ӘӨЖ 974-19
ГРНТИ 03.20.09 https://doi.org/10.51889/2022-1.1728-5461.12
Ж.Е. Ішпекбаев
1
, Оспанова Р.Р.
,
2
Б.Р. Оспанова
3
1
саяси ғылымдарының кандидаты, доцент, Қазақстан, Алматы қ.
E – mail: i.zhan65@mail.ru
2
т.ғ.к., доцент Абай атындағы ҚазҰПУ-нің доценті, Қазақстан, Алматы қ.
E – mail: ablai_angel@mail.ru
3
Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті ғылыми-зерттеу институтының
ғылыми қызметкері, филология ғылымдарының кандидаты Алматы қ., Қазақстан
E – mail:
baian_80@mail.ru
ҚАЗАҚТАНУДАҒЫ ҰЛТТЫҚ ИДЕЯ ЖӘНЕ ЖАЛПЫАДАМЗАТТЫҚ
ҚҰНДЫЛЫҚТАР МӘСЕЛЕСІ
Аннотация
ХХ ғасырдың 90-шы жылдары Казақстанның әлеуметтік-саяси реформаларының негізгі элементі мемлекет
қызметінің деиделолгизациясы болды. Яғни, саяси жетекшілердің идеология саласынан бас тартуы. Сол кезде
идеология - мемлекеттік биліктің азаматтық қоғам дамуына зорлықты қысым жасауы және социализмнің атрибуты
ретінде қарастырылатын. Бұрынғы мемлекеттіліктің негізі болған коммунистік идеологияның күйреуі - социумның
жеке идентификациясының күйреуіне, яғни қоғамның өзін-өзі туралы түсініктен, өзінің дамуының болашағы мен
әлемдік үрдістердегі алатын орны туралы түсініктеріннен айыралды. Сондықтан әлемдік жаңа шарттар бойынша
Қазақстанның идентификациясы қазіргі таңда өзекті мәселелердің бірі болып саналады.
Кейінгі кезеңде қазақ зиялылары ұлттық идея туралы сөз қозғай бастады. Бұл жақсылықтың нышаны,
ұлттық есею мен зерделенудің белгісі. Ұлттық идеяны іздеу – халықтың өзін өзі іздеуге кіріскендігі.
Өткенінде өнеге, тарихында тәлімі бар ел төл дәуірінің толғақты сәттерінде өзіне өзі есеп беріп, қош
айтысқан замандарды санасында қорытып, төрт құбыласын түгендейді, көшкен ғасырлардан сыр сауады,
маңдайы тірелген кезеңнің тамырын басады, келер күнге барлау жасайды. Етек-жеңін осылай
түгендегеннен соңғы ойды ұлттық идея деңгейінде қорытуға талпынады.
Тірек сөздер: Ұлттық идея, қазақстану, зиялы қауым, ұлт мәселесі
Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Тарих және саяси-әлеуметтік ғылымдар» сериясы, №1(72), 2022 ж.
110
Мақала Абай атындағы ҚазҰПУ қаржыландыратын "Қазақтану жобасы: ұлттық бірегейліктің
негізі" атты ғылыми жобасын іске асыру шеңберінде әзірленген (Грант 0122РКИ0074)
Ишпекбаев Ж.Е.*
1
, Оспанова Р.Р.
2
, Оспанова Б.Р.
3
1
Кандидат политических наук, доцент, Казахстан, г. Алматы
E – mail: i.zhan65@mail.ru
2
к.и.н., доцент КазНПУ им. Абая, Казахстан, г. Алматы
3
научный сотрудник научно-исследовательского института Казахского национального педагогического
университета имени Абая, кандидат филологических наук, г. Алматы, Казахстан
E – mail:
baian_80@mail.ru
Достарыңызбен бөлісу: |