Төлеубаева күлжазира мейрамқызы қазақ және Орталық Азия халықтарының отбасы, отбасылық әдет-ғұрып, салт-саналары
Диссертациялық жұмыстың методологиялық негізіне
жүктеу/скачать 0.74 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зерттеу жұмысының негізгі дерек көздері
- Зерттеу әдістері.
| Диссертациялық жұмыстың методологиялық негізіне этнология, әлеуметтік антропология ғылымында отбасы мен неке мәселесін зерттеген белгілі теоретик ғалымдар Джон Мак-Леннан, Льюис Генри Морган, К. Ф. Энгельс, Л.Я. Штернберг, М.О. Косвен т.б. ғалымдардың бүгінгі таңда әлі де ғылыми теориялық мәнін жоймаған қағидалары, көзқарастары алынды. Әдет-ғұрып, салт-саналардың пайда болу, қалыптасу, өзгеру үдерісін зерттеген теоретик ғалымдар Э. Тэйлор, Дж. Фрэзер, С.А. Токарев, Ю.В. Бромлей, В.М. Арутюнян, С.А. Арютинов, В.В. Пименов т.б. еңбектерін басшылыққа алдық.
Әлемдік этнография ғылымында бұл тақырыпта жазылған еңбектердің ішіндегі құндысы саналатын 1970 жылдары жарық көрген американ ғалымы Дж. П. Мердоктың «Әлеуметтік құрылым» кітабы. Бұл көлемді монография дүние жүзін мекендеген халықтардың ішінде 200-ден астамын мысалға ала отырып үлкен кросс-мәдениеттік салыстыру жұмысын атқарған. Зерттеу жұмысының негізгі дерек көздері. Еңбектің деректік негіздерін қазақтар мен Орталық Азия халықтары жөнінде Қазан төңкерісіне дейін, Кеңестер заманында және соңғы жылдары баспа беттерінде жарық көрген материалдар, ғылыми зерттеулер, зерттеп отырған халықтардың арасынан өзіміз жинаған деректер мен архив құжаттары құрады. Қазақ отбасы мен отбасылық ғұрыптар туралы автор ел арасынан өткен ғасырдың 90-жылдарының аяғынан бастап жинады. 2005,2007,2008 жж. диссертант өз бетімен Өзбекстанның Ташкент қаласында, Қырғыстанның Бішкек қаласында болып өзбектердің, қырғыздардың отбасылық ғұрыптары туралы мәлемет жинады. Сондай ақ қарақалпақтар, қырғыздар, өзбектер, тәжіктер, түркімендер жөніндегі кейбір этнографиялық деректерді Қазақстанға уақытша келген сол этнос өкілдерінен, не сол елдерде ұзақ тұрған қазақтардан алдық. Сонымен қатар жұмыстың деректік негізіне Қазақстан республикасы Қырғызстан, Өзбекстан Орталық мемлекеттік архивтерінен, Мәскеу қаласындағы Орталық кітапханадан, Қазақстанның Ұлттық кітапханасының сирек қорынан алынған материалдар кірді. Зерттеу әдістері. Зерттеуде мынадай нақты ғылыми әдістер қолданылды: этнография ғылымының зерттелетін құбылыстарын ақиқат тарихилық қалпында қарастыру, оларды зерттеуге жүйелілік тұрғысынан келу, құбылыстардың өзара байланыста, бір-бірінен тәуелді болатынын ескеру әдісі; тарихи хронологиялық және қатпарлы-сатылы әдіс. Жалпы біз қарастырып отырған әдет-ғұрыптар негізінен ХІХ ғ. соңы мен ХХ ғ. басына қатысты, яғни Орталық Азия халықтары мен қазақтардың әдет-ғұрыптарын бір хронологиялық шекте салыстыруға тырыстық. Сонымен қатар, кей жағдайда, халықтардың әдет-ғұрыптарындағы қатпарлы мәдени қабаттарды да анықтауға тура келіп отырды. Бұл әдіс мәдени-генетикалық тұжырымдар жасауға мүмкіндік берді. Дәстүрлі этнографиялық әдістер: байқау, жергілікті тұрғындармен әңгімелесу, далалық экспедициялық тәжірибе. жүктеу/скачать 0.74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|