| 1 0. Деректер:
10.1. Қытай дерегі:
10.1.1. б.з.б. І ғ ортасында алғаш рет Қытай елінен батысқа қарай жібек ерткен керіен шықты.
1 0.1.2. б.з. І-ІІ ғ Қытай үйсін 10.1.3. VI ғ Юань-Цзян (629 ж Батыс Түрік қағаны нөкерлерімен жібек матадан шекпен киген).
10.2. Вилгельм Рубрук дерегі. Екі оғыз (Эквиус) қаласында Ирандық көпестердің сауда орталығы болғандығын жазған.
1 1. Ұлы Жібек жолындағы дипломатиялық қатынас:
11.1. Қытай императоры 138 ж Батысқа елші жіберген, 13 жылдан кейін оралды.
11.2. 568 ж Түрік қағанаты мен Византия Иранға қарсы одақ құрды.
11.3. Иран шахына Қытай императоры жібек киімдер жіберген.
12. Жібек жолының тарихи маңызы:
1 2.1. Транзиттік маңызы: Д.ж. Жібек шаруашылығы жіне басқа да шаруашылықтар дамыды. Түрік тілді көшпенділер отырықшылыққа бейімделді. Қазақстан жеріндегі қалалардың көбейюіне, гүлденуіне әсерін тигізді.
1 2.2. Мәдениеттегі маңызы: Византияның құлауы туралы Тараз Отырардан табылды. Қытай фарфорлары Талғар, Испиджаб, Отырардан табылды. Музыка саласында – саз балшықтан жасалған түйе үстінде отырған өнерпаздар. Тараз, Испиджаб, Баласағұннан әртүрлі діни мешіттер табылған. Сырдариядағы Кедер қаласынан Х-ХІ ғғ жататын саздан жасалған маска табылған. Шығыс пен Батыс елдері сауда байланыстары арқылы дами түсті. Дүние жүзі мәдениеті түріктердің өркендуіне әсер етті.
Достарыңызбен бөлісу: | 
