Термин: a тілдің құрылымын атайды


A) Грамматика, этимология, фонема



бет2/6
Дата13.06.2016
өлшемі0.77 Mb.
#132439
1   2   3   4   5   6

A) Грамматика, этимология, фонема


B) Ономастика, топонимика, фонема

C) Семасиология, ономастика, топонимика

D) Этимология, топонимика, семасиология

E)& Фонетика, лексика, грамматика

*****

«Халық тілі – оның рухы, халық рухы – оның тілі, тіл жеке



адамдардың сөйлеуі арқылы көрінгенімен, ол – жеке адамның табысы емес, халықтың табысы» деген тұжырымның авторын атаңыз:

A) Фердинанд де Соссюр

B)& Вильгельм Фон Гумбольдт

C) Ф.Бопп

D) Я.Гримм

E) Р.Раск

*****

Тілдегі сөздердің түрленуін, өзгеру ережелерін тіл білімінің қай саласы белгілейді?



A) Фонетика

B)& Грамматика

C) Морфология

D) Графика

E) Синтаксис

*****


Қазақстанда тіл біліміндегі этнолингвистика мәселелерімен шұғылданған ғалым:

A) Л.В.Екшембеева

B) Г.Гиздатов

C) Н.И.Гайнуллин

D) З.К.Сабитова

E)& М.М.Копыленко

*****

Тіл және ұлт арақатынасын зерттейтін тіл біліміндегі бағыт:



A) Этимология

B)& Этнолингвистика

C) Этнография

D) Семасиология


E) Әлеуметтік лингвистика

*****


Тіл жүйесіндегі ұксастықтар мен айырмашылықтарды қарастыратын тіл білімінің саласы:

A)& Салыстырмалы-тарихи тіл білімі

B) Ареалды лингвистика

C) Типология

D) Салғастырмалы

E) Диалектология

*****

Тілді биологиялық құбылыстың қатарына жатқызған лингвист:



A)& А.Шлейхер

B) Н.Я.Марр

C) В.М.Жирмунский

D) Ф.Ф.Фортунатов

E) Л.В.Щерба

*****


Грамматикалық категориялардың ең бір ірісін атаңыз:

A)& Фонетика


B) Лексикография

C) Морфология

D) Фразеология

E) Лексикология

*****

Тіл білімінде тілдік единицалардың мағынасын (мазмұнын, ішкі жақтарын) тексеретін ілім :



A) Фонология

B) Лексикология

C) грамматика

D)& Семасиология

E) фонетика

*****


Тіл мен сөздің айырмашылығын ең алғашқы көрсеткен ғалым:

A)& Фердинанд де Соссюр

B) Бодуэн де Куртенэ

C) А.А. Потебня

D) Л.В. Щерба

E) А. Байтұрсынов

*****

Тілдің негізгі қызметін көрсетіңіз.



A) Апеллятивті

B) Эстетикалық

C)& Коммуникативтік

D) Сұраулық

E) Кульминативтік

*****


Тілді биологиялық құбылыс деген кім?

A) Марр


B) Звегинцев

C) Павлов

D)& Шлейхер

E) Будагов

*****

Тілдің қандай құбылыс екенін ажыратыңыз?



A) Тарихи құбылыс

B) Табиғи құбылыс

C)& Қоғамдық құбылыс

D) Саяси құбылыс

E) Биологиялық құбылыс

*****


Тіл қызмет ететін қоғамды атаңыз:

A) Феодалдық қоғам

B) Капиталистік қоғам

C) Социалистік қоғам

D)& Барлық қоғам

E) Коммунистік қоғам

*****

Тілге тән бола алмайтын қасиетті табыңыз:



A) Құрылымдық қасиет

B) Жүйелілік қасиет

C)& Топтық қасиет

D) ұлттық қасиет

E) Белгілі қызмет атқару

*****


Тілдік таңбаларға тән белгіні көрсетіңіз:

A) Информация білдіру

B)& Екіжақтылық мазмұн мен форма (тұрпат)

C) Белгілеу

D) Ескерту

E) Осының бәрі

*****

Дифференциялаушы қызметі басым тілдік таңбаны атаңыз:



A) Сөздер

B)& Фонема

C) Сөз тіркесі

D) Қосымша морфемалар

E) Сөйлем

*****


Тіл білімінде тілдің белгілі бір дәуірдегі қалпын зерттейтін саланы атаңыз:

A) Парадигматика


B) Синтагматика

C)& Синхрония

D) Диахрония

E) Семасиология

*****

Тіл мен қоғамның байланысы:


A) Тіл және қоғам бір-бірімен байланысты емес, әрқайсысы өзінше өмір сүреді


B) Тіл қоғамнан тыс кездейсоқ пайда болды, қоғам тілді дамыта алмады

C)& Тіл мен қоғам бір-бірімен байланысты, тілсіз қоғам болуы мүмкін емес

D) Тіл қоғам тумай тұрған кезде пайда болды

E) Тіл таптық құбылыс

*****

Тіл мен ойлаудың байланысы:



A) Тіл мен ойлаудың арасында ешқандай байланыс жоқ

B)& Тіл мен ойлау тығыз байланысты, бірінсіз-бірі өмір сүре алмайды

C) Бірінің орнына бірі қызмет атқара алады

D) Тіл ойсыз да өмір сүре алады

E) Өзара пікір алысу тіл арқылы іске асады

*****


Тілдің дыбыстық жүйесі тіл білімінің қай саласында қарастырылады?

A) Лексикологияда

B) Грамматикада

C)& Фонетикада

D) Семасиологияда

E) Этнолингвистикада

*****

Тілдің сөздік құрамы тіл білімінің қай саласында қарастырылады?



A)& Лексикологияда

B) Грамматикада

C) Фонетикада

D) Этнолингвистикада

E) Семасиологияда

*****


Тілдегі сөздің құрылысын тіл білімінің қай саласы қарастырады?

A) Семасиологияда

B)& Грамматикада

C) Фонетикада

D) Этнолингвистикада

E) Лексикологияда

*****

Тілді жаратылыс тану ғылымдарының қатарына қосқан лингвист ғалым:



A) Фердинанд де Соссюр

B) Вильгельм Фон Гумбольдт

C) Франц Бопп

D)& Август Шлейхер

E) Якоб Гримм

*****


Сөйлеу мүшелері арқылы тіл дыбыстарының жасалуы:

A)& Физиология

B) Психиаторлар

C) Дефектологтар

D) Логопедтер

E) Физиктер

*****

Тіл танудағы антропоцентристік бағыттың басталуы:



A)& Тілдегі субъективтілік

B) Грамматикалық құрылыс

C) Тілдегі объективтілік

D) Еліктеу

E) Эмоция

*****


Функционалды синтаксистің басты бағыты:

A)& Контекст

B) Қиысу

C) Бірқұрамды сөйлем

D) Форма

E) Сөйлем мүшесі

*****

Ми мен сөйлеудің әрекетін танып білуде үлкен нәтижеге жеткен ғалымдар:



A) Фердинанд де Соссюр

B) Вильгельм Фон Гумбольдт

C) Н.Я.Марр

D) Август Шлейхер

E)& И.М. Сеченов, И.П. Павлов

*****


Адам баласы қоғамының өмір сүруінің және дамуының қажетті шарты:

A) Сөз


B)& Тіл

C) Дыбыс


D) Орта

E) Ойлау


*****

Тілдік таңбаларды зерттейтін ғылым:

A) Этимология

B)& Семиотика

C) Фонетика

D) Психолингвистика

E) Этнолингвистика

*****


Таңбаның екі жақты болатынын, материалдық жағы сөз, сөздік форма, идеялық жағы – зат, ұғым, екеуі бір-біріне байланысты. Таңба дегеніміз екеуінің бірлігі деген:

A) Ф. ШлегелЬ

B) А. Шлегель

C) А. Шлейхер

D)& Ф. Де Соссюр

E) Франц Бопп

*****

Бір дәуірде өмір сүрген екі тілдің өзгеруі, дамуы мүмкін, екіншісі өзгеріссіз қалуы мүмкін. Біріншісі диахрондық, екіншісі синхрондық деп көрсеткен:



A) А.А. Виноградов

B) Ф. Бопп

C) В. Гумбольд

D) Н. Я. Марр

E)& Ф. Де Соссюр

*****


Тілдің өмір сүруі үшін:

A) Ойлау


B)& Қоғам

C) Сөйлеу

D) Тіл

E) Сөз


*****

Ойды айтып жеткізудің материалдық құралы, тәсілі:

A) Таңба

B) Дыбыс


C)& Тіл

D) Құбылыс

E) Ұғым

*****


Тілді таңбалардың жүйесі деп есептеген лингвист:

A) Бодуэн де Куртенэ

B)& Ф. Де Соссюр

C) Я. Гримм

D) А. А. Виноградов

E) А. А. Реформатский

*****

Қоғам өміріндегі таңбалар табиғатын зерттейтін ғылымның аталуы:



A) Психология

B) Лингвистика

C)& Семиология

D) Кибернетика

E) Логика

*****


Тілдік таңбаның түрлері:

A) Жол бойының белгілері, әскери сигналдар

B) Әскери сигналдар, цифрлар

C)& Фонема, морфема, сөз, сөз тіркесі, сөйлем

D) Фонема, әскери сигналдар

E) Дұрыс жауабы жоқ

*****

Қатынас жасау процесінде өз ойын, сезімін басқаларға білдіру, басқаның ойын білу мақсатында тілді қолдану қандай әркет?



A) Пікірлесу

B) Сұхбаттасу

C) Ой салу

D) Ойлау


E)& Сөйлеу

*****


Тілдің материалдық бірлігі, сөздің құрастырушы бөлшегі, тілдік форма:

A) Сұхбаттасу

B) Сөйлеу

C) Ойлау


D)& Дыбыс

E) Ұғым


*****

Адамдардың сан ғасырғы мол тәжірибесін сақтап, оларды ұрпақтан-ұрпаққа жеткізетін:

A) Ойлау

B) Сөз


C)& Тіл

D) Сөйлеу

E) Ұғым

*****


Тілдік бірліктердің мазмұны:

A) Сөйлеу, сурттеу

B)& Ұғым, мағына, ой

C) Сұхбат, ойталқы

D) Сөз, тіл

E) Сөйлем, әңгімелеу

*****

Сөйлеу әрекетінің түрлері:



A) Ойлау, әңгімелеу

B) Сұхбат, ойталқы

C) Сөйлеу, есту, ұғыну

D)& Сөйлеу, әңгімелеу

E) Сөз, тіл

*****


Тілдің өмір сүру формасы:

A)& Сөйлеу

B) Ойлау

C) Есту


D) Ұғыну

E) Ойталқы

*****

Монолог:


A) Бірнеше адамның сөйлесімі, пікірлесуі

B)& Тыңдаушы тікелей қабылдайтын бір адамның сөйлеуі, немесе ойы

C) Екі адамның сөйлесіп, пікірлесуі

D) Бірнеше адамның қиялдауы

E) Адамның сыртқы тұрпатын суреттеу

*****


Диалог:

A)& Екі адамның тілдесімі

B) Екі – үш адамның ойы

C) Адамдардың үнсіз ұғынысуы

D) Адамдардың сұрақ – жауап арқылы түсінісуі

E) Кейіпкерлерге мінездеме беру

*****

Адамдардың есінде сақталатын терең мағыналы сөздер:



A) Перифаз

B)& Сентенция

C) Метафора

D) Эпитет

E) Синекдоха

*****


Айтылған ойдың дидактикалық жағы басым түсетін пікір

түйіні бар сөздер:

A) Эпитет

B) Семантика

C) Контекстік семантика

D)& Максима

E) Перифаз

*****


Лингвистикадағы сентенцияның түрлері:

A) Синекдоха

B) Семантика

C) Контекстік семантика

D)& Максима

E) Эпитет

*****

Қазіргі тіл біліміндегі суггестиялық лингвистиканың зерттеу объектісі:



A)& Тілек-бата сөздері

B) Тема рема

C) Семантика

D) Максима

E) Контекстік семантика

*****


Тіл білімінде сөзбен адамды сендіру, иландыру сияқты тілдік қасиеттерді зерттейтін:

A) Синекдоха

B) Тема рема

C) Семантика

D)& Суггестиялық лингвистика

E) Контекстік семантика

*****

«Тіл – тілдік материалдардың қоймасы болса, сөйлеу – сол материалдардың жанданып іске қосылуы» деген сөздің авторы:



A) В. Фон Гумбольдт

B) Г. Штейнталь

C) Г. Шухардт

D)& Ф. Де Соссюр

E) А. Шленхер

*****


Синтагма дегеніміз не?

A) Сөйлем мағынасын өзгертетін әуен

B)& Ортақ бір ойды беру үшін сөздердің интонация мен айтуы

C) Сөйлем екпіні

D) Ортақ ойды беру үшін сөздердің белгілі бір дауыс пен айтуы

E) Сөйлем мағынасын өзгертпейтін әуен

*****

Синхрония:



A)& Тіл дамуының белгілі бір кезеңдегі қалпы

B) Тіл дамуының әр түрлі кезеңдегі қалпы

C) Тіл даму деңгейлері

D) Фонеманың дамуы

E) Морфеманың дамуы

*****


Диахрония:

A) Тіл дамуының белгілі бір кезеңдегі қалпы

B)& Тіл жүйесінің тарихи дамуы мен өзгеруі

C) Лексиканың дамуы

D) Тіл жүйесінің қалыпты дамуы

E) Фонетиканың дамуы

*****

Субстрат деген не?



A)& Жеңген тілдегі жеңілген тілдің элементтері

B) Латынша – sub – астыңғы және stratum – қабат – белгілі лингвогеографиялық жерде ертеде болған тілден қалған көне элементтер

C) Тіл білімінің бір бөлімі

D) Интонацияның негізгі бөлімі

E) Тіл білімінің түрі

*****


Ұлттық тілге дейінгі тіл сатылары:

A) Ауызекі сөйлеу тілі, жазба тіл

B)& Ру тілі, тайпа тілі, халықтық тіл, содан кейін ұлттық тіл

C) Дыбыстық тіл, ауызекі сөйлеу тілі, әдеби тіл

D) Халықтық тіл, тайпа тілі, ру тілі, жазба тіл

E) Жазба тіл, дыбыстық тіл

*****

Тілдер туыстастығын айқындауда басшылыққа алынатын басты белгі:



A) Территориялық ортақтық

B) Универсалилердің болуы

C) Тілдердің құрылымы мен типтеріндегі отрақтық

D)& Генетикалық ортақтық

E) Изоморфизм

*****


Тілдердің пайда болуының аноматопоэтикалық теориясын басқаша қалай атауға болады?


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет