда көрсетілген микроэлементтер тұздарын беру қажет. Жас мал рационындағы 1кг құрғақ затта молибден - 0,5-1мг, селен - 0,1-0,4мг, фтор - 15мг болуы керек.
Жас төл рационы құрамына А, Д, Е витаминдерін қажетті мөлшерде берген жөн. Рациондағы 1кг құрғақ затқа 6 айға дейінгі төлге 26-37 мг каротин, 6 айдан жоғары төлдерге - 22-25 мг берілуі тиіс.
6 айға дейінгі төл рационындағы 1кг құрғақ затқа Д витамині 0,6-0,9 мың Х.Ө, ал 6 айдан жоғарыға - 0,4-0,5 мың Х.Ө беру керек. Көбінесе Д витамині мал организмінде күн көзі сәулесінің әсерінен синтезделеді. Сондықтан малды ашық аулаға шығарған жөн.
Е витаминін жас мал рационындағы 1кг құрғақ затқа 30-50 мг беру керек.
Рацион құрғанда еске сала кететін бір жағдай - протеиннің жас мал организміндегі пайдаланылуы. Бұзаудың бір айлығында 100 кг тірілей салмағына әр тәулік сайын 250-300 г белок, 6 айлығында - 65-100 г, ал 12 айлығында -25-30 г белок түзіледі. Осыған байла- нысты қорытылатын протеиннің мөлшері бұзаудың бір айлығында 75% шамасында болса, 12 айлығында небәрі 25% қорытылады.
Организм жасы өскен сайын белоктың түзілуі азая береді де, оның орнына қосымша салмақ ішіндегі май мөлшері көбейеді. Сонымен қатар қосылған салмақтың энергиялық азық өлшемі молаяды, 3 айға дейінгі бұзауға тәулігіне қосымша 10000-12000 Х.Ө. А витаминің және 2000-2500 Х.Ө. Д витаминін беру керек (әрбір кг тірілей салмағына 20-30 Х.Ө.).
Бұзауға жасанды сүт бергенде витамин препараттарын қосу қажет. Бұл кезде нормадағы витаминдерді 1,5-2 есе арттырған жөн.
Рациондағы сүтті азайтқанда (4-5 жұмадан кейін) немесе сүт беруді мүлде тоқтатқанда бұзауды белокпен, құнарлы құрама жеммен, (сартер құрама жем), тамыртүйнек жемістілермен, сүрлеммен, пішенмен ерте бастан азықтандыру қажет.
Таза сүтпен бұзауды шаруашылықта белгіленген схема бойынша 40-60 күндігіне дейін, ал көк сүтпен 30 күндігінен 80-140 күнге дейін азықтандырады. Қызылшаға, картопқа, сүрлемге, пішендемеге 8-10 күннен бастап үйретеді. Тамыртүйнек жемісті азықтарды тазалап, уақтап кесіп берген жөн. Пішен мен жемге 2-ші,
3-ші жұмадан үйрету керек. Шаруашылықтарда бұзауға 20-25 күндігінен бастап, пішен тұнбасын берген пайдалы. Ол үшін 1кг таза көк пішен кесіндісіне 8-7л қайнаған ыстық су құйып, ыдыстың бетін жауып, тұндырып қойған жөн. Тұнбаны бұзауға ертеңіне сүзіп алып, пастерлеген соң беруге болады. Рационға шөп ұнын қосқан өте пайдалы.
Егер шаруашылықта бұзауға арналған құрама жем болмаса, онда бұзауға ұнтақталған сұлы, арпа ұнын, бидай кебегін, бұршақ тұқымдас дәндердің ұнтағын, күнжара және минералды қосымша азықтарды араластырып, олардың 1 кг 0,92-0,95 азық өлшемі және 160-170 г қорытылатын протеин болатындай етіп берген пайдалы.
Минералды азықтарды бұзауға 11-күннен бастап беру керек.
Сүтті, жемді, тамыртүйнек жемістілерді нормалап, ал пішенді, сүрлемді, пішендемені қажетінше берген жөн.
Өсімге арналған бұзауларды 10-15 күндігінен бастап, 6 айлығына дейін белгіленген азықтандыру схемасы бойынша азықтандырады.
Бұзауды 6 айлығына дейін азықтандырғанда таза сүттің орнына жасанды сүт беруге болады. Жасанды сүттің рецептін жасағанда құрамы бойынша оның организмге физиологиялық әсері дәл сиыр сүтінің әсеріндей болуы қажет. Жасанды сүттің рецепті 4.14-кестеде берілген.
Минералды заттар қоспасының құрамы сүтінің, күлінің құрамына сәйкес. Оның құрамына натрийдің, хлорлы калийдің, кальцийдің, магнийдің фосфорлы тұздары және кобальт, марганец, мырыш, темір, сонымен бірге биомицин кіреді. Өсімге қалатын ұрғашы бұзауды азықтандыру кезінде сүт және құнарлы азықтандыру мөлшерлерін азайтып, олардың орнына қыста сүрлемді, пішендемені және тамыртүйнек жемістілерді, жазда көк шөпті көбейткен жөн. Бұзауды жасанды сүтпен азықтандырғанда және А, Д, Е витаминдері мен антибиотиктерді пайдаланғанда таза сүттің мөлшерін 80-120 кг дейін азайтып, жалпы сүт еметін мезгілін 15-30 күнге дейін кемітуге болады. Бірінші 10-15 күнге дейін бұзау тек өз анасының сүтімен азықтандырылуы тиісті. Себебі бұл күндері бұзау уыз емеді. Тәулігіне салмағына қарай бұзауға 4-6 кг уыз беріледі. Әсіресе бірінші және екінші сауылған уызды бұзаудың ішкені жөн. Себебі осы уызда бұзауға қажетті барлық витаминдер бар. Егер суалтылған буаз сиырды азықтандырғанда каротинмен жеткілікті мөлшерде қамтамасыз етпесе, онда уызға қосып 100000Х.Ө. А витаминін, 50000Х.Ө. Д витаминінің препараттарын беру қажет. Бұл витаминдердің препараттарын кейіннен рациондағы жемге араластырып немесе премикс ретінде берген жөн.

Жасы, ай

Он күндігі

Кезеңнің аяғындағы салмағы, кг

Тәулігіне берілетін азық, кг

жем

Минерд. азықтар

Сүт

пішен

сүрлем

Тамыр-түйнек жемістілер

Сұлы ұны

Құрама жем

Ас тұзы

Преци-питат

Ақ сүт

Көк сүт

І

1




6

-

-

-

-

-

-

-

-

2




6

-

Үйрету

-

-

0,1

-

5

5

3

52

6

-

-//-

-

Үйрету

0,4

-

5

5

1 айда




180

-

-//-

-

-//-

5,0

-

100

100

ІІ

4




2

4

0,2

-

0,2

-

0,6

10

10

5




-

6

0,3

Үйрету

0,3

-

0,9

10

10

6

72

-

6

0,5

-

0,5

-

1,1

10

10

2 айда




20

160

10,0

-

10,0

-

26

300

300

ІІІ

7







6

0,7

0,5

0,5

-

1,1

10

15

8







6

1,0

1,0

1,0

-

1,2

15

15

9

92




5

1,3

1,5

1,5

-

1,2

15

15

3 айда







170

30,0

30,0

30,0

-

35,0

300

450

І
Ү

10







2

1,5

2,0

1,5

-

1,2

25

20

11







-

1,5

2,0

1,5

-

1,4

25

20

12

113




70

1,5

3,0

1,5

-

1,6

25

20

4 айда










45

70,0

45,0

-

42,0

450

600

Ү

13










2,0

3,0

1,5

-

1,5

20

20

14










2,5

4,0

1,5

-

1,4

20

20

15

134







3,0

5,0

1,5

-

1,3

20

20

5 айда










75

120

45

-

420

600

600

Ү
І

16










3

5,0

1,0

-

1,0

20

25

17










3,5

6,0

1,0

-

1,0

20

25

18

155







3,5

7,0

1,0

-

1,0

20

25

6 айда










100,0

180,0

30,0

-

30

600

750

Барлығы 6 айда

200

400

260

400,0

160,0

5,5

175

2350

2800
4.9-кесте. Ұрғашы бұзаудың 6 айлығына дейін № 2 азықтандыру схемасы (жаз айларына арналған)

4.10.


Жасы, ай

Кезеңнің аяғындағы салмағы, кг

Тәулігіне берілетін азық, кг

Минералды азықтар

Сүт

Көк балауса

Құнарлы жем

Ас тұзы

Преци- питат

Ақ сүт

Көк сүт

Сұлы ұны

Құрама жем

1-ші




6

-







-

-

-

2-ші




6

-

Үйрету

0,1

-

5

5

3-ші




6




-

0,2

-

5

5

1 айда

52

180




-

3,0

-

100

100

4-ші




2

4

3,5




0,5

10

10

5-ші







6

5,5




0,7

10

10

6-ші







6

5,5




0,8

10

10

2 айда

72

20

160

145,0




20,0

300

300

7-ші







6

5,5




0,9

10

10

8-ші







6

6,0




0,9

10

10

9-ші







5

7,5




0,9

10

10

3 айда

92




170

190,0




27,0

300

300

10-шы







5

7,5




1,0

15

15

11-ші







2

10,5




1,0

15

15

12-ші










13,5




1,1

15

15

4айда

113




70

310,0




31

450

450

13-ші










15,0




1,0

20

20

14-ші










15,5




1,0

20

20

15-ші










16,0




1,0

20

20

5 айда

134







465,0




30,0

600

600

16-шы










17,5




0,7

20

30

17-ші










19,0




0,6

20

30

18-ші










19,5




0,6

20

30

6 айда

155







560,0




19,0

600

900

Барлығы

6 айда

200

400

1670

3,0

127

2350

2650

Азықтар

1 -схема

2-схема

3-схема

кг

азық өлшемі

қортылатын протеин

кг

азық өлшемі

қортылатын протеин

кг

азық өлшемі

қортылатын протеин

Сүт(майы айырылмаған)




























көк сүт...




























тағы басқалар




























Барлығы 6 айда 1 кг қосқан салмаққа жұмсалған



























4.10. кесте. Ұрғашы бұзаудың 6 айлығына дейін № 2 азықтандыру схемасы (жаз айларына арналған)


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет