Лабораториялық жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар:
№1 лабораториялық жұмыс
Тақырыбы: Технология пәні бойынша мектептік бағдарламалардың зерттемелері мен қорытындылары;
Жұмыстың мақсаты:
бастауыштағы мектептік бағдарламалардың қорытынды анализінің қабілеті мен бейімі бейімделген технология пәнінің болащақ мамандарының қалыптасуы;
базалық инварианттық және вариятивтік курстар бойынша құрылысы мен мазмұнының зертемесі;
Ақпаратты-анықтаушы блогі:
Оқыту бағдарламасы оқушылырдың меңгеруіне жататын еңбек объекттерін және тағы басқа заттарды жинақтай отырып мұғалім білімнің көлемі мен мен қабілетті анықтай отырып басқаратын негізгі құрал болып табылады. Бағдарламаның қорытындысын табу үшін міндетті түрде оныңмазмұнын білу қажет, оны бүтіндей көзге елестетіп, нақты түрде бөлімдерінің арасындағы дидактикалық байланыстарды қарастыру қажет. Оқыту бағдарламасы жай ғана өшіп қалған зат емес – оның мазмұны жылдан-жылғатүзетіліп отырады. Кез-келген бағдарлама мұғалімнен шығармашылықты талап етеді және мектептің оқыту-жабдық базасының жағдайының және оның қоршаған ортаның өндірісінің есебімен өзіндік шешімге келетін сұрақтар қатарын қалдырады.
Тапсырма: техникалық еңбекке тапсырма)
V-VII сыныптар аралығындағы технология пәнінің бағдарламасының құрылысы мен мазмұныментанысу.
Мұғалімнің нұсқауымен төменде берілген сұрақтар мен тапсырмалардың кейбіріне жазбаша жауап беру.
Негізгі тапсырмалар көрсетіп нұсқау және V-VІІ сыныптарындағы еңбекке тәрбиелеу мен оқытудың мақсатын алдын-ала бекіту.
Ағаштан, металлдан бұйым жасау барысында оқушылар танысатын еңбек операцияларын анықтау және ұқсастықтарын анықтау (белгі, бөлу-аралау және тағы басқа).
Материалдарды өңдеу барысында операцияны ретімен орындап, машықтану барысында қарапайымнан күрделіге өту ұстанымы сақталуын, сақталмауын көрсету.
V-VІІ сынып оқушылары технология пәнінде қандайграфикалық түсініктермен танысады?
Сыныптар арасындағы оқу-үйренудің ретін және материалдар туралы, олардың қасиеттері мен қолдану қажеттігі жөнінде м әліметтердің бағдарлама бөлімдерін қарастыру.
Машина кіріспесінің мәліметтерін оқушылардың (сыныптар бойынша) иемдену барысында жүйелік танысу орын алуын бағалау.
Мектеп бағдарламалардың (сыныптар бойынша) қандай тақырыптарында оқушылар бөлшектердің пішінін қалыптастырудың жаңа заманға сай кезеңдермен танысады ?
Жұмыстың орындалу рет:
Түсіндірмелік қағаздың мазмұнымен және еңбекке баулудың үлгілі тақырыптық жоспармен танысу. Қалалық және ауылдық мектептерінің ұл және қыз балалар үшін айырмашылықтарды салыстыру және айырмашылықтарын табу.
V-VІІ сынып бағдарламаларының бөлімдері бойынша бөлшектік танысу және қорытынды анализ жүргізу.
«Техникалық мәлімдеме» бөлімдері бойынша сынып аралық оқытудың сұрақтары мен тапсырмалырының жауаптарын анықтау.
«Тәжірибелік жұмыстар» бөлімі бойынша және оқу кітаптпры бойынша (сынып аралық) еңбектің мүмкіншілігі бар объектерін белгілеу.
Бағдарламалардың бөлімдерімен танысып, олардың қай түрімен лабораториялық-тәжірибелік жұмыстар жүргізілуі мүмкін екенін анықтау.
Жазбаша түрде қойылған сұрақтарға жауап беру.
Жұмыстың орындалу реті:
Түсіндірмелік қағаздың мазмұнымен және еңбекке баулудың үлгілі тақырыптық жоспармен танысу. Қалалық және ауылдық мектептерінің ұл және қыз балалар үшін айырмашылықтарды салыстыру және айырмашылықтарын табу.
V-VІІ сынып бағдарламаларының бөлімдері бойынша бөлшектік танысу және қорытынды анализ жүргізу.
«Техникалық мәлімдеме» бөлімдері бойынша сынып аралық оқытудың сұрақтары мен тапсырмалырының жауаптарын анықтау.
«Тәжірибелік жұмыстар» бөлімі бойынша және оқу кітаптпры бойынша (сынып аралық) еңбектің мүмкіншілігі бар объектерін белгілеу.
Бағдарламалардың бөлімдерімен танысып, олардың қай түрімен лабораториялық-тәжірибелік жұмыстар жүргізілуі мүмкін екенін анықтау.
Жазбаша түрде қойылған сұрақтарға жауап беру.
№2 лабораториялық жұмыс
Тақырыбы: Әдістемелік және оқуға арналған әдебиеттерді оқыту мен анализдеу.
Жұмыстың мақсаты:
Әдістемелік, оқуға арналған және ғылыми әдебиеттерді талдауға үйрену.
5-7 сыныптарда еңбекке оқытуға арналған негізгі оқыту-әдістемелік әдебиетті зерттеу.
Ақпаратты-анықтаушы блогі:
Мектеп уақытпен және қоғамның дамуымен бірге жүруі керек. Бұл үрдісті басқару үшін, мұғалім педагогика ғылымының және технология әдістемесінің дамуындағы барлық жаңалықтарды білуі керек. Біріншіден, жаңа оқу-әдістемелік әдебиеттерді үнемі зерттеп, анализдеу керек.
Әдістемелік әдебиетке мұғалімге арналған пособие, оқытуға арналғанға – оқушыларға бағытталған әдебиет жатқызылады.
Технология бойынша оқу-әдістемелік пособиелерде автордың өзінің немесе онымен жалпыланған жұмыстардың нақтыланған тәжірибесі жинақталған. Алайда, мектептің материалдық базасы, жергілікті шарттар, оқушылардың дайындық деңгейі әртүрлі, ал еңбектік оқытуда көбі осы факторлармен анықталады. Сондықтан, мұғалім оқу-әдістемелік әдебиетті зерттегеннен соң, оны қорытындылап шығуы керек. Сондай-ақ, ұсыныстарды мүмкіндіктерге қарай бағалап, сынмен қарап, ал алған білімдерді шығармашылықпен қолдануы керек.
Оқу әдебиеттері оларға сынайы көзқараспен келуді талап етеді. Бірақ, оның сабақ үстінде қалыптасуы міндетті түрде қажет.
Машинатану, материалтану, құрылымдық материалдар, маталар және тамақ өнімдерін өңдеу технология саласына жататын тәжірибелік білім және дағдымен қатар технология сабақтарында құрылатын білім жүйесі бірқатар ұғымдарды жинақтайды.
Оқу құжаттары жетіспеген жағдайда олардың құрылымына көп уақыт жұмсалады.
Оқу құжаттары оқушыларды уақыттың жетіспеушілігіне байланысты сабақ үстінде мұғалім сирек айтатын техникалық мәліметтермен анағұрлым тереңірек таныстырады.
Еңбек тәртібі және өнім сапасы жоғары деңгейіне оқу-техникалық құжат бойынша өндірістік тапсырманың орындалу жағдайында, ең алдымен бұйымның сызбасы және оның дайындалуының технологиялық картасының болуы кезінде жетеді. Мектептер қатарында осындай құжаттың көшірмесі қиынырақ түседі. Егер де оқу-техникалық құжат оқу пособиесінің құрылымында болса, бұл қиындықтар жоғалып кетер еді.
Оқу құжаттары көрнекілігінің сапасы жоғары болған кезде, олардың дидактикалық бағасы өнімдік үрдістердің технологиялық және техникалық ерекшеліктерін анықтауына әсер етеді.
Осылайша, болашақ мұғалімнен өзінің жұмысында әдебиеттің қолданылуына және оның іріктелуіне деген терең оймен келген қатынас қажет етіледі. Осымен негізінен жоғарыда көрсетілген мақсаттар анықталады.
Тапсырма:
Еңбекке баулып, оқытуға байланысты әдістемелік және оқу әдебиеттерінің арнайы сыныптарға арналған (мұғалім анықтайды) тізімімен танысу.
Технология сабақтарында қолданылатын оқу пособиесін таңдап, таңдау себебін дәлелдеу.
3. Әр құжатты зерттеудің жоспары.
4. Құжаттың белгіленуін анықтаңыз.
5. Оқу бағдарламасының мазмұнының сәйкес келуін (немесе келмеуін) белгілеңіз.
6. Ол өзінің белгіленуін қанағаттандыра ма (дәлелдеу)?
7. «Технология» және бөлек оқытулардың бағдарламасындағы жеке тақырыптардың қандай әдістемелік зерттемелері пособиелерде жинақталған?
Осы зерттемелердің толықтығы қандай дәрежеде?
Пособиенің іс жүзіндегі оқу материалының мазмұны бағдарламаның қай тақырыптарына сәйкес келеді?
8. Оқушыларға оның мазмұндауының қол жетерлігін, жас ерекшелігінің есебін, көрнекілігін; технология бойынша әрекеттегі бағдарламаның талаптарына сәйкес оқу материалы мазмұнының толықтығын анықтаңдар.
9. Қандай еңбек объектілері, бұйымның жасалуының техникалық құжаты пособиеде көрсетілген?
10. Оқушылардың және мектептегі оқу шеберханасының шарттары негізінде дайындаудың мүмкіндіктеріне қарай еңбек объектілеріне қорытынды беріңіз. Бұл бұйымдар қандай тақырыптарға сәйкес келеді?
11. Оқу шеберханаларының қандай жабдықтары, қандай құрал-саймандары пособиеде сипатталған? Оларға қысқаша мінездеме беріңіз.
12. Осы жабдықтағы, осы бағдарламада көрсетілген бұйым дайындығының мүмкіндігін бағалаңыз.
13. Пособиеде тағы басқа қандай сұрақтар айқындалған? Технология мұғалімінің тәжірибелік іскерлігіне олар пайдалы ма?
14. Институт кітапханасының анықтамалық-библиографиялық бөлімшесінде бағдарламаның айқын бір бөлімінде оқу-әдістемелік әдебиеттің іріктеуін орындау. Оқушылармен сыныптан тыс әдебиетті таңдаңыз.
15. Қойылған сұрақтарға жазбаша түрде жауап беру.
Әдебиет: (7, 8, 22, 35, 36).
№3 лабораториялық жұмыс
Тақырыбы: Мектеп шеберханасындағы құрал- жабдықтармен ұйымдарды таныстыру.
Жұмыс мақсаты: Мектеп еңбекті оқутудағы материалдық базасының жағдайын талдауға болашақ мұғалімдерді үйрету. Мектеп шеберханасындағы құрал- жабдықтарға қойылатын талаптармен таныстыру материалдық база- мектептегі тәлім- тәрбие дәрежесін анықтайтын- негізгі факторлардың бірі. Көпнесе жас маманның алғашқы өзіндік қадамы еңбекке оқытудағы материалдық базаны және оның нормаға сәйкестігін бағалаудан турады. Студенттер еңбекке оқытудың материалдық базасына қойылатын келесідей аппаратарды білуі керек. Шеберхана аймағы типті орналасуы мектеп оқушыларды санына сәйкес келеді.
Керекті құрал- жабдықтармен қамтамыз етілу.
Санитарлы-гигиеналық талаптардың сақталуы
Оқушылардың еңбектенунде қауіпсіз жағдайдың болуы
Өрт қауіпсіздігімен қамтамасыз етілуі материалды базаның талаптарын арнайы әдебиеттерден білуге болады
Ақпаратты-анықтаушы блогі:
техника қауіпсіздік жөніндегі ережелерді қолдану, мысалдары кітапта көрсетілген [41]
кулинарлы жұмыстарды [қосымша 21,180-181 бет]
материалдармен жұмыс істегенде [қосым 22,181-182 бет]
ағаш оңдеудегі қол өнер жұмысында метал өңдеудегі қол өнер жұмысында токарлы станок арқылы ағашпен жұмыс істегенде.
тесік жасайтын станокпен жұмыс жасағанда
фрезерлы станокпен жұмыс жасағанда
металды өңдеудегі токармен жұмыс істегенде
Мектеп шеберханасындағы техника қауіпсіздік ережелерімен және санитарлық талаптар көрсетілген.
Есеп: Қала мектептеріндегі оқу шеберханаларын мұғалімнің келесімімен бару. Оқушылармен танысқан соң, шеберханада дайындалушылармен, еңбек объектерімен, орындалуы тиісті жағдайлар жөнінде берілген жоспар бойынша жазбаша есеп бару.
Есептің орындалуындағы реттілік.
Тапсырманың шеберхана типтіке сәйкестігін белгілеу.
Жалпы білім беру мектебіндегі шеберхана оқу құрал жабдықтары мен көркем әдістемелік құралдарымен қамтамасыз етілген бе? Жұмыс істеу жағдайында ма!
Көрсетілген, атап шығылған шеберхана жабдықтармен қамтамасыз етілген бе? Ол жөнделеме?
Бөлменің ішкі контурымен құрал-жабдықтардың арақашықтығы нормаға сәйкесті келеме? Қай иональды орналасқан ба?
Құралдар мен бұ йымдар, материалдардың сақталуы қалай ұйымдастаралғаг ғылыми еңбек ұйымдастару көз қарасы бойынша бағалау.
Жалпы шеберхананың техника қауіпсіздік ережесі мен, өртке қарсы шаралар орындалудама?
ТСО сабағында жұмыс жасауға жағдай жасалған ба?
Жетік оймен көремдеудегі және шеберхана интерьіндегі эстетиканы бағалау.
Бөлме керекті мөлшерде жарықтандырылған ба
А 4-форматтағы бетте көрнекі өңдеуге мақсатпен, көлемді мөлшерде, құралдың орналасуымен жұмыс орнын көрсету.
Еңбек шеберханасы жағдайын жақсартудағы сіздің ұсынысыңыз. Әдебиеттер: [19, 24, 29, 41, 45, 50]
№4 лабороториялық жұмыс.
Тақырыбы: Мұғалімнің жұмысын перспективті жоспарлау.Перспективті күнтізбелік жоспарды құру.
Жұмыстың мақсаты:
-жоспарлау мақсатымен таныстыру;-студенттерді еңбекті оқытудың күнтізбелік тақырыптың жоспарын құруды үйретуі- күнтізбелік тақырыптың жоспардың әртүрлі формаларымен таныстыру.
Еңбекті оқыту нәтижесі тек оқытушы мен оқушының арасындағы іс- әрекеттің сабақтастығы арқылы жетеді. Сондықтан оқытушы сабақтың әр элементін мұқият қарастырып, өз іс- әрекетін жоспарлап алу керек. Бұнда оқушылардың әрекеті де қарастырылып, жоспарлануы қажет.
Студенттер өз жұмысын жоспарлау- оқу процесін ғылыми ұйымдастырудың негізі. Болашақ мұғалімдер оған жоспарлаудың мақсатына жете отырып көз жеткізу керек.
Оқытушы жұмысын жоспарлау мақсаты:
оқу үрдісін рационалды ұйымдастыру оқу жоспары мен бағдарламасын орындаудың толық және өз уақытында орындалуын қамтамасыз етеді;
уақыт жағдайына сәйкес құру және мұғаліммен сабақты мұқият дайындау; сабақтарды жүйелеу;
оқу әдебиеті мен үй жұмыстарын жүйелеу;
теория мен практиканың байланысын көрсету; пәнаралық байланысты көрсету;
неғұрлым толық және рационалды оқу- материалдық базаны қолдану.
Ақпаратты-анықтаушы блогі:
Жоспардың формасы мен құрылған мерзім- ол оқытушының ісі, оның таңдауы.Сонымен қатар жоспар үйретілетін материалдың бірізділігі мен байланысқа ие, ол біртұтас жүйе болуы керек. Жоспар құрғанда келесідей ақыл- кеңестерді басшылыққа алу қажет.
Пәннің тақырыбы белгілі бір сабақты құрады. Ол сабақта оқушымеңгеруі тиіс негізгі еңбек әдістерінің негізгі сұрақтарын анықтайды.
Техникалық мәліметтер оқытушы оқушыларды таныстыратын сұрақтарды қамтиды. Бұл жолға оқытушы сабақ үрдісі кезінде еңбекке байланысты жоспарлаған техникалық түсініктер кіреді.
Тәжірибелік жұмыс оқушылардың жаттығуды орындау және жеке әрекеттері кезінде айқын көрінеді. Еңбектің объектісі- оқушыға берілген пәнде жоспарланған тапсырмаларды жасауға арналған белгілі бір өнім ( деталь). Сабақтың барысында өзгерістер орын алуы мүмкін (материалдың жетіспеуі кезінде объектіні айырбастау, т.б.).
Егер технология мұғалімі өз пәнінде пәнаралық байланыс орнатқысы келсе, онда жоспар- желілік графика арқылы жүзеге асады.
Мұндай жағдайда үйретілетін тақырып жазылып, оның негізін талдайды. Перспективті жоспарды құруға мұғалім әр сабақтағы оқушылардың алған білім деңгейлерін, қабілеті мен практикалық дағдысын есепке алу қажет.
Тәжірибе көрсеткеніндей толық және талқыланған перспективті жоспар белгіленген мақсатты жүзеге асырады және бағдарлама бойынша пәннің сәтті өтуіне қамтамасыз етеді.
Тапсырма:
1.Белгілі бір сыныпқа оқу тоқсанының біреуіне күнтізбелік- тақырыптық жоспар құру.Еңбек объектісін оқу бағдарламасы мен қосымша құралды пайдалана отырып, өздерің таңдаңдар.
Жұмысты орындау тәртібі:
Технология бағдарламасы мен күнтізбені басшылыққа ала отырып, белгілі оқу кезеңіндегі пәндер көлемін анықтаңдар; оларды тәртіпке келтіріп, нөмірлеңдер. Әр сабақтың тақырыбын, сабақтың түрін, негізгі мақсаты мен мазмұнын анықтаңдар.
Негізгі сұрақтар:
а) әр сабаққа теориялық мәліметтер көлемін анықтаңдар;
б) орындалған практикалық жұмыстың мазмұнын анықтаңдар;
в)берілген тақырыпқа байланысты ғылым негізінде пәнаралық байланыс орнатыңдар ( дисциплина, бөлімді көрсет);
г) технология бағдарламасында келтірілген еңбек объектілерінің ( практикалық жұмыс) тізімін басшылыққа ала отырып, пәнге сәйкес келетін өнімді таңдап алыңдар;
д) өнімнің белгілерін, оның қоғамдық маңызын, педагогикалық және өнімдерін мәнін, жуық құнын анықтаңдар;
е) өнімнің эскизін құр немесе оқушылар қолдана алатын құжаттан тұратын қосымша оқу құралын тап;
ж) дайындалған өнімнің технологиясын ойланыңдар, оған қажетті құралдар мен аспаптарды таңдап алыңдар;
з) материалға кететін шығынды есепте, дайындалған өнімге 10% қосып, өнімді дайындауға кететін ( жуықтап) уақыт шамасын анықтаңдар;
и) сабақта қолдануға қажетті дидактикалық материал, көрнекілік құрал, ТСО және т.б. таңдап ал.
Жеке таңдап алынған формадағы күнтізбелік жоспарды толтыр. Келесі орындалатын лабороториялық жұмыстың тақырыбын таңда (оқытушымен келісу)
Әдебиеттер: ( 15, 18, 20, 22, 28, 35, 46, 49, 53).
№ 5 лабораториялық жұмыс.
Тақырыбы: Оқытудың мақсаты мен оқу-тәрбие міндеттерін анықтау.
Сабақтың мақсаты: Сабақтың мақсаты мен оқыту-тәрбиелеу міндеттірін анықтаудағы бастапқы дағдыларын игеру. Оқыту-тәрбиелеу міндеттерімен таныстыру.
Бастапқыда дұрыс пайдаланылған оқытудың мақсаттары тәрбиелеу ісінде оң нәтижелерге жетуге септігін тигізеді. Оқушылармен осы мақсаттарға жетуде дұрыс жұмыс жүргізу үшін әр оқушыны жекек тұлға ретінде жан-жақты зерттеген жөн. Арнайы мақсат-жұмыс жүргізу дағдыларын қалыптастыру.
Технология сабағында жастардың бейім тұстарын ашып, шектемей жұмыс жүргізуді көздейді. Бұл тек оқытушы мен оқушылардың бірлесе отырып, алға мақсат қою, шешу арқылы жүргізіледі.
Сабақтың мақсаты жоспарланып, күнделікті сабақта белгіленген уақытта жүзеге асады.
Ақпаратты-анықтаушы блогі:
Дұрыс сабақты тыңдап, ынта қойып, келтірілген мысалдарды түсіне оқу, анықтау. Кей кездерде оқыту, дамыта оқыту, тәрбиелеу мақсатында сабақ өткізуде үшеуі түрлі анықтамаларға иек артады. Оқушыларды дұрыс бағытта тәрбиелеп оқыту үшін оқу ісі олардың қызығушылығын оятып отыру керек. Жас мұғалім-алға қойылған мақсат, міндеттерді бірте-бірте жүзеге асырып отырады. Күнделікті сабақ өткізгенде оқушылар білім игеруде күнделікті білімдері артып, дағдылары нығая түседі. Тек алға мақсат қою арқылы оны жүзеге асыра отырып мұғалім табысқа жетеді.
Міндеттері:
Оқыту, тәрбиелеу, дамыта оқытудың міндеттерін анықтау, сәйкес мақсат қою.
Орындалу тәртібі:
Белгіленген сабақ тақырыбы бойынша орны мен жоспарланған сабақты жүйелеу.
Оқыту-тәрбиелеу міндеттері ішінен, осы сабақта шешімін табуға тиіс міндеттерді белгілеп алу.
Сабақ өткізуде өзіндік әдіс-тәсілдер қалыптастыру:
а). түсіндіру
б). конспект
№6 лабораториялық жұмыс
Тақырыбы: Кіріспе, ағымдағы және қорытынды инструктаждың мазмұны мен әдістемесін өңдеу.
Жұмыс мақсаты:
Болашақ технология пәнінің мұғалімдеріне кіріспе, ағымдағы және қорытынды инструктажды өңдеу мен өткізуді үйрету;
Болашақ мұғалімге оқытушы берген тапсырмаларды оқушылар танымды, белсенді түрде орындау үшін олардың психологиясын дайындауды үйрету.
Ақпаратты-анықтаушы блогі:
Инструктажды технология мұғалімі оқушылардың практикалық жұмыс істеу басында, жұмыс істеу барысында және жұмыс аяқталғанда өткізу керек. Оның әрбіреуінің өзіндік спецификалық ерекшеліктері бар, бірақ соған қарамастан олардың көздеу мақсаттары бір.
Жас мұғалімнің жіберетін қателіктерінің ең көп тарағаны кіріспе инструктажға жаңа теориялық материалды кіргізгенінде.
Анықтама: кіріспе инструктаж бұл - өздік жұмысының барысында оқушылар орындайтын белгілі бір бұйымның жасалуы немесе белгілі бір қимылдардың мазмұны туралы түсіндірме.
Кіріпе инструктажды мұғалім оқушыларға ұсынғанда онда жоспарланған жұмыс мақсаты, оған жету жолдары нақты көрсетіліуі тиіс. Мұғалім әр оқушының жеке қасиеттерін біліп, оған сабақты түсіндіру жолдарын тауып сабақты өткізу керек.
Кіріспе инструктажға қойылатын талап - өздік жұмысының барысында жіберілетін қателіктерді алдынала ескерту. Бүкіл жұмыс бағдарлама бойынша жүргізіледі ғой. Олар типті, жыл сайын оқушылар бір қиындықтан өтеді, бір қателік жібереді мұғалім бұның бәрін алдынала көріп отырады. Кіріспе инстуктаждың міндетті элементі жұмысты істеуде қауіпсіз амалды іздей отырып, міндетті түрде еңбектегі қауіпсіздік ережелерін сақтау керек. Кіріспе инструктажда сіздің сабағыныздың сәттілігінің (немесе сәтсіздігінің) фундаменті қаланады.
Технология сабағындағы кіріспе инструктаждың өткізілуі міндетті және онда мына сұрақтар кіреді:
Бұйымның жасалуы және оның орындалуы туралы белгілеме;
Берілген бұйымның технологиясы және ерекшеліктері;
Құрал – жабдықтарды қолдану ережелері;
Өндірісті тапсырманы орындаудың рационалды әдіс – тәсілдері;
Берілген бұйымды орындауда сақталатын қауіпсіздік ережелері;
Жұмыс орнының ұйымдастырылуы;
Берілген бұйымның сапа бағасының негізгі критерийлері және т. б.
Ағымдағы инструктаж оқушылардың өздік жұмысымен қатар келеді және жұмыс барысында жүргізіледі. Ол фронтальді, топтық, индивидуальді болады және олардың өзіндік ерекшеліктері болады.
Оның мазмұны қажеттілік шарттарынан туады. Сабақтың бұл бөлімінде мұғалім әр оқушыға жеке қарап оның қызығушылығын, белсенділігін арттырады.
Қорытынды инструктаж әрқашан практикалық сабақтың соңынан жүргізіледі.
Дәстүрлі түрде ол өзіне:
Сабақтың қорытындысын жүргізу;
Жіберілген қателіктердің себептерін талдау;
Алған білімдерін қоғамға пайдалы еңбекте қолдану.
Мұғалімге қойылатын ең басты психологиялық аспект ол «әділеттік». Егер мұғалім бағалауда әділетті болса, онда оқушылар алдында да мұғалімнің атақ дәрежесі өседі.
№7 лабораториялық жұмыс.
Тақырыбы: Сабақты оптимальды әдіс арқылы өткізу.
Жұмыстың мақсаты:
Сабақ өткізу үшін алғашқы әдістерді меңгеру;
Оқу әдістерін пайдалануда білімнің тереңдігін жетілдіру.
Ақпаратты-анықтаушы блогі:
Технология пәні мұғалімінің шеберлігінің бірі падагогикалық шеберлік пен кәсіпкерлік болып табылады және сабақ барысында әртүрлі әдістерді қолдана білу.
Оқу әдістері – бұл мұғалім мен оқушының өзара байланысы.Сондықтан оны екі жақты қарау керек: Мұғалім жағынан сабақты беру әдісі, ал оқушы жағынан оқу әдісі.
Оқушының оқу барысындағы іс-әрекеті мұғалімнің іс-әрекеті сияқты жоспарланады.Ол өнімді немесе өнімсіз болуы мүмкін, егер оқушы өзіндік болса оның мағынасы кем болады.Екінші жағдайда оқушыдан білім мен қабілетті өз бетінше іздеу талап етіледі. Мұндай оқытуды проблемалы деп санайды. Проблемалы оқытуда оқушының шығармашылық белсенділігі тәрбиеленіледі. Оқу әдістерінің бір ғана классификациясы педагогикада жоқ.Оқу әдістерін таңдағанда олардың әрқайсының әлсіз және мықты жақтарын есте ұстаған жөн. Универсалды әдіс болмайды. Қойылған оқу міндетіне байланысты әдіс дұрыс және өнімді болады.
Әдісті таңдау жалпы жағдайда анықталады :
Оқу принциптарымен; оқу міндеттері және мақсаттарымен; сабақтың мазмұны және нақты тақырыбымен; оқушылардың оқу мүмкіндіктерімен (жасы, даму сатысы және т.б.); Еңбектік (өндірістік) оқуда қолданылатын оқу-материалды база мүмкіндіктерінің системасы;Мұғалімнің өзінің мүмкіндіктері, оның жеке қасиеттері, тәжірибесі және т.б.
Оптималды әдісті таңдай білу оқыту-тәрбиелеу үрдісінің сапасын көтереді, мұғалімге алға қойылған мақсатқа жетуге кепілдік береді.
Тапсырма:
Таңдалған сабаққа негізгі тапсырманы шешу үшін әдісті таңдау.
Тапсырманың орындалу реті:
Алдымен сабақта қолданылатын әдісті анықтаңыз. Таңдаудың дұрыс екенін тексеріңіз.
Берілген тапсырмаға қандай жол мақсатты: индуктивті немесе дедуктивті?
Таңдалған әдіс тапсырманың проблемасын және оны шешу жолдарын анықтайды ма?
№8 лабораториялық жұмыс
Тақырыбы: Мұғалімінің сабаққа дайындығы. Сабақтың ағымдық жоспарлануы. Сабақ конспектісінің жоспарын құру.
Жұмыстың мақсаты:
Сабақтың құрылымын анықтауда алғашқы білімдерді алу.
Сабақ конспектісінің- жоспарын құру тәртібімен таныстыру.
Ақпаратты-анықтаушы блогі:
Сабақтың нәтижелілігі оқыту әдістеріне байланысты емес. Белгілі дәрежедегі жетістіктің нәтижесі мұғалімінің іскерлік қабілеті мен оқушылардың қызметіне де байланысты болып келеді.
Сабақтағы барлық технологиялардың біріккен формасы сабақтастырылған сабақта көрсетілген – бұл барлық қалған сабақ түрлерінің негізінде жасалған кең ауқымды сабақ түрі. Қазіргі кезде ғылыми- әдістемелік әдебиеттерде синтетикалық деп аталған сабақтастырылған сабақтың әртүрлілігін жиі кездестіреміз. Профессор М.Т.Огородниковтың «Педагогикалық школы» оқулығында былай жазылған: Синтетикалық сабақта түрлі дидақтикалық тапсырмаларды орындау ойластырылған: оқушыларды жаңа біліммен таныстыру, алдыңғы өткен тақырыпты қайталау және бекіту. Сабақтастырылған сабаққа қарағанда синтетикалық сабақ түрлі дидактикалық талаптар мен оқулықтағы материалдың спецификасына байланысты әр түрлі құрылады. Бұл сабақтарда жаңа материалды оқу оны бекітумен байланысы, өткенді қайталау, оқушылардың мазмұндауы ғана емес, мұғалімнің түсіндіруі, сонымен қатар оқушылардың әр түрлі өздік жұмыстары да жиі кездеседі. Академик М.М.Махмудов синтетикалық сабақтың ең маңызды белгізін көрсетті- сабақтың негізінде оқушылардың өз бетімен ізденісі жатыр. Сонымен қатар бірнеше ғалымдар ( Ю.А. Конаржевский, М.Ф. Харламов т.б.) барлық сабақ типтерін қарастыра келіп, олар сабақтастырылған сабақ кезендерінің әр түрлі құрылымдық мазмұны мен бірдей деген. Әр сабақ типінде оның құрылымына байланысты өз ерекшелігі болады, сондықтан төменде жалпы жағдайға байланысты еңбек сабағының құрылымы көрсетілген
Ұйымдастыру- дайындық бөлімі.
а) сабаққа қатысушыларды және дайындықты бақылау
б) жұмыс істейтін орындарына байланысты қажетті құрал-жабдықтарды бөліп жарату.
в) осы жерде оқушыларға жұмыс тәртібін түсіндіре кету керек.
2. Теориялық бөлім
а) оқушылардың жаңа білімдерді өз бетімен меңгеруге деген дайындығы.
б) оқылған материалды жалпылау, жаңа материалды түсіндіру
в)оқушылардың жаңа, теориялық материалды меңгеруін бақылау
3. Тәжірибелік бөлім
а) тапсырмалар беріп, оларға сай құрал- жабдық тарату
б) өткен сабақта жіберген қателіктерді жалпылау, талдау, қателік жіберу себебін талдау
в) мұғалімнің бақылауымен жүргізілетін оқушылардың өздік жұмыс кезінде білімі мен білігін қалыптастыру
г) ағымдық бақылау, оқушылардың жаңа материалды түсінуін қадағалау
4. Ұйымдастыру- қорытындылау бөлімі
а) оқушылардың жұмысын бағалау, сабақты қорытындылау
б) келесі сабақты тағайындау
в) жұмыс орнын және еңбек кабинетін жинау.
Сабақ жоспарын жеке беттерде құру ыңғайлы. Біріншіден – тақырыбы, мақсаты, материалдық тұрғыдан қамтамасыз ету, әдісі.Екіншіден – сабақтың барысы, кезендерді, қоятын сұрақтарды, мәселелермен жағдаяттарды көрсету.Үшінші бетте оқушыларға жазуға берілетін қысқаша конспект.Конспект жазуға көп уақыт берілмейді, сондықтан қысқа және нүсқа жазызуға мұғалім көп көңіл бөлуі қажет. Сонымен қатар суреттермен схемаларға орын қалдырылады немесе үй жұмысына беріледі.
Сабақ басталмас бұрын мұғалімде- сабақ коспектісі болуы керек- бұл еңбек мұғаліміне қойылатын міндетті шарт
Достарыңызбен бөлісу: |