kp – акционерлік капиталды тарату құны(пұрсатты акция);
ks – акционерлік капиталды тарату құны (жай акция);
wd – кәсіпорын капиталының құрамындағы қарызға алынған капиталдың мөлшер;
wp – кәсіпорын капиталының құрамындағы пұрсатты акциялар мөлшері;
ws – кәсіпорын капиталының құрамындағы жай акциялар мөлшері.
10 сабақ
Қала сыртындағы коттедж $100 мыңға бағаланды. Бағалау уақытында Ұлттық банк валюталық салымдар бойынша 10% ставка орнатты. Бағалаушының айтуы бойынша, әр инвестар жылжымайтын мүлікке салынатын салымдар бойынша тәуекелділік үшін минималды түрде жылына 7% мөлшерлеме сұрайды. Эксперттік анализ бойынша, инвестициялық менеджменттік компенсациялау үшін және төмен өтінділік пайыздық мөлшерлеме 1,5% құрайды. Инвестар салынған капиталды 20 жыл ішінде қайтаруды үміттейді , сондықтан турасызықтық тәсіл бойынша әр жылғы қайтарылым 5%мөлшерлемемен төленеді. Дисконттау мөлшерлемесін анықтау.
Есептеу жолы:
Тәуекелділіксіз пайыздық мөлшерлеме 10,0%
Тәуекелділік үшін компенсация 7,0%
Инвестициялық менеджмент 1,5%
Төмен өтілім 1,5%
Жиынтық пайыздық мөлшерлеме 20,0%
Капиталды қайтару 5,0%
Дисконттау мөлшерлемесі 25,0%
Сабақ 11.
Жазбаша бақылау жұмысы.
Пайда кірісінің мазмұны және қолдану сферасы. Пайда кірісінің кәсіпорының бизнесін бағалаудағы негізгі әдістер.Оның артықшылығы мен кемшіліктері.
Дисконтталған ақшалай ағымдар тәсілі. Ақшалай ағымдардың түрлері, оларды болжау тәсілдері. Пайданы капитализациялау тәсілі.
Тақырып 7. Кәсіпорын бизнесін бағалаудағы салыстыру тәсілі.
Мақсаты: сатудың салыстырмалы анализдеу әдістерінің негізінде аналитикалық ойлау қабілетін дамыту және бизнесті бағалаудағы практикалық қабілетті меңгеру.
Сабақ 12.
Салыстырылатын компаниялар бойынша қаржылық есеп берулер және мультипликаторлар берілген(Таблица 1). Таблица 1берілген компанияларды бағалау үшін мультипликаторларды есптеу.
Таблица 2. Есептеу үшін форма.
Баға\ баланстық құн
|
Өзіндік капитал+ұзақ мерзімді қарыз.
|
Өзіндік капитал +ұзақ мерзімді
|
Баға\ салық салынбаған ақша ағымы
|
Баға\ таза ақша ағымы
|
Баға\салық салынбаған пайда
|
Баға\ таза пайда
|
Төлемнен бұрынғы пайда
|
қарыз. Төлемнен кейінгі пайда
|
Мысалы,VALENS (Испания) фирмасының есептеулері.
1.Мультипликатор баға\ таза пайда (P|E);
P\E=(ҚА*СА)ТП)=(8920*11310)\5974625=16,9мұнда
ҚА(СА)- акциялардың нарықтық құны ,СА – акция саны, ТП-таза пайда.
2.Мультипликатор баға\таза салынбаған пайда (Р\ЕВТ):
Р\ЕВТ=100998300\8368432=12,1
Кесте 1 - Мультипликатор
|
Компания атауы
|
Ел
|
Баланстық есеп беру мәліметтері
|
Пайда жөнінде есеп беру мәліметтері
|
Табыс салығы
|
Таза пайда
|
Акциялар жөнігде мәліметтер
|
|
Ұзақ мерзімді берешектің қысқа мерзімді және ағымдық бөлігі
|
Ұзақ мерзімді берешек
|
Өзіндік капилал
|
Сатудан түскен таза ақшалай түсім
|
Ағымдық нарықтық баға
|
Ағымдық нарықтық баға
|
Салыққа дейінгі пайда
|
Ағымдық нарықтық баға
|
Акциялар саны
| -
|
AALBORO PORTLAN
|
Дания
|
479714
|
1286128
|
1929090
|
2500198
|
270925
|
214193
|
148904
|
40005
|
104294
|
472
|
2856
| -
|
ASLAND SA
|
Испания
|
1581
|
1200867
|
94287015
|
51308772
|
2815327
|
1287664
|
15222956
|
4369321
|
10671476
|
1170
|
46227
| -
|
ASLAND CATALUNY
|
Испания
|
20399
|
0
|
21853301
|
12731364
|
1333364
|
236596
|
3778677
|
1410053
|
2368624
|
1000
|
28942
| -
|
\ALCESTRUZZISP
|
Италия
|
473398000
|
63753000
|
414281000
|
1 196967000
|
37783000
|
48688000
|
138745000
|
60229000
|
75521000
|
8150
|
337625
| -
|
CEМENTERIA D1 В
|
Италия
|
2653000
|
46109000
|
140107000
|
85244000
|
9226000
|
3799000
|
24991000
|
17103000
|
17861000
|
4510
|
13778
| -
|
CEМENTERIA D1 В
|
Италия
|
87393036
|
83347225
|
211430756
|
214685647
|
27784367
|
17623225
|
20973207
|
11597603
|
9226393
|
3920
|
69888
| -
|
CEMENT/A S1CI
|
Италия
|
8196000
|
110079000
|
325879000
|
218046000
|
35520000
|
9117000
|
53946000
|
18264000
|
35682000
|
5300
|
31731
| -
|
CEMENTEklA HOLD1N
|
Швейцария
|
37005
|
251460
|
578440
|
1066450
|
104450
|
36241
|
279005
|
83181
|
76688
|
350
|
1132
| -
|
CEMENT
C
|
Италия
|
13355000
|
24638000
|
288181000
|
335102000
|
24992000
|
3296000
|
35908000
|
16969000
|
16969000
|
1500
|
170000
| -
|
CEMENTER1ES
|
Бельгия
|
3590200
|
14619500
|
27013700
|
46363400
|
3602100
|
1658600
|
5131000
|
1292800
|
3635900
|
8270
|
4504
| -
|
COMPANIA VALENS
|
Испания
|
712410
|
61125
|
34037641
|
19909797
|
1084611
|
24507
|
8368432
|
2393807
|
5974625
|
8920
|
11316
| -
|
DYCKERHOFFAC j
|
Германия
|
82198
|
85915
|
400710
|
1592175
|
147026
|
19668
|
98458
|
42374
|
48198
|
423
|
2316
| -
|
1NALCEMENTI SPA
|
Италия
|
156129000
|
219663000
|
2322868000
|
1648740000
|
191951000
|
27558000
|
308210000
|
110030000
|
184474000
|
9231
|
328167
| -
|
NORDCEMENTAG
|
Германия
|
0
|
0
|
67644
|
149769
|
13054
|
121
|
28550
|
15732
|
12818
|
365
|
799
| -
|
PERLMOOSER ZEME
|
Австрия
|
0
|
381371
|
1532675
|
3962476
|
292760
|
36517
|
384047
|
65563
|
3127712
|
1100
|
4840
| -
|
SOC1ETEDESCM
|
Франция
|
3978000
|
10790000
|
5730000
|
16448000
|
1193000
|
1567000
|
648000
|
233000
|
401000
|
135
|
21594
| -
|
TITAN CEMENT CO
|
Греши
|
45496668
|
6565719
|
22372046
|
49792366
|
2731366
|
3109028
|
6266847
|
1026750
|
5163300
|
7625
|
9461
| -
|
U NIC EM SPA
|
Италия
|
47994
|
209415000^
|
639792000
|
763300000
|
64674000
|
23026000
|
139358000
|
49303000
|
73705000
|
6900
|
74622
|
3.Мультипликатор баға\ таза ақша ағымы (Р\ CF): P\CF=100998300\5974625+1084611=14
4.Мультипликатор баға\ салық салынбаған ақша ағымы (Р\PTCF):
P\PTCF=100998300\8368432+1084611=10,7
5.Мультипликатор инвестициялық капитал\ пайда(IC\EBJT):
ШС\УИОЕ=(Л+Қ)\(Е+ЗИ)=100998300+61125\8368432+24507=12б мұнда К—өзіндік капитал, Қ-ұзақ мерзімді қарыз, PB-%-ды кететін шығындар,Т-салықтан түсетін табыс.
6. .Мультипликатор инвестициялық капитал\салық пен несие бойынша %-ды төлеуден бұрын пайда(IC\EBDIT)
IC\EBDIT= 100998300\8368432+24507+1084611=10,7
7.Мультипликатор баға\ баланстық құн (P\BV);
P\BV=10098300\34037641=2,97
13 сабақ.
Сұрақтарға жауап беру
Кәсіпорын бизнесін бағалауда салыстырмалы нарықтық тәсілқолданудың мазмұны мен ерекшеліктері.Салалық коэффиценттер әдісі.Соңғы түзетулер.Әдістің артықшылықтары мен кемшіліктері.Кәсіпорын бизнесін бағалаудың нарықықтық тәсілі шетелдік аналог.
Тақырып 8.Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау.
Мақсаты:лекциялық материалдарды бекіту және әр түрлі әдіс тәсілдердің негізінде қаржылық анализді өткізу қабілетін иелену.
14 сабақ.
Ауызша сұрау.
Кәсіпорынның қаржылық анализі бағалаудың керекті элементі ретінде. Бизнесті бағалаудың қаржылық анализдің әдістері.Қаржылық анализдің мақсаттары.Инфляция жағдайындағы кәсіпорынның қаржылық нәтижелерін анализдеудің ерекшеліктері.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын анализдеу.Бухгалтерлік баланстағы банктардың құрылымы мен динамикасының жалпы бағасы. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылықтың анализі. Қаржылық коэффиценттердің анализі.
15 сабақ.
Есеп 1. Ассортимент коэффиценттерінің және жоспарды орындау пайызын есептеу, егер:
Жоспарланған ассортимент есебіне,т
|
Есеп беру жылы,т
|
Өнім түрлері
|
Фактілі түрде
|
Жоспар бойынша
|
1200
1750
-
-
2950
|
1400
1750
-
500
3650
|
1200
1800
440
-
3440
|
А бүйымы
Б бүйымы
В бүйымы
Г бүйымы
Барлығы
|
Ассортимент коэффиценті келесідей анықталады: жоспарланған ассортимент есебіндегі өндірілетін өнімнің жоспар бойынша өндірілетін өніміне қатынасы.
Есеп 2.
Өнімнің құрылымы бойынша жоспардың %-дық орындалуын анықтау,қорытынды жасау.
Өнім түрлері
|
Өнім өндірісі, т
|
Құрылым бойынша %
|
Жоспар бойынша
|
Фактілі түрде
|
Құрылым бойынша жоспар есебіне
|
А бүйымы
Б бүйымы
В бүйымы
Барлығы
|
2400
1900
630
4930
|
2520
1840
595
4955
|
2412
1840
595
4847
|
100,5
96,8
94,4
98,3
|
Анализ келесі түрден өтеді.
1.Жоспар орындалуының жалпы %-ы анықталады.Жоспар бойынша әр өнімнің түрі жоспар орындалуының жалпы пайызына көбейтіледі.
2.Қайтадан есептелген мәліметтер құрылым бойынша жоспардың фактілі түрдегі өндірістің арақатынасының ең кішкентай мәні есепке қосылады.
Есеп 3.
Ағымды коэффицентін анықтау, егер: механикалық цехта 17 бірлік құрал орнатылса, олардың 5 токарлы станоктар, 8- фрезерлі, 4- шлифовальды. Бір ай ішінде фактілі түрде 4600м\ч жұмыс атқарылды, соның ішінде токарлы станоктармен 1700м\ч, фрезерлі- 2000м\ч, шлифовалды- 900м\ч. Бір сменада ғы жұмыс уақытының айлық қоры 178сағ. тең.
Есептеу жолы:
К=(орындалған жұмыс саны мин\смена)\құрал -саймандардың жалпы саны.
Есеп 4.
Банкротство формуласы негізінде кәсіпорынның қабілеттілігін есептеу және қорытынды жасау.
Альтманның банкротства формуласы:
Айналым активтер\Барлық активтер*1,2+таратылған табыс\барлық активтер*1,4+Сатудан түскен табыс\барлық активтер*3,3+Сатудан түскен түсім*1\Барлық активтер+Акциялардың нарықтық құны\Міндеттері
Егер есептеу үрдісінде алынған сомма 1,8-ден үлкен болса, онда кәсіпорын дағдарысқа ұшырамайды; егер 1,8-ден кіші болса, онда кәсіпорын дағдарыс жағдайында .
Кәсіпорын баланс бойынша жыл соңындағы көрсеткіштер айналым активтері- 12955мың теңге, барлық активтері»әәімың теңге, таратылмаған табыс- 845 мың теңге, сатудан түскен түсім -24550мың теңге, ақша қаражаттары-933мың теңге, дебиторлық қарыз-5723 мың теңге, бағалы қағаздар-0, қорлар және шығындар-6047мың теңге,болашақ периодтағы шығындар-27 мың теңге.
Бірақ мұнда айтып өтетін жағдай, бұл формула тек қана ірі кәсіпорындарында қолданылады, себебі ол барлық көрсеткіштерді қамтымайды, әсіресе акциялардың нарықтық құны жайлы мәліметтер жоқ және бұл көрсеткіштер 0-ге тең деп алынады.Бұған байланысты кіші және орташа кәсіпорындардың критерий жүйесіне келесі көрсеткіштер кіреді: ағымдағы өтілім коэффиценті, өзінің айналым құралдармен қамтылу деңгейі, автономия коэффиценті.
Ағымдағы өтілім коэффиценті келесідей анықталады:
Ақша қаражаттары+бағалы қағаздар+қорлар және шығындар-болашақ периодтағы шығындар-бұның барлығы міндеттерге бөлінеді. Норматив >2.
Автономия коэффиценті=Өзіндік капитал\кәсіпорынның мүлкі .Норматив>0,5
Өзінің айналым құралдармен қамтылу коэффиценті
Өзіндік капитал- айналымсыз активтер\айналым активтері
Норматив>0,5
ӘДЕБИЕТ
Негізгі
-
Указ Президента Республики Казахстан «О мерах по реализации Стратегии развития Казахстана до 2030 года». Алматы, 1998.
-
Гражданский кодекс Республики Казахстану/Казахстанская правда, 1995, 31 января-4 февраля.
-
Закон Республики Казахстан «Об оценочной деятельности в Республике Казахстан» от 30 ноября 2000 года № 109-11.
-
Оценка бизнеса: Уч.пособие для вузов*Под ред. А.Грязновой, М.Федотовой.-М.:Финансы и статистика, 2000.
-
Валдайцев. С.В. Оценка бизнеса и инноваций. - М.; Информационно-издательский дом «Филинъ», 1997.
-
Григорьев В.В., Островкин И.М. Оценка предприятий:Имущественный подход: Учебно-практическое пособие. - 2.е изд. -М.: Дело, 2000.
-
Григорьев В.В., Федотова М.А. Оценка предприятия: теория и практика. - М.: Инфра-М,1997.
Қосымша -
Указ Президента Республики Казахстан, имеющий силу Закона, " О ценных бумагах и фондовой бирже". - Алматы, 1995.
-
Закон РК «Об иностранных инвестициях» // Экономика и предпринимательство в РК. 1997, август,№18.- с. 1-6
-
Закон Республики Казахстан от 26 июля 1999 года «О товарных знаках, знаках обслуживания и наименованиях мест происхождения товаров».
-
Земельный кодекс Республики Казахстан от 20 июня 2003 года №442-Ц.
-
Патентный Закон Республики Казахстан от 16 июля 1999
-
Абдыгаппарова С.Б. Инновационный потенциал Казахстана.- Алматы: 2001.
-
Андреев Г.И., Витчинка В.В., Смирнов С.А. Практикум по оценке интеллектуальной собственности: Учеб.пособие. - Финансы и статистика, 2003.
-
Анисимов В.Е., Белендир М.В. Финансовый анализ. М.: Изд-во "ДИС", НГАЭИУ, 1997.
-
Абрамов С.М. Инвестирование. - М.: Центр экономики и маркетинга, 2000.
-
Алехин Б.И. Рынок ценных бумаг. Введение в фондовые операции. -М.: Финансы и статистика, 1991.
-
Баканов М.И., Шеремет А.Д. Теория экономического анализа. - М: ИНФРА-М, 1996.
-
Балабанов И.Т. Операции с недвижимостью в России. - М.: Финансы и статистика, 1996.
-
Беренс В., Хавранек П. Руководство по оценке эффективности инвестиций. - М.: 1995.
-
Бердникова Т.Б. Оценка ценных бумаг: Учеб.пособие. - М.: ИНФРА-М,2003.
-
Богатин Ю.В., Швандар В.А. Оценка эффективности бизнеса и инвестиций: Учеб.пособие для вузов. -:М: Финансы, ЮНИТИ- ДАНА, 1999.
-
Богатин Ю.В., Швандар В.А. Инвестиционный анализ: Учебное пособие для вузово. - М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000.
-
Десмонд Г.М., Келли Р.Э. Руководство по оценке бизнеса. - М.: РОО, 1996.
-
Дияров С.К. Экономика недвижимости.- Кзыл-Орда, 2003.
-
Жариков Ю.Г., Масевич М.Г. Недвижимое имущество: правовое регулирование. - М.: Бек, 1997.
-
Золотогоров В.Г. Инвестиционное проектирование.- Минск: Экоперспектива, 2001.
-
Осипов, В.Е. Ипотечно-инвестиционный анализ / В.Е. Есипов, А.В. Попов, Г.А. Маховикова и др.; Под ред. В.Е. Есипова. - СПб.: Изд-во СПГУЭиФ, 1998. - 207 с.
-
Калачева С.А. Недвижимость. -М, 1998.
-
Козырев А.Н. Оценка интеллектуальной собственности. - М: Экспертное бюро, 1997.
-
Ковалев В.В. Методы оценки инвестиционных проектов.- М.: Финансы и статистика, 2001.
-
Коваленко Г.П Рынок недвижимого имущества в Республике Казахстан. -Алматы: Жети Жарда, 2002.
-
Колтынюк -Б.А. Инвестиционные проекты: Учебник.- СПб.: Изд-во Михайлова В.А., 2000.
-
Коростелев С.П. Основы теории и практики оценки недвижимости. -М.:, 1998.
-
Липсиц И.В., Косов И.В. Инвестиционньгй проект: методы подготовки и анализа. - М.: БЕК, 1996.
-
Международные стандарты оценки. - М: РОО, 1995.
-
Методические рекомендации по оценке эффективности инвестиционных проектов (официальное издание, вторая редакция). - М.: "Экономика", 2000.
-
Виленский ШІ., Лившиц В.Н., Орлова Е.Р., Смоляк С.А. Оценка эффективности инвестиционных проектов: Учебно-практическое пособие. Серия «Оценочная деятельность». -М.: Дело; 1998.
-
Газеев М.Х., Смирнов А.П., Хрычев А.Н. Показатели эффективности инвестиций в условиях рынка. -М.: 1993.
-
Гранова И.В. Оценка недвижимости. – СПб: Питер, 2001.
-
Грибовский С.В. Оценка доходной недвижимости. - СПб: Питер, 2001.
Достарыңызбен бөлісу: |