Законы 10-е издание москва бином. Лаборатория знаний 2010 3



Pdf көрінісі
бет16/197
Дата05.10.2023
өлшемі2.75 Mb.
#479900
түріЗакон
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   197
f6176e30d73c3b0

 
Мысал. Қатты дене қозғалмайтын өстен 
/2 заңы бойынша айналады, 
мұндағы, a жəне b – қайсыбір оң тұрақтылар. Осы дененің қозғалыс сипатын 
табу керек. 
Шығару жолы: (1.15) жəне (1.16) бойынша
ω
;
β
const. 
Осыдан дене бірқалыпты баяу айнала отырып (
β
0), 
/ уақытта 
тоқтайды, сонан кейін айналыс бағыты (
ω таңбасы) қарама-қарсы жаққа қарай 
өзгереді. 
Қозғалысты қатты дененің тұрақты өсті айналуына байланысты 
қарастырған кезде нүктенің түзу сызықты қозғалысына қатысты 
формулаларды пайдалануға болады, ол үшін тек 
, ,
 – сызықтық 
шамаларды оларға сəйкес 
,
, - бұрыштық шамаларға ауыстырса 
болғаны, сонда біз айналмалы дене үшін барлық заңдылықтармен 
қатынастарды таба аламыз.
Сызықтық жəне бұрыштық шамалардың арасындағы байланыс 
Қозғалмайтын ОО' өстен ω бұрыштық жылдамдықпен айналатын қатты 
дененің кез келген A нүктесінің v жылдамдығын табамыз. А нүктенің 
айналыс өсінің қайсыбір O нүктесіне қатысты орны r радиус-вектормен 
сипатталатын болсын (1.8-сурет). (1.11) формуланы пайдаланып, оны сəйкес 
dt уақыт аралығына бөлеміз. 
d /d
жəне 
d /d
болатындықтан 
келесі өрнек шығады: 
=

(1.17) 
1.7-сурет 


23 
яғни, қайсыбір өске қатысты ω бұрыштық 
жылдамдықпен айналып тұрған қатты дененің кез 
келген нүктесінің v жылдамдығы ω бұрыштық 
жылдамдықпен А нүктенің айналыс өсінің кез келген 
О нүктесіне қатысты алынған r радиус-векторымен 
векторлық көбейтіндісіне тең болады (1.8-сурет). 
(1.17) вектордың модулі 
ωr sin немесе 
υ
ωρ 
мұндағы, -нүктесі қозғалатын шеңбердің радиусы 
(1.17) өрнекті уақыт бойынша дифференциалдап, А 
нүктенің үдеуін табамыз: 
d /d ,
, d /d , немесе 

(1.18) 
Бұл жерде (айналыс өсі тыныштықта) 
|| , сондықтан 
дегеніміз
тангенциалдық үдеу болып табылады. Ал
вектор, ол 
нормал үдеу 
болып анықталады. үдеу векторының 
жəне орттарына жасалған 
проекциялары тең: 
β ρ,
ω ρ. 
Осыдан толық үдеудің модулі: 
ρ β
ω . 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   197




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет