Усмон Хаким بسم الله الرحمن الرحيم



бет2/9
Дата16.07.2016
өлшемі0.63 Mb.
#202491
1   2   3   4   5   6   7   8   9

15-матн: Аллох таоло тарбия килинувчилар-яратилганлар вужудга келишларидан олдин хам Ар-Робб-тарбия килгувчи бўлган ва яратилганлар яралишидан аввал хам Ал-Холик-яратгувчи бўлган

Шарх: (Аллох таоло барча тарбия килгувчи маънолари билан Ар-Робб тарбия килгувчидир. Халкларидан энг биринчисини яратишидан олдин хам шундай бўлган. Шунингдек, халкларини яратишидан олдин хам Холикдир. Аллох таолони–нг бу ва бундан бошка исмлари Ул зотда олдин хам бўлган, кейин хам бўлади. Хумаййис хафизахуллох сўзлари асосида. )

 

16. و كما أنه مُحيي الموتى بعدَ ما أحيا استحقَ هذا الاسمَ قبلَ إحيائهم، كذلك استحقَ اسمَ الخالق قبلَ إنشائهم

 

16-матн: Аллох таоло халкларини тирилтирганидан кейин хам “Ўликларни тирилтиргувчи” зот. Ушбу исмга халкларни тирилтиришидан олдин хам хакли бўлган. Шунингдек, “Ал-Холик” исмига хам яралганларни яратишидан аввал хакли бўлган.

Шарх: Мазкур матн хам муътазила ва уларга ўхшаган тоифаларнинг шу масаладаги эътикодини ботилга чикаради. Юкорида ўтгандек, улар айтишдики: Аллох феъл ва гапиришга аввал кодир бўлмаган, кейин кодир бўлган экан. Ахли суннат вал-жамоат бундай дейдилар: Аллох таоло азалдан нимани хохласа, кандай ирода килса, барига кодир зот.

 

17. ذلك بأنه على كل شيء قدير، و كلُ شيءٍ إليه فقير، و كل أمر عليه يسير، لا يحتاج إلى شيء، ليس كمثله شيء، و هو السميع البصير

 

   17-матн: Аллох таоло Ўзининг барча сифатлари билан азалдан бўлиши - Унинг хар бир нарсага кодир, хар бир нарса Унга мухтож, хар бир иш Унга осон ва У бирор нарсага мухтож эмаслигидандир.  Аллох таолога яратган халкидан бирор нарса ўхшамайди ва тенг кела олмайди. Ул зот барча овозларни эшитгувчи ва хар кандай нарсаларни кўргувчи зотдир.



Шарх: Аллох таоло Бакара сурасининг 284-оятида бундай дейди:

 " و الله على كل شيء قدير"   (البقرة:284)

Маъноси: “Аллох хар бир нарсага кодир зот”. Адашиб кетган муътазила тоифаси: Аллох хар бир кодир бўлган нарсасига кодир. Бандаларнинг феълу харакатларига кодир эмас, деб даъво килишди. Бу борликдаги хар бир бўладиган нарса Аллох таолонинг иродаси ва хохиши билан бўлади. Бу масалага иймон келтириш Аллох таолонинг рубубиятига бўлган иймон шартларининг энг мухимидир. Бу борликдаги хар бир нарса Аллох таолога мухтождир. У нарса вужудга келиши ва бор бўлиб туришида Аллохга мухтождир. Хар бир иш Аллох таолога осон. Куръонда: “Бу Аллохга осондир” деган (Хадид-22). Аллохнинг Ўзи бирор нарсага мухтож эмас. У айбу нуксонлардан пок, олий зот, балки хар бир нарса ўз-ўзидан Унга мухтож. Хар бир нарсанинг Аллох таолога бўлган хожати исбот килинган, тасдикланган хакикатдир. Мана шу холат хеч ўзгармайди. Хар кандай нарса бир вактда Аллохга хожатманд бўлиб, бошка бир вактда хожатсиз бўлиб колмайди ёки бир маконда мухтож бўлиб бошка маконда бехожат бўлиб колмайди. (Шархда Хумаййис хафизахуллохнинг сўзлари хам бор. )

Аллох таоло айтади:



" ليس كمثله شيء، و هو السميع البصير"(الشورى:  11)

(“Аллох таолога яратган халкидан бирор нарса ўхшамайди ва тенг кела олмайди. Хох Унинг зоти, исмлари, сифатлари ё феълларида бўлсин, хеч бир нарса Ул зотга асло ўхшамайди.. Аллох таоло барча овозларни хилма хил тиллар ва сўралаётган турли-турли хожатлар бўлишига карамай эшитгувчи ва Ул зот туннинг зулматида кора тошнинг устида юрган кора чумолининг изини хам  ва бундан бошка барча нарсаларни хам  кўргувчидир. Саъдий рахимахуллох тафсири асосида)

 

18.  خلق الخلق بعلمه

18-матн:  Аллох табарока ва таоло халкларини билиб яратди.

Шарх: Аллох таоло халкларини билган холда яратди.(Масалан, Аллох таоло канча одам ё канча жин яратишини, уларни хаётлари мобайнида канча таом ейишларини, нима ишлар килишларини, канча хаёт кечиришларини, уларни бахтли ё бахтсиз бўлишларини, жаннат ёки дўзахга боришларини ва бундан бошка хар кандай холатларини билиб яратди.) Куръонда Ул зот айтдики:

"ألا يعلم من خلق و هو اللطيف الخبير"الملك: 14

(Саъдий рахимахуллох мазкур оятни бундай  тафсир  киладилар: “Ахир халкларни гўзалдан-гўзал ва рангбаранг килиб яратган Холик-Аллох таоло билмасми? Кандай билмасин?! Аллох Латиф ва хар нарсадан хабардор зот. Аллох таолонинг Ал-Латиф исми Ул зот барча сиру асрор, яширин ва ичкию ташки нарсаларни билгувчи хамда мўмин бандаларига мехрибон бўлган зот маъносини англатади.)  

 

19. و قدر لهم أقدارا

19-матн:  Аллох таоло халкларининг такдирларини белгилаб кўйган

Шарх: Аллох субханаху ва таоло айтади:

"إنا كلَّ شيء خلقناه بقدر" القمر:  49

Маъноси: “Албатта Биз хар бир нарсани такдири билан яратганмиз”. (Камар-49).

Имом Муслим ўзларининг “сахих” китобларида Абдуллох бин Амр разияллоху анхумодан ривоят киладилар, пайгамбаримиз саллаллоху алайхи ва саллам  бундай дедилар:

 

" قدّر الله مقاديرَ الخلق قبل أن يخلق السموات و الأرض بخمسين ألف سنة و كان عرشه على الماء"

Маъноси: Аллох таоло осмонлар ва Ерни яратишидан эллик минг йил аввал халкларининг такдирларини белгилаб кўйди. Ўшанда Ул зотнинг Арши сув устида эди.

 

20.و ضَرَبَ  لَهم آجَال



20-матн: Аллох субханаху ва таоло халкларининг ажалларини белгилаб кўйди.

Шарх: Аллох субханаху ва таоло халкларининг ажалларини белгилаб кўйган. Ажаллари келганда, уларни бир соат ортга хам, олдинга хам сура олмайдилар. Аллох таоло Оли Имрон сурасининг 145-оятида айтади:

"و ما كان لنفس أن تموت إلا بإذن الله كتابا مؤجّلا" آل عمران: 145

(Ушбу оят маъносини Ас-Саъдий рахимахуллох бундай тафсир киладилар: “Жонзотларнинг бари Аллохнинг изни ва такдири билан ажалларига богланган. Качон жонзотга ўлиш такдири келса, гарчи сабаб бўлмаса хам ўлиб кетаверади. Аллох таоло кайси жонзот хаётини давом этишини хохлаган бўлса, халокатга олиб борувчи сабаблардан хар кандай сабаб унинг бошига тушса хам, ажалидан аввал ўлмас. Мана шундай бўлиши, Аллох таоло у жонзотнинг такдирини белгилаб хукм килиб кўйгани, маълум бир ажални унга ёзиб кўйганлигидандир. “Качон халкларнинг ажаллари келса, улар ажалларини бир соат оркага хам, бир соат олдинга хам сура олмаслар”.”)  

عن عبد الله قال قالت أم حبيبة زوج النبي  صلى الله عليه وسلم  ثم اللهم   أمتعني بزوجي  رسول الله  صلى الله عليه وسلم  وبأبي أبي سفيان وبأخي معاوية قال فقال النبي  صلى الله عليه وسلم قد سألت الله لآجال مضروبة وأيام معدودة وأرزاق مقسومة لن يعجل شيئا قبل حله أو يؤخر شيئا عن حله ولو كنت سألت الله أن يعيذك من عذاب في النار أو عذاب في القبر كان خيرا وأفضلرواه مسلم

Пайгамбаримиз  саллаллоху алайхи ва саллам аёллари Умму Хабиба разияллоху анхо: “Эй Аллох, эрим Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам ,  отам Абу Суфён ва акам Муовияларнинг умрларини узок килиш билан мени рохатлантир”, деб дуо килганларида, пайгамабаримиз  саллаллоху алайхи ва саллам айтдиларки: “Сен Аллохдан такдирлаб кўйилган ажаллар, санаб кўйилган кунлар ва таксимлаб кўйилган ризкларни сўрадинг. Аллох таоло бирор нарсани ажалидан олдинга сурмас ва хеч бир нарсани ажалидан кейинга хам колдирмас. Агар сен Аллохдан дўзахдаги азоб ва кабрдаги азобдан сени куткаришини сўраганингда, яхширок ва афзал бўлар эди.” (Муслим ривояти)

 

21. و لم يَخفَ عليه شيءٌ قبلَ أن يخلقَهم، و علِم ما هم عاملون قبلَ أن يخلقَهم

 

21-матн: Аллох таоло халкларни яратишидан олдин Унга бирор нарса махфий бўлмаган. Аллох таоло уларни яратишидан олдин нима амал килишларини билган.



Шарх:  Аллох субханаху ва таоло бўлиб ўтган нарсаларни, бўлаётганларини, энди бўладиганларини, ўтмишда бўлмаган ишларни ва борди-ю бўлганда, кандай амалга ошишини билади. Бу сўзлар рофиза ва кадария тоифалари эътикодларини рад этади. Уларнинг айтишича, Аллох таоло бир нарсани яратиши ва вужудга келтиришидан бурун, уни билмас эмиш. Бу эътикод ботил. (Ахмад Ал-Хилол рахимахуллох (234-311-хижрий йиллар орасида яшаганлар) ўзларининг “Ас-суннату лил-Хилол” деб номланган китобларида куйидаги наклни келтирадилар: Абдуллох бин Ахмад айтадиларки: “Отам (Ахмад бин Ханбал) га: “Рофизий ким? деб савол бердим. У киши: “Абу Бакр ва Умар рахимахумаллохларни сўкиб, хакорат киладиган кимса” деб жавоб бердилар” Исноди сахих. Куртубий рахимахуллох эса тафсир китобларида бундай дейдилар: “Рофизалар 12 фиркага бўлинишади: Алавийлар, Амрийлар, Шийъалар, Исхокийлар, Новусийлар, Имомийлар, Зайдийлар, Аббосийлар, Таносухийлар, Рожъийлар, Лоъиналар ва Мутабаррисалар. Мазкур тоифалар эътикоди билан танишмокчи бўлган биродаримни Куртубий тафсирининг 4-жуз 158-сахифасига мурожаат килишини тавсия киламан.)

 

22.و أمَرَهُمْ بـِطاعَـتِهِ، و نـَهاهُمْ عَن مَعْصِيَـتِهِ



22-матн: Аллох таоло халкларини Ўзига итоат килишга буюрди ва Ул зотга осий бўлишлари-гунох килишларидан кайтарди

Шарх: Таховий рахимахуллох яратиш ва такдир хакидаги матнлардан кейин буйрук ва кайтарик хакида матн келтирдилар. Бунда, Аллох таоло халкини факат Унинг Ўзига ибодат килишлари учун яратганлигига ишора бор. Аллох таоло айтганидекки:

" و ما خلقت الجن و الإنس إلا ليعبدون. "  سورة الذاريات: 56

(“Аллох табарока ва таоло бандаларини ширк келтирмасдан, ёлгиз Унинг Ўзигагина ибодат килишлари учун яратганининг хабарини бермокда. Кимда ким Аллохга итоат килса, Аллох унга мукофотини тўлик килиб беради. Кимки Ул зотга осий бўлса, Аллох уни каттик азоблайди” Ибни Касир рахимахуллох тафсири). 

 

23. و كُلّ شَيْءٍ يَجْري بتـَقـْدِيرهِ ومَشِيئـَتِِهِ، و مَشِيئَتـُه تـَنْـفـُذ، لا مَشِـيئَة لِلعِبادِ، إلا ما شَاءَ لَهُم، فـَما شَاءَ لَهُم كان، و ما لَمْ يَشـَأ لَمْ يَكـُنْ

 

23-матн: Хар бир нарса Аллохнинг такдири ва хохиши билан содир бўлади. Ул зотнинг хохиши албатта амалга ошади.  Бандалар учун бирор бир хохиш йўк. Факат, Аллох таоло  уларга нимани хохласа, у юзага келади. Демак, Аллох субханаху ва таоло халкига нимани истаса, (у хеч бир тўсиксиз) вужудга келади, ниманики  хохламаса, (бутун халк жамланиб уринганда хам, хеч качон) юзага келмайди.



Шарх: Аллох таоло Таквир сурасининг 29-оятида бундай дейди:

"و ما تشاءون إلا أن يشاء الله رب العالمين"  التكوير: 29

(Мазкур оят маъносини Ибни Касир рахимахуллох куйидагича баён киладилар: “Сизлар факат бутун оламларнинг Роббиси бўлган Аллох хохласагина хохларсизлар. Хохиш сизларнинг кўлингизда эмас. Аллох таоло кимга хидоят беришни хохласа, у одам албатта хидоят топади, кимнинг адашишини истаса, у кимса шубхасиз адашиб кетади. Бу ишларнинг бари оламлар Роббиси бўлган Аллох таолонинг хохишига боглик. Суфёнус-Саврий Саъийд бин Абдулазиздан, бул киши эса Сулаймон бин Мусодан ривоят киладилар, айтадиларки: “Аллох сизлардан кимни хидоят топиб, тўгри йўлдан юришингизни хохлаган бўлса, (Куръон унга ибрат оладиган эслатма бўлади, маъносидаги) оят тушганда, Абу Жахл айтдики: “Иш, ўзимизнинг кўлимизда. Хохласак, тўгри бўламиз, хохласак эгри бўламиз”. Шунда Аллох таоло юкоридаги “Сизлар факат бутун оламларнинг Роббиси бўлган Аллох хохласагина хохларсизлар” оятини туширди”.)  

   Ушбу ва шунга ўхшаш оятлар Ахли суннатнинг Аллох таоло нимани хохласа бўлади, нимани хохламаса бўлмайди, деган эътикодига далил бўлади. Ахир, Аллохнинг мулкида Ул зот хохламаган нарса кандай бўлсин?! Эмишки, Аллох кофирнинг иймонли бўлишини хохлаган. Кофир эса, куфрни хохлаб кофир бўлган экан. Кофирнинг хохиши Аллохнинг хохишидан устун келган!!! Бундай ботил гапни айтган кимсадан-да адашганрок ва куфр боткогига ботганрок кимса борми?! Аллох бундай кимсалар айтаётган сўзлардан улуг ва олий Зот. 

Вахб бин Мунаббах рахимахуллох айтадилар: “Такдир масаласида (чукур кетиб), назар солган эдим, хайратда колдим. Кейин кайта назар солдим, яна хайратда колдим. Шунда, такдир тўгрисида одамларнинг энг билгувчилари (бу масалани аклларига солмайдиган, унда чукур кетмасдан) ўзларини тиядиган кишилар экан, бу борада одамларнинг энг жохиллари эса, у хакда кўп гапирадиганлар экан, деб хулоса килдим”. (Вахб бин Мунаббах рахимахуллох 34-хижрий йил, Усмон разияллоху анхунинг халифалик замонларда тугилганлар. Ибни Аббос, Абу Хурайра ва бошка сахобалардан таълим олган тобиийнлардан бўладилар. Бу киши тўгрисида Ахмад рахимахуллох бундай деганлар: “Вахб бин Мунаббах форслар фарзандидан, шарафли киши бўлганлар”. Баъзи ровийлар: Вахб бин Мунаббахни золим халифалардан бири азоблаб-азоблаб ўлдирган, деб ривоят килишади. Аллох таоло бу кишини Ўз рахматига олсин! Ушбу маълумотлар Аз-Захабий рахимахуллохнинг “Сияру аълаамин-нубалаъ”китобларидан олинди.)

 

23.           يَهدي مَن يَشاءُ، و يَعصِمُ و يُعَافِي، فـَضلا، و يُضِلّ مَن يَشاء، و يَخذلُ و يَبتلِي، عَدْلا

 

24-матн: Аллох таоло Ўзининг фазл ва рахмати билан хохлаган бандасини хидоят килади, адашиб кетишидан саклайди ва балою офатлардан саломат колдиради. Ул зот Ўзининг адолати билан хохлаган кулини адаштиради, шубхалардан уни сакламайди ва балою офатларга мубтало килади.



Шарх: Мазкур сўзлар мўтазила фиркасининг эътикодини рад этади. Улар айтишадики: Аллох томонидан бўлган хидоятнинг маъноси-тўгри йўлни баён килиш. (Бу тушунча ботил. Ахли суннат уламолари хидоятни икки кисмга бўлишади. 1.Тавфик хидояти. 2. Тугри йўлни баён килиш хидояти. Аллох таоло бир бандасига Иймон ато этса, уни хидоят килди, деб аталади. Тавфик хидояти мана шу. Ушбу хидоят факат Аллох таоло томонидан бўлади. Бирор бир киши, хатто пайгамбар ва фаришта хам ўзларича бирор одамга Иймону тавфик бера олмаслар. Хидоятнинг иккинчи – тўгри йўлни баён килиш – турини пайгамбарлар ва олимлар килишлари мумкин.) Зеро, пайгамбаримиз саллаллоху алайхи ва саллам , хам яхши кўрган, хам ёмон кўрган одамларига тўгри йўлни баён килганлар. Аллох таоло Касос сурасининг 56- оятида бундай мархамат килади:

   "إنك لا تـَهدِي مَن أحبَبْتَ و لكنَّ الله يَهدي مَن يـَشاء"القصص: 56

(Саъдий рахимахуллох ушбу оят маъносини бундай баён киладилар: “Эй Мухаммад, сиз бирор бир кишига, гарчи энг яхши кўрган одамингиз бўлса хам, тавфик хидоятини бера олмассиз. Чунки тавфик хидоятига, калбга Иймон беришга халклар кодир эмас. Бу, факат Аллох таолонинг кўлида бўлган иш. Ул зот хохлаган бандасини хидоят килади. Хидоятга кимлар салохиятли эканини ёлгиз Ул зот билади. Шунинг учун Унинг Ўзи билиб хидоят килади. Хидоятга салохиятли бўлмаган кулини эса, адашишлигида ташлаб кўяди”.)

Аллох таоло Сажда сурасининг 13-оятида айтади:



"و لو شِئنا لآتـَينا كلَّ نـَفس هُداها"   السجدة: 13

(Мазкур оят маъносини хам Саъдий куйидагича тафсир киладилар: “Аллох таоло айтади: Агар Биз хохлаганимизда, одамларнинг барчасига хидоят бериб, тўгри йўлга йўллаган бўлар эдик. Аммо, одамларнинг барини хидоят устида бўлишидан хикмат-яъни Аллохнинг хикмати бош тортди.)

Ул зот Муддассир сурасининг 31-оятида эса бундай дейди:

   " يضل الله من يشاء و يهدي من يشاءالمدثر:31

(Маъноси: “Аллох хохлаган бандасини адаштиради. Истаган бандасини эса хидоят килади”.)

 

 25.   و كلـُّهُم يـَتـَقـَلـََّبُون فِي مـَشِيئتِه، بَينَ فـَضلِه و عَدلِه



25-матн: Халкларнинг хаммалари Аллох таоло хохишининг ичида, фазлу рахмати ва адолати орасида хаёт кечирадилар.

Шарх: Аллох субхонаху ва таоло айтади:

  "هو الذي خلقكم فمنكم كافر و منكم مؤمن" التغابن: 2

(Саъдий рахимахуллох бу оятни куйидагича тафсир киладилар: Аллох таоло халкларни яратганини эслатиб, кимнидир мўмин, кимнидир кофир килганини хабар беради. Одамларнинг хаммаларини мўмин ё кофир бўлишлари Аллох таолонинг такдирига боглик.) Аллох таборака ва таоло кимни хидоят килган бўлса, фазли ва рахмати сабабли. Ул зотга мактовлар бўлсин! Кимни адаштирган бўлса, адолати туфайлидир. Ул зотга хамдлар бўлсин! 

 

26.             و هو مُتـَعالٍ عن الأضداد و الأنـْدَاد



26-матн:  Аллох таоло  мухолиф-карши чикувчи ва ўхшашлардан олий   бўлган зотдир.

Шарх: Аллох субхонаху ва таолога каршилик килувчи бирор кимса йўк. Ул зот нимани хохласа бўлади, хохламаса хеч качон бўлмайди. Ул зотга тенг келадиган, ўхшайдиган бирор нарса йўк. Аллох таоло Ихлос сурасининг 4-оятида айтади:

  " و لم يـَكن له كـُفـُوًا أحَدٌ "الإخلاص: 4

(Ушбу оят тафсирида Табарий рахимахуллох куйидаги наклни келтирадилар: “Мушриклар пайгамбар саллаллоху алайхи ва саллам га: «Роббингиз насабини бизга таништиринг» деган савол беришганда, Аллох таоло куйидаги оятларни туширган: “Айтинг, Аллох якка. Аллох бехожат. Ул зот тугмаган ва тугилмаган. Ул зотга тенг келадиган бирор кимса йўк”. Чунки, хар кандай тугиладиган жонзот борки, албатта ўлади ва хар бир ўлаётган жонзот ўзидан кейин мерос колдиради. Аллох субхонаху ва таоло хеч качон ўлмайди, мерос колдирмайди ва Ул зотга тенг келувчи бирор нарса йўк. Ул зотга хеч нарса ўхшамайди. Хох Унинг зоти, исмлари, сифатлари ё феълларида бўлсин, хеч бир нарса Ул зотга асло ўхшамас.)

“Банда ўзининг феълларини ўзи яратади” деб даъво килган мўтазилаларга бу сўзлар карши хужжат бўлади.

 

27.             لا  رَادَّ لِقـَضائِه، و لا  مُعَقـِّبَ لحُكمِه، و لا غالِبَ لأمْرهِ

27-матн: Аллох таолонинг хукмини бирор бир рад этувчи, кечиктирувчи  ва Ул зотнинг амрига голиб келувчи бирор нарса йўк.

Шарх: Чунки, Аллох субхонаху ва таоло яккаю ягона Каххор зотдир. 

 

28.   آمـَنـَّا بـِذلك كُلـِّهِ، و أيقـَنـَّا أنَّ كلا مِن عِنده



28-матн: Юкорида ўтган эътикод масалаларининг хаммасига иймон келтирдик ва хаммаси Аллохнинг хузуридан эканлигига мувкин бўлдик (калбимизда Иймон карор топди).

   Шарх:  Сувни ховузда тиниб, карор топишига ийкон дейилади. Юкорида ўтган – хамма нарса Аллохнинг хохиши ва такдири билан бўлиши тўгрисидаги - эътикод масалаларига бўлган иймон бизнинг калбимизда сув каби карор топди, яъни мувкин бўлдик.

 

29.   و إن مُحمَّدا عَبدُه المُصْطفى، و نـَبيـّه المُجْـتـَبى، و رَسوله المُرتـَضى

 

29-матн: Албатта Мухаммад Аллохнинг танланган кули, пайгамбари ва рози бўлган элчисидир.



Шарх: Кулчилик, бандалик вазифаларини адо этиш билангина яралмиш жонзот камол топади. Киши ўзининг куллик вазифасини чиройли бажариб борган сайин, камоли хам зиёда бўлиб, даражалари кўтарилаверади.  Аллох таоло одамларнинг энг яхшиси ва пайгамбарларнинг саййиди бўлган Мухаммад саллаллоху алайхи ва саллам ни энг шарафли мартабаларда кул деб номлади. Чунки инсон куллик доирасидан хеч качон чикмайди. Одам солих амаллар килиб,  юкори мартабага кўтарилиб борганда, куллик вазифасини гўзал адо этди дейилиши, камситилган ном эмас, балки шарафдир. (Ислом яшнаб кетаётган бугунги кунимиз пайгамбаримиз Мухаммад саллаллоху алайхи ва саллам  нинг пайгамбар эканликларини исбот киладиган далиллар келтиришга бехожат килди.)

  30.   و إنه خـَاتــَم الأنبياءِ



30-матн: Мухаммад саллаллоху алайхи ва саллам  пайгамбарларнинг охиргиси бўладилар.

Шарх: Аллох таоло бундай деди:

   "ولكنْ رَسولَ الله و خاتـَمَ النـَّبيينَالأحزاب: 40

(Мазкур оят маъносини Табарий куйидагича тафсир киладилар: “(Мухаммад саллаллоху алайхи ва саллам  ) Аллохнинг расули ва пайгамбарларнинг охиргиси бўладилар. Бу кишидан кейин пайгамбарликка мухр кўйилди. Пайгамбаримиз саллаллоху алайхи ва саллам  дан  кейин, Киёмат кунигача бирор кишига пайгамбарлик берилмас”.)

 

(عن أبي حازم قال: قاعدت أبا هريرة خمس سنين فسمعته يحدث عن النبي  صلى الله عليه وسلم قال: " كانت بنو إسرائيل تسوسهم الأنبياء كلما هلك نبي خلفه نبي وإنه   لا نبي بعدي   صحيح البخاري ج: 3 ص: 1273

Абу Хозимдан ривоят килинади, айтадилар: Абу Хурайра мажлисларида беш йил ўтирдим. У кишининг пайгамбар саллаллоху алайхи ва саллам дан сўзлаб берган куйидаги хадисларини эшитдим. Пайгамбаримиз саллаллоху алайхи ва саллам дедилар: (Маъноси)”Ёкуб алайхиссаломнинг авлоди деб аталмиш Бану Исроилни пайгамбарлар бошкарар эди. Хар качон пайгамбар вафот этганда, унинг ўрнига бошка пайгамбар келган. Мендан кейин эса бирор пайгамбар йўк. (Мен пайгамбарларнинг охиргисиман).”

 

   و عن ثوبان قال: قال رسول الله саллаллоху алайхи ва саллам: "وإنه سيكون في أمتي ثلاثون كذابا كلهم يزعم انه نبي وإني خاتم النبيين   لا نبي بعدي" صحيح ابن حبان ج: 16 ص: 221



   Савбон разияллоху анхудан ривоят килинади  айтадилар:  Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам бундай дедилар: “Менинг умматим орасида ўттизта каззоб-кўп ёлгон гапирувчи бўлади. Уларнинг хар бири ўзини пайгамбарман деб даъво килади. Мен пайгамбарларнинг сўнггисиман. Мендан кейин пайгамбар бўлмас.)

(Ушбу сўзлар, пайгамбаримиз саллаллоху алайхи ва саллам  дан кейин пайгамбарликни даъво килган хар бир ёлгончи, жумладан Ахмад Кодиёний ва унга эргашганларга карши хужжат бўлади.)

 

31.                                                                             و إمامُ الأتقِياء

31-матн: Пайгамбаримиз саллаллоху алайхи ва саллам  такводорлар имоми бўладилар

Шарх: Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам  эргашиладиган имомдирлар. Аллох таоло У кишини иктидо килиниш учунгина юборган. Аллох таоло Оли Имрон сурасида айтади:

" قـل إن كنتم تحبون الله فاتبعوني يحببكم الله"   آل عمران: 31

Маъноси: “Эй Мухаммад, айтинг, агар сизлар Аллохни яхши кўрсангиз, менга эргашинглар. Шунда Аллох сизларни яхши кўради”.

Кимда ким пайгамбаримиз  саллаллоху алайхи ва саллам га эргашса, такводорлар жумласига киради.

 

32.  و سَـيـِّدُ المُرسَـلِين



32-матн: Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам юборилган элчиларнинг сайиди бўладилар

Термизий, Ибни Можах ва Ахмад рахимахумуллохлар ривоят килган хадисда пайгамбаримиз саллаллоху алайхи ва саллам айтадилар:

   " أنا سَـيّدُ ولدِ آدَمَ و لا فـَخْرَ"رواه الترمذي، و ابن ماجه، و أحمد

Маъноси: “Мен Одам болаларининг саййидиман, лекин фахрланмайман” деганлар.

 

33.  و حَبـِيبُ رَبّ العَالـَمين

33-матн: Мухаммад саллаллоху алайхи ва саллам оламлар Роббисининг суюкли бандасидирлар.

Шарх: Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам нафакат Аллохнинг суюкли бандаси, балки Аллохнинг халили бўладилар. Чунки Аллохнинг суюкли бандалари кўп. Аммо халиллик факат пайгамбаримиз ва Иброхим صلى الله عليهما و سلم ларгагина ато этилган. Муслим рахимахуллох ривоят килган хадисда Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам айтадилар:

" إنَّ اللهَ اتـَّخـَذنِي خليلا كما اتـَّخَذ إبراهيم خليلا" رواه مسلم

Маъноси: “Албатта Аллох Иброхимни Ўзига халил килиб олганидек, мени хам Ўзига халил килиб олди”. (Бир инсонни ўзига тўлик яхши кўриб дўст тутишга халил килиш дейилади).

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет