Түрік қағанаты Анықтамасы: Қазақстан жеріндегі орта ғасырлардағы мемлекет. Хронологиясы



бет13/82
Дата02.01.2022
өлшемі0.65 Mb.
#453524
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   82
ТИРЕК-СЫЗБАЛАР. 7 СЫНЫП (1)

6 .Сауда негізгі үш бағытта жүрген

6.1.Халықаралық сауда

6.2.Қалалардың өз аумағындағы

сауда


6.3.Қалалықтардың дала тұр-

ғындарымен байланысы


7 .Мәдениеті:Жібек жолы тармақтары: Суяб, Тараз, Испиджаб қалалары дамыды, Иран, Византия елдеріне елші жіберіп, келіссөздер жүргізді.
8 .Шонданайда:қайрақ, шапқы, қында-

пышақ, оқшантайда мылтықтың оқ-дәрісі сақталған.Мұндай қару-жрақ ілінген кісе асынған адамның беделі де үстем саналған.


9 .Ұқсастығы:Әр түрлі көлемдегі көзелер, қол диірмендер, күбілер, құмыралар, қыш ыдыстар жасаған.
1 0.Ерекшелігі:

10.1.Отырықшылық мәдениеттің өр-

кендеуіне алып келді.

10.2.Қала тұрғындары мен дала тұр-

ғындары арасында экономикалық

байланыс орнады.



§ 8.Архитектура және өнер.

1.Анықтамасы:Латынша құрылысшы деген мағына береді. Құрылыс дегеніміз – жобасы күрделі, биік, әсем салынған архитектуралық ғимарат.
2.Шыққан тегі:Тараз, Қызылөзен, Құйрықтөбе, Баба-ата, Қостөбе қалалары.
3 .Өнер түрлері:

1. сөз өнері

2. саз өнері

3. зергерлік өнері

4. сәулет өнері
4.Ақыртас ғимараты:Академик К.М.Байпақовтың зерттеуі бойынша бұл ғимарат Қарлұқ қағанаты кезінде 766-893ж. салынып, бітпей қалған. Ғимараттың көлемі 180х205м. Сыртқы дуалдың қалыңдығы 5м. болса, ал ішкі қалыңдығы 3-3,5м болған.
5.Білеулі ғимараты: Қазақстан мен Қарақалпақстан шекарасында орналсқан.
6 .Сардоба:құдық үстіне салынған құрылыс дегенді білдіреді.VI-IXғ. салынған екі сардоба белгілі:

1.Бір күмбезді және көп күмбезді



Мырзарабат сардобасы.

2.Якка сардоба ғимараты.


7 .Дың ескерткіштері:Оның қабырғасы берік тастан қаланады.Дың қаза болған адамды жерлеген жерге тұрғызылған.

8 .Археологиялық ескерткіш:

8.1.Баба-Ата қаласы орнын қазғанда мешіт қалдығының табылуы еді.Мешіттің сыртқы көрінісі жартылай сфера тәрізді бес күмбезден тұрады.

8.2.Жетісу аймағындағы қалалардан табылған буддалардың мүсіндері балшықтан жасалып, тет-әлпеті қызыл сырмен боялып, көзі-басы қара мен сызылған.
9.Бейнелеу өнері:Шеберлер күнделікті тұрмысқа қажетті пайдалантын бұйымға өрнектер салып, сәндеуді қола дәуірінде бастаған.Суреттердің сюжеттері діни жене мифтік сипатта болған.
1 0.Мүсін өнері:Көне түрік жазуында тас мүсіндері «блбл», орхон жазуында «балбық» деп жазған.Соңғы кезде «кемпіртас» немесе «таскеліншектер» деп аталып жүр.
1 1.Қолданбалы өнер түрі:

11.1.Терракота

11.2.Көркем керамика

11.3.Ұсақ пластика






12.Ерекшелігі: Мүсін өнері еуропалық елдерге қарағанда Қазақстанда ерте кезде пайда болған.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   82




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет