Энтероглюкагон (ГПП-1) Жасуша түрі: L-жасушалар

Энтероглюкагон (ГПП-1)

Жасуша түрі: L-жасушалар

Локализациясы: Шажырқай мен тоқ ішектің шырышты қабаттары

Физиологиялық әрекет:

● тұз қышқылының бөлінуін тежейді

● асқазанның қозғалыс белсенділігін әлсіретеді

● инсулин өндірісін ынталандырады

● соматостатин мен глюкагон секрециясын тежейді

Соматостатин

Жасуша түрі: асқазан/ішектегі D-жасушасы; Ұйқы безінің δ жасушасы

Локализациясы: түбі және асқазанның денесі

Физиологиялық әрекет:

● Асқазан-ішек гормондарының көпшілігінің (инсулин, глюкагон, гастрин, секретин, мотилин, т.б.) секрециясын тежейді.

● Асқазанның шырышты қабықша жасушаларының тұз қышқылының бөлінуін тежейді

● Ұйқы безінің ферменттердің бөлінуін тежейді

● Ұйқы безінің бикарбонаттардың бөлінуін тежейді

● Асқазан мен ішектің моторикасын тежейді

● гипофиздің соматотропин, кортикотропин және тиреотропин секрециясын тежейді.

Серотонин

Жасуша түрі: EC жасушасы

Локализациясы: бүкіл асқазан-ішек жолдары

Физиологиялық әрекет:

● Нейротрансмиттер болып табылады

● Тромбоциттер агрегациясын ынталандырады

● асқазанда пепсиноген мен тұз қышқылының бөлінуін тежейді

● Асқазан-ішек моторикасын ынталандырады

● Ішек моторикасын ынталандырады

● Ұйқы безінің секрециясын ынталандырады

● Өттің бөлінуін ынталандырады

Субстанция P 

Жасуша түрі: EC жасушалары

Локализация: асқазан және аш ішек, сондай-ақ асқазан-ішек жолдарының интрамуральды нейрондары.

Асқазан-ішек жолына физиологиялық әсері:

● жіңішке ішек моторикасын ынталандырады

● сілекей бөлуді ынталандырады

● ұйқы безінің секрециясын тежейді

(Р затының атауы ағылшын тіліндегі ұнтақ – ұнтақ сөзінен шыққан)

Гистамин